ظلم - پایگاه اطلاع رسانی آیت الله سید مجتبی نورمفیدی

تفسیر – جلسه بیست و چهارم – آیه ۵۸ و ۵۹ – تفاوت‌های آیه ۵۹ و آیه ۱۶۲ سوره اعراف – آیه ۶۰ – بیان کلی آیه

جلسه ۲۴ – PDF جلسه بیست و چهارم آیه ۵۸ و ۵۹ – تفاوت‌های آیه ۵۹ و آیه ۱۶۲ سوره اعراف – آیه ۶۰ – بیان کلی آیه ۱۴۰۳/۱۱/۱۵ تفاوت‌های آیه ۵۹ و آیه ۱۶۲ سوره اعراف مطالب مربوط به دو آیه ۵۸ و ۵۹ سوره بقره بیان شد؛ فقط یک مطلب باقی مانده و آن هم تفاوت‌های آیه ۵۹ با نظیر آن در سوره اعراف است. همانطور که ما به تفاوت‌های آیه ۵۸ با آیه ۱۶۱ سوره اعراف اشاره کردیم، مناسب است که به تفاوت‌های آیه ۵۹ با آیه ۱۶۲ سوره اعراف هم اشاره کنیم. آیه ۵۹ سوره بقره این است: «فَبَدَّلَ الَّذِينَ ظَلَمُوا قَوْلًا غَيْرَ الَّذِي قِيلَ لَهُمْ فَأَنْزَلْنَا عَلَى الَّذِينَ ظَلَمُوا رِجْزًا مِنَ السَّمَاءِ بِمَا كَانُوا يَفْسُقُونَ».

تفسیر – جلسه بیست و سوم – بخش‌های دوگانه آیه ۵۹ – بخش دوم: «فانزلنا علی الذین ظلموا..» – مطلب اول – مطلب دوم – مطلب سوم – سه احتمال در «بما کانوا یفسقون»

جلسه ۲۳ – PDF جلسه بیست و سوم بخش‌های دوگانه آیه ۵۹ – بخش دوم: «فانزلنا علی الذین ظلموا..» – مطلب اول – مطلب دوم – مطلب سوم – سه احتمال در «بما کانوا یفسقون» ۱۴۰۳/۱۱/۰۲ ادامه مطلب اول عرض کردیم در بخش دوم آیه، چند مطلب وجود دارد؛ بخش دوم این بود: «فَأَنْزَلْنَا عَلَى الَّذِينَ ظَلَمُوا رِجْزًا مِنَ السَّمَاءِ بِمَا كَانُوا يَفْسُقُونَ». مطلب اول درباره «انزلنا» بود؛ گفتیم چرا تعبیر به «أنزلنا» کرده است. ما گاهی می‌بینیم نزول عذاب، بدون کلمه انزال ذکر شده؛ گاهی کلمه ارسال ذکر شده؛ گاهی نه انزال و نه ارسال، هیچ کدام ذکر نشده است. اینجا رجز به معنای عذاب است؛ بعضی از لغویین گفته‌اند رجز، اضطراب موجب عذاب است؛ این را بعداً

خارج فقه – جلسه سی و ششم – مسئله ۲ – ۳. بررسی ولایت پدر نسبت به بالغه رشیده باکره – قول اول: استقلال باکره – ادله استقلال باکره – دلیل پنجم – بررسی دلیل پنجم – اشکال اول تا چهارم – جمع‌بندی بررسی قول اول

جلسه ۳۶ – PDF جلسه سی و ششم مسئله ۲ – ۳. بررسی ولایت پدر نسبت به بالغه رشیده باکره – قول اول: استقلال باکره – ادله استقلال باکره – دلیل پنجم – بررسی دلیل پنجم – اشکال اول تا چهارم – جمع‌بندی بررسی قول اول ۱۴۰۳/۱۰/۱۶ خلاصه جلسه گذشته تا اینجا چهار دلیل بر استقلال باکره در امر ازدواج ذکر شد؛ از این چهار دلیل، عمدتاً روایات و فی‌الجمله برخی آیات دلالت بر مدعا دارند؛ البته اصل هم از جهتی ممکن است مورد استناد قرار بگیرد؛ اما اجماع ثابت نشد. دلیل پنجم از دلیل پنجم با دو تعبیر یاد شده، یکی تعبیر «اعتبار» و دیگری «عقل». صاحب جواهر در ابتدای عبارتی، کلمه اعتبار به کار می‌برد و می‌فرماید:

تفسیر – جلسه ششم – آیه ۵۸ و ۵۹ – توضیح اجمالی – ارتباط دو آیه با آیات قبل

جلسه ۶ – PDF جلسه ششم آیه ۵۸ و ۵۹ – توضیح اجمالی – ارتباط دو آیه با آیات قبل ۱۴۰۳/۰۷/۳۰ آیه ۵۸ و ۵۹ آیه ۵۸ و ۵۹ سوره بقره از این قرار است: «وَإِذْ قُلْنَا ادْخُلُوا هَذِهِ الْقَرْيَةَ فَكُلُوا مِنْهَا حَيْثُ شِئْتُمْ رَغَدًا وَادْخُلُوا الْبَابَ سُجَّدًا وَقُولُوا حِطَّةٌ نَغْفِرْ لَكُمْ خَطَايَاكُمْ وَسَنَزِيدُ الْمُحْسِنِينَ * فَبَدَّلَ الَّذِينَ ظَلَمُوا قَوْلًا غَيْرَ الَّذِي قِيلَ لَهُمْ فَأَنْزَلْنَا عَلَى الَّذِينَ ظَلَمُوا رِجْزًا مِنَ السَّمَاءِ بِمَا كَانُوا يَفْسُقُونَ». این دو آیه چون با هم مرتبط هستند و مضمون آنها به هم پیوستگی تام دارد، ما با هم ذکر کردیم تا در مقام تفسیر، اینها را با هم تفسیر کنیم. طبق معمول، ابتدا یک ترجمه و توضیح کلی از این دو آیه ارائه می‌دهیم و

تفسیر – جلسه پنجم – آیه ۵۷- بخش سوم: «و ما ظلمونا ولکن کانوا انفسهم یظلمون» – مطلب اول تا پنجم

جلسه ۵ – PDF جلسه پنجم آیه ۵۷- بخش سوم: «و ما ظلمونا ولکن کانوا انفسهم یظلمون» – مطلب اول تا پنجم ۱۴۰۳/۰۷/۲۴ بخش سوم: «وَمَا ظَلَمُونَا وَلَكِنْ كَانُوا أَنْفُسَهُمْ يَظْلِمُونَ» بحث در آیه ۵۷ سوره بقره بود؛ عرض کردیم این آیه مشتمل بر سه بخش است. تفسیر این دو بخش را ذکر کردیم. تفسیر بخش سوم باقی مانده که ان‌شاءالله در این فرصت کوتاه این را هم ذکر کنیم. مطلب اول یک مطلبی در مورد این بخش وجود دارد که ظلمی که در این قسمت از آیه به آن اشاره، آیا به دلیل نادیده گرفتن خصوص این دو نعمت اخیر و ناسپاسی نسبت به این دو است یا اعم از این دو نعمت و نعمت‌های پیشین؟ اینکه خداوند تبارک

قواعد فقهیه – جلسه سی ام – بررسی شبهات پیرامون قاعده – بررسی شبهه اول: تنافی قاعده نفی سبیل با نفی ظلم – پاسخ دوم و سوم – شبهه دوم: تنافی قاعده نفی سبیل با اصل مساوات

جلسه ۳۰ – PDF جلسه سی ام بررسی شبهات پیرامون قاعده – بررسی شبهه اول: تنافی قاعده نفی سبیل با نفی ظلم – پاسخ دوم و سوم – شبهه دوم: تنافی قاعده نفی سبیل با اصل مساوات ۱۴۰۲/۱۱/۱۵ خلاصه جلسه گذشته بحث در شبهات و چالش‌هایی است که درباره قاعده نفی سبیل مطرح شده یا امکان طرح آن وجود دارد. شبهه اول این بود که بین قاعده نفی سبیل و قاعده نفی ظلم، تنافی وجود دارد؛ اینکه کفار از برخی حقوق محروم شوند یا یک امتیازات ویژه‌ای برای مسلمین ثابت شود، این ظلم محسوب می‌شود و با عدالتی که این همه شارع بر آن تأکید دارد و یک امر عقلایی و عقلی است، سازگار نیست. در مقام بررسی این شبهه،

تفسیر – جلسه بیست و ششم – آیه ۵۴ – بخش چهارم: «ذلکم خیر لکم عند بارئکم» – وجه تکرار «بارئکم» – وجه اول – وجه دوم

جلسه ۲۶ – PDF جلسه بیست و ششم آیه ۵۴ – بخش چهارم: «ذلکم خیر لکم عند بارئکم» – وجه تکرار «بارئکم» – وجه اول – وجه دوم ۱۴۰۲/۱۱/۰۲ وجه تکرار «بارئکم» به بخش چهارم از آیه ۵۴ رسیدیم، یعنی «ذلکم خیر لکم عند بارئکم»؛ پرسشی که در جلسه قبل مطرح شد، این بود که چرا در این آیه «بارئکم» تکرار شده است؛ خداوند متعال می‌توانست بفرماید: ذلکم خیرٌ لکم عنده یا عندالله؛ اما چرا دوباره این لفظ و این اسم به عینه تکرار شده است؟ این برمی‌گردد به یک نکته اساسی که قبلاً در هنگام بیان وجه ذکر «بارئکم» در این فقره از آیه «فتوبوا الی بارئکم» ذکر کردیم. آنجا بحث این بود که چرا از میان

تفسیر – جلسه چهاردهم – آیه ۵۳ – بخش دوم: «لعلکم تهتدون» – مطلب اول- مطلب دوم – آیه ۵۴ – بیان کلی آیه – ارتباط آیه با آیات قبل

جلسه ۱۴ – PDF جلسه چهاردهم آیه ۵۳ – بخش دوم: «لعلکم تهتدون» – مطلب اول- مطلب دوم – آیه ۵۴ – بیان کلی آیه – ارتباط آیه با آیات قبل ۱۴۰۲/۰۸/۳۰ بخش دوم: «لعلکم تهتدون» در آیه ۵۳ گفتیم دو بخش وجود دارد، که درباره بخش اول اجمالاً مطالبی را بیان کردیم. بخش دوم «لعلکم تهتدون» است. البته درباره «لعل» و معنای اهتداء، به مناسبتی قبلاً توضیحاتی دادیم که دیگر آنها را تکرار نمی‌کنیم. اما عمده این است که در این بخش، خداوند متعال غرض از اعطای این نعمت یعنی کتاب و فرقان به بنی‌اسرائیل را اهتداء معرفی کرده است. مطلب اول: هدایت یهود دوران پیامبر(ص) با تورات غیر محرف یک سؤال و پرسش اساسی این است که مخاطب

شرح رساله حقوق – جلسه نود و دوم – دو اثر مهم دست درازی به حرام – ۱.عقوبت اخروی – ۲. رسوایی و سرزنش مردم در دنیا

جلسه ۹۲ – PDF جلسه نود و دوم دو اثر مهم دست درازی به حرام – ۱.عقوبت اخروی – ۲. رسوایی و سرزنش مردم در دنیا ۱۴۰۲/۰۸/۰۳ بحث ما در این فراز بود: «وَ أَمَّا حَقُّ يَدِكَ فَأَنْ لَا تَبْسُطَهَا اِلَى مَا لاَ يَحِلُّ لَكَ فَتَنَالَ بِمَا تَبْسُطُهَا اِلَيْهِ مِنَ اللَّهِ الْعُقُوبَةَ فِي الأَجَلِ وَ مِنَ النَّاسِ بِلِسَانِ اللاَّئِمَةِ فِي الْعَاجِلِ» اما حق دست‏ شما این است که آن را به سوی چیزی که بر تو حلال نیست دراز نکنی، توضیح دادیم، دست درازی چه به نحو مادی و چه به نحو معنوی ممنوع است؛ برخی مصادیق آن را هم بیان کردیم. دو اثر مهم دست درازی به حرام در ادامه حضرت به دو اثر دست

خارج اصول – جلسه هفتادم – آثار قطع – اثر دوم: حجیت قطع – نظر محقق اصفهانی

جلسه ۷۰ – PDF جلسه هفتادم آثار قطع – اثر دوم: حجیت قطع – نظر محقق اصفهانی ۱۴۰۱/۱۱/۱۸ خلاصه جلسه گذشته بحث در آثار قطع بود، اثر اول مورد بررسی قرار گرفت. اثر دوم یعنی حجیت به معنای منجزیت و معذریت ذکر شد و گفتیم در اینکه این اثر با اثر اول، یعنی وجوب متابعت قطع یکی است یا دو اثر مستقل محسوب می‎شوند یا یکی از لوازم دیگری است و بالعکس اختلاف است. محقق خراسانی اینها را به عنوان دو اثر جداگانه برای قطع ذکر کرده است، اما محقق اصفهانی معتقد است اینها دو اثر نیستند، بلکه یک اثر محسوب می‎شوند. وجوب متابعت قطع به نظر محقق اصفهانی عبارت است از همان حکم عقلی (البته این