شیخ طوسی

خارج اصول – جلسه صد و بیست و دوم – ۵. حجیت خبر واحد – قلمرو حجیت خبر واحد – جهت چهارم – مطلب اول: بررسی حجیت خبر واحد در امور اعتقادی – اقوال: ادله عدم حجیت – دلیل اول

جلسه ۱۲۲ – PDF جلسه صد و بیست و دوم  ۵. حجیت خبر واحد – قلمرو حجیت خبر واحد – جهت چهارم – مطلب اول: بررسی حجیت خبر واحد در امور اعتقادی – اقوال: ادله عدم حجیت – دلیل اول ۱۴۰۴/۰۳/۰۵ جهت چهارم جهت چهارم از جهات مربوط به قلمرو حجیت خبر واحد، پیرامون حجیت اخبار آحاد در غیر احکام شرعیه می‌باشد. به عبارت دیگر، در جهت چهارم بحث در این است که آیا حجیت خبر، مختص به احکام شرعی است یا غیر احکام شرعی را هم در بر می‌گیرد. این در واقع مربوط به مخبربه است. اگر خاطرتان باشد، ما گفتیم این جهات چهارگانه هر کدام به یک حیثی از خبر مربوط می‌شود: جهت اول مربوط به انواع خبر

خارج اصول – جلسه صد و هجدهم – ۵. حجیت خبر واحد – قلمرو حجیت خبر واحد –جهت اول – بررسی جبران ضعف سندی با عمل مشهور – ادله جبران –دلیل سوم – بررسی دلیل سوم – اشکال اول و پاسخ آن – اشکال دوم و پاسخ آن– وهن روایت با اعراض مشهور

جلسه ۱۱۸ – PDF جلسه صد و هجدهم  ۵. حجیت خبر واحد – قلمرو حجیت خبر واحد –جهت اول – بررسی جبران ضعف سندی با عمل مشهور – ادله جبران –دلیل سوم – بررسی دلیل سوم – اشکال اول و پاسخ آن – اشکال دوم و پاسخ آن– وهن روایت با اعراض مشهور ۱۴۰۴/۰۲/۳۰ خلاصه جلسه گذشته بحث در جهت نخست از جهات چهارگانه‌ای است که به قلمرو حجیت خبر واحد مربوط می‌شود. در این باره عرض کردیم که ادله حجیت خبر واحد سه قسم از اخبار را برای ما حجت می‌کنند: خبر صحیح، خبر موثق و خبر ضعیف. در مورد خبر ضعیف، بحثی مطرح شده است که اگر مشهور اصحاب به آن خبر عمل کنند، آیا این موجب جبران

خارج اصول – جلسه صد و دوازدهم – ۵. حجیت خبر واحد – ادله حجیت خبر واحد –اشکالات مشترک به ادله خبر واحد – اشکال دوم – تقریر سوم – پاسخ کلی امام خمینی به اشکال دوم – تقریر چهارم از اشکال دوم – تقریر پنجم از اشکال دوم

جلسه ۱۱۲ – PDF جلسه صد و دوازدهم  ۵. حجیت خبر واحد – ادله حجیت خبر واحد –اشکالات مشترک به ادله خبر واحد – اشکال دوم – تقریر سوم – پاسخ کلی امام خمینی به اشکال دوم – تقریر چهارم از اشکال دوم – تقریر پنجم از اشکال دوم ۱۴۰۴/۰۲/۲۲ پاسخ امام خمینی به اشکال دوم عرض کردیم اشکال دوم به چند وجه تقریر شده است. تقریر سوم را به همراه پاسخ نقضی و حلی به آن ذکر کردیم. امام خمینی(رحمة الله علیه) یک پاسخی به اشکال دوم داده‌اند که ذکر آن هم خالی از فایده نیست. تقریر سوم این بود که مضمون ادلة حجیت خبر واحد صدق العادل است، و اگر بخواهد این دلیل شامل اخبار با واسطه شود،

خارج اصول – جلسه صد و یازدهم – ۵. حجیت خبر واحد – ادله حجیت خبر واحد –اشکالات مشترک به ادله خبر واحد – اشکال دوم – تقریر سوم – بررسی تقریر سوم – پاسخ نقضی – پاسخ حلی

جلسه ۱۱۱ – PDF جلسه صد و یازدهم  ۵. حجیت خبر واحد – ادله حجیت خبر واحد –اشکالات مشترک به ادله خبر واحد – اشکال دوم – تقریر سوم – بررسی تقریر سوم – پاسخ نقضی – پاسخ حلی ۱۴۰۴/۰۲/۲۱   خلاصه جلسه گذشته عرض کردیم اشکال دوم از اشکالات مشترک بر وارد بر ادلة حجیت خبر واحد به تقریرهای متعدد بیان شده است. اصل اشکال این بود که این ادله نمی‌توانند شامل اخبار با واسطه شوند. لکن در چرایی عدم شمول نسبت به اخبار با واسطه، طرق و بیان‌ها و راه‌های مختلفی ذکر شده است. دو طریق و دو تقریر یا تقریب بیان شد. تقریر سوم تقریر سوم که دیروز اجمالاً اشاره کردیم، اما توضیح آن باقی ماند این

خارج اصول – جلسه صد و ده – ۵. حجیت خبر واحد – ادله حجیت خبر واحد –اشکالات مشترک به ادله خبر واحد – اشکال دوم – تقریر دوم و بررسی آن – تقریر سوم

جلسه ۱۱۰ – PDF جلسه صد و ده ۵. حجیت خبر واحد – ادله حجیت خبر واحد –اشکالات مشترک به ادله خبر واحد – اشکال دوم – تقریر دوم و بررسی آن – تقریر سوم ۱۴۰۴/۰۲/۲۰   خلاصه جلسه گذشته بحث در اشکال دوم از اشکالات مشترک به ادله حجیت خبر واحد بود. اشکال دوم به چند وجه تقریر شده است. تقریر اول از این اشکال در جلسه گذشته ذکر شد و مورد خدشه قرار گرفت. اصل اشکال این بود که این ادله تنها اخبار بی‌واسطه از معصومین (علیهم السلام) را شامل می‌شود و اخبار با واسطه از دایره شمول این ادله خارج‌ هستند. منتها در مورد اینکه چرا اخبار با واسطه از شمول ادله حجیت خارج‌ هستند، گفتیم چند

خارج فقه – جلسه پنجاه و چهارم – مسئله ۲ – ۳. بررسی ولایت پدر نسبت به بالغه رشیده باکره – سقوط اعتبار اذن ولی در دو صورت – ادله عدم اعتبار اذن ولی در صورت عضل ولی – دلیل اول: اجماع – دلیل دوم: آیه – اشکال اول – اشکال دوم

جلسه ۵۴ – PDF جلسه پنجاه و چهارم مسئله ۲ – ۳. بررسی ولایت پدر نسبت به بالغه رشیده باکره – سقوط اعتبار اذن ولی در دو صورت – ادله عدم اعتبار اذن ولی در صورت عضل ولی – دلیل اول: اجماع – دلیل دوم: آیه – اشکال اول – اشکال دوم ۱۴۰۴/۰۱/۲۳ خلاصه جلسه گذشته بحث در استدراکی بود که امام(ره) در متن مسئله ۲ فرموده‌اند؛ قبل از آن فرمودند: احوط آن است که از پدر و جد استیذان شود. بعد فرمودند: در دو صورت اعتبار اذن منتفی است که در واقع استثنا و تبصره‌ای است ذیل احتیاط وجوبی در استیذان از ولی. یکی آنجایی که ولی دختر را منع کند از ازدواج با کسی که شرعاً و عرفاً

خارج فقه – جلسه پنجاه و سوم – مسئله ۲ – ۳. بررسی ولایت پدر نسبت به بالغه رشیده باکره – سقوط اعتبار اذن ولی در دو صورت – معنای کفو – ۱. کفو شرعی – احتمالات سه‌گانه – مقتضای تحقیق -۲. کفو عرفی

جلسه ۵۳ – PDF جلسه پنجاه و سوم – مسئله ۲ – ۳. بررسی ولایت پدر نسبت به بالغه رشیده باکره – سقوط اعتبار اذن ولی در دو صورت – معنای کفو – ۱. کفو شرعی – احتمالات سه‌گانه – مقتضای تحقیق – ۲. کفو عرفی ۱۴۰۴/۰۱/۱۷   سقوط اعتبار اذن ولی در دو صورت در مسئله دوم بحث درباره ولایت پدر و جد بر بالغه رشیده باکره، بعد از بررسی اقوال پنج‌گانه به این نتیجه منتهی شد که حق همان است که امام(ره) و همچنین مرحوم سید در عروه فرموده‌اند؛ یعنی احتیاط واجب آن است که هم رضایت دختر باشد و هم اذن ولی، یعنی پدر و جد. این مسئله به تفصیل مورد بررسی قرار گرفت؛ ادله اقوال تماماً

خارج اصول – جلسه هشتاد و چهارم – ۵. حجیت خبر واحد – ادله حجیت خبر واحد –دلیل سوم: اجماع – تقریر اول – بررسی تقریر اول – اشکال اول – اشکال دوم – مقتضای تحقیق – شرح رساله حقوق – معنای «لاحول ولا قوة الا به» – وجه بیان حوقله

جلسه ۸۴ – PDF جلسه هشتاد و چهارم  ۵. حجیت خبر واحد – ادله حجیت خبر واحد –دلیل سوم: اجماع – تقریر اول – بررسی تقریر اول – اشکال اول – اشکال دوم – مقتضای تحقیق – شرح رساله حقوق – معنای «لاحول ولا قوة الا به» – وجه بیان حوقله ۱۴۰۳/۱۲/۰۱   خلاصه جلسه گذشته تا اینجا دو دلیل از ادله حجیت خبر واحد را مورد بررسی قرار دادیم. دلیل اول برخی از آیات قرآن بود. چندین آیه ذکر شد و نتیجه بررسی‌ها این شد که فی الجمله برخی از آیات قرآن بر حجیت خبر واحد دلالت دارند. دلیل دوم بعضی از اخبار و روایات بود. مرحوم شیخ انصاری چهار طایفه را نقل کردند اشکالاتی نسبت به این‌ها مطرح

خارج اصول – جلسه هشتاد – ۵. حجیت خبر واحد – ادله حجیت خبر واحد –دلیل دوم: اخبار و روایات – بررسی اشکالات سه گانه امام خمینی به محقق خراسانی

جلسه ۸۰ – PDF جلسه هشتاد  ۵. حجیت خبر واحد – ادله حجیت خبر واحد –دلیل دوم: اخبار و روایات – بررسی اشکالات سه گانه امام خمینی به محقق خراسانی ۱۴۰۳/۱۱/۲۷   خلاصه جلسه گذشته عرض کردیم کلام محقق خراسانی مبنی بر اینکه از راه تواتر اجمالی می‎توان به اشکال دور پاسخ داد، مورد اشکال بعضی از بزرگان قرار گرفته است. محقق نایینی به گونه‎ای به کلام محقق خراسانی اشکال کرد. ما سخن ایشان را مورد بررسی قرار دادیم. امام خمینی نیز از منظر دیگری به کلام محقق خراسانی ایراد گرفتند. حال ما باید ببینیم آنچه امام خمینی در اشکال به محقق خراسانی گفته‎اند قابل قبول است یا خیر؟ بررسی اشکالات امام خمینی عرض کردیم امام خمینی مجموعا سه اشکال

خارج فقه – جلسه سی و پنجم – مسئله ۲ – ۳. بررسی ولایت پدر نسبت به بالغه رشیده باکره – قول اول: استقلال باکره – ادله استقلال باکره – دلیل سوم: روایات – کلام صاحب جواهر در مورد روایات متعه و بررسی آن – پاسخ صاحب جواهر به اشکال تعارض

جلسه ۳۵ – PDF جلسه سی و پنجم مسئله ۲ – ۳. بررسی ولایت پدر نسبت به بالغه رشیده باکره – قول اول: استقلال باکره – ادله استقلال باکره – دلیل سوم: روایات – کلام صاحب جواهر در مورد روایات متعه و بررسی آن – پاسخ صاحب جواهر به اشکال تعارض ۱۴۰۳/۱۰/۱۰ کلام صاحب جواهر در مورد روایات متعه قبل از اینکه دلیل پنجم بر استقلال باکره رشیده در امر نکاح را بیان کنیم، در مورد روایات متعه مطلبی را صاحب جواهر فرموده که تعرض نسبت به آن خالی از فایده نیست؛ چون در بررسی قول به تفصیل بین نکاح موقت و نکاح دائم، می‌توان از آن استفاده کرد. ما در مورد چهار روایتی که خواندیم و برخی روایات دیگر

خارج اصول – جلسه صد و هشتم – ۳. اجماع منقول – بررسی حجیت اجماع منقول – ۲ . حجیت اجماع منقول بنابر سایر مبانی – صورت دوم: نقل مسبب – صورت سوم: نقل سبب و مسبب        

جلسه ۱۰۸ – PDF جلسه صد و هشتم  ۳. اجماع منقول – بررسی حجیت اجماع منقول – ۲ . حجیت اجماع منقول بنابر سایر مبانی – صورت دوم: نقل مسبب – صورت سوم: نقل سبب و مسبب      ۱۴۰۳/۰۲/۲۵           خلاصه جلسه گذشته بحث در حجیت اجماع منقول بنابر مبانی مختلف در حجیت اجماع بود. عرض کردیم چنانچه ما حجیت اجماع را بر مبنای ملازمه، اعم از عقلی، عادی و اتفاقی بپذیریم خودش چند صورت دارد، گاهی به صورت نقل سبب است و گاهی به صورت نقل مسبب و گاهی هم به صورت نقل سبب و مسبب. اگر اجماع به صورت نقل سبب باشد، معلوم شد که حجیت دارد ولی اینکه نهایت اعتبارش چیست و چه چیزی

خارج اصول – جلسه صد و سوم – ۳. اجماع منقول – بررسی حجیت اجماع منقول – اقسام اجماع منقول – مقدمات سه گانه – مقدمه اول: قدر متیقن از سیره عقلا در حجیت خبر واحد    

جلسه ۱۰۳ – PDF جلسه صد و سوم ۳. اجماع منقول – بررسی حجیت اجماع منقول – اقسام اجماع منقول – مقدمات سه گانه – مقدمه اول: قدر متیقن از سیره عقلا در حجیت خبر واحد      ۱۴۰۳/۰۲/۱۸               خلاصه جلسه گذشته در مقدمه بحث از اجماع منقول به مسالک مختلف در باب حجیت اجماع محصل اشاره کردیم و همه آنها را مورد بررسی قرار دادیم و نهایتا نظر خودمان را بیان کردیم. بالاخره معلوم شد که اجماع محصل حجت است و وجه حجیت آن نیز معلوم شد. بررسی حجیت اجماع منقول حال بحث از این است که اجماع منقول به خبر واحد حجت است یا خیر؟ یعنی مثلا می بینیم که صاحب جواهر ادعای اجماع

خارج اصول – جلسه نود و هشتم – ۳. اجماع منقول – وجوه کاشفیت اجماع از رأی معصوم(ع) – وجه چهارم و بررسی آن – وجه پنجم                              

جلسه ۹۸ – PDF جلسه نود و هشتم  ۳. اجماع منقول – وجوه کاشفیت اجماع از رأی معصوم(ع) – وجه چهارم و بررسی آن – وجه پنجم    ۱۴۰۳/۰۲/۰۹     خلاصه جلسه گذشته بحث در وجوه کشف رأی معصوم به وسیله اجماع بود. بعد از آنکه همگان اتفاق دارند که اجماع به ملاک کاشفیت از رأی معصوم اعتبار دارد، آنگاه انظار در مورد چگونگی کشف مختلف است. عرض کردیم پنج مسلک در این رابطه وجود دارد. ۱. رأی معصوم از طریق حضور معصوم در ضمن مجمعین کشف شود. ۲. رأی معصوم از راه تشرف به محضر او در زمان غیبت کشف شود. ملاحظه فرمودید که این دو راه اشکال دارد زیرا هم اولی و هم دومی بر فرض امکان تحقق

خارج اصول – جلسه نود و هفتم – ۳. اجماع منقول – وجوه کاشفیت اجماع از رأی معصوم(ع) – وجه اول: اجماع دخولی و بررسی آن – وجه دوم: اجماع تشرفی و بررسی آن – وجه سوم: قاعده لطف و بررسی آن         

جلسه ۹۷ – PDF جلسه نود و هفتم ۳. اجماع منقول – وجوه کاشفیت اجماع از رأی معصوم(ع) – وجه اول: اجماع دخولی و بررسی آن – وجه دوم: اجماع تشرفی و بررسی آن – وجه سوم: قاعده لطف و بررسی آن          ۱۴۰۳/۰۲/۰۸                       خلاصه جلسه گذشته بحث در اجماع منقول بود. این مطلب به این منظور مطرح شد که اگر اجماعی توسط کسی نقل شود مثل سید مرتضی، شیخ طوسی یا علامه، آیا تحت عموم یا اطلاق حجیت خبر واحد واقع می شود یا خیر؟ به تعبیر دیگر آیا اجماع منقول حجیت دارد یا خیر؟ آیا از ظنون خاصه محسوب می شود یا خیر؟ گفتیم مقدمتا قبل از بررسی این مسئله لازم است درباره حقیقت اجماع

خارج فقه – جلسه بیستم – احکام عقد – مسأله ۱۸ –مقام دوم: شرط خیار در مهریه – ۱. نکاح دائم – اقوال – ادله بررسی لزوم تعیین مدت – اقوال و ادله       

جلسه ۲۰ – PDF جلسه بیستم احکام عقد – مسأله ۱۸ –مقام دوم: شرط خیار در مهریه – ۱. نکاح دائم – اقوال – ادله بررسی لزوم تعیین مدت – اقوال و ادله      ۱۴۰۲/۰۸/۲۱                           خلاصه جلسه گذشته عرض کردیم در مسأله هجدهم در دو مقام بحث می‌کنیم؛ مقام اول مربوط به اشتراط خیار در عقد نکاح بود، که آیا شرط خیار فسخ در عقد نکاح جایز است یا نه. یک جهتی که به دنبال این بحث مطرح شد، این بود که اگر ما قائل به بطلان شرط خیار شدیم و آن را فاسد دانستیم، آیا عقد هم فاسد می‌شود یا نه؛ یعنی در مقام اول در دو

قواعد فقهیه – جلسه نهم – ادله قاعده – دلیل اول: آیه ۱۴۱ سوره نساء – بررسی نظر برگزیده – بررسی پاسخ دوم به اشکال اول – اشکال به پاسخ دوم – بررسی اشکال دوم – اشکال سوم- پاسخ اول و بررسی آن – پاسخ دوم    

جلسه ۹ – PDF جلسه نهم  ادله قاعده – دلیل اول: آیه ۱۴۱ سوره نساء – بررسی نظر برگزیده – بررسی پاسخ دوم به اشکال اول – اشکال به پاسخ دوم – بررسی اشکال دوم – اشکال سوم- پاسخ اول و بررسی آن – پاسخ دوم     ۱۴۰۲/۰۸/۰۶                                                            خلاصه جلسه گذشته تا اینجا سه اشکال به تقریب اول از استدلال به آیه نفی سبیل بیان کردیم و جواب دادیم. اشکال اول سیاق خود این فقره از آیه بود که در حقیقت با عنوان سیاق کلمات آن را معرفی کردیم. اشکال دوم

خارج اصول – جلسه پنجاه و چهارم – معنای لغوی و اصطلاحی مجمل – دیدگاه اول: تفاوت دو معنا – اقوال در معنای اصطلاحی – دیدگاه دوم: یکسانی دو معنا – حق در مسئله 

جلسه ۵۴ – PDF جلسه پنجاه و چهارم  معنای لغوی و اصطلاحی مجمل – دیدگاه اول: تفاوت دو معنا – اقوال در معنای اصطلاحی – دیدگاه دوم: یکسانی دو معنا – حق در مسئله   ۱۴۰۱/۱۰/۱۸ معنای لغوی و اصطلاحی مجمل در مورد معنای مجمل یک اختلافی وجود دارد به این صورت که آیا بین معنای لغوی و اصطلاحی مجمل تفاوتی وجود دارد یا مجمل در اصطلاح، همان معنایی که در لغت برایش بیان شده، همان معنا را دارد؟ دو دیدگاه اینجا وجود دارد. ۱. یک دیدگاه این است که معنای لغوی و معنای اصطلاحی متفاوت هستند، مجمل در لغت یک معنایی دارد، اما در اصطلاح معنای دیگری برایش ذکر شده است. ۲. دیدگاه دیگر که برخی مثل محقق خویی به

تفسیر – جلسه پانزدهم – آیه ۴۸ – بخش سوم – کلام شیخ طوسی و بررسی آن معنای «من ارتضی»     

جلسه ۱۵ – PDF جلسه پانزدهم  آیه ۴۸ – بخش سوم – کلام شیخ طوسی و بررسی آن معنای «من ارتضی»                             ۱۴۰۱/۰۹/۲۱ خلاصه جلسه گذشته در بحث از بخش دوم آیه ۴۸ سوره بقره، عرض کردیم برخی اساس شفاعت را منکر شده‌اند که شبهات آنها را به همراه پاسخ ذکر کردیم؛ برخی ضمن پذیرش اصل شفاعت، آن را صرفاً برای جذب کمال و ازدیاد منافع و ثواب دانسته‌اند و شمول آن را نسبت به گناهان کبیره و اهل معاصی کبیره انکار کرده‌اند؛ ادله اینها هم ذکر شد و مورد بررسی قرار گرفت. به علاوه، ادله شمول شفاعت نسبت به اهل معاصی هم بیان گردید فی الجمله. در