مقدمات تفسیر

جلسه ۳۳ – PDF جلسه سی و سوم آیات مربوط به اخبار از غیب ۱۳۹۱/۰۲/۲۵ بحث در وجوه اعجاز قرآن بود، عرض کردیم یکی از وجوه اعجاز قرآن اخبار از غیب است و به این سؤال پاسخ دادیم که چرا اخبار از غیب یکی از وجوه اعجاز قرآن است، بحث به اینجا رسید که در قرآن آیات زیادی درباره غیب وارد شده که ما می¬توانیم آنها را به دو قسم تقسیم کنیم، در بخشی از آیات به صراحت همین عنوان اخبار از غیب آمده؛ یعنی سخن از اخبار از غیب به همراه تحدی است و در بخشی از آیات هم مصادیق اخبار از غیب اشاره شده بدون اینکه همراه با تحدی باشد. قسم اول اما از قسم اول به چند

جلسه ۳۲ – PDF جلسه سی و دوم دلالت اخبار از غیب بر اعجاز قرآن ۱۳۹۱/۰۲/۱۸ بحث در یکی دیگر از وجوه اعجاز قرآن؛ یعنی مسئله اخبار از غیب بود، ما جلسه گذشته درباره اخبار از غیب مطالبی را عرض کردیم و توضیح دادیم که اخبار از غیب در اینجا به معنای خبر دادن از اموری است که انسان به کمک حواس باطنی و ظاهری خودش نمی¬تواند آن را دریابد مگر به استعانت و استمداد چیزی خارج از وجود خودش. دلالت اخبار از غیب بر اعجاز قرآن بحث دیگری که لازم است به آن اشاره شود این است که چرا اخبار از غیب دال بر اعجاز قرآن است و یکی از وجوه اعجاز قرآن به شمار می¬رود و چرا اگر

جلسه ۳۱ – PDF جلسه سی و یکم اخبار از غیب ۱۳۹۱/۰۲/۱۶ اخبار از غیب بحث در وجوه اعجاز قرآن بود، تا اینجا به دو وجه از وجوه اعجاز قرآن اشاره کردیم و الآن نوبت به بحث از یکی دیگر از وجوه اعجاز قرآن تحت عنوان اخبار از غیب رسیده است. در قرآن در آیات متعددی درباره اخبار از غیب مطالبی مطرح شده است، قبل از اینکه به آن آیات اشاره کنیم باید ببینیم معنای غیب چیست که اخبار از غیب به عنوان یک وجه از وجوه اعجاز معرفی شده است. حقیقت غیب در این مقام آن چیزی است که انسان بدون استعانت و استمداد از خارج از قوای ظاهری و باطنی خودش نمی­تواند آن را درک کند؛ یعنی اگر

جلسه ۳۰ – PDF جلسه سی  تبیان لکل شیء ۱۳۹۱/۰۲/۱۱ خلاصه جلسه گذشته بحث در وجوه اعجاز قرآن بود، با توجه به اینکه ایام فاطمیه بود و فاصله­ای هم بین بحث­ها ایجاد شد و این فاصله هم طولانی شد لذا اجمالاً به بحث گذشته اشاره­ای می­کنیم و بعد وارد بحث جدید می­شویم. اصل بحث این بود که برای قرآن وجوه مختلفی از اعجاز وجود دارد؛ یکی از وجوه اعجاز قرآن تبیان لکل شیءٍ است و به این منظور آیه شریفه « نزّلنا علیک الکتاب تبیاناً لکل شیء» [۱] مورد استناد قرار گرفت که قرآن از ناحیه خداوند متعال که احاطه کامل بر همه چیز دارد نازل شده و نفس اینکه قرآن متصل به مبدأ وحی باشد و مبدأ وحی محیط

جلسه ۲۹ – PDF جلسه بیست و نهم تبیان لکل شیء ۱۳۹۱/۰۱/۲۸ قرآن تبیان لکل شیء یکی دیگر از وجوه اعجاز قرآن این است که قرآن تبیان لکل شیءٍ است، یکی از آیاتی که بر تبیان بودن قرآن دلالت دارد آیه شریفه«وَنَزَّلْنَا عَلَيْكَ الْكِتَابَ تِبْيَانًا لِكُلِّ شَيْءٍ وَهُدًى وَرَحْمَةً وَبُشْرَىٰ لِلْمُسْلِمِينَ» [۱] است، این آیه دلیل بر این است که قرآن از ناحیه خداوند متعال که بر همه چیز عالم احاطه دارد نازل شده و همین قدر که ثابت شود قرآن از ناحیه خداوند متعال نازل شده؛ یعنی اتصال این کتاب به مبدأ وحی ثابت شود و معلوم شود قرآن از غیر خداوند متعال صادر نشده اعجاز قرآن است. اگر بخواهیم آنچه که در این آیه شریفه آمده را در

جلسه ۲۸ – PDF جلسه بیست و هشتم شبهه دوم پیرامون اعجاز قرآن ۱۳۹۱/۰۱/۲۶ خلاصه جلسه گذشته عرض شد در بحث از وجوه اعجاز قرآن یکی از ابعاد اعجاز قرآن عدم وجود اختلاف و تناقض در قرآن است، استدلال به این وجه از اعجاز با استناد به یکی از آیات قرآن بیان شد لکن اشکالات و شبهاتی نسبت به این استدلال مطرح است. یک شبهه باقی مانده که عرض کردیم اشکال نقضی است. مستشکل به دو مورد نقض کرد که در قرآن علیرغم ادعای شما مبنی بر عدم وجود اختلاف و تناقض مواردی دال بر وجود اختلاف و تناقض در قرآن وجود دارد که نمونه اول را عرض کردیم و پاسخ دادیم. نمونه دوم این بود که در بعضی از

جلسه ۲۷ – PDF جلسه بیست و هفتم عدم وجود اختلاف و تعارض در قرآن ۱۳۹۱/۰۱/۲۱ خلاصه جلسه گذشته عرض شد یکی از وجوه اعجاز قرآن عدم اختلاف و تعارض و تناقض در قرآن است، استدلال بر این ادعا هم بیان شد. لکن گفتیم شبهات و اشکالاتی در رابطه با این وجه از اعجاز قرآن ذکر شده که شبهه اول را بیان کردیم و از آن پاسخ دادیم، شبهه دوم این بود که در خود قرآن به وقوع نسخ اعتراف شده و وجود نسخ دلالت بر وجود اختلاف و تعارض دارد و شاید أظهر مصادیق اختلاف در قرآن، خود نسخ باشد پس اینکه گفته می­شود در قرآن تعارض و تناقض و اختلاف نیست مورد قبول نیست چون نسخ به این

جلسه ۲۶ – PDF جلسه بیست و ششم عدم وجود اختلاف در قرآن ۱۳۹۱/۰۱/۱۹ خلاصه جلسه گذشته بحث ما درباره وجوه اعجاز قرآن بود، عرض کردیم اصل اعجاز قرآن قطعی و مسلم است لکن شبهاتی پیرامون اعجاز قرآن مطرح شد که ما به آنها پاسخ دادیم. در بحث از وجوه اعجاز قرآن هم عرض کردیم اعجاز قرآن در ابعاد و وجوه مختلف متجلی شده؛ یکی از وجوه اعجاز قرآن عدم وجود اختلاف و تعارض و تناقض در قرآن است، برای این منظور به آیه شریفه:«أَفَلَا يَتَدَبَّرُونَ الْقُرْآنَ ۚ وَلَوْ كَانَ مِنْ عِنْدِ غَيْرِ اللَّهِ لَوَجَدُوا فِيهِ اخْتِلَافًا كَثِيرًا» [۱] استدلال شده است. آنچه که از این آیه استنباط می­شود یک قیاس استثنایی است که متشکل از دو مقدمه است؛ مقدمه

جلسه ۲۵ – PDF جلسه بیست و پنجم شبهه دوم پیرامون اعجاز قرآن ۱۳۹۰/۱۲/۱۵ بحث در وجوه اعجاز قرآن است که باید مطالبی را درباره وجوه اعجاز قرآن مطرح کنیم ولی قبل از طرح این موضوع در رابطه با اصل اعجاز قرآن عرض کردیم دو شبهه مطرح است که یک شبهه را در جلسه گذشته اشاره کردیم و امروز به شبهه دوم اشاره می­کنیم. شبهه دوم شبهه دیگری که در رابطه با اصل اعجاز قرآن مطرح است مسئله پیچیدگی اعجاز قرآن است؛ به این معنی که اعجاز قرآن برای همه قابل درک و فهم نیست در حالی که معجزه باید به گونه­ای باشد که همه مردم اعجاز آن را درک کنند؛ چون هدف از اعجاز، صدق ادعای نبوت و در

جلسه ۲۴ – PDF جلسه بیست و چهارم دو شبهه پیرامون اعجاز قرآن ۱۳۹۰/۱۲/۰۸ نکته ما گفتیم در بعضی از آیات قرآن دعوت به اتیان به مثل قرآن شده و در واقع در مقام بیان ناتوانی در آوردن سوره­ای مثل قرآن است، پس قرآن به آوردن مثل خودش تحدی کرده است، نکته­ای که می­خواهیم عرض کنیم این است که وقتی در قرآن تحدی می­شود منظور این نیست که جملاتی از نظر شکل و محتوا شبیه قرآن آورده شود؛ چون ممکن است به ذهن افراد زیادی خطور کند که آوردن مثل سوره­های قرآن کار دشواری نیست و می­توان از این سوره­ها تقلید کرد در حالی که منظور از تحدی به سوره­هایی مثل قرآن این نیست که تقلید کنید و مثل سوره­های