بایگانی‌های سایر دروس

تفسیر – جلسه ششم – آیه ۴۸- بخش سوم – حقیقت شفاعت – شفاعت در قرآن نظر منکران درباره آیات شفاعت

جلسه ۶ – PDF جلسه ششم آیه ۴۸- بخش سوم – حقیقت شفاعت – شفاعت در قرآن نظر منکران درباره آیات شفاعت ۱۴۰۱/۰۸/۱۰ بخش سوم در آیه ۴۸ چند بخش قابل بررسی است؛ بخش اول و دوم اجمالاً مطرح شد. بخش سوم این است که «وَلَا يُقْبَلُ مِنْهَا شَفَاعَةٌ»؛ این بخش‌ها عمدتاً بر مبنای پندارهای باطل بنی‌اسرائیل مطرح شده و خداوند انذار کرده از اینکه در روز قیامت گمان نکنند می‌توانند بر وزان راه‌هایی که در دنیا برای خلاصی خود از مشکلات طی می‌کردند، در آخرت هم می‌توانند این کار را بکنند. علی أیحال یکی از ویژگی‌هایی که برای روز معاد در این آیه ذکر شده، این است که «وَلَا يُقْبَلُ مِنْهَا شَفَاعَةٌ»، یعنی لایقبل من نفس شفاعة. حقیقت شفاعت

تفسیر – جلسه پنجم – آیه ۴۸- بخش‌های پنج‌گانه آیه

جلسه ۵ – PDF جلسه پنجم آیه ۴۸- بخش‌های پنج‌گانه آیه ۱۴۰۱/۰۸/۰۹ خلاصه جلسه گذشته در مورد آیه ۴۸ نکات مقدماتی و ابتدایی را عرض کردیم و یک توضیح کلی و اجمالی درباره بخش‌های مختلف این آیه دادیم و زمینه بیان این مطلب و نیز هدف از آن را ذکر کردیم. حالا اگر بخواهیم به طور تفصیلی درباره قسمت‌های پنج‌گانه آیه توضیح دهیم، باید یکایک این قسمت‌ها را تا حدی که مقتضی موجود است، درباره آن بحث کنیم. بخش‌های پنج‌گانه آیه این آیه به یک معنا پنج قسمت دارد؛ در قسمت اول امر به اتقاء یوم شده است. سپس برای یوم چهار ویژگی ذکر شده که هر یک از این ویژگی‌ها قابلیت تبدیل به یک قسمت به نحو مجزا برای

قواعد فقهیه – جلسه هشتم – ادله عدم ولایت بر غیر – دلیل پنجم: کرامت انسان – دلیل هفتم: استصحاب – نکته‌ای درباره دلیل پنجم

جلسه ۸ – PDF جلسه هشتم ادله عدم ولایت بر غیر – دلیل پنجم: کرامت انسان – دلیل هفتم: استصحاب – نکته‌ای درباره دلیل پنجم ۱۴۰۱/۰۸/۰۸ دلیل هفتم: استصحاب در ادامه بحث از ادله قاعده و اینکه آیا عدم ولایت بر غیر اصل است یا اماره، یک دلیل دیگر باقی مانده و آن هم اصل استصحاب است. ممکن است برای مستصحب بتوانیم چند تعبیر ذکر کنیم، اصل عدم ولایت به این معنا که ولایت یک امر مجعول است که باید از ناحیه من له الولایة جعل شود و در جایی که ما شک کنیم که آیا ولایت جعل شده یا نه، اصل عدم جعل ولایت که همان استصحاب عدم ولایت است، اقتضا می‌کند ولایت نباشد. ما به طور کلی در

قواعد فقهیه – جلسه هفتم – ادله عدم ولایت بر غیر – دلیل پنجم: کرامت انسان – دلیل ششم: سیره عقلا

جلسه ۷ – PDF جلسه هفتم ادله عدم ولایت بر غیر – دلیل پنجم: کرامت انسان – دلیل ششم: سیره عقلا ۱۴۰۱/۰۸/۰۷ بحث در ادله و مستندات قاعده عدم ولایت بر غیر بود و اینکه ضمن اثبات این قاعده و مشروعیت و اعتبار آن، از این ادله استفاده کنیم اصل بودن یا اماره بودن این قاعده را. چهار دلیل تا اینجا ذکر شد. دلیل پنجم: کرامت انسان البته این دلیل نزدیک به برخی از ادله گذشته است. می‌تواند دلیل مستقلی هم قلمداد شود یا تعبیر دیگری از بعضی از آن ادله باشد، دلیل این است که انسان دارای کرامت است؛ این یک امر مسلم است و مبنای شریعت در همه عرصه‌ها حفظ این کرامت است؛ یعنی حتی در حوزه سیاست

شرح رساله حقوق – جلسه هفتاد و سوم – چشم، دروازه آگاهی – تفاوت «عین» و «بصر» و «نظر»

جلسه ۷۳ – PDF جلسه هفتاد و سوم چشم، دروازه آگاهی – تفاوت «عین» و «بصر» و «نظر» ۱۴۰۱/۰۸/۰۴ عرض کردیم سومین عضو از اعضای انسان که حقوقش در کلام امام سجاد (علیه السلام) بیان شده چشم است یا پنجمین حقی است که ایشان بیان کردند، سومین عضو انسان است و دومین عضوی است که دروازه علم و آگاهی و شناخت انسان است. عضو اول گوش بود، عضو دوم چشم است، «وَ أَمَّا حَقُّ بَصَرِکَ فَغَضُّهُ عَمَّا لاَ یَحِلُّ لَکَ» توضیح اجمالی این فقره از بیان نورانی امام سجاد علیه السلام را در جلسه قبل بیان کردیم. چشم، دروازه آگاهی همانطور که در بحث از سمع و گوش بیان شد، چشم و گوش دروازه‏های ورود هر چیزی به روح و

تفسیر – جلسه چهارم – آیه ۴۸- ارتباط آیه با آیه قبل – توضیح اجمالی آیه – زمینه این انذار – هدف از انذار

جلسه ۴ – PDF جلسه چهارم آیه ۴۸- ارتباط آیه با آیه قبل – توضیح اجمالی آیه – زمینه این انذار – هدف از انذار ۱۴۰۱/۰۸/۰۳ آیه ۴۸ آیه ۴۸ این است: «وَاتَّقُوا يَوْمًا لَا تَجْزِي نَفْسٌ عَنْ نَفْسٍ شَيْئًا وَلَا يُقْبَلُ مِنْهَا شَفَاعَةٌ وَلَا يُؤْخَذُ مِنْهَا عَدْلٌ وَلَا هُمْ يُنْصَرُونَ». می‌فرماید بپرهیزید از روزی که هیچ کسی از دیگری جزا داده نمی‌شود ـ یعنی عقاب فقط متوجه خود عامل و فاعل است ـ و هیچ شفیعی برای کسی و از کسی پذیرفته نمی‌شود و فدیه و مالی به جای عقاب و عذاب پذیرفته نمی‌شود و هیچ ناصر و پشتیبانی هم وجود ندارد. ارتباط آیه با آیه قبل ارتباط این آیه با آیه قبل روشن است؛ همانطور که قبلاً گفته

تفسیر – جلسه سوم – آیه ۴۷ – مطلب سوم: وجه برتری بنی اسرائیل بر عالمیان

جلسه ۳ – PDF جلسه سوم آیه ۴۷ – مطلب سوم: وجه برتری بنی اسرائیل بر عالمیان ۱۴۰۱/۰۸/۰۲ مطلب سوم: وجه برتری بنی‌اسرائیل بر عالمیان در آیه ۴۷ مطالبی وجود دارد که تا بحال ما دو مطلب را توضیح دادیم. مطلب سوم درباره بخش اخیر آیه است: «وَأَنِّي فَضَّلْتُكُمْ عَلَى الْعَالَمِينَ»، خداوند می‌فرماید من شما را بر عالمیان برتری دادم. در مورد این بخش باید چند نکته رسیدگی شود. یکی اینکه این تفضیل و برتری به چیست. دوم اینکه آیا منظور از عالمین، مطلق عالمین است یا غیر آن، و چرا خداوند این نکته را به آنها فرموده که من شما را بر عالمیان برتری دادم و این را برجسته کرده است. ۱. وجه برتری اما راجع‌به تفضیل و برتری،

قواعد فقهیه – جلسه ششم – ادله عدم ولایت بر غیر – دلیل دوم: آزادی انسان – دلیل سوم: توحید در خالقیت و مالکیت دلیل چهارم: تساوی انسان‌ها در عبودیت

جلسه ۶ – PDF جلسه ششم ادله عدم ولایت بر غیر – دلیل دوم: آزادی انسان – دلیل سوم: توحید در خالقیت و مالکیت دلیل چهارم: تساوی انسان‌ها در عبودیت ۱۴۰۱/۰۸/۰۱ خلاصه جلسه گذشته عرض شد برای قاعده عدم ولایت بر غیر به چند دلیل تمسک شده که بسته به اینکه این ادله چه نوع دلیلی باشند، معلوم خواهد شد این به عنوان یک اصل است یا اماره. دلیل اول این بود که این مقتضای فطرت است و طبیعتاً هر چه که با این مخالف باشد، مردود است و لذا سلطنت و سلطه دیگران بر انسان و شئون او، برخلاف فطرت است. سؤال: منظور از فطرت یا وجدان است یا عقل عملی، شما کدام را می‌گویید و اینکه چه ضابطه‌ای

قواعد فقهیه – جلسه پنجم – عدم ولایت بر غیر، اصل یا اماره – نظر فقها – ادله عدم ولایت بر غیر – دلیل اول: فطرت

جلسه ۵ – PDF جلسه پنجم عدم ولایت بر غیر، اصل یا اماره – نظر فقها – ادله عدم ولایت بر غیر – دلیل اول: فطرت ۱۴۰۱/۰۷/۳۰ نظر اکثر فقها در مورد اصل بودن یا اماره بودن قاعده بحث در این بود که آیا قاعده عدم ولایت بر غیر اصل است یا اماره؛ عباراتی از کتب فقهی در اینجا مورد ملاحظه قرار گرفت و معلوم شد که برخی از عبارات فقهی چندان ظهور در این ندارد که منظور اصل عملی است یا اماره؛ اما از برخی نتایجی که بر این اصل مترتب شده، می‌توانیم استفاده کنیم که اغلب گمان می‌کنند که این یک اصل عملی است؛ در مواردی که به این اصل تمسک شده ،عمدتاً جاهایی است که نسبت به

شرح رساله حقوق – جلسه هفتاد و دوم – ۳. حق چشم – توضیح کلی – فرق چشم بستن بر حرام و ترک ابتذال

جلسه ۷۲- PDF جلسه هفتاد و دوم ۳. حق چشم – توضیح کلی – فرق چشم بستن بر حرام و ترک ابتذال ۱۴۰۱/۰۷/۲۷ خلاصه جلسه گذشته تا اینجا در مورد حق الله و حق النفس و حق دو عضو از اعضای انسان بحث کردیم. به حدی که متناسب با فرصت و مقتضای این جلسه بود. حق الله مطرح شد، حق الانسان علی نفسه هم گفتیم به چه معنا است و مطرح شد، بعد حق اللسان و حق السمع مطرح شد، دو عضو مهم از اعضای بدن انسان، یکی حق زبان و گفتیم اصلا چرا در بین اعضا امام سجاد علیه السلام به زبان ابتدا کرد، این را توضیح دادیم. بعد آمدند سراغ گوش و چشم. گوش را بحثش را کردیم