سایر دروس

تفسیر؛ جلسه نهم؛«اهبطوا مصراً فإن لکم ما سألتم»؛ «و ضربت علیهم الذلة و المسکنة»

جلسه ۹ – PDF جلسه نهم آیه ۶۱ – تفسیر بخش‌های مختلف آیه – بخش سوم: «اهبطوا مصراً فإن لکم ما سألتم» – بخش چهارم – ۱. «و ضربت علیهم الذلة و المسکنة» – احتمال اول و بررسی آن – احتمال دوم و بررسی آن – احتمال سوم و بررسی آن – مؤید احتمال سوم  ۱۴۰۴/۰۷/۲۸ خلاصه جلسه گذشته عرض کردیم بخش دیگری از آیه ۶۱ «اهْبِطُوا مِصْرًا فَإِنَّ لَكُمْ مَا سَأَلْتُمْ» است؛ دستور به هبوط در مصر صادر شد؛ محتملاتی که در مورد این دو کلمه بود بیان گردید و نظر مختار هم در مورد آن بیان شد. این بخش یک ذیلی دارد که من این را بیان کنم و سراغ بخش بعدی برویم. «فَإِنَّ لَكُمْ مَا سَأَلْتُمْ» «فَإِنَّ

قواعد فقهیه؛ جلسه دهم؛ مقدمات؛ ۵. دو تفسیر از قاعده نفی ظلم

جلسه ۱۰ – PDF جلسه دهم مقدمات – ۵ . دو تفسیر از قاعده نفی ظلم – عدالت، مقدم بر امر و نهی الهی یا مؤخر از آن – بررسی تأثیر نظریه علامه طباطبایی در تفسیر قاعده نفی ظلم – بررسی نظریه علامه طباطبایی – اشکال اول – اشکال دوم                                  ۱۴۰۴/۰۷/۲۷   خلاصه جلسه گذشته بحث در نظریه علامه طباطبایی پیرامون ماهیت عدالت و نسبت آن با خداوند تبارک و تعالی و بعضی از آثار مربوط به آن بود. عرض کردیم این نظریه در واقع تلفیق‌کننده دو نظریه معروف و مشهور متکلمان یعنی عدلیه و اشاعره است؛ این نظریه را توضیح دادیم. قرار بود

قواعد فقهیه؛ جلسه نهم؛ مقدمات؛ ۵؛ دو تفسیر از قاعده نفی ظلم

جلسه ۹ – PDF جلسه نهم مقدمات – ۵ . دو تفسیر از قاعده نفی ظلم – عدالت، مقدم بر امر و نهی الهی یا مؤخر از آن – نظر علامه طباطبایی – پایه اول نظریه: مالکیت مطلق خداوند – پایه دوم نظریه: وعده خداوند به تشریع بر طبق روش عقلا ۱۴۰۴/۰۷/۲۶   خلاصه جلسه گذشته بحث در تلقی‌ها و برداشت‌های متفاوت از عدالت و به تبع آن، تفسیرهایی بود که ممکن است در مورد قاعده نفی ظلم یا عدالت به عمل آید. عرض کردیم در مورد عدالت و نفی ظلم، به طور کلی دو تفسیر و دیدگاه اصلی از دیرباز در محیط اسلامی و به خصوص در میان متکلمان و حکما و دیگران بوده؛ این دو نگاه که بین

تفسیر؛ جلسه هشتم؛ آیه ۶۱؛ تفسیر بخش‌های مختلف آیه؛ «اهبطوا مصراً»

متن به تفسیر بخش «اهبطوا مصراً» از آیه ۶۱ سوره بقره می‌پردازد و استدلال می‌کند که این دستور از سوی حضرت موسی، یک توبیخ نسبت به ناسپاسی و درخواست‌های زمینی بنی‌اسرائیل بوده و به معنای بازگشت آنان به همان ذلت و مسکنتِ دوران فرعون است، نه دستوری برای رفتن به شهری دیگر.

تفسیر؛ جلسه هفتم؛ آیه ۶۱؛ تفسیر بخش‌های مختلف آیه

جلسه ۷ – PDF جلسه هفتم آیه ۶۱ – تفسیر بخش‌های مختلف آیه – بخش سوم: «اهبطوا مصراً» – ۱. احتمالات سه‌گانه در کلمه «اهبطوا» – ۲. احتمالات سه‌گانه در کلمه «مصراً» ۱۴۰۴/۰۷/۲۱ بخش سوم: «اهبطوا مصراً» عرض کردیم آیه ۶۱ سوره بقره مشتمل بر چند بخش است؛ بخش اول بر دو وجه سلبی و ایجابی بود. ما اجمالاً درباره این دو وجه مطالبی را عرض کردیم. بخش دوم که قسمتی از فرمایش حضرت موسی(ع) بود، توضیح داده شد. بخش سوم، ادامه همان سخن حضرت موسی است که فرمود: «اهْبِطُوا مِصْرًا» و در ادامه می‌فرماید: «فَإِنَّ لَكُمْ مَا سَأَلْتُمْ وَضُرِبَتْ عَلَيْهِمُ الذِّلَّةُ وَالْمَسْكَنَةُ وَبَاءُوا بِغَضَبٍ مِنَ اللَّهِ». بخش سوم عمدتاً جمله «اهْبِطُوا مِصْرًا» است؛ بقیه را هم می‌توانیم به عنوان

قواعد فقهیه؛ جلسه هشتم؛ مقدمات؛ ۵. دو تفسیر از قاعده نفی ظلم

جلسه ۸ – PDF جلسه هشتم مقدمات – ۵. دو تفسیر از قاعده نفی ظلم – عدالت، مقدم بر امر و نهی الهی یا مؤخر از آن – نظر علامه طباطبایی ۱۴۰۴/۰۷/۲۰ ۵. دو تفسیر از قاعده نفی ظلم درباره پیشینه قاعده نفی ظلم، به نحو بسیار مختصر مطالبی را در دو سطح بیان کردیم؛ البته برای هر یک از این دو سطح می‌توانیم شواهد دیگری هم ذکر کنیم، اما به نظر می‌رسد که همین مقدار برای بحث ما کافی است. مقدمه پنجم درباره محتملات مربوط به قاعده نفی ظلم از حیث مفاد و معنا است. به عبارت دیگر، چند تفسیر یا تلقی می‌توانیم از قاعده نفی ظلم داشته باشیم. همانطور که قبلاً هم گفتم، ذکر این نکات و مطالب،

شرح رساله حقوق؛ جلسه صدو سی و پنجم؛ ارزش نماز اول وقت

جلسه ۱۳۵ – PDF جلسه صدو سی و پنجم اهمیت نماز اول وقت – آثار نماز اول وقت: ۱. منع از غفلت؛ ۲. راحتی در هنگام مرگ؛ ۳. زدودن اندوه؛ ۴. نجات از جهنم ۱۴۰۴/۰۷/۱۶ شرح رساله حقوق خلاصه جلسه گذشته امام سجاد(ع) فرمود: نماز دو حق به گردن شما دارد. بعد فرمودند: «اذا علمت ذلک کنت خلیقاً» بر تو سزاوار (شایسته) است که خضوع و خشوع قلبی و خضوع و خشوع جوارحی داشته باشید. سپس چگونگی خضوع قلبی و خضوع جوارحی را هم بیان کردند و نهایتاً فرمودند که انسان باید موقع نماز یکپارچه طلب و درخواست باشد. اینها را مفصل طی چندین جلسه توضیح دادیم. اهمیت نماز اول وقت نماز با همه عظمتش، هنگامی که اول وقت ادا

قواعد فقهیه؛ نفی ظلم؛ جلسه هفتم؛ مقدمات؛ ۴. پیشینه قاعده

جلسه ۷ – PDF جلسه هفتم مقدمات – ۴. پیشینه قاعده – سطح اول: اشاره به اصل قاعده – سطح دوم: استناد به قاعده                       ۱۴۰۴/۰۷/۱۹ خلاصه جلسه گذشته بحث در مقدمه چهارم درباره پیشینه قاعده نفی ظلم بود؛ عرض کردیم پیشینه قاعده را در دو سطح می‌توانیم در کتاب‌های فقهی و آثار فقها جستجو کنیم. یکی آنچه که بزرگان به صورت کلی درباره قاعده گفته‌اند؛ حالا یا تعبیر قاعده به کار برده‌اند یا تعبیر اصل؛ یعنی به صورت کلی از تأثیر اصل یا قاعده عدل در احکام شرعی سخن گفته‌اند. سطح دوم، به صورت جزئی در لابه‌لای فتاوای فقها قابل ردیابی است؛ یعنی در موارد متعدد می‌بینیم که فقها فتوای خودشان را مستند به مسئله عدالت و ظلم کرده‌اند.

تفسیر – جلسه ششم – آیه ۶۱ – تفسیر بخش‌های مختلف آیه – بخش دوم: «قال أتسبدلون الذی هو ادنی بالذی هو خیر» – وجه ادنی بودن اطعمه دیگر – وجه اول و بررسی آن – وجه دوم و بررسی آن – وجه سوم و بررسی آن – وجه چهارم

جلسه ۶ – PDF جلسه ششم  آیه ۶۱ – تفسیر بخش‌های مختلف آیه – بخش دوم: «قال أتسبدلون الذی هو ادنی بالذی هو خیر» – وجه ادنی بودن اطعمه دیگر – وجه اول و بررسی آن – وجه دوم و بررسی آن – وجه سوم و بررسی آن – وجه چهارم ۱۴۰۴/۰۷/۱۵ بخش دوم: «قَالَ أَتَسْتَبْدِلُونَ الَّذِي هُوَ أَدْنَى بِالَّذِي هُوَ خَيْرٌ» عرض کردیم آیه متضمن چند بخش است؛ بخش اول را که مشتمل بر یک وجه سلبی و یک وجه ایجابی بود، توضیح دادیم و تفسیر کردیم. بخش دوم، فرموده موسی است: «قَالَ أَتَسْتَبْدِلُونَ الَّذِي هُوَ أَدْنَى بِالَّذِي هُوَ خَيْرٌ»؛ البته قول حضرت موسی ادامه دارد و ما به عنوان بخش بعدی متعرض آن خواهیم شد که فرمود: «اهْبِطُوا