خمس

جلسه ۳۹ – PDF جلسه سی و نهم مقام دوم: بررسي شروط تعلق خمس به غنميت جنگي– اذن امام ۱۳۹۲/۰۹/۱۳              قول ششم قول ششم تفصیلی است که مرحوم آقای حکیم در مستمسک بیان فرموده­اند ایشان بین حرب علی وجه الجهاد و حرب علی وجه الدفاع فرق گذاشته­اند؛ به این بیان که: می­فرماید در جایی که جنگ برای جهاد و دعوت به اسلام باشد، در این صورت چنانچه این جنگ به اذن امام باشد خمس واجب است ولی اگر به اذن امام نباشد همه غنائم مال امام است اما در دفاع فقط خمس واجب است و دیگر اذن امام مدخلیتی در تعلق خمس ندارد. پس در واقع مرحوم آقای حکیم تفصیل مشهور را در خصوص

جلسه ۳۸ – PDF جلسه سی و هشتم مقام دوم: بررسي شروط تعلق خمس به غنميت جنگي– اذن امام ۱۳۹۲/۰۹/۱۲              خلاصه جلسه گذشته بحث در تفصیل بعض الاکابر درباره اعتبار اذن امام در وجوب خمس در غنیمت بود. محصل این تفصیل این شد که اگر جنگ در تحت لواء حاکم جور و به اسم جهاد اسلامی واقع شود در این صورت غنیمت متعلق خمس است. اما اگر جنگ صورت بگیرد بدون عنوان جهاد مانند حمله قومی به قوم دیگر اینجا اگر به اذن امام باشد متعلق خمس است و گرنه همه غنائم متعلق به امام است. این تفصیل عکس تفصیل صاحب حدائق مي­باشد؛ عرض کردیم ادله این تفصیل در واقع دو دلیل است دلیل

جلسه ۳۷ – PDF جلسه سی و هفتم مقام دوم: بررسي شروط تعلق خمس به غنميت جنگي– اذن امام ۱۳۹۲/۰۹/۱۱              خلاصه جلسه گذشته قول چهارم تفصیل بین صورت حرب علی وجه الجهاد و التکلیف بالاسلام و صورت جنگ برای توسعه قدرت و سلطه بود؛ این تفصیل که مختار محدث بحرانی صاحب حدائق است در واقع به این نحو است که اگر جنگ برای دعوت به اسلام باشد، آنگاه به اذن امام اگر واقع شده باشد در آن خمس واجب است ولی اگر در چنین جنگی اذن نباشد کلها للامام ولی در جنگ برای توسعه قدرت و غیر دعوت به اسلام مطلقا خمس ثابت است «یجب الخمس فیها خاصةً». دلیل این قول هم بیان شد

جلسه ۳۶ – PDF جلسه سی و ششم مقام دوم: بررسي شروط تعلق خمس به غنميت جنگي– اذن امام ۱۳۹۲/۰۹/۱۰              خلاصه جلسه گذشته بحث در تفصیل مرحوم سید و امام(ره) بود گفتیم علی رغم تفاوتی که از نظر فتوی و احتیاط بين اين دو بزرگوار در مسئله اذن امام در تعلق خمس به غنیمت جنگی وجود دارد اما بهرحال هر دو در این جهت مشترک هستند که تفصیل داده­اند بین زمان حضور و زمان غیبت؛ گفته­اند اگر در زمان حضور تمکن از استیذان باشد، و جنگ با اذن امام باشد خمس واجب است اما اگر بدون اذن امام باشد، الغنیمة کلها للامام. اما در زمان غیبت مرحوم سید فرمود که «الاحوط وجوب الخمس» و

جلسه ۳۵ – PDF جلسه سی و پنجم مقام دوم: بررسي شروط تعلق خمس به غنميت جنگي– اذن امام ۱۳۹۲/۰۹/۰۹              خلاصه جلسه گذشته بحث در ادله اقوال ششگانه بود که عرض کردیم قول سوم عبارت است از تفصیل بین زمان حضور و زمان غیبت؛ این تفصیل که صاحب عروة آن را اختیار کرده و به تبع ایشان امام(ره) نظرشان بر همین مستقر شده این است که در زمان حضور اگر امکان استیذان باشد و جنگ به اذن امام واقع شود خمس آن واجب است لکن اگر بدون اذن امام واقع شود همه غنائم مال امام است اما در عصر غیبت اگر جنگی واقع بشود، به طور کلی خمس واجب است منتهی فرق نظر مرحوم

جلسه ۳۴ – PDF جلسه سی و چهارم مقام دوم: بررسي شروط تعلق خمس به غنميت جنگي– اذن امام ۱۳۹۲/۰۹/۰۶              تا اینجا قول اول و ادله آن مورد بحث قرار گرفت. ادله قول دوم قول دوم این است که خمس در غنیمت مطلقا واجب است چه جنگ به اذن امام باشد و چه به اذن امام نباشد در هر صورت خمس مطلقا در غنائم جنگی واجب است. اين قول در منتهي و مدارك هم تقويت شده است. در اين رابطه چند دليل اقامه شده است: دليل اول: عموم آيه آيه «و اعلموا أنما غنمتم من شيءٍ …» عموميت داشته و در آن قيد اذن امام بيان نشده است. پس به حسب اين آيه فرقي بين

جلسه ۳۳ – PDF جلسه سی و سوم مقام دوم: بررسي شروط تعلق خمس به غنميت جنگي– اذن امام ۱۳۹۲/۰۹/۰۵ خلاصه جلسه گذشته‏: عرض کردیم برای قول اول به دو دلیل استدلال شده دلیل اول اجماع و دلیل دوم روایات بود؛ روایت دوم صحیحه معاویة بن وهب بود تقریب استدلال به این صحیحة را بیان کردیم لکن دو مناقشه و دو اشکال به این صحیحة شده اشکال اول به همراه پاسخ آن را در جلسه گذشته بیان کردیم. اشكال دوم به استدلال به صحيحه معاويه بن وهب: مناقشه دوم معارضه صحیحة حلبی با این روایت است. صحیحة حلبی این است: «عن ابی عبدالله علیه السلام فی الرجل من اصحابنا یکون فی لوائهم فیکون معهم فیصیب غنیمةً قال یؤدی خمسنا و

جلسه ۳۲ – PDF جلسه سی و دوم مقام دوم: بررسي شروط تعلق خمس به غنميت جنگي– اذن امام ۱۳۹۲/۰۹/۰۴ خلاصه جلسه گذشته‏ بحث در ادله قول اول بود عرض کردیم به اجماع تمسک شده که مورد خدشه واقع شد؛ دلیل دوم روایات است که ما روایت اول را مورد بررسی قرار دادیم. روایت دوم هم ذکر شد در روایت دوم عرض کردیم دو تقریب برای استدلال می­توان ذکر کرد تقریب اول استدلال به روایت دوم هم بیان شد؛ تقریب اول فی الواقع برای تمامیت به نوعی محتاج به جمله شرطیه دوم شد بنابراین به حسب واقع اگر بخواهیم یک تقریب تامی از استدلال داشته باشیم باید تقریب دوم را ذکر کنیم در تقریب دوم به مجموع دو جمله شرطیه

جلسه ۳۱ – PDF جلسه سی و یکم مقام دوم: بررسي شروط تعلق خمس به غنيمت جنگي– اذن امام ۱۳۹۲/۰۹/۰۳              خلاصه جلسه گذشته‏ عرض كرديم درباره اعتبار اذن امام (ع) در تعلق وجوب خمس شش قول وجود دارد؛ قول اول كه قول مشهور و در بين قدما مطرح بوده اين است كه اگر قتال به اذن امام باشد، غنيمت خمس دارد و چنانچه جنگ به اذن و اجازه امام نباشد، تمام غنيمت متعلق به امام است. ادله­اي براي اين قول ذكر شده دليل اول اجماع بود كه عرض كرديم اين دليل قابل قبول نيست. دليل دوم: روايات روايت اول: مرسله عباس وراق «عن ابي عبدالله عليه السلام اذا غزا قومٌ بغير اذن الامام فغنموا

جلسه ۳۰ – PDF جلسه سی مقام دوم: بررسي شروط تعلق خمس به غنيمت جنگي–اذن امام ۱۳۹۲/۰۹/۰۲              خلاصه جلسه گذشته‏ عرض کردیم در امر اول از امور هفتگانه یعنی غنائم دار الحرب که متعلق خمس واقع شده است چند مقام از بحث قابل ذکر است مقام اول بحث از وجوب خمس غنائم دار الحرب بود که به همراه بعضی از نکات گذشت. در مقام دوم بحث از آن چیزهایی است که در تعلق خمس به غنیمت دار الحرب شرط شده یعنی برای اینکه خمس واجب باشد چند شرط ذکر شده است حال ما باید در مورد آنچه که به عنوان شرط در وجوب خمس نسبت به غنائم دار الحرب ذکر شده است، بحث کنیم.