خارج اصول

جلسه ۹۶ – PDF جلسه نود و ششم  امر هفتم: تصویر جامع (مقام دوم: وجوه تصویر جامع- بررسی وجه ششم) ۱۳۹۳/۰۱/۲۴   خلاصه جلسه گذشته عرض کردیم علی القول بالصحیح وجوهی برای تصویر جامع ذکر شده که این وجوه محل اشکال واقع شد، یک وجهی هم از طرف امام (ره) ارائه شده، البته ایشان تأکید کرد که این وجه برای تصویر جامع مختص به قول به صحیح نیست و علی القول بالاعم هم این تصویر قابل ارائه است، یعنی این جامع یک جامع کلی است که قابلیت انطباق بر افراد مختلف را کمّاً و کیفاً داراست لذا هم بنا بر قول به صحیح و هم بنا بر قول به اعم قابل تصویر است، به تعبیر ایشان عنوان صحیح و اعم

جلسه ۹۵ – PDF جلسه نود و پنجم امر هفتم: تصویر جامع (مقام دوم: وجوه تصویر جامع- بررسی وجه ششم) ۱۳۹۳/۰۱/۲۳   خلاصه جلسه گذشته آخرین وجه از وجوه تصویر جامع وجهی است که از طرف امام (ره) بیان شده، ایشان ضمن اینکه می‏فرماید تصویر جامع علی القول بالصحیح و علی القول بالاعم از اموری است که فایده‏ای بر آن مترتب نمی‏شود اما در عین حال تصویری را برای جامع ارائه نموده که بنا بر هر دو قول قابل ارائه است، گفتیم ایشان نخست مقدمه‏ای مشتمل بر چهار مطلب ذکر کرده: مطلب اول: صحت و فساد از عوارض وجود هستند نه ماهیت، یعنی هنگامی که ماهیت به مرحله تحقق و تقرر عینی و خارجی برسد آن گاه متصف به وصف

جلسه ۹۴ – PDF جلسه نود و چهارم امر هفتم: تصویر جامع (مقام دوم: وجوه تصویر جامع- بررسی وجه پنجم) ۱۳۹۳/۰۱/۲۰   خلاصه جلسه گذشته بحث در وجه پنجم از وجوه تصویر جامع علی القول بالصحیح بود، محصل نظر آیت الله بروجردی این بود که جامع عبارت است از یک نحوه توجه خاص و خشوع مخصوص از عبد در برابر مولی که این توجه خاص به ایجاد اولین جزء از عبادت محقق می‏شود و تا آخرین جزء استمرار پیدا می‏کند و کأنّ این توجه به منزله صورت برای اقوال و افعال می‏باشد، اقوال و افعال صلاتی به منزله ماده هستند و این توجه و خضوع و خشوع به منزله صورت است، پس تصور نشود که این اجزاء محصِّل و مؤثِّر

جلسه ۹۳ – PDF جلسه نود و سوم امر هفتم: تصویر جامع (مقام دوم: وجوه تصویر جامع- بررسی وجه چهارم) ۱۳۹۳/۰۱/۱۹   خلاصه جلسه گذشته وجه چهارم از وجوه تصویر جامع وجهی بود که محقق عراقی آن را تصویر کردند، محصل نظر ایشان این است که جامع بین افراد صحیح از عبادت نه یک جامع عنوانی و صوری است و نه جامع حقیقی ذاتی و بسیط و نه جامع مرکب از اجزاء بلکه این جامع یک جامع وجودی است، حصه‏ای از وجود است که از همه مقولات از جهت و حیث وجودشان و به الغاء حدوداتی که موجب امتیاز و خصوصیات این مقولات شده اخذ شده است، یعنی این حدود ملغی شده و در عین حال حدی هم معین شده

جلسه ۹۲ – PDF جلسه نود و دوم امر هفتم: تصویر جامع (مقام دوم: وجوه تصویر جامع- وجه چهارم) ۱۳۹۳/۰۱/۱۸   خلاصه جلسه گذشته بحث در وجوه تصویر جامع علی القول بالصحیح بود، عرض کردیم بنا بر قول به صحیح و قول به اعم گفته شده تصویر جامع لازم است چون موضوع‏له الفاظ عبادات یک معنای عامی است که این مطلب اقتضاء می‏کند یک جامعی بین افراد صحیح علی القول بالصحیح و علی القول بالاعم تصویر شود. بنا بر قول به صحیح وجوه مختلفی برای تصویر جامع بیان شده که ما به تصویر محقق خراسانی و محقق اصفهانی اشاره و آنها را مورد بررسی قرار دادیم، وجه سومی هم برای تصویر جامع ذکر و مورد بررسی قرار گرفت که در

جلسه ۹۱ – PDF جلسه نود و یکم امر هفتم: تصویر جامع (مقام دوم: وجوه تصویر جامع- وجه سوم و بررسی آن) ۱۳۹۲/۱۲/۲۱   وجه سوم وجه سوم از وجوه تصویر جامع این است که ما یک جامع عنوانی را ارائه دهیم. در دو وجه قبلی جامعی که تصویر شد جامع عنوانی نبود، وجه اول که از طرف محقق خراسانی ارائه شد این بود که جامع یک امر بسیط مقولی است، یعنی جامع یک امر ذاتی و حقیقی بود ولی در این تصویر جامع یک امر حقیقی مقولی نیست بلکه یک جامع عنوانی است؛ مثلاً عنوان ناهی از فحشاء و منکر در مورد صلاة، یعنی بگوییم لفظ «صلاة» برای ما هو الناهی عن الفحشاء و المنکر وضع شده است، یعنی

جلسه ۹۰ – PDF جلسه نود امر هفتم: تصویر جامع (مقام دوم: وجوه تصویر جامع- بررسی وجه دوم) ۱۳۹۲/۱۲/۲۰   خلاصه جلسه گذشته وجه دوم از وجوه تصویر جامع علی القول بالصحیح توسط محقق اصفهانی بیان شد که ما نظر ایشان را در جلسه گذشته ذکر کردیم و به فرق بین این وجه و وجه اول که از طرف محقق خراسانی ارائه شده هم اشاره شد. حال باید ببینیم آیا این وجه قابل قبول است یا نه؟ اشکال اول چرا محقق اصفهانی فرموده ماهیات اعتباریه مبهم‏اند؟ در کلمات ایشان آمده بود که ماهیات اعتباریه ذاتاً ابهام دارند و الفاظ عبادات و معاملات هم از همین ماهیات اعتباریه هستند لذا یک ابهام ذاتی در همه اینها وجود دارد. لذا الفاظ عبادات

جلسه ۸۹ – PDF جلسه هشتاد و نهم امر هفتم: تصویر جامع (مقام دوم: وجوه تصویر جامع- وجه دوم) ۱۳۹۲/۱۲/۱۹   خلاصه جلسه گذشته بحث در وجه دوم از وجوه تصویر جامع علی القول بالصحیح بود، این وجه توسط محقق اصفهانی ارائه شده که ما در جلسه گذشته به بخشی از کلام ایشان اشاره کردیم و گفتیم محقق اصفهانی ابتدائاً مقدمه‏ای را بیان و به دو مطلب اشاره می‏کند؛ یکی اینکه مفاهیم بر سه قسم‏اند: مفاهیمی که معین و واضح‏اند، مفاهیمی که مبهم‏اند و مفاهیمی که مرددند. البته آنچه ایشان در کلام خودش به صراحت بیان کرده این است که می‏گوید ماهیات دو قسم‏اند ولی در ادامه کلام فرق بین مبهم و مردد را ذکر می‏کند لذا اینکه ما گفتیم

جلسه ۸۸ – PDF جلسه هشتاد و هشتم امر هفتم: تصویر جامع (مقام دوم: وجوه تصویر جامع- بررسی وجه اول) ۱۳۹۲/۱۲/۱۸   اشکال هفتم (محقق نائینی) تصویر جامع باید به گونه‏ای باشد که عرف بتواند آن را درک کند و بفهمد چون اساساً تصویر جامع برای این است که ما بدانیم موضوع‏له و مسمّی چیست؟ تصویر جامع هم علی القول به صحیح و هم علی القول به اعم برای این است که آن را موضوع‏له و مسمای الفاظ عبادات و معاملات قرار دهیم و چنین چیزی که می‏خواهد مسمی و موضوع‏له الفاظ عبادات و معاملات باشد باید برای عرف قابل فهم و درک باشد و عرف باید بتواند به آن مفهوم و معنی دسترسی پیدا کند، مثلاً وقتی لفظ «صلاة»

جلسه ۸۷ – PDF جلسه هشتاد و هفتم امر هفتم: تصویر جامع (مقام دوم: وجوه تصویر جامع- بررسی وجه اول) ۱۳۹۲/۱۲/۱۷   خلاصه جلسه گذشته بحث پیرامون وجه اول از وجوه تصویر جامع علی القول بالصحیح بود، مرحوم آخوند فرمود: جامع بین افراد صحیح از صلاة یک امر بسیط مقولی و ماهوی است که شناخت آن برای ما ممکن نیست مگر از طریق آثاری که بر آن بار می‏شود و این جامع با افراد خودش حقیقتاً و وجوداً متحد است، پس موضوع‏له و مسمای لفظ «صلاة» چنین امر بسیطی است. عرض کردیم این وجه از ناحیه اعاظم از شاگردان محقق خراسانی مورد اشکال واقع شده که ما در جلسه گذشته به دو اشکال اشاره کردیم. اشکال سوم فرض یک جامع