دروس خارج

خارج اصول – جلسه دوازدهم – شهرت – جمع بندی در مورد حجیت شهرت فتوایی –۲. اختصاص مقبوله به شهرت قدمایی – ۳. ملاک حجیت شهرت فتوایی

جلسه ۱۲ – PDF جلسه دوازدهم  شهرت – جمع بندی در مورد حجیت شهرت فتوایی –۲. اختصاص مقبوله به شهرت قدمایی – ۳. ملاک حجیت شهرت فتوایی ۱۴۰۳/۰۷/۱۶   خلاصه جلسه گذشته بحث درباره حجیت شهرت فتوایی بود. ادله حجیت بیان شد لکن از آنجا که مهمترین دلیل حجیت شهرت فتوایی مقبوله عمربن حنظله است ما درباره این مقبوله به تفصیل سخن گفتیم. نظرات موافقان و مخالفان دلالت مقبوله بر حجیت شهرت فتوایی ذکر شد، اشکالات به همراه پاسخ ها بیان شد، نتیجه این شد که فی الجمله مقبوله بر حجیت شهرت فتوایی دلالت دارد لکن برای جمع بندی نهایی عرض کردیم ما به دو سه سوال باید پاسخ دهیم، سوال اول این بود که آیا مقبوله شامل شهرت فتوایی

خارج فقه – جلسه هفتم – مسئله ۲ – ۲. بررسی ولایت پدر بر بالغه رشیده ثیبه – معنای ثیبه و باکره- کلام محقق خویی – بررسی دلیل دوم – بررسی دلیل سوم – نظر برگزیده – شواهد نظر برگزیده

جلسه ۷ – PDF جلسه هفتم مسئله ۲ – ۲. بررسی ولایت پدر بر بالغه رشیده ثیبه – معنای ثیبه و باکره- کلام محقق خویی – بررسی دلیل دوم – بررسی دلیل سوم – نظر برگزیده – شواهد نظر برگزیده ۱۴۰۳/۰۷/۱۵ خلاصه جلسه گذشته بحث در معنای ثیب بود؛ عرض کردیم ادعا شده مرحوم آقای خویی سه دلیل ذکر کرده‌اند برای اینکه ثیب به معنای زنی است که مدخوله باشد، اعم از اینکه دخول به سبب نکاح باشد یا غیر آن. دلیل اول ایشان تمسک به لغت و عرف بود مورد بررسی قرار گرفت و معلوم شد این ادعا ناتمام است. بررسی دلیل دوم دلیل دوم ایشان، استناد به دو آیه از آیات قرآن است که یکی در مقام تفسیر

خارج اصول – جلسه یازدهم – ۴. شهرت – ادله حجیت – نتیجه بحث در مورد مقبوله–  بررسی کلام  شیخ انصاری و محقق خراسانی– جمع بندی در مورد حجیت شهرت فتوایی – ۱. شمول مقبوله نسبت به شهرت  عملی و شهرت فتوایی – ۲. اختصاص مقبوله به شهرت قدمایی      

جلسه ۱۱ – PDF جلسه یازدهم  ۴. شهرت – ادله حجیت – نتیجه بحث در مورد مقبوله–  بررسی کلام  شیخ انصاری و محقق خراسانی– جمع بندی در مورد حجیت شهرت فتوایی – ۱. شمول مقبوله نسبت به شهرت  عملی و شهرت فتوایی – ۲. اختصاص مقبوله به شهرت قدمایی       ۱۴۰۳/۰۷/۱۵ خلاصه جلسه گذشته ما تقریب استدلال به دلیل چهارم برای حجیت شهرت فتوایی را ذکر کردیم، اشکالاتی که نسبت به این دلیل بود بیان شد. اشاره ای به کلمات بعضی از اعاظم مثل محقق خراسانی و شیخ انصاری داشتیم زیرا بعضی از این اشکالات نسبت به این مقبوله را آنها مطرح کردند، پس از آن کلام محقق نایینی، امام خمینی، محقق بروجردی نسبت به این مقبوله بیان

خارج فقه – جلسه ششم – مسئله ۲ – ۲. بررسی ولایت پدر بر بالغه رشیده ثیبه – معنای ثیبه و باکره- کلام محقق خویی – بررسی دلیل اول – مقتضای تحقیق در لغت و عرف و روایات – نتیجه   

جلسه ۶ – PDF جلسه ششم مسئله ۲ – ۲. بررسی ولایت پدر بر بالغه رشیده ثیبه – معنای ثیبه و باکره- کلام محقق خویی – بررسی دلیل اول – مقتضای تحقیق در لغت و عرف و روایات – نتیجه     ۱۴۰۳/۰۷/۱۴                                             خلاصه جلسه گذشته عرض کردیم در مورد معنای ثیب، اختلاف است؛ چند قول میان فقها درباره ثیب ذکر شده است. ما فعلاً درباره معنای این واژه بحث می‌کنیم؛ حالا اینکه ملاک و معیار استقلال زنی که ثیبه است در امر ازدواج کدام است، این بحث دیگری است؛ دقت بفرمایید، چون گاهی در بیان مطالب بین این دو به خوبی تفکیک نمی‌شود. ادعا شده مرحوم آقای خویی

خارج اصول – جلسه دهم – ۴. شهرت – ادله حجیت – بررسی دلیل چهارم – جمع بندی دلیل چهارم – دلیل پنجم و بررسی آن – کلام محقق بروجردی

جلسه ۱۰ – PDF جلسه دهم ۴. شهرت – ادله حجیت – بررسی دلیل چهارم – جمع بندی دلیل چهارم – دلیل پنجم و بررسی آن – کلام محقق بروجردی ۱۴۰۳/۰۷/۱۴   خلاصه جلسه گذشته بحث ما درباره حجیت شهرت فتوایی به درازا کشید. ما برخی ادله آن را ذکر کردیم. بحث در دلیل چهارم حجیت شهرت فتوایی بود و به اینجا منتهی شد که مقبوله عمربن حنظله فی الجمله دلالت بر اعتبار شهرت فتوایی دارد. اینکه عرض کردیم فی الجمله به جهت نکته ای است که بیان می کنیم. ملاحظه فرمودید نظر محقق نایینی و نظر امام خمینی را ذکر کردیم. هم چنین قرائنی که در این مقبوله به واسطه آن می توانیم ادعا کنیم این مقبوله ناظر به

کاهش ارزش پول و بررسی آثار فقهی آن – جلسه چهارم – موضوع‌شناسی: ۱. پول – بررسی دیدگاه‌های مختلف درباره مثلیت یا قیمیت پول – بررسی دیدگاه اول – دلیل دوم و سوم و بررسی آن – دیدگاه دوم و بررسی آن 

جلسه ۴ – PDF جلسه چهارم موضوع‌شناسی: ۱. پول – بررسی دیدگاه‌های مختلف درباره مثلیت یا قیمیت پول – بررسی دیدگاه اول – دلیل دوم و سوم و بررسی آن – دیدگاه دوم و بررسی آن     ۱۴۰۳/۰۷/۱۱                            خلاصه جلسه گذشته بین این جلسه و جلسه قبل فاصله نسبتاً طولانی ایجاد شد؛ بحث در بررسی و ملاحظه یکی از دیدگاه‌های پنج‌گانه درباره مثلی بودن یا قیمی بودن پول‌های امروزی (که به عنوان پول اعتباری شناخته می‌شوند) بود. عرض کردیم یک نظر این است که این پول‌ها نه مثلی هستند و نه قیمی؛ چند دلیل بر این مدعا اقامه شده است. دلیل اول این بود که اصولاً مقسم

خارج اصول – جلسه نهم – ۴. شهرت – ادله حجیت – بررسی دلیل چهارم – بررسی کلام محقق نایینی – کلام امام خمینی – شرح رسالة حقوق – لزوم مراقبت در هنگام تشنگی و گرسنگی – سیری مذموم و آثار آن – پر نوشی و آثار آن

جلسه ۹ – PDF جلسه نهم  ۴. شهرت – ادله حجیت – بررسی دلیل چهارم – بررسی کلام محقق نایینی – کلام امام خمینی – شرح رسالة حقوق – لزوم مراقبت در هنگام تشنگی و گرسنگی – سیری مذموم و آثار آن – پر نوشی و آثار آن ۱۴۰۳/۰۷/۱۱ خلاصه جلسه گذشته بحث در ادله حجیت شهرت فتوایی بود. نوبت رسید به دلیل چهارم یعنی مقبوله عمربن حنظله. تقریب استدلال به این مقبوله بیان شد و اشکالاتی که نسبت به آن مطرح شده مورد بررسی قرار گرفت. پنج اشکال ایراد گردیده که ما اجمالا آنها را مورد بررسی قرار دادیم و معلوم شد اکثر آنها وارد نیست. سپس کلام محقق نایینی را ذکر کردیم؛ البته محتوای کلام محقق نایینی در

خارج فقه – جلسه پنجم – مسئله ۲ – ۲. بررسی ولایت پدر بر بالغه رشیده ثیبه – معنای ثیبه و باکره- کلام محقق خویی – دلیل اول، دوم و سوم – بررسی دلیل اول  

جلسه ۵ – PDF جلسه پنجم مسئله ۲ – ۲. بررسی ولایت پدر بر بالغه رشیده ثیبه – معنای ثیبه و باکره- کلام محقق خویی – دلیل اول، دوم و سوم – بررسی دلیل اول   ۱۴۰۳/۰۷/۰۷   خلاصه جلسه گذشته بحث درباره معنای ثیب و باکره بود؛ ما اقوال لغویین و انظار فقها را در این رابطه مطرح کردیم. معلوم شد همه این اقوال و انظار در چهار دسته قابل گنجاندن است؛ هم آنچه که در کتاب‌های لغت بیان شده و هم آنچه در کتب فقهی مطرح شده است. این چهار دسته عبارتند از: ۱.ثیب یا ثیبه به کسی می‌گویند که پرده بکارت در او زائل شده به هر دلیلی، چه ارادی و چه غیر ارادی، چه به دخول و

خارج اصول – جلسه هشتم – ۴. شهرت – ادله حجیت –بررسی دلیل چهارم – کلام محقق نایینی درباره  مقبوله عمربن حنظله و بررسی آن

جلسه ۸ – PDF جلسه هشتم  ۴. شهرت – ادله حجیت –بررسی دلیل چهارم – کلام محقق نایینی درباره  مقبوله عمربن حنظله و بررسی آن ۱۴۰۳/۰۷/۰۷ خلاصه جلسه گذشته بحث در دلالت مقبوله عمربن حنظله بر حجیت شهرت فتوایی بود. بعد از بیان تقریب استدلال به این مقبوله اشکالاتی که متوجه این دلیل بود بیان گردید. پنج اشکال نسبت به این مقبوله ذکر شد. ما به برخی از این اشکالات پاسخ دادیم یا شاید اکثرا این اشکالات را جواب دادیم؛ اما برای اینکه از بحث پیرامون این مقبوله و دلالتش بر حجیت شهرت فتوایی نتیجه بگیریم لازم است به برخی از انظار از جمله محقق نایینی و بعضی دیگر اشاره داشته باشیم. انشاء الله بعد از بیان این نظرات درباره

کاهش ارزش پول و بررسی آثار فقهی آن – جلسه سوم – موضوع‌شناسی: ۱. پول – بررسی دیدگاه‌های مختلف درباره مثلیت یا قیمیت پول – بررسی دیدگاه اول – دلیل اول و بررسی آن     

جلسه ۳ – PDF جلسه سوم موضوع‌شناسی: ۱. پول – بررسی دیدگاه‌های مختلف درباره مثلیت یا قیمیت پول – بررسی دیدگاه اول – دلیل اول و بررسی آن ۱۴۰۳/۰۷/۰۳                                خلاصه جلسه گذشته بحث در مورد دیدگاه‌های پنج‌گانه درباره مثلیت یا قیمیت پول‌های امروزی، یعنی پول‌های اعتباری بود. این از جمله مقدمات مهم بحث ماست و تأثیر مستقیم در نتیجه بررسی‌های مربوط به کاهش ارزش پول و آثار فقهی آن دارد. ما اجمالاً اشاره کردیم که برخی معتقدند پول‌های اعتباری، مثلی و برخی آن را قیمی می‌دانند. عده‌ای هم می‌گویند نه مثلی و نه قیمی و به نظر بعضی هم مثلی و هم قیمی هستند. در

خارج اصول – جلسه هفتم – ۴. شهرت – ادله حجیت – بررسی دلیل چهارم – اشکال پنجم و بررسی آن  

جلسه ۷ – PDF جلسه هفتم  ۴. شهرت – ادله حجیت – بررسی دلیل چهارم – اشکال پنجم و بررسی آن ۱۴۰۳/۰۷/۰۳                  خلاصه جلسه گذشته در مورد مقبوله عمربن حنظله و دلالت آن بر حجیت شهرت فتوایی اشکالاتی مطرح شده است. چهار اشکال مطرح شد و مورد بررسی قرار گرفت. اشکال پنجم این اشکال در واقع دلیلی است که محقق نایینی بر عدم دلالت این مقبوله بر حجیت شهرت فتوایی اقامه کرده است و ما می توانیم آن را به عنوان یک اشکال نسبت به این دلیل مطرح کنیم. ایشان می فرماید: در مقبوله عبارت «فان المجمع علیه لا ریب فیه» به عنوان تعلیل برای اخذ به شهرت و ترک شاذ نادر

خارج اصول – جلسه ششم – ۴. شهرت – ادله حجیت – بررسی دلیل چهارم – اشکال سوم و بررسی آن – اشکال چهارم و بررسی آن

جلسه ۶ – PDF جلسه ششم ۴. شهرت – ادله حجیت – بررسی دلیل چهارم – اشکال سوم و بررسی آن – اشکال چهارم و بررسی آن ۱۴۰۳/۰۷/۰۲     خلاصه جلسه گذشته بحث در دلالت مقبوله عمر بن حنظله بر حجیت شهرت فتوایی بود. بعد از بیان تقریب استدلال عرض کردیم اشکالاتی نسبت به آن مطرح شده، ما باید این اشکالات را بررسی کنیم تا نهایتا ببینیم کدام یک از این دو دیدگاه قابل قبول است. دیدگاه کسانی مثل شیخ انصاری و محقق خراسانی و محقق نایینی که معتقدند مقبوله دلالت بر حجیت شهرت فتوایی ندارد یا نظر کسانی که معتقدند مقبوله بر حجیت شهرت فتوایی مطلقا یا حداقل بر حجیت شهرت فتوایی قدمایی دلالت دارد. ما اشکال اول

خارج فقه – جلسه چهارم – مسئله ۲ – ۲. بررسی ولایت پدر بر بالغه رشیده ثیبه – معنای ثیبه و باکره- ب) نظر فقها

جلسه ۴ – PDF جلسه چهارم مسئله ۲ – ۲. بررسی ولایت پدر بر بالغه رشیده ثیبه – معنای ثیبه و باکره- ب) نظر فقها ۱۴۰۳/۰۷/۰۲   خلاصه جلسه گذشته بحث در معنای ثیب و باکره بود؛ چون این دو عنوان موضوع برای بسیاری از احکام شرعی واقع شده‌اند. ابتداءً ما نظر اهل لغت را درباره معنای ثیبوبت و بکارت ذکر کردیم؛ محصل بررسی آراء لغویین در مورد معنای ثیب و باکره این شد که چهار قول یا به تعبیری پنج قول در این باره وجود دارد. یعنی نظر اهل لغت مختلف است؛ آنها معانی متعددی را برای بکر و ثیبوبت ذکر کرده‌اند. ۱. یک معنا این بود که منظور از ثیب، کسی است که پرده بکارت او زائل شده

خارج اصول – جلسه پنجم -۴. شهرت – ادله حجیت – بررسی دلیل چهارم – یاد آوری یک نکته – اشکال دوم و بررسی آن      

جلسه ۵ – PDF جلسه پنجم ۴. شهرت – ادله حجیت – بررسی دلیل چهارم – یاد آوری یک نکته – اشکال دوم و بررسی آن       ۱۴۰۳/۰۷/۰۱       خلاصه جلسه گذشته بحث در ادله حجیت شهرت فتوایی مطلقا بود. عرض کردیم درباره شهرت فتوایی سه قول وجود دارد: قول اول: قول به حجیت مطلقا. قول دوم: قول به عدم حجیت مطلقا. قول سوم: تفصیل بین شهرت قدما و شهرت متأخرین. نسبت به حجیت مطلق شهرت فتوایی چند دلیل اقامه شده است. سه دلیل مورد بررسی قرار گرفت و معلوم شد که آن سه دلیل نمی تواند حجیت را اثبات کند. دلیل چهارم مقبوله عمربن حنظله بود و البته دلیل پنجم مرفوعه زراره. عمده دلیل بر

خارج فقه – جلسه سوم – مسئله ۲ – ۲. بررسی ولایت پدر بر بالغه رشیده ثیبه – معنای ثیبه و باکره – اهمیت بحث – جهات مختلف در بحث – الف) نظر اهل لغت – اقوال چهارگانه

جلسه ۳ – PDF جلسه سوم مسئله ۲ – ۲. بررسی ولایت پدر بر بالغه رشیده ثیبه – معنای ثیبه و باکره – اهمیت بحث – جهات مختلف در بحث – الف) نظر اهل لغت – اقوال چهارگانه ۱۴۰۳/۰۷/۰۱   ۲. بررسی ولایت پدر بر بالغه رشیده ثیبه در مسئله دوم عرض کردیم امام(ره) درباره ولایت پدر و جد پدری بر سه گروه سخن گفته‌اند؛ یکی در مورد پسر بالغ رشید، که بحث آن گذشت. مورد دوم ،دختر بالغه رشیده ثیبه است، در مقابلِ مورد سوم که دختر بالغه رشیده باکره است. قبل از اینکه به بررسی حکم مسئله بپردازیم، مهم این است که معنای عنوان «ثیب» معلوم شود. معنای ثیبه و باکره این یک مطلب بسیار مهمی است که

خارج اصول – جلسه چهارم – ۴. شهرت – ادله حجیت – بررسی دلیل چهارم – شرح رساله حقوق: آثار جسمی و روحی کم خوری و حد مجاز آن                                         

جلسه ۴ – PDF جلسه چهارم ۴. شهرت – ادله حجیت – بررسی دلیل چهارم – شرح رساله حقوق: آثار جسمی و روحی کم خوری و حد مجاز آن  ۱۴۰۳/۰۶/۲۸                                       خلاصه جلسه گذشته عرض کردیم برای حجیت شهرت فتوایی چند دلیل اقامه شده است. سه دلیل ذکر شد و مورد خدشه قرار گرفت. دلیل چهارم مقبوله عمربن حنظله بود. تقریب استدلال به این مقبوله بیان شد. مرفوعه زراره نیز به جهت قرابتی که در تقریب استدلال با مقبوله دارد، نقل شد. اکنون نوبت بررسی مقبوله عمربن حنظله و مرفوعه زراره است. بررسی دلیل چهارم نسبت به دلالت مقبوله عمر بن حنظله و مرفوعه زراره بر حجیت شهرت فتوایی اشکالاتی مطرح شده است. همانطور که اشاره کردم عده ای

کاهش ارزش پول و بررسی آثار فقهی آن – جلسه دوم – مروری بر مباحث سال گذشته – موضوع‌شناسی: ۱. پول – جهت پنجم: پول، مال حقیقی یا اعتباری – جهت ششم: مثلی یا قیمی بودن پول    

جلسه ۲ – PDF جلسه دوم مروری بر مباحث سال گذشته – موضوع‌شناسی: ۱. پول – جهت پنجم: پول، مال حقیقی یا اعتباری – جهت ششم: مثلی یا قیمی بودن پول        ۱۴۰۳/۰۶/۲۸                                                         خلاصه جلسه گذشته عرض کردیم مباحثی که طی سال گذشته مطرح شد، عمدتاً معطوف به موضوع‌شناسی پول بود؛ در این باره به چند جهت اشاره کردیم، لکن از آنجا که این جهات جنبه مقدمیت برای مباحث اصلی ما دارد، ناچاریم یک مرور اجمالی به آنها داشته باشیم. چهار جهت را در جلسه گذشته اشاره کردیم؛ یکی مراحل دهگانه

کاهش ارز پول و بررسی آثار فقهی آن – جلسه اول – مروری بر مباحث سال گذشته – پیشینه بحث – موضوع‌شناسی: ۱. پول – جهت اول: مراحل دهگانه پول – جهت دوم: تعریف پول – جهت سوم: تقسیمات پول – جهت چهارم: تحلیل ماهیت پول

جلسه ۱ – PDF جلسه اول  مروری بر مباحث سال گذشته – پیشینه بحث – موضوع‌شناسی: ۱. پول – جهت اول: مراحل دهگانه پول – جهت دوم: تعریف پول – جهت سوم: تقسیمات پول – جهت چهارم: تحلیل ماهیت پول ۱۴۰۳/۰۶/۲۷   مروری بر مباحث سال گذشته موضوع بحث ما در روزهای سه‌شنبه و چهارشنبه، کاهش ارزش پول و بررسی آثار فقهی آن است. ما سال گذشته طی ۴۲ جلسه به برخی از مباحث مقدماتی این بحث پرداختیم. من ابتداءً یک مروری بر مباحث سال گذشته خواهم داشت که ممکن است یک یا دو جلسه طول بکشد؛ اما از آنجا که آن مباحث مقدمیت برای مباحث امسال دارد و نتایجی که در آن موضوعات حاصل شده، مبنای مورد استفاده در

خارج اصول – جلسه سوم – ۴. شهرت – ادله حجیت شهرت مطلقا –دلیل سوم و بررسی آن – دلیل چهارم – تقریب استدلال – دلیل پنجم

جلسه ۳ – PDF جلسه سوم ۴. شهرت – ادله حجیت شهرت مطلقا –دلیل سوم و بررسی آن – دلیل چهارم – تقریب استدلال – دلیل پنجم ۱۴۰۳/۰۶/۲۷   خلاصه جلسه گذشته عرض کردیم چند دلیل بر اعتبار و حجیت شهرت فتوایی اقامه شده است. دو دلیل در جلسه گذشته بیان شد. دلیل اول تعلیل ذیل آیه نبأ بود، یعنی «ان تصیبوا قوما بجهالة» که ملاحظه کردید این تعلیل دلالت بر حجیت شهرت فتواییه ندارد. دلیل دوم فحوای ادله حجیت خبر واحد است. دلیل دوم خودش دارای دو تقریر است. یک تقریر را خود محقق خراسانی بیان کردند و مورد خدشه قرار دادند و تقریر دوم را نیز بیان کردیم؛ یک وقت می گوییم چون ملاک حجیت خبر افاده ظن

خارج فقه – جلسه دوم – مسئله ۲ – بیان اجمالی مسئله – کلام مرحوم سید – ۱. بررسی ولایت پدر بر بالغ رشید – ادله عدم ولایت – دلیل اول، دوم و سوم

جلسه ۲ – PDF جلسه دوم مسئله ۲ – بیان اجمالی مسئله – کلام مرحوم سید – ۱. بررسی ولایت پدر بر بالغ رشید – ادله عدم ولایت – دلیل اول، دوم و سوم ۱۴۰۳/۰۶/۲۶   بیان اجمالی مسئله مسئله دوم در فصل اولیاء عقد درباره ولایت پدر و جد پدری نسبت به سه گروه است؛ یکی بالغ رشید، دیگری بالغه رشیده و غیرباکره، سوم بالغه رشیده باکره. متن مسئله را مرور کنیم و بعد ان‌شاءالله وارد بحث شویم. مسئله ۲: «ليس للأب و الجد للأب ولاية على البالغ الرشيد، و لا على البالغة الرشيدة إذا كانت ثيبة»، پدر و جد پدری بر پسری که به بلوغ و رشد رسیده، ولایت ندارد؛ همچنین بر دختر رشیده و بالغه که باکره