جلسه ۹۰ – PDF جلسه نود مسأله ۱۴– تکلمه: راههای دیگر جلوگیری از بارداری- کیفیت انعقاد نطفه ۱۳۹۸/۰۱/۱۷         تکمله مسأله ۱۴. راههای دیگر جلوگیری از بارداری قبل از تعطیلات درباره عزل و جواز یا حرمت آن به تفصیل بحث کردیم؛ نهایتاً به این نتیجه رسیدیم که ادله حرمت عزل وافی به مقصود نیست و نمی‌تواند حرمت را ثابت کند. وعده دادیم که به مناسبت بحث از عزل، درباره اموری که به نوعی ملحق به عزل می‌شوند و می‌توانند بعضاً مشمول این ادله قرار گیرند، بحث کنیم. عزل در واقع یک راه جلوگیری طبیعی از بچه‌دار شدن است. چون عزل عبارت است از «اخراج الآلة و افراغ المنی خارج الرحم»؛ اینکه منی را بیرون از رحم قرار

جلسه ۸۹ – PDF جلسه هشتاد و نهم مسأله ۱۴– عزل- مقام دوم: بررسی وجوب دیه- دلیل وجوب دیه و بررسی آن ۱۳۹۷/۱۲/۲۲           خلاصه جلسه گذشته بحث در مقام دوم در مسأله چهاردهم بود. عرض شد در مقام دوم سخن از لزوم دیه و عدم لزوم دیه بعد العزل است؛ یعنی آیا عزل، دیه را بر مرد واجب می‌کند یا نه. به اقوال اشاره کردیم و کلامی که صاحب جواهر در این باره بیان کرده بود نیز مورد نقد و اشکال قرار گرفت. دلیل وجوب دیة اما عمده این است که ببینیم کسانی که قائل به وجوب دیه شده‌اند چه دلیلی دارند. عمده دلیل درباره وجوب دیه، روایتی است که ادعا شده دلالت بر وجوب

جلسه ۸۸ – PDF جلسه هشتاد و هشتم مسأله ۱۴– عزل- مقام اول: بررسی جواز عزل- عزل المرأة- مقام دوم: بررسی وجوب دیه- اقوال ۱۳۹۷/۱۲/۲۱         عزل المرأة – (بررسی جواز و عدم جواز) از مقام اول بحث مطلبی باقی مانده که آن را عرض می‌کنیم و إن شاء الله وارد در مقام دوم خواهیم شد. تا به حال بحث ما درباره عزل الرجل بود؛ همان ابتدا هم عرض کردیم که عزل تارة از ناحیه مرد تصویر می‌شود و اخری از ناحیه زن. آنچه تا اینجا گفتیم درباره عزل الرجل بود؛ یعنی بحث از جواز و حرمت و ادله‌ای که اقامه شد و اختلافی که در این باره وجود داشت، همه درباره عزل مرد بود. معنای عزل

جلسه ۸۷ – PDF جلسه هشتاد و هفتم مسأله ۱۴– عزل- مقام اول: بررسی جواز عزل- ادله جواز- ادامه دلیل جواز ۱۳۹۷/۱۲/۲۰           ادامه دلیل جواز مع الکراهة بحث در ادله جواز مع کراهة العزل بود؛ یعنی مشهور بین متأخرین که قائل به کراهت عزل هستند. عرض شد عمده دلیل این گروه، روایاتی است که از آن جواز عزل بدست می‌آید. این روایات را ملاحظه فرمودید. در مقابلِ این روایات، برخی روایات هستند که ادعا می‌شود که اینها دلالت بر عدم جواز عزل دارند. ما همه روایاتی که دال بر عدم جواز عزل هستند را ذکر کردیم و ملاحظه فرمودید که آن روایات دلالت بر حرمت عزل ندارند و برخی از آنها از نظر سندی ضعیف

جلسه ۸۶ – PDF جلسه هشتاد و ششم مسأله ۱۴– عزل- مقام اول: بررسی جواز عزل- ادله حرمت- دلیل ششم- ادله جواز ۱۳۹۷/۱۲/۱۸         دلیل ششم بحث در ادله قائلین به حرمت عزل از زوجه دائمه حره بدون اذن او بود. آخرین دلیل حرمت عزل این است که بر فرض ما تعارض برخی از روایات را با روایات دال بر حرمت بپذیریم، باز می‌توانیم به نوعی روایات مانعه را بر روایات مجوزه ترجیح دهیم. این دلیل مبتنی بر پذیرش دلالت برخی از روایات بر جواز عزل است. می‌گویند نهایت این است که روایات دال بر جواز با روایات دال بر منع تعارض می‌کنند ولی از آنجا که امکان جمع بین این روایات نیست، ما باید به سراغ

جلسه ۸۵ – PDF جلسه هشتاد و پنجم مسأله ۱۴– عزل- مقام اول: بررسی جواز عزل- ادله حرمت(دلیل سوم: روایات)-بررسی دلیل پنجم ۱۳۹۷/۱۲/۱۵         خلاصه جلسه گذشته برخی از ادله حرمت عزل از زوجه حره دائمه بدون اذن او را بررسی کردیم؛ اجماع، دلیل عقلی، روایات و همچنین منافات عزل با حکمت نکاح یعنی استیلاد، مورد بررسی قرار گرفت. البته یکی دو روایت دیگر باقی مانده که باید برای تکمیل بحث آنها را ذکر کنیم. دلیل پنجم یک قیاسی بود که در جلسه گذشته آن را ذکر کردیم ولی بررسی آن باقی ماند. البته این هم یک دلیل عقلی است که باید در ذیل همان دلیل عقلی به عنوان یک تقریب یا بیان دیگری از حکم عقلی

جلسه ۸۴ – PDF جلسه هشتاد و چهارم مسأله ۱۴– عزل- مقام اول: بررسی جواز عزل- ادله حرمت(دلیل سوم روایات) ۱۳۹۷/۱۲/۱۴           خلاصه جلسه گذشته بحث در دلیل سوم حرمت عزل از زوجه دائمه حره بدون اذن او بود. دلیل سوم روایات است؛ دو روایت را در جلسه گذشته مورد بررسی قرار دادیم و معلوم شد که این دو روایت یا دلالت بر حرمت ندارند و یا اگر دلالت بر حرمت دارند، نهایت این است که معارض هم دارند. چون در مقابل این روایات، برخی از روایات دلالت بر جواز می‌کنند؛ لذا باید در مقام تعارض و معارضه این روایات ببینیم نهایتاً جمع بین این روایات چه اقتضایی دارد. روایت سوم روایت سوم، روایتی است که

جلسه ۸۳ – PDF جلسه هشتاد و سوم مسأله ۱۴– عزل- مقام اول: بررسی جواز عزل- ادله حرمت(دلیل سوم: روایات) ۱۳۹۷/۱۲/۱۳           خلاصه جلسه گذشته بحث در ادله حرمت عزل از زوجه دائمه حره بدون اذن او بود. دو دلیل ذکر شد و مورد بررسی قرار گرفت؛ یکی اجماع و دیگری دلیل عقلی بود؛ چون یک قیاس شکل اول است لکن هر دو مقدمه آن یا حداقل یکی از این دو مقدمه مورد خدشه واقع شد. لذا این دو دلیل، حرمت را اثبات نمی‌کنند. دلیل سوم: روایات دلیل سوم روایاتی است که در این مقام مورد استناد قرار گرفته و از آنها استظهار حرمت شده است. روایت اول روایت یعقوب جعفی: «عَنِ الْقَاسِمِ بْنِ يَحْيَى عَنْ جَدِّهِ

جلسه ۸۲ – PDF جلسه هشتاد و دوم مسأله ۱۴– عزل- تنقیح محل نزاع – دو مقام در بحث ۱۳۹۷/۱۲/۱۲           مروری بر مباحث گذشته در مسأله چهاردهم بحث در جواز عزل یا عدم جواز عزل است و آنگاه درباره لزوم و عدم لزوم دیه بحث می‎شود منتهی ابتداءً گفتیم مواردی از محل نزاع خارج است و مشخصاً در یک مورد اختلاف واقع شده است. تقریباً هفت مورد از محل نزاع خارج است و ادله جواز عزل در آنها را ذکر کردیم. یکی اینکه امه باشد هرچند متزوجه باشد. دوم، وطی در دبر؛ سوم، جایی که اشتراط عزل حین عقد النکاح یا ضمن عقد لازم دیگر شود؛ چهارم، در مواردی که اضطرار پیش آید؛ پنجم، آنجایی

جلسه ۸۱ – PDF جلسه هشتاد و یکم مسأله ۱۴– عزل- ادله جواز عزل از زوجه موقته ۱۳۹۷/۱۲/۱۱   خلاصه جلسه گذشته در مسأله چهاردهم بحث پیرامون جواز یا عدم جواز عزل و نیز لزوم دیه و عدم آن در صورت عزل است. عرض کردیم عزل عبارت است از «اخراج الآلة عند الانزال و افراغ المنی خارج الفرج». معلوم است که این تعریف درباره عزل الزوج است، ولی در خاتمه بحث یک اشاره مختصری خواهیم کرد که گاهی عزل درباره زن نیز به کار می‎رود که مرحوم سید در ذیل مسأله ششم به این مطلب اشاره کرده است. اساساً اینکه عزل مرأة چگونه متصور است و آیا جایز است یا نه، این بحث دیگری است که بعداً عرض خواهیم کرد.