جلسه ۱۲ – PDF جلسه دوازدهم آیه ۳۰ _ بخش دوم: سوال فرشتگان از خداوند _ مبنای استفهام جهت سوم: وجه اخبار فرشتگان از فساد و خونریزی انسان ۲۹/۰۸/۱۳۹۸ خلاصه جلسه گذشته در بخش دوم آیه ۳۰ سوره بقره عرض شد که گفتگویی بین خداوند تبارک و تعالی بعد از اعلام خلافت انسان صورت گرفته و ملائکه سوالی را از خدا پرسیدند. در مورد این سوال تا اینجا درباره دو جهت سخن گفتیم. جهت اولی این بود که اساسا اعلام خلافت و گفتگو بین خدا و فرشتگان و یا به تعبیر دیگر این موضوع یکبار مورد بحث و گفتگو قرار گرفته یا آنکه این مسئله توسط خداوند چندبار صورت گرفته. گفتیم که این مسئله یک حقیقت بوده که از زوایای

جلسه ۱۱ – PDF جلسه یازدهم آیه ۳۰ _ بخش دوم: سوال فرشتگان اعتراضی یا استفهام مؤیدات اعتراض و توجیه اعتراض و بررسی آن‌ها ۲۸/۰۸/۱۳۹۸   خلاصه جلسه گذشته بحث درباره سوالی است که فرشتگان و ملائکه بعد از اعلام خلافت انسان از خداوند پرسیدند «قَالُوا أَتَجْعَلُ فِيهَا مَنْ يُفْسِدُ فِيهَا وَيَسْفِكُ الدِّمَاءَ وَنَحْنُ نُسَبِّحُ بِحَمْدِكَ وَنُقَدِّسُ لَكَ». عرض کردیم که جهاتی درباره این سوال قابل طرح است. یک جهت را دیروز عرض کردیم و متعرض جهت دوم هم شدیم که شاید یک جهت مهمی است و آن اینکه بالاخره این سوال فرشتگان آیا جنبه اعتراض و انکار و یا به تعبیری اظهار تفاخر است و یا صرفا استفهام و استعلام ناشی از نا آگاهی و ندانستن است؟   ادامه

جلسه ۱۰ – PDF جلسه دهم آیه ۳۰ _ بخش دوم: سوال فرشتگان و پاسخ خداوند جهت اول: اعلام خلافت انسان یک بار یا چند بار؟ جهت دوم: سوال فرشتگان، اعتراض یا استفهام؟ ۲۷/۰۸/۱۳۹۸   بخش دوم: سوال فرشتگان و پاسخ خداوند در آیه ۳۰ سوره بقره دو بخش مطرح شده. جلسات گذشته عمدتا درباره بخش اول آیه بود. از این جلسه بخش دوم آیه مطرح می‌شود. «قَالُوا أَتَجْعَلُ فِيهَا مَنْ يُفْسِدُ فِيهَا وَيَسْفِكُ الدِّمَاءَ وَنَحْنُ نُسَبِّحُ بِحَمْدِكَ وَنُقَدِّسُ لَكَ قَالَ إِنِّي أَعْلَمُ مَا لَا تَعْلَمُونَ» بعد از اینکه خداوند تبارک و تعالی خلافت انسان را اعلام کرد و فرمود من در زمین خلیفه ای را قرار می‌دهم، ملائکه سوال کردند که آیا می‌خواهی کسی را خلیفه قرار دهی که

جلسه ۹ – PDF جلسه نهم آیه ۳۰ _ بخش اول _ مصادیق خلیفۀ الله ۲۲/۰۸/۱۳۹۸ مصادیق خلیفه الله آخرین بحثی که در پایان بخش اول آیه ۳۰ لازم است مورد بررسی قرار بگیرد این است که مصادیق خلیفۀ الله از دید روایات و قرآن چه کسانی هستند. درباره ویژگی های خلیفۀ الله، آثار و برکاتش و وجه جعل خلیفۀ و بعضی مسائل دیگر نکاتی را عرض کردیم، اما باید دید که مصادیق مشخص و معینی هم برای خلیفۀ الله ذکر شده است یا خیر؟ ما با استمداد از برخی روایات می‌توانیم به این مصادیق اشاره کنیم. البته مصادیقی که ذکر می‌شود چه بسا بارز ترین مصادیق خلیفۀ الله باشند، ولی این به معنای انحصار نیست، یعنی اینطور نیست که

جلسه ۸ – PDF جلسه هشتم آیه ۳۰ _ بخش اول _ معنای باطن و ظاهر خلیفه خدا فواید وجود خلیفه خدا در عالم طبیعت ۲۱/۰۸/۱۳۹۸   خلاصه جلسه گذشته بحث در فواید و آثار و برکات خلیفه خداوند به نحو عام بود یعنی هم باطن و حقیقت خلیفه و هم ظاهرش و اینکه چه آثار و برکاتی در عالم هستی دارد. امروز درباره آثار و فواید خلیفه به معنای انسانی که در عالم ماده و طبیعت حضور دارد نکاتی را عرض خواهیم کرد. فواید خلیفه خدا در عالم طبیعت فایده اول: انسان کامل یعنی آن انسانی که مظهر صفات و ذات خداوند است و اقرب موجودات به خداوند تبارک تعالی است. انسان کامل در واقع الگو و نمونه انسان

جلسه ۷ – PDF جلسه هفتم آیه ۳۰ _ بخش اول _ معنای باطن و ظاهر خلیفه خدا فواید باطن خلیفه خدا ۲۰/۰۸/۱۳۹۸   خلاصه جلسه گذشته بحث ما در آیه ۳۰ سوره بقره بود. عرض کردیم این آیه متضمن دو بخش کلی است: یکی قول خداوند تبارک و تعالی و اعلام جعل خلیفه از ناحیه او به فرشتگان و دیگری پاسخ فرشتگان و ملائک به خدا در این باره و باز مجددا پاسخ خداوند به آن‌ها. در بخش اول که مسئله جعل خلافت بود ما به مطالب متعددی پرداختیم. اینکه اساسا حقیقت خلافت چیست و به چرایی جعل خلیفه پرداخیتم. مراتب خلافت و سرّ اختلاف مرتبه در خلافت بیان شد و بعضی ویژگی های خلافت انسان را متذکر شدیم.

جلسه ۶ – PDF جلسه ششم آیه ۳۰ ـ مراتب خلافت و سرّ اختلاف مرتبه ۱۷/۰۷/۱۳۹۸ خلاصه جلسه گذشته بحث در مراتب خلافت بود که در ذیل مباحثی که به آیه ۳۰ سوره بقره مربوط است، مطرح شد. عرض شد خلیفه به معنای کسی است که مظهر و مرآت و آینه اسماء و صفات خداوند تبارک و تعالی است و این حقیقت بین همه انسان‌ها مشترک است؛ لذا با توجه به اینکه افراد از جهت میزان بهره‌مندی از این مظهریت و مرآتیت متفاوت‌اند، لذا مراتب خلافت مختلف می‌شود. هر چند مصداق روشن آیه ۳۰ سوره بقره، آدم ابوالبشر است که به عنوان یک انسان کامل در مراتب عالی است. البته مرتبه اعلی از آدم ابوالبشر و نیز مرتبه مادون هم

جلسه ۵ – PDF جلسه پنجم آیه ۳۰ ـ تفاوت و اشتراک این آیه با آیه ۷۲ سوره احزاب ـ مراتب خلافت ۱۶/۰۷/۱۳۹۸   تفاوت و اشتراک این آیه با آیه ۷۲ احزاب آیه ۳۰ از نظر محتوا و مضمون با آیه ۷۲ سوره احزاب مشابهت دارد و لذا لازم است یک اشاره اجمالی به آن آیه هم داشته باشیم و البته تفصیلش بعدا خواهد آمد. آیه این است: «إِنَّا عَرَضْنَا الْأَمَانَةَ عَلَى السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَالْجِبَالِ فَأَبَيْنَ أَنْ يَحْمِلْنَهَا وَأَشْفَقْنَ مِنْهَا وَحَمَلَهَا الْإِنْسَانُ ۖ إِنَّهُ كَانَ ظَلُومًا جَهُولًا»؛  طبق این آیه خداوند متعال امانتی را عرضه کرد به آسمان ها و زمین و کوه ها و آنها از پذیرش امانت اباء کردند ولی انسان آن را پذیرفت. در مورد مشابهت

جلسه ۴ – PDF جلسه چهارم آیه ۳۰ ـ ویژگی های خلافت انسان ۱۵/۰۷/۱۳۹۸   ویژگی های خلافت انسان بعد از بیان حقیقت خلافت انسان از خداوند تبارک و تعالی و چرایی جعل خلیفه از ناحیه باری تعالی، لازم است اجمالی از ویژگی ها و مختصات خلافت انسان مورد اشاره قرار گیرد. البته آنچه که به عنوان ویژگی ها و مختصات خلافت انسان مطرح می‌شود، مطالبی است که از مباحث گذشته قابل استفاده است. بر این اساس تقریبا چهار ویژگی یا مشخصه می‌توانیم برای خلافت انسان یا خلیفه ذکر کنیم. محصّل معنای خلافت این شد که خلافت عبارت است از جامعیت وجودی انسان نسبت به اسماء و صفات خداوند تبارک و تعالی در حد وجود امکانی به عنوان مظهر و

جلسه ۳ – PDF جلسه سوم آیه ۳۰ ـ حقیقت خلافت ـ چرایی جعل خلیفه ۱۰/۰۷/۱۳۹۸ خلاصه جلسه گذشته بحث در مسئله خلافت آدم از خداوند تبارک و تعالی بود و آنچه که خداوند در آیه ۳۰ « و إذ قال ربّک للملائکۀ إنی جاعلٌ فی الأرض خلیفۀ » فرمود. ما تا اینجا گفتیم که خلیفه، انسان است آنهم همه ی انسان ها، به این معنا که در همه انسان ها استعداد و قوه خلافت وجود دارد نه اینکه همه انسان ها بالفعل خلیفه باشند. و همچنین گفتیم که مستخلف عنه خداوند تبارک و تعالی است. احتمالات دیگری که در این باره ذکر شده و حتی شواهد و قرائنی بر آن اقامه شده را رد کردیم. مسئله مهم یکی این