پایگاه اطلاع رسانی آیت الله سید مجتبی نورمفیدی

جلسه ۲۰ – PDF جلسه بیستم جهات پنجگانه – جهت پنجم : شروط ثبوت این خمس ۱۳۹۶/۰۹/۰۴         خلاصه جلسه گذشته در مورد حلال مختلط به حرام،‌ عرض شد كه جهاتي بايد مورد بحث قرار گيرد. در جلسات گذشته چهار جهت مورد بررسي قرار گرفت. جهت پنجم درباره شروط اين خمس است. یعنی اگر پذیرفته شود حلال مخلوط به حرام متعلق خمس است‌،‌ مشروط به چه شروطي است؟دو شرط براي ثبوت اين خمس ذكر شده است: شرط اول جهل به صاحب مال است كه بحث آن گذشت. عرض شد براي تعلق خمس به مال حلال مخلوط به حرام،‌ اولاً‌ بايد صاحب مال معلوم نباشد. دو دليل بر اشتراط به اين شرط ذكر شد؛ يكي روايات بود و

جلسه ۱۹ – PDF جلسه نوزدهم جهات چهارگانه- جهت پنجم: شروط ثبوت این خمس ۱۳۹۶/۰۸/۱۰         جهت پنجم: شروط ثبوت این خمس جهت پنجم از جهاتی که در مورد مال حلال مخلوط به حرام و قبل از فروع مربوط به آن باید مورد بررسی قرار گیرد، عبارت است از شروط ثبوت خمس در مال حلال مخلوط به حرام. علی الظاهر در این جهت بین این‎که خمس را در این مقامبه معنای اصطلاحی بگیریم یا به معنای لغوی، فرقی نیست. لذا حتی کسانی که معتقدند خمس در مال حلال مخلوط به حرام معنای لغوی دارد و می‎بایست به عنوان صدقه به فقرا داده شود، می‎توانند ثبوت این خمس را منوط به این شرایط بدانند؛ البته اگر ادله این

جلسه ۱۸ – PDF جلسه هجدهم جهات چهارگانه – جهت چهارم: مصرف این خمس – بررسی قول محقق همدانی(تخییر) ۱۳۹۶/۰۸/۰۹         خلاصه جلسه گذشته عرض شد محقق همدانی درباره مصرف این خمس قائل به تخییر بین خمس و صدقه است. یعنی شخص مخیّر است بین این‎که یک پنجم مال حلال مخلوط به حرام را به ارباب خمس دهد و بین این‎که به فقرا بدهد. دلیل ایشان ذکر شد؛ اشکالاتی هم نسبت به این دلیل بیان شد. از این چهار اشکال، دو اشکال اول به نظر ما وارد نبود. اشکال سوم که مرحوم آقای خویی به محقق همدانی کرده، وارد بود. اشکال چهارم هم که محقق خویی مطرح کرده‎اند مطرح شد، لکن بررسی این اشکال باقی ماند. بررسی

جلسه ۱۷ – PDF جلسه هفدهم جهات چهارگانه – جهت چهارم: مصرف این خمس – بررسی قول محقق همدانی (تخییر) ۱۳۹۶/۰۸/۰۸         خلاصه جلسه گذشته عرض شد در بحث از جهت رابعه یعنی مصرف خمس مال حلال مخلوط به حرام، سه قول وجود دارد. یکی قول مشهور است که مصرف این خمس را همان مصرف خمس در سایر موارد می‎دانند. دوم، فقرا هستند که نظر مختار همین بود و عرض شد این دو قول مبتنی بر مبنایی است که در جهت ثالثه اختیار می‎شود که آیا اساساً این خمس، خمس به معنای اصطلاحی است یا به معنای لغوی؟ لذا مبنای قول مشهور و قول امثال صاحب مدارک که نظر مختار نیز همین است، روشن است و نیاز

جلسه ۱۶ – PDF جلسه شانزدهم جهات چهارگانه – جهت چهارم: مصرف این خمس – اقوال ۱۳۹۶/۰۸/۰۷         مروری بر مباحث گذشته بحث از سه جهت از جهات پنجگانه، به پایان رسید. تا به حال در مورد مال حلال مخلوط به حرام در سه جهت بحث شد. بحث اول ما در جهت اولی پیرامون تبیین موضوع حلال مخلوط به حرام بود و اینکه اساساً مقصود از اختلاط چیست. در جهت ثانیه بحث از حکم وجوب خمس بود؛ ادله‎ای بر لزوم خمس در حلال مخلوط به حرام ذکر شد و نتیجه این شد که خمس در مال حلال مخلوط به حرام واجب است. در گذشته، اختلاط را هم به معنای عدم تمییز ذهنی یا به تعبیر دیگر اختلاط

جلسه ۱۵ – PDF جلسه پانزدهم جهات چهارگانه- جهت سوم: خمس به معنای اصطلاحی یا لغوی؟ ادله- حق در مسأله ۱۳۹۶/۰۸/۰۶         خلاصه جلسه گذشته نتیجه در این بحث که مقصود از خمس واجب در مال حلال مخلوط به حرام، آیا خمس مصطلح است که باید به بنی هاشم داده شود یا خمس به معنای لغوی که باید به فقرا اعطا شود، این شد که به نظر ما خمس در این مقام به معنای لغوی است و نه خمس مصطلح. مهم‎ترین دلیل هم این است که با این‎که ظاهر صحیحه عمار بن مروان ثبوت خمس مصطلح مثل سایر موارد خمس است، اما قرینه‎ای قوی وجود دارد که موجب صرف ظاهر روایت عمار به معنای لغوی می‎شود. این

جلسه ۱۴ – PDF جلسه چهاردهم جهات چهارگانه- جهت سوم: خمس به معنای اصطلاحی یا لغوی؟ ادله- حق در مسأله ۱۳۹۶/۰۸/۰۳         خلاصه جلسه گذشته بحث در این بود که آیا خمس متعلق به مال حلال مخلوط به حرام، به معنای اصطلاحی است یا به معنای لغوی؟ در جلسات گذشته فرق این دو و ثمره هر یک از آن‎ها بیان شد. عرض شد یک قول این است که این خمس به معنای لغوی است؛ چهار دلیل بر این ادعا ذکر شد که مهم‎ترین این ادله، دلیل چهارم بود. عرض شد دلیل چهارم، دلیل قابل توجهی است؛ محصل آن این بود که خمس در طول ملکیت و غنیمت و فایده است؛ یعنی خمس به چیزی تعلق می‎گیرد که

جلسه ۱۳ – PDF جلسه سیزدهم جهات چهارگانه- جهت سوم: خمس به معنای اصطلاحی یا لغوی؟ ۱۳۹۶/۰۸/۰۲         خلاصه جلسه گذشته در جهت ثالثه، بحث در این بود که خمسی که در مال حلال مخلوط به حرام واجب شده، آیا خمس به معنای فریضه‎ای است که در غنائم و امثال آن ثابت شده، یا به معنای کسر معین که باید صدقه داده شود. ثمره و تفاوت این دو نظر را بیان کردیم. عرض شد دو قول در مسأله وجود دارد: یک قول این است که خمس در این‎جا با خمسی که در موارد گذشته ثابت شده، فرق می‎کند. این‎جا خمس به معنای لغوی است؛ یعنی یک پنجم مال باید صدقه داده شود. چند دلیل بر این قول

جلسه ۱۲ – PDF جلسه دوازدهم جهات چهارگانه- جهت سوم: خمس به معنای اصطلاحی یا لغوی؟ ۱۳۹۶/۰۸/۰۱         خلاصه جلسه گذشته عرض شددر جهت ثالثه از جهات پنجگانه، سخن در این است که منظور از خمسی که در مال حلال مخلوط به حرام ثابت شد، آیاخمس به معنای اصطلاحی است یعنی همان خمسی که در غنائم جنگی، معادن، کنوز، غوص و مازاد بر مؤونه سنه ثابت شده، یا منظور از خمسی که در روایات برای مال حلال مخلوط به حرام ثابت شده، خمس به معنای لغوی [یعنی کسر معین] است؟ فرق این دو و ثمره این دو عرض شد و گفته شد اگر منظور خمس به معنای اصطلاحی باشد، هم از حیث مصرف متفاوت است و هم

جلسه ۱۱ – PDF جلسه یازدهم جهت دوم: ثبوت خمس- ادله- بررسی دلیل سوم(روایات)- روایات معارض، جهت سوم ۱۳۹۶/۰۷/۳۰         خلاصه جلسه گذشته عرض شد در مقابل روایات دال بر لزوم اخراج خمس از مال حلال مخلوط به حرام، طوایفی از روایات ذکر شده‎اند که نافی حکم به لزوم اخراج خمس هستند. یعنی روایاتی به عنوان روایات معارض با روایات محل بحث، ذکر شده‎اند. طایفه اول از این روایات بررسی شد و معلوم گردید که صلاحیت معارضه با روایات محل بحث را ندارند. طایفه دوم، روایاتی است که بر حلیت مال مخلوط به ربا دلالت می‎کند؛ این روایات در جلسه گذشته خوانده شد. ملاحظه شد با این‎که مال مخلوط با ربا، یک مال مخلوط به حرام است