جلسه ۸۰ – PDF جلسه هشتادم ۱. ظواهر – قول دوم، سوم، چهارم و بررسی آنها – کلام محقق خویی و بررسی آن ۱۴۰۲/۱۱/۲۹   خلاصه جلسه گذشته از میان اقوالی که در باب حجیت ظواهر نقل شد یک قول که مرحوم میرزای قمی به آن قائل شده بود و آن تفصیل بین مقصودین به افهام و غیر آنها بود مورد بررسی قرار گرفت. قول دوم قول دوم تفصیل بین حصول ظن شخصی به وفاق و عدم حصول ظن شخصی به وفاق است. و همچنین قول سوم تفصیل بین عدم حصول ظن به خلاف و بین غیر آن. زیرا این دو تقریبا مانند هم هستند و در مقام بررسی اشکال واحدی متوجه آنهاست. البته اشکال متوجه به این دو قول

جلسه ۵۲ – PDF جلسه پنجاه و دوم احکام عقد – مسأله ۲۳ – فرض سوم – دلیل – اشکال – کلام شهید ثانی ۱۴۰۲/۱۱/۲۸   فرع سوم در مسأله ۲۳ پنج فرع یا پنج فرض مطرح شده که تا اینجا ما دو فرع را بررسی کردیم. فرع سوم که در متن تحریر آمده، این است: «و إن نكلا عن اليمين فردها الحاكم عليه أو رداها عليه و حلف ثبت مدعاه». اصل بحث در این بود که اگر یک مردی با زنی که ادعا کرده بود همسری ندارد، ازدواج کرده باشد، آنگاه مرد دیگری ادعای زوجیت این زن را کند، این دعوا به فرموده امام(ره) متوجه به هر دو نفر است، هم زوج و هم زوجه. تا اینجا تکلیف دو

جلسه ۷۹ – PDF جلسه هفتاد و نهم ۱. ظواهر –تفصیل اول (میرزای قمی) و بررسی آن – اشکال اول، دوم، سوم و چهارم   ۱۴۰۲/۱۱/۲۸   خلاصه جلسه گذشته بحث در حجیت ظواهر بود. عرض کردیم درباره حجیت ظواهر چهار قول وجود دارد؛ قول اول که بررسی آن را به آینده موکول می‏کنیم قول به حجیت ظواهر در غیر مورد کتاب است. یعنی همان تفصیلی که اخباری‎ها دادند بین ظواهر کتاب و غیر آن و قائل به عدم حجیت ظواهر کتاب شدند. برای بررسی آن قول باید ادله اخباریین مبنی بر عدم حجیت ظواهر کتاب را بررسی کنیم که آن چند دلیل است و نیازمند بحث مبسوط تری است. سه قول دیگر هست: قول به حجیت ظواهر مطلقا و قول

جلسه ۵۱ – PDF جلسه پنجاه و یکم  احکام عقد – مسأله ۲۳ – فرض دوم – ادامه بررسی اشکال ۱۴۰۲/۱۱/۱۶ خلاصه جلسه گذشته عرض کردیم در فرض دوم که مدعی در مورد ادعای خودش (مبنی بر زوجیت زنی که به عقد دیگری در آمده، با این ادعا که همسر ندارد) بینه نیاورد و از اقامه بینه ناتوان باشد، امام و مرحوم سید فرمودند سوگند متوجه زوج و زوجه می‌شود و اگر قسم بخورند، ادعای مدعی ساقط می‌شود. یک اشکالی در تعلیقه عروه توسط مرحوم محقق نائینی مطرح شده که اینجا اساساً یمین متوجه زوج و زوجه نمی‌شود. مرحوم آقای خویی این اشکال را پروراندند و توضیح دادند که چرا نه متوجه زوج می‌شود و نه متوجه زوجه. اساس این

جلسه ۷۸ – PDF جلسه هفتاد و هشتم  ۱. ظواهر – جهات چهارگانه در حجیت ظواهر – اقوال      ۱۴۰۲/۱۱/۱۶         جهات چهارگانه در حجیت ظواهر بحث در حجیت ظواهر بود. عرض کردیم این بحث از مسائل علم اصول شمرده می‎شود و قبل از هر چیز اقوال مختلفی که در باب حجیت ظواهر وجود دارد را باید نقل و سپس مورد بررسی قرار دهیم. اقوال در حجیت ظواهر این اقوال ناشی از یک جهاتی است. چهار جهت اینجا باعث شده است اقوال چهارگانه پدید بیاید: جهت اول: آیا حجیت ظاهر مشروط به ظن شخصی به وفاق است یا خیر؟ آیا ظن شخصی به وفاق در حجیت ظاهر دخالت دارد یا ندارد؟ مقصود از این جهت این است که اگر مثلا

جلسه ۳۰ – PDF جلسه سی ام  بررسی شبهات پیرامون قاعده – بررسی شبهه اول: تنافی قاعده نفی سبیل با نفی ظلم – پاسخ دوم و سوم – شبهه دوم: تنافی قاعده نفی سبیل با اصل مساوات ۱۴۰۲/۱۱/۱۵ خلاصه جلسه گذشته بحث در شبهات و چالش‌هایی است که درباره قاعده نفی سبیل مطرح شده یا امکان طرح آن وجود دارد. شبهه اول این بود که بین قاعده نفی سبیل و قاعده نفی ظلم، تنافی وجود دارد؛ اینکه کفار از برخی حقوق محروم شوند یا یک امتیازات ویژه‌ای برای مسلمین ثابت شود، این ظلم محسوب می‌شود و با عدالتی که این همه شارع بر آن تأکید دارد و یک امر عقلایی و عقلی است، سازگار نیست. در مقام بررسی این شبهه،

جلسه ۵۰ – PDF جلسه پنجاهم احکام عقد – مسأله ۲۳ – فرض دوم – اشکال محقق نائینی – کلام محقق خویی – بررسی اشکال    ۱۴۰۲/۱۱/۱۵ فرض دوم فرض دوم در مسأله ۲۳ این است: «و مع عدم البينة توجه اليمين إليهما، فإن حلفا معا على عدم زوجيته سقطت دعواه عليهما». امام(ره) می‌فرماید: اگر مدعی بینه نداشته باشد، آنگاه یمین و سوگند متوجه زوج و زوجه می‌شود؛ پس اگر آن دو قسم بر عدم زوجیت مدعی بخورند، ادعای او بر علیه این دو ساقط می‌شود. عرض کردیم فرض اول آنجایی است که مدعی بینه بیاورد؛ فرمودند اگر بینه بیاورد، «حکم له علیهما». اما اگر مدعی بینه نیاورد بر اینکه این زنی که با آن مرد ازدواج کرده همسر اوست، هر

جلسه ۷۷ – PDF جلسه هفتاد و هفتم  ۱. ظواهر – مقدمه – حجیت ظواهر مسئله اصولی است؟                             ۱۴۰۲/۱۱/۱۵   ۱.ظواهر مقدمه در بحث از امارات و ظنون تا اینجا سه مقدمه بیان شد: ۱. مقدمه اول اینکه آیا امکان تعبد به ظن وجود دارد یا خیر؟ مفصل در این باره بحث شد و برخی از انظار و آراء مورد رسیدگی قرار گرفت. ۲. مقدمه دوم پیرامون تأسیس اصل در مسئله بود. به این معنا که اگر ما در حجیت و اعتبار اماره‎ای شک کردیم اصل اولی چیست؟ نتیجه این شد که اصل اولی عدم حجیت است. ۳. مقدمه سوم پیرامون مجعول در باب امارت بود. اینکه در باب امارات و ظنون بر فرض قائل به اعتبار شویم، چه چیزی

جلسه ۲۹ – PDF جلسه بیست و نهم بررسی شبهات پیرامون قاعده – بررسی شبهه اول: تنافی قاعده نفی سبیل با نفی ظلم – مقدمه – پاسخ اول ۱۴۰۲/۱۱/۱۴   خلاصه جلسه گذشته بین جلسه قبلی بحث و این جلسه یک فاصله‌ای افتاد و این ما را وادار می‌کند به یک مرور کوتاهی نسبت به بحث گذشته. عنوان کلی بحث، بررسی برخی چالش‌ها و شبهات پیرامون قاعده نفی سبیل است؛ گفتیم شبهات و چالش‌هایی در مقابل قاعده نفی سبیل وجود دارد که باید مورد بررسی قرار بگیرد. اولین شبهه، شبهه تنافی قاعده نفی سبیل با نفی ظلم یا عدالت و به تعبیری قاعده قاعده نفی ظلم و قاعده عدالت است. این شبهه بر پایه چهار مطلب استوار شده است؛ من

جلسه ۴۹ – PDF جلسه چهل و نهم احکام عقد – مسأله ۲۳ – فرض اول – ادامه ادله – اشکال به دلیل دوم (روایات) – اشکال اول، دوم و سوم و بررسی آنها   ۱۴۰۲/۱۱/۱۴   خلاصه جلسه گذشته در مسأله ۲۳ چند فرض مطرح است؛ فرض اول را جلسه گذشته مورد بررسی قرار دادیم و ادله آن بیان شد. صورت مسأله این بود که اگر زنی ادعا کند که همسر ندارد و به دنبال آن مردی با او ازدواج کند، آنگاه بعد از ازدواج یک مرد دیگری ادعای زوجیت این زن را مطرح کند؛ ادعای زوجیت توسط مرد دیگر در واقع متوجه هر دو است، هم زن و هم مرد؛ اینجا چند فرض و حالت متصور است. فرض