دروس

جلسه ۱۰۱ – PDF جلسه صدو یکم اجزاء_ مقام دوم _ بررسی اجزاء در قاعده طهارت (ادله قول به عدم اجزاء) ۱۳۹۵/۰۲/۱۹ تصویر بحث بعد از بیان مفاد قاعده طهارت، نوبت به بحث از اجزاء در قاعده طهارت می رسد. همانطور که بیان شد فرض بحث جایی است که شخصی عملی را بر اساس قاعده طهارت انجام داده، مثل اینکه با لباسی که مشکوک الطهاره بوده، به استناد قاعده طهارت حکم  طهارت در آن جاری نموده و با آن نماز خوانده؛ ولی پس از مدتی معلوم گردید که این لباس نجس بوده و نماز را با لباس نجس خوانده. حال سوال این است که آیا عمل او و نمازی که در لباس به ظاهر طاهر خوانده مجزی از مامور به

جلسه ۱۰۰ – PDF جلسه صد اجزاء_ مقام دوم _ اجزاء در قاعده طهارت ۱۳۹۵/۰۲/۱۸ خلاصه جلسه گذشته  همانطور که قبلا بیان شد یکی از اصول و قواعدی که مسئله اجزاء در آن مورد رسیدگی قرار می¬گیرد« اصالة الطهارة »است. قبل از بررسی این مسئله اجمالا در مورد مفاد این قاعده و روایاتی که قاعده طهارت از آنها استنباط شده توضیحی داده شد. در جلسه قبل بیان شد که برداشت مشهور از روایات، متفاوت با نظر محقق خراسانی می باشد. یعنی مشهور از روایاتی مثل« کل شی طاهر حتی تعلم انه قذر » قاعده طهارت را استفاده می¬کنند و در مواردی که علم به عنوان غایت بیان شده است آن را مبین خصوصیت موضوع می دانند. یعنی غایت که همان

جلسه ۹۹ – PDF جلسه نود و نهم اجزاء_ مقام دوم _ اجزاء در امر ظاهری(اصول عملیه) ۱۳۹۵/۰۲/۱۳ همانطور که بیان شد در مورد اجزاء در اوامر ظاهری در دو مقام بحث می کنیم، مقام اول پیرامون اجزاء در امارات بود که به تفصیل بحث شد. مقام دوم اجزاء درمورد اصول عملیه است. اجزاء در اصول عملیه  در ما نحن فیه صرفا از اصول عملیه بحث نمی کنیم، بلکه از اصالة الطهارة و اصالة الحلیة نیز بحث می¬شود. طبق روالی که محقق خراسانی طی کرده¬اند اولین بحث ما پیرامون اجزاء در مورد اصالة الطهاره است. ۱.اجزاء در اصالة الطهارة بحث در اصالة الطهاره این است که اگر کسی به استناد قاعده طهارت یا اصالة الطهارة حکم به طهارت چیزی کردد

جلسه ۹۸ – PDF جلسه نود و هشتم اجزاء_ مقام دوم _ اجزاء در امر ظاهری( امارات ) ۱۳۹۵/۰۲/۱۲ همانطورکه بیان شد در بحث از اجزاء در اوامر ظاهری بعد از منقح شدن بحث با ملاحظه دو نکته، معلوم شد چه اقسامی از امارات و اصول، داخل در محل نزاع می باشند و چه قسمی از محل نزاع خارج است. اجزا در امارات حال بحث را در دو مقام پی می¬گیریم: یکی اجزاء در مورد امارات و دیگری اجزاء در مورد اصول عملیه.  همانطور که بیان شد ما نحن فیه مربوط به جایی است که روایتی از یک راوی ثقه، قائم بر وجوب نماز جمعه به نحو تعیینی شد و مکلف به استناد این روایت نماز جمعه را اتیان و

جلسه ۹۷ – PDF جلسه نود و هفتم اجزاء_ مقام دوم _ اجزاء در امر ظاهری(تنقیح موضوع بحث) ۱۳۹۵/۰۲/۱۱ مروری بر مباحث گذشته همانطور که قبلا بیان شد بحث از اجزاء در دو مقام مورد بررسی قرار می گیرد: تارتا اجزاء نسبت به امر خودش مورد بحث است که در همان ابتدای بحث مطرح شد و معلوم شد که اتیان به مامور به علی وجهه نسبت به امر خودش مجزی است. و اخری بحث از اجزاء نسبت به امر واقعی اولی مورد بحث است، به این معنا که اتیان به مامور به علی وجهه آیا مقتضی اجزاء نسبت به امر واقعی اولی می باشد یا خیر؟ همانطور که گفتیم در این بخش در دو مقام بحث می کنیم: ابتدا در

جلسه ۹۶ – PDF جلسه نود و ششم اجزاء_ مقام دوم _ اجزاء اتیان مامور به، به امر اضطراری (مقتضای اصل عملی در مورد قضاء) ۱۳۹۵/۰۲/۰۸ خلاصه جلسه گذشته بحث پیرامون مقتضای اصول عملیه در موارد شک در اجزاء و عدم اجزاء نسبت به اوامر اضطراری بود و همان طور که بیان شد در این مسئله پیرامون دو مورد بحث می¬کنیم: یکی در مورد مسئله اعاده و دیگری در مورد مسئله قضا.نتیجه بحث در مسئله اعاده این شد که اگر قائل به وحدت امر باشیم مقتضای اصالة الاشتغال عدم اجزاء می باشد و چنان¬چه معتقد به تعدد اوامر باشیم مقتضای اصل برائت اجزاء می باشد. مقتضای اصول عملیه در مورد قضاء اگر شخصی در ابتدای وقت به جهت فقدان آب

جلسه ۹۵ – PDF جلسه نود و پنجم اجزاء_ مقام دوم _ اجزاء اتیان مامور به، به امر اضطراری (مقتضای اصل عملی نسبت به اعاده) ۱۳۹۵/۰۲/۰۷ خلاصه جلسه گذشته موضوع بحث عبارت است مقتضای اصل عملی در مورد شک در اجزاء و عدم اجزاء نسبت به اعاده یا قضاء ماموربه به امر اضطراری؟ همانطور که بیان شد شک نه از ناحیه وحدت و تعدد امر و نه از ناحیه اتحاد و اختلاف ماهیت ماموربه می¬باشد. بلکه شک دراطلاق دلیلی است که مبین ماموربه به امر واقعی اولی و اطلاق دلیل مبین ماموربه به امر اضطراری است. یعنی مثلا مکلف شک می¬کند که دلیل« اقیمواالصلوة مع الوضو » اطلاق دارد یا ندارد؟ قهرا مکلف با قطع نظر از فروض چهار گانه

جلسه ۹۴ – PDF جلسه نود و چهارم اجزاء_ مقام دوم _ اجزاء اتیان مامور به، به امر اضطراری (مقتضای اصل عملی) ۱۳۹۵/۰۲/۰۶ مقتضای اصل عملی بعد از بررسی مسئله اجزاء، از حیث اعاده و قضا و بیان فروض مختلف و ارزیابی آن این سوال مطرح است که اگر از ادله، نتیجه¬ای یافت نشد، مقتضای اصل عملی چیست؟ در جلسات قبل مقام اثبات و مقتضای ادله بررسی شد تا معلوم شود نتیجه آن اجزاء می¬باشد یا خیر؟ همانطور که ملاحظه شد هم در مبحث اداء و هم در مبحث قضا چهار فرض مطرح گردید و مقتضای ادله در هر یک از این چهار فرض بیان و مورد بررسی قرار گرفت و ملاحظه شد که در سه فرض قائل به اجزاء

جلسه ۹۳ – PDF جلسه نود و سوم اجزاء_ مقام دوم _ اجزاء اتیان مامور به، به امر اضطراری جهت اثباتی- (از حیث قضا) ۱۳۹۵/۰۲/۰۵ در بحث از اجزاء اتیان مامور به، به امر اضطراری از حیث اعاده؛ چهار فرض مطرح شد که در سه فرض قائل به اجزاء و در یک فرض قائل به عدم اجزاء شدیم. اجزاء اتیان مامور به، به امر اضطراری از حیث قضا بحث در این مقام عبارت است از اینکه؛ مکلف در داخل وقت به آب دسترسی ندارد( اعم از اینکه به آب دسترسی نداشت و در اول وقت نمازش را با تیمم خواند و تا آخر وقت نیز به آب دسترسی پیدا نکرد، یا اینکه در ابتدای وقت به آب دسترسی داشت ولی

جلسه ۹۲ – PDF جلسه نود و دوم اجزاء_ مقام دوم _ اجزاء اتیان مامور به، به امر اضطراری جهت اثباتی- (از حیث اعاده) ۱۳۹۵/۰۲/۰۱ فرض چهارم  آخرین فرضی که به حسب مقام اثبات در بحث اجزاء در اوامر اضطراری به حیث اعاده مطرح است تقریبا همان فرض سوم با تفاوتی جزیی می باشد. فرض سوم مبتنی بر چند امر بود: اول: قائل به تعدد اوامر باشیم. دوم: تعدد اوامر را ناشی از اختلاف ماهیت مامور به بدانیم. سوم: اجماعی هم در کار نباشد که بر اساس آن بگوییم فقط یک تکلیف را انجام دهیم. چهارم: دلیل مبدَل اطلاق داشته باشد. در فرض چهارم نیز بعضی از این امور معتبر می باشند. یعنی فرض چهارم مبتنی بر این است که:

جلسه ۹۱ – PDF جلسه نود و یکم اجزاء_ مقام: دوم اجزاء_ اتیان مامور به، به امر اضطراری جهت اثباتی- (از حیث اعاده) ۳۱/۰۱/۱۳۹۵ خلاصه جلسه گذشته همانطور که بیان شد در جهت اثباتی از بحث اجزاء اوامر اضطراری از حیث اعاده چهار فرض قابل تصور است. لذا مسئله اجزاء در چهار فرض مورد بررسی قرار می¬گیرد. دو فرض در جلسه گذشته مطرح شد و معلوم گردید در این دو فرض باید قائل به اجزاء شویم. فرض اول عبارت بود از اینکه مبنای ما در بحث از تعدد یا عدم تعدد اوامر؛ عدم تعدد اوامر باشد و اوامر در هر تکلیفی بیشتر از یک امر نباشد، لکن مولا برای حالات مختلف مکلف و کیفیت اتیان مکلف در حالات مختلف، بیان

جلسه ۹۰ – PDF جلسه نود اجزاء_ مقام: دوم اجزاء_ به اتیان مامور به، به امر اضطراری جهت اثباتی- از حیث اعاده ۱۳۹۵/۰۱/۳۰ خلاصه جلسه گذشته در بحث اجزاء در اوامر اضطراری بیان شد که در دو مقام بحث می کنیم، یک بحث ثبوتی و یک بحث اثباتی. در بحث از جهت ثبوتی بیان شد که محقق خراسانی چهار صورت تصویر کردند که از آن چهار صورت در سه صورت قائل به اجزا شدیم و در یک  صورت قائل به عدم اجزاء. اما در جهت اثباتی بیان شد که در دو بخش و دو حیث بحث می شود؛ یکی از حیث اعاده و دیگری از حیث قضا. در حیث اول که بحث از لزوم اعاده یا جواز اکتفاء به مامور

جلسه ۸۹ – PDF جلسه هشتاد و نهم اجزاء_ مقام دوم_ اجزاء به اتیان مامور به، به امر اضطراری ( جهت ثبوتی) ۱۳۹۵/۰۱/۲۹ خلاصه جلسه گذشته  در جهت ثبوتی اجزاء در اوامر اضطراری( اوامر واقعی ثانوی ) نسبت به اوامر واقعی اولی محقق خراسانی چهار صورت تصویر نمودند که صورت اول بیان شد و معلوم گردید در فرض مشروعیت نماز با تیمم در اول وقت، اگر نماز با تیمم با همه شرایط خوانده شود و عمل مکلف وافی به همه مصالح مورد نظر شارع باشد و هیچ نقصان و کمبودی نسبت به مامور به به امر اولی نداشته باشد. در اینصورت از نظر عقل قطعا این نماز مجزی از امر اولی واقعی می باشد. مانند نماز مسافر نسبت به نماز

جلسه ۸۸ – PDF جلسه هشتاد و هشتم اجزاء_ مقام دوم اجزاء اتیان به مامور به نسبت به امر دیگر ۱۳۹۵/۰۱/۲۸ مروری بر مباحث گذشته همانطور که در ابتدای بحث اجزاء بیان شد، در دو مقام بحث می¬کنیم. مقام اول عبارت بود از بحث از اتیان به ماموربه  نسبت به امر خودش که بتفصیل بحثش بیان شد و نتیجه گرفتیم که از نظر عقل اتیان به مامور به، مجزی از امر خودش می باشد و به مناسبت، بحث امتثال بعد الامتثال و تبدیل امتثال بیان شد. مقام دوم: اجزاء اتیان به مامور به نسبت به امر دیگر اما مقام دوم که بحث اصلی اجزاء می¬باشد، عبارت از  بحث از اجزاء اتیان به مامور به نسبت به امر دیگر است.  همانطور

جلسه ۸۷ – PDF جلسه هشتاد و هفتم اجزاء_ مقام اول: اجزاء نسبت به امر خودش- تبدیل امتثال بررسی مورد دوم در شرع ۱۳۹۵/۰۱/۲۵ بررسی مورد دوم از شرع مورد دوم از شرعیات که بعضی به عنوان جواز تبدیل امتثال از آن یاد کرده¬اند، امر به اعاده نماز آیات در بعضی از اسباب آن مثل خسوف یا کسوف است که تا حدی استمرار دارد و مدتی طول می کشد که پدیده ماه گرفتگی یا خورشید گرفتگی تمام شود. لذا در بعضی روایات امر به اعاده نماز آیات تا زمان پایان یافتن این اسباب شده است. به عبارت دیگر: وقتی خسوف اتفاق می¬افتد نماز آیات در یک فاصله زمانی یک بار واجب می¬شود، لکن در روایت  صحیحه ای با تعبیر «فاعد»

جلسه ۸۶ – PDF جلسه هشتاد و ششم اجزاء_ مقام اول: اجزاء نسبت به امر خودش- تبدیل امتثال بررسی روایات ۱۳۹۵/۰۱/۲۴ خلاصه جلسه گذشته  بحث در بررسی مواردی بود که محقق خراسانی به عنوان دلیل از شرع بر جواز تبدیل امتثال ذکر فرمودند. بیان شد که برای بررسی صحت و سقم استشهاد محقق خراسانی بر اثبات جواز تبدیل امتثال در شرع، باید روایات این مسئله را بررسی کنیم که آیا مسئله جواز تبدیل امتثال از این روایات استفاده می شود یا نه؟ همانطور که در جلسه قبل بیان شد؛ چهار دسته روایت در مورد استحباب اعاده نماز فرادی به صورت نماز جماعت وارد شده است. دسته اول دلالت بر استحباب اعاده به صورت جماعت دارد که این روایات مورد بررسی

جلسه ۸۵ – PDF جلسه هشتاد و پنجم اجزاء_ مقام اول: اجزاء نسبت به امر خودش- تبدیل امتثال ۱۳۹۵/۰۱/۲۲ خلاصه جلسه گذشته در جلسات گذشته دو پاسخ به مواردی که از شرع برای جواز تبدیل امتثال ذکر شد بیان گردید. یک پاسخ، پاسخی کلی بود که ما به محقق خراسانی دادیم و یک پاسخ، پاسخی بود که محقق اصفهانی بیان کرده بودند و از اساس مسئله را حل می کرد. با توجه به پاسخ های داده شده به محقق خراسانی؛ باید قائل به عدم دلالت این روایات بر اثبات جواز تبدیل امتثال شد و ادله دال بر جواز در این امور را حمل بر معنای خلاف ظاهر آنها کرد. پاسخ سوم: بررسی روایات تبدیل نماز فرادی به جماعت در مثالی

جلسه ۸۴ – PDF جلسه هشتاد و چهارم اجزاء_ مقام اول: اجزاء نسبت به امر خودش- تبدیل امتثال ۱۳۹۵/۰۱/۲۱ خلاصه جلسه گذشته همانطور که بیان شد مقام اول در بحث اجزاء، مربوط به اجزاء اتیان به مامور به، به امر واقعی اولی است که از نظر عقل بدیهی است اگر کسی مامور به را با تمام خصوصیات و شرایط اتیان کند نسبت به امر واقعی اولی مجزی و باعث سقوط امر می گردد. لکن بحث در امتثال بعد الامتثال و تبدیل امتثال است. محقق خراسانی فرمودند: امتثال بعدالامتثال یا به تعبیر دیگر امتثال عقیب الامتثال جایز نیست و عقلا معنا ندارد که وقتی امتثالی نسبت به  یک امر محقق شد، بعد از آن امتثال دیگری نسبت به همان امر محقق

جلسه ۸۳ – PDF جلسه هشتاد و سوم اجزاء_ مقام اول: اجزاء نسبت به امر خودش ۱۳۹۵/۰۱/۱۸ خلاصه جلسه گذشته همانطور که در مقام اول در بحث از اجزاء نسبت به امر واقعی اولی بیان شد، از نظر عقلی کاملا بدیهی است اگر شخصی مامور به را با تمام خصوصیات و شرایط اتیان کند از امر واقعی اولی کفایت می کند و نیازی به امتثال دوباره عمل نیست. به مناسبت، بحث از امتثال بعد از امتثال و تبدیل امتثال مطرح شد که محقق خراسانی فرمودند: امتثال بعد از امتثال عقلا جایز نیست؛ زیرا وقتی امر مولا با تمام شرایط امتثال شد دیگر امری وجود ندارد تا دوباره همان امر امتثال شود. لذا ایشان امتثال عقیب الامتثال یا امثتال بعد الامتثال

جلسه ۸۲ – PDF جلسه هشتاد و دوم اجزاء_ مقام اول: اجزاء نسبت به امر خودش ۱۳۹۵/۰۱/۱۷  مقام اول: اجزاء نسبت به امر خودش آنچه مربوط به بحث اجزاء است در دو مقام قابل بحث می¬باشد. مقام اول در مورد اجزاء نسبت به امر خودش است یعنی اگر مامور به علی وجهه و با تمام خصوصیات اتیان شود، آیا عمل مکلف نسبت به امر خودش مجزی است یا نه؟ مثلا اگر امر به نماز با وضو شده باشد و مکلف نماز را با وضو و با تمام خصوصیات و شرایط اتیان کرده باشد؛ آیا اتیان به نماز مع الوضو با تمام خصوصیات و شرایط کفایت از امر مولا می کند یا نه؟ آیا موجب اسقاط امر می¬شود یا نه؟ در