دروس

جلسه صد و دوازدهم – تنبیه چهارم –  مقام دوم: تداخل مسببات – حق در مسئله – دو اشکال و بررسی آنها      

جلسه ۱۱۲ – PDF جلسه صد و دوازدهم تنبیه چهارم – مقام دوم: تداخل مسببات – حق در مسئله – دو اشکال و بررسی آنها ۱۴۰۰/۰۳/۱۰         مروری بر مباحث گذشته در بحث از تداخل مسببات عرض کردیم به حسب مقام ثبوت شیخ انصاری قائل به امتناع تداخل مسببات شدند. اشکال این سخن بیان شد و معلوم شد که ثبوتا مشکلی برای التزام به تداخل مسببات وجود ندارد. پس از آن ادله قول به تداخل و عدم تداخل را ذکر کردیم، هم دلیل کسانی که قائل به تداخل مسببات در صور سه گانه اخیر بودند و هم دلیل کسانی که قائل به عدم تداخل مسببات در این سه صورت بودند. حق در مسئله ۱.به حسب مقام ثبوت

جلسه چهل و پنجم – ادله قاعده _ مقام اول: ادله تاثیر گذاری مصلحت در استنباط حکم اولی _ جهت دوم: طرق درک مصلحت _ دسته سوم: تعارض و تزاحم _ مصلحت و حکم اولی طولی _ مصلحت و اجرای حکم اولی مصلحت و حکم اولی طولی

جلسه ۴۵ – PDF جلسه چهل و پنجم ادله قاعده _ مقام اول: ادله تاثیر گذاری مصلحت در استنباط حکم اولی _ جهت دوم: طرق درک مصلحت _ دسته سوم: تعارض و تزاحم _ مصلحت و حکم اولی طولی _ مصلحت و اجرای حکم اولی مصلحت و حکم اولی طولی ۱۴۰۰/۰۳/۰۹   بحث ما درباره تعارض و تزاحم به عنوان بستر هایی برای حضور مصلحت در عرصه استنباط و البته اجرای حکم اولی بود. گفتیم در موارد تزاحم به نوعی می‌توان گفت یک استنباط ثانوی صورت می‌گیرد و لذا از باب اینکه تزاحم اختصاص به موارد حکم ثانوی و حکم حکومتی ندارد، لذا می‌تواند به استنباط حکم اولی هم مرتبط شود. مطلبی که در ادامه این قسمت لازم است به

جلسه صد و یازدهم – مسئله ۲۳- تتمه: بررسی مشروعیت الزام به حجاب در حکومت اسلامی –ادله: دلیل هفتم – اثبات کبری: مسئولیت حکومت نسبت به تعزیر مرتکبین حرام                 

جلسه ۱۱۱ – PDF جلسه صد و یازدهم  مسئله ۲۳- تتمه: بررسی مشروعیت الزام به حجاب در حکومت اسلامی –ادله: دلیل هفتم – اثبات کبری: مسئولیت حکومت نسبت به تعزیر مرتکبین حرام ۱۴۰۰/۰۳/۰۹         اشکال دهم تا اینجا شش دلیل بر مشروعیت الزام به حجاب در حکومت اسلامی و اینکه حکومت اسلامی می‌تواند مقرراتی را نسبت به امر حجاب وضع کند، ذکر کردیم. دلیل ششم تا حدی بحث‌انگیز بود و اشکالاتی نسبت به آن مطرح شده بود که پاسخ دادیم. یک اشکالی که در بین بحث‌های گذشته به نوعی مورد اشاره قرار گرفته و یکی از اعزه چند اشکال دیگر هم به ضمیمه آن فرستاده‌اند، باید پاسخ داده شود؛ البته بعضی از این اشکالات را قبلاً مطرح

جلسه چهل و چهارم – ادله قاعده _ مقام اول: ادله تاثیر گذاری مصلحت در استنباط حکم اولی _ جهت دوم: طرق درک مصلحت _ دسته سوم طرق: تعارض و تزاحم

جلسه ۴۴ – PDF جلسه چهل و چهارم ادله قاعده _ مقام اول: ادله تاثیر گذاری مصلحت در استنباط حکم اولی _ جهت دوم: طرق درک مصلحت _ دسته سوم طرق: تعارض و تزاحم ۱۴۰۰/۰۳/۰۸   خلاصه جلسه گذشته بحث ما در دسته سوم از طرق درک مصالح بود و اینکه در استنباط احکام اولیه چند دسته طرق وجود دارند که ما می‌توانیم به واسطه آن‌ها به مناطات و علت ها و ملاکات احکام که همان مصالح یا مفاسد هستند دست پیدا کنیم. دسته سوم تعارض و تزاحم بود. عرض کردیم مصلحت در تعارض بین احکام یا ادله بعضا ایفای نقش می‌کند. این در تعارض بدوی به یک نحو و در تعارض مستقر به شکلی دیگر است. در تعارض بدوی

جلسه صد و دهم – مسئله ۲۳- تتمه: بررسی مشروعیت الزام به حجاب در حکومت اسلامی – ادله: دلیل ششم – بررسی اشکالات دلیل ششم – اشکال پنجم، ششم، هفتم، هشتم و نهم و بررسی آنها

جلسه ۱۱۰ – PDF جلسه صد و دهم مسئله ۲۳- تتمه: بررسی مشروعیت الزام به حجاب در حکومت اسلامی – ادله: دلیل ششم – بررسی اشکالات دلیل ششم – اشکال پنجم، ششم، هفتم، هشتم و نهم و بررسی آنها ۱۴۰۰/۰۳/۰۸         خلاصه جلسه گذشته عرض شد در مورد دلیل ششم اشکالاتی مطرح شده و می‌بایست به این اشکالات رسیدگی شود. دلیل ششم متشکل از یک صغری و کبری بود؛ صغری این بود که بی‌حجابی از مصادیق منکر است و حجاب از مصادیق معروف. کبری که به ادله و شواهد مختلف اثبات شد، این بود که دولت نسبت به مسأله حجاب و پوشش مسئولیت دارد. نتیجه این شد که این مسئولیت اقتضا می‌کند در همه مراتب اقدام کند

جلسه صد و ده – تنبیه چهارم – مقام دوم: تداخل مسببات– کلام محقق نایینی و بررسی آن

جلسه ۱۱۰ – PDF جلسه صد و ده تنبیه چهارم – مقام دوم: تداخل مسببات– کلام محقق نایینی و بررسی آن ۱۴۰۰/۰۳/۰۸         خلاصه جلسه گذشته بحث در مقام دوم از صورت اول یعنی جایی است که شرط متعدد و جزاء واحد است. گفتیم در این فرض ما در دو مقام بحث می‎کنیم: ۱. بحث در تداخل اسباب ۲. بحث در تداخل مسببات پس مقام دوم بحث در مورد تداخل مسببات است. فرق بین این دو مقام نیز معلوم شد. در مقام اول بحث در این بود که آیا وجود شرائط متعدد در حالیکه جزاء ‌واحد است در جملات و قضایای شرطیه متعدد، به این معنا است که تکالیف هم متعدد است؟ آن اسبابی که باعث ثبوت

شرح رساله حقوق – جلسه پنجاه و یکم – آثار دنیوی و اخروی دروغ – ۱. اثر مادی دنیوی – ۲. اثر معنوی دنیوی

جلسه ۵۱ – PDF جلسه پنجاه و یکم آثار دنیوی و اخروی دروغ – ۱. اثر مادی دنیوی – ۲. اثر معنوی دنیوی ۱۴۰۰/۰۳/۰۵ شرح رساله الحقوق تا اینجا اجمالاً دو جلسه درباره یکی از مصادیق بدزبانی (که اکرام زبان و بزرگداشت و حفظ آن از بدزبانی به عنوان یکی از حقوق اعضای انسان بر انسان از آن نام برده شده)، مطالبی را گفتیم. «فاکرامه عن الخنا»، یعنی حق زبان بر انسان این است که نگذارد زبانش به بدگویی رو بیاورد. بزرگداشت این عضو به این است که جلوی بدگویی و بدزبانی را بگیرد؛ این یک حق است. در این جلسه درباره آثار دنیوی و اخروی دروغ خیلی مختصر و کوتاه مطالبی را عرض می‌کنم. آثار دنیوی و اخروی دروغ

جلسه صد و نهم – مسئله ۲۳- تتمه: بررسی مشروعیت الزام به حجاب در حکومت اسلامی – ادله: دلیل ششم – بررسی اشکالات دلیل ششم – اشکال سوم و چهارم و بررسی آنها

جلسه ۱۰۹ – PDF جلسه صد و نهم مسئله ۲۳- تتمه: بررسی مشروعیت الزام به حجاب در حکومت اسلامی – ادله: دلیل ششم – بررسی اشکالات دلیل ششم – اشکال سوم و چهارم و بررسی آنها ۱۴۰۰/۰۳/۰۵         اشکال سوم بحث در بررسی اشکالات دلیل ششم بود؛ تا اینجا دو اشکال را ذکر کردیم و مورد بررسی قرار دادیم. نتیجه این شد که هیچ یک از آن دو اشکال اینجا وارد نیست. اشکال سوم که به دنبال اشکال دوم مطرح می‌شود، این است که اگر فرض کنیم منظور از امر و نهی در روایات صرف قول و لسان و کلام نباشد بلکه منظور از امر ایجاد معروف و منظور از نهی پرهیز از منکر باشد، یعنی صرف

جلسه صد و نهم – تنبیه چهارم – مقام اول: تداخل اسباب – حق در مسئله – مقام دوم: تداخل مسببات

جلسه ۱۰۹ – PDF جلسه صد و نهم تنبیه چهارم – مقام اول: تداخل اسباب – حق در مسئله – مقام دوم: تداخل مسببات ۱۴۰۰/۰۳/۰۵         فرق بین تداخل اسباب و تداخل مسببات در صورت اول از دو صورت محل بحث یعنی جایی که جزاء واحد و شرط متعدد باشد عرض کردیم در دو مقام بحث می‎کنیم. مقام اول درباره تداخل اسباب بود، تاکیدا و جهت یادآوری عرض می‎کنم که منظور از تداخل اسباب در این بحث این بود که آیا آن اسبابی که به عنوان دلیل و علت ثبوت تکلیف و حکم معرفی می‎شوند آیا تداخل می‎کنند یا خیر؟ این ربطی به مقام امتثال ندارد بلکه مربوط به مقام ثبوت تکلیف است یعنی اگر مثلا «نوم»

جلسه صد و هشتم – مسئله ۲۳- تتمه: بررسی مشروعیت الزام به حجاب در حکومت اسلامی – ادله: دلیل ششم – ادامه بررسی اشکال اول و دوم

جلسه ۱۰۸ – PDF جلسه صد و هشتم مسئله ۲۳- تتمه: بررسی مشروعیت الزام به حجاب در حکومت اسلامی – ادله: دلیل ششم – ادامه بررسی اشکال اول و دوم ۱۴۰۰/۰۳/۰۴         خلاصه جلسه گذشته بحث در اشکالاتی بود که نسبت به دلیل ششم مطرح شده و در واقع غرض از این اشکالات آن است که ادله امر به معروف و نهی از منکر هم صغرویاً و هم کبرویاً برای اثبات مشروعیت الزام به حجاب در حکومت اسلامی ناتمام است. یک اشکال را در جلسه قبل عرض کردیم؛ اشکال اول این بود که اینها از مصادیق معروف و منکر نیستند؛ این اشکال یک اشکال صغروی بود، چون معروف و منکر یعنی آنچه که به حسب نظر اجتماع