دروس

جلسه ۱۳ – PDF جلسه سیزدهم تنبیهات اجتماع امر و نهی – تنبیه اول – عبادات مکروهه – قسم دوم – راه حل دوم و بررسی آن – راه حل سوم و بررسی آن ۱۳۹۹/۰۷/۰۸         خلاصه جلسه گذشته بحث در قسم دوم از عبادات مکروهه، یعنی مثل نماز در حمام بود که چگونه می‏توانیم این قسم از عبادات را توجیه کنیم که از طرفی، امر استحبابی به آنها متعلق شده است و به همین جهت عبادیت پیدا کردند و از سوی دیگر مکروه شمرده شدند، به دلیل نهی که متوجه آنها شده است. عرض کردیم راه حل‎هایی برای این قسم از عبادات مکروهه ارائه شده است: راه حل چهارم راهی بود که محقق خراسانی ذکر کردند

جلسه ۱۲ – PDF جلسه دوازدهم مسئله ۱۸- حکم نظر به تصویر زن – مقام سوم: نظر به تصویر زن- ادله عدم جواز- دلیل سوم: آیه « وَلَا يَضْرِبْنَ بِأَرْجُلِهِنَّ …» و بررسی آنخلاصه جلسه گذشته ۱۳۹۹/۰۷/۰۵         بحث در ادله قول به عدم جواز نظر به تصویر المرأة بود؛ این از حیث اینکه این تصویر متحرک باشد یا ثابت باشد، از حیث اینکه ناظر بشناسد یا نشناسد، اطلاق دارد. دو دلیل را تا اینجا ذکر کردیم؛ یکی آیه غض بود و دیگری آیه «ولایبدین زینتهن» که معلوم شد هیچ یک از این دو دلیل بر حرمت نظر به تصویر دلالت ندارد. دلیل سوم دلیل سوم، آیه «وَلَا يَضْرِبْنَ بِأَرْجُلِهِنَّ لِيُعْلَمَ مَا يُخْفِينَ مِن زِينَتِهِنَّ وَتُوبُوا إِلَى

جلسه ۱۲ – PDF جلسه دوازدهم تنبیهات اجتماع امر ونهی – تنبیه اول – عبادات مکروهه – قسم دوم– راه حل اول (محقق خراسانی) – اشکال محقق نایینی – راه حل دوم (محقق نایینی) ۱۳۹۹/۰۷/۰۷         خلاصه جلسه گذشته بحث در قسم دوم از عبادات مکروهه بود مثلا نماز در حمام از جهت نماز بودن امر دارد و مستحب است، در عین حال وقتی در حمام واقع می‎شود متصف به کراهت می‎گردد، یعنی کأنه نهی داریم از نماز در مکانی به نام حمام. محقق خراسانی برای توجیه قسم اول از این عبادات سه راه حل ذکر کردند، که عینا آن سه راه حل را در قسم دوم هم جاری می‎دانند. به علاوه راه حل چهارمی که آن

جلسه ۶ -PDF جلسه ششم ادله قاعده – دلیل دوم: روایات ۱۳۹۹/۰۷/۰۶   بحث در ادله قاعده جبّ بود. دلیل اول جلسه گذشته ذکر شده و فی الجمله دلالتش بر این قاعده پذیرفته شد. هر چند بعضی از دوستان نسبت به بعضی از جهاتش اشکالاتی داشتند. دلیل دوم: روایات دلیل دوم روایاتی است که در این مورد هم در جوامع روایی شیعی و هم در جوامع روایی اهل سنت ذکر شده است. اجمالا ما این روایات را می‌خوانیم هر چند در گذشته به نوعی اشاراتی به قضایایی که در این روایات شده داشتیم. اما خود این روایات باید خوانده شود و البته بررسی سندی و دلالی آن را انشاءالله بعد از نقل این روایات خواهیم داشت. سوال: استاد: بله این

جلسه ۱۱ – PDF جلسه یازدهم مسئله ۱۸- حکم نظر به تصویر زن – مقام سوم: نظر به تصویر زن – ادله عدم جواز – دلیل اول: آیه غض – بررسی دلالت آیه غض طبق مبنای محقق خویی و مبنای دیگر – دلیل دوم ۱۳۹۹/۰۷/۰۶         خلاصه جلسه گذشته در بیان دلیل اول از ادله قائلین به عدم جواز نظر به تصویر مرأة عرض کردیم پیرامون آیه غض، اقوال و انظار گوناگونی وارد شده است؛ اشاره‌ای به احتمالات و اقوال مختلف کردیم. عرض شد این اقوال و انظار در دو دسته جای می‌گیرند؛ طبق یک دسته از اقوال، این آیه اساساً دلالتی بر حرمت نظر به اجنبیه ندارد فضلاً از اینکه بخواهد دلالت بر حرمت نظر به

جلسه ۱۱ – PDF جلسه یازدهم تنبیهات اجتماع امر و نهی – تنبیه اول – عبادات مکروهه – قسم اول – راه حل های هفتم و هشتم و نهم و بررسی آنها – قسم دوم از عبادات مکروهه ۱۳۹۹/۰۷/۰۶         در قسم اول از عبادات مکروهه تا کنون شش راه حل ذکر شد و نظر مختار نیز در این رابطه بیان گردید. چند راه حل نه چندان قابل توجه نیز در این مسئله ذکر شده که برای تکمیل بحث به آنها اشاره می‏کنیم و وارد در قسم دوم می‏شویم. راه حل هفتم برخی برای حل این مشکل و به تعبیر خودشان جمع بین اخبار مجوزه و اخبار مانعه فرمودند: روایاتی که دلالت بر استحباب می‎کنند، حمل بر

جلسه ۵ – PDF جلسه پنجم ادله قاعده – دلیل اول: آیه ۳۸ انفال ۱۳۹۹/۰۷/۰۵   ادله قاعده بحث ما درباره مدارک و مستندات قاعده جبّ است. به چند دلیل تمسک شده است برای اثبات مشروعیت و اعتبار این قاعده. دلیل اول اولین دلیل از کتاب است؛ «قُل للذینَ کَفَروا إن ینتهوا یُغفَر لَهُم ما قَد سَلَف و إن یَعودوا فقَد مضَت سُنَّتُ الأوَّلین». بر اساس این آیه انتهاء از کفر موجب غفران ما سَلَف است. یعنی یک شرطی برای مغفرت و گذشت از ما سَلَف وجود دارد و آن انتهاءُ الکُفر است و چون ماء موصوله عمومیت دارد، تمام آنچه که در گذشته اتفاق افتاده را بر اساس این آیه مورد غفران قرار می‌دهد. مستدل بر اساس این تقریب

جلسه ۱۰ – PDF جلسه ده مسئله ۱۸ – حکم نظر به تصویر زن – مقام سوم: نظر به تصویر زن – اقوال – ادله عدم جواز – دلیل اول: آیه غض ۱۳۹۹/۰۷/۰۵         خلاصه جلسه گذشته بحث در مقام سوم یعنی نظر به تصویر اجنبیه یا زن نامحرم بود؛ در مقام اول و دوم درباره نظر به مرأة مِن وراء الزجاج و دوربین بحث کردیم و گفتیم نظر به مرأة از پشت شیشه و دوربین مثل نظر به خود اوست. در مقام دوم نظر به مرأة در آینه و آب را بحث کردیم؛ در این مقام هم نتیجه این شد که نظر به مرأة جایز نیست، چون عرفاً همان حساب می‌شود؛ از نظر عرف فرقی بین

جلسه ۱۰ – PDF جلسه ده تنبیهات اجتماع امر ونهی – تنبیه اول – عبادات مکروهه – راه حل‏ ششم در قسم اول – کلام امام خمینی و بعضی از بزرگان و بررسی آنها – نظر مختار ۱۳۹۹/۰۷/۰۵         خلاصه جلسه گذشته در بحث از عبادات مکروهه عرض کردیم اقسام سه گانه‎ای را محقق خراسانی ذکر کرده‎اند و در هر یک از اقسام سه گانه راه حل‎هایی را ارائه دادند. بحث در قسم اول بود یعنی عباداتی که در آنها نهی متعلق به عبادت شده است و در عین حال بدل هم برای آنها وجود ندارد، مثل روزه روز عاشورا. تا کنون شش راه حل برای حل مشکل عبادات مکروهه ذکر کردیم، آخرین راه حل این بود

جلسه ۹ – PDF جلسه نهم تنبیهات اجتماع امر ونهی – تنبیه اول –عبادات مکروهه – راه حل‏ پنجم و ششم در قسم اول ۱۳۹۸/۰۷/۰۲         خلاصه جلسه گذشته در قسم اول از عبادات مکروهه مثل روزه روز عاشورا راه حل هایی ارائه شده برای تعلق نهی و کراهت به این عبادات، تا کنون راه حل اول محقق خراسانی و راه حل محقق نایینی ذکر شد و اشکالات آنها بیان گردید. راه حل سوم نیز بنابر مبنای مختار بود که اجتماع امر و نهی جایز است و نزاع در مسئله اجتماع امر و نهی اختصاص به عموم و خصوص من وجه ندارد و شامل عموم خصوص مطلق هم می‎شود. البته بنابر مبنای مختار چنانچه خواهد آمد، راه

جلسه ۹ – PDF جلسه نهم مسئله ۱۸ – حکم نظر به تصویر زن – مقام دوم: نظر به زن در آب و آیینه – قول دوم و سوم و بررسی آنها ۱۳۹۹/۰۷/۰۲         خلاصه جلسه گذشته در بحث از نظر به مرأة به واسطه مرآة و ماء، قول اول به همراه ادله این قول ذکر شد. قول اول این بود که نظر به مرأة به وساطت آینه و آب جایز نیست و در این جهت فرقی هم بین مرآة و ماء وجود ندارد. حدوداً شش دلیل بر این قول ذکر شد و برخی از این ادله مورد پذیرش واقع شد و البته برخی دیگر از این ادله مورد قبول قرار نگرفت. قول دوم: جواز مطلقاً قول

جلسه ۱ – PDF جلسه سی و یکم حق انسان بر خویش – حقوق معنوی و مادی – غایت آفرینش انسان ۱۳۹۹/۰۷/۰۲ شرح رساله حقوق آنطور که به خاطر دارم تقریبا طی سال گذشته و سال قبلش توفیق یافتیم سی جلسه درباره فرازهای رساله حقوق مطالبی را عرض کنیم. البته سال گذشته که تقریبا نیمه‌تمام یا ناقص به پایان رسید؛ اما مجموعاً سی جلسه ما مطالبی را به عنوان مقدمه عرض کردیم و یک سری مطالبی را درباره خود رساله گفتیم. گفتیم حقوقی که امام سجاد(ع) برمی‌شمارند، مهم‌ترین آنها حق خداوند بر انسان است. ما این را توضیح دادیم که حق خداوند بر انسان چیست. یک فراز مربوط به حق خداوند بر انسان بود که حالا ما مطالبی را عرض

جلسه ۸ -PDF جلسه هشتم مسئله ۱۸- حکم نظر به تصویر زن – مقام دوم: نظر به زن در آب و آیینه – دلیل سوم تا ششم و بررسی آنها ۱۳۹۹/۰۷/۰۱         خلاصه جلسه گذشته عرض شد در مقام دوم سخن پیرامون نظر به مرأة در آب و آینه است. گفتیم سه قول در مسأله وجود دارد؛ قول اول که برخی از ادله آن ذکر شد، این بود که نظر به مرأة در آب و آینه جایز نیست مطلقا. دو دلیل ذکر شد؛ چند دلیل دیگر باقی مانده که این ادله را هم ذکر می‌کنیم. دلیل سوم دلیل سوم این است که در برخی از روایات و ادله حرمت نظر به اجنبیه، حکمت‌هایی ذکر شده که آن

جلسه ۸ – PDF جلسه هشتم تنبیهات اجتماع امر ونهی – تنبیه اول –عبادات مکروهه – راه حل‏های دیگر در قسم اول – راه سوم و چهارم ۱۳۹۹/۰۷/۰۱         خلاصه جلسه گذشته در قسم اول از عبادات مکروهه، مثل روزه روز عاشورا تا اینجا دو راه حل مورد بررسی قرار گرفت، اول راهی که محقق خراسانی ذکر کردند مبنی بر اینکه این مورد را از قبیل تزاحم مستحبین قرار دهیم و دوم راه محقق نایینی که به نوعی با اختلاف در متعلق نهی تنزیهی و امر استحبابی خواستند این عبادات را توجیه کنند و محذور اجتماع امر و نهی و اجتماع متضادین فی شئ واحد را برطرف کنند. ملاحظه فرمودید که هر دو راه حل مورد خدشه

جلسه ۷ – PDF جلسه هفتم مسئله ۱۸- حکم نظر به تصویر زن- مقام اول: نظر از وراء شیشه و دوربین ۱۳۹۹/۰۶/۳۱         خلاصه جلسه گذشته عرض شد در ادامه بحث از نظر به مرأة، سخن در این است که آیا نظر به زن نامحرم با واسطه وسایلی مثل شیشه یا دوربین، این حکمش چیست. نظر به تصویر مرأة چه در آینه و آب و چه بر روی کاغذ یا به صورت متحرک در فیلم‌ها و تلویزیون و سینما، خوب است که حکم اینها بررسی شود. ما اگر بخواهیم به طور کلی در این باره بحث کنیم، در سه مقام این موضوع را دنبال می‌کنیم. یکی نظر به مرأة مِن وراء الزجاج و دوربین. دوم، نظر به

جلسه ۷ – PDF جلسه هفتم تنبیهات اجتماع امر ونهی – تنبیه اول –عبادات مکروهه – راه حل‏ دوم در قسم اول – بررسی راه حل دوم کلام محقق نایینی و اشکال محقق خویی ۱۳۹۹/۰۷/۰۱         خلاصه جلسه گذشته عرض کردیم در قسم اول از عبادات مکروهه که شامل عباداتی مثل صوم روز عاشورا است، محقق نایینی راه حلی ارائه دادند و محقق خویی اشکالی متوجه این راه حل کرده‎اند. در جلسه قبل به تفصیل این راه حل را که مبتنی بر یک مقدمه بود توضیح دادیم، خلاصه این راه این بود که همانطور که در مورد تعلق اجاره به یک عمل مستحبی، یک تعدد و تغایر و اختلافی بین متعلق امر وجوبی ناشی از اجاره و

جلسه ۴ – PDF جلسه چهارم مفردات قاعده _ جهات مورد نظر در بررسی ادله قاعده ۱۳۹۹/۰۶/۳۰   مفردات قاعده بعد از سه مبحث مقدماتی که در جلسات گذشته ذکر کردیم، می‌رسیم به بحث از خود این قاعده. عنوان قاعده به اختصار قاعده جَبّ و عنوان کاملش الاسلام یجبّ ما قَبله است که متخذ از همان نبوی معروف است و عمده ترین دلیل این قاعده هم همین می‌باشد. به هر حال کلمه جبّ در این قاعده چه در عنوان مختصرش و چه در عنوان تفصیلی اش ذکر شده است. علاوه بر این، واژه «اسلام» و «ما قبل» واژه هایی هستند که در عنوان این قاعده ذکر شدند. قهرا آنچه که بیشتر نیاز به توضیح دارد کلمه جبّ است وگرنه اسلام