دروس

قواعد فقهیه – جلسه هفتم – ادله قاعده _ دلیل اول: آیات _ آیه اول: آیه ۷۸ سوره حج _ دیدگاه های کلی درباره آیه _ استدلال به آیه با قطع نظر از روایات _ تقریب اول و دوم و فرق آنها  

جلسه ۷ – PDF جلسه هفتم ادله قاعده _ دلیل اول: آیات _ آیه اول: آیه ۷۸ سوره حج _ دیدگاه های کلی درباره آیه _ استدلال به آیه با قطع نظر از روایات _ تقریب اول و دوم و فرق آنها   ۱۴۰۰/۰۷/۲۴ ادله قاعده ما تا اینجا درباره برخی از مطالب مقدماتی پیرامون قاعده نکاتی را عرض کردیم. راجع به اهمیت این قاعده، مفردات و مفاد قاعده و پیشینه قاعده اجمالا مطالبی را عرض کردیم. الان بحث درباره مستندات و مدارک قاعده است که این بحثی مهم است و انشاءالله بتوانیم این بحث را به نحو مستوفی مطرح کنیم. به ادله اربعه برای اثبات این قاعده تمسک شده است. هرچند در استدلال به عقل و اجماع برخی اشکال

خارج فقه – جلسه یازدهم – مسئله ۲۵ –  فرع چهارم: نظر مرد به بدن دختربچه ممیز – معنای «الاحوط الاولی» و «لاینبغی ترک الاحتیاط فیها» در مسأله – شش احتمال و بررسی آنها      

جلسه ۱۱ – PDF جلسه یازدهم مسئله ۲۵ –  فرع چهارم: نظر مرد به بدن دختربچه ممیز – معنای «الاحوط الاولی» و «لاینبغی ترک الاحتیاط فیها» در مسأله – شش احتمال و بررسی آنها      ۱۴۰۰/۰۷/۲۴ معنای «الاحوط الاولی» و «لاینبغی ترک الاحتیاط فیها» در مسأله مطلبی را جلسه گذشته سؤال کردیم در مورد متن تحریر و از آقایان خواستیم تأملی بفرمایند و پاسخ بدهند. در مسأله ۲۵ بعد از بیان حکم نظر مرد به بدن دختربچه ممیز، فرمودند: «نعم، الاحوط الاولی الاقتصار علی مواضع لم تجر العادة علی سترها بالألبسة المتعارفة مثل الوجه و الکفین و شعر الرأُس و الذراعين و القدمين لا مثل الفخذين و الأليين و الظهر و الصدر و الثديين، و لا ينبغي ترك الاحتياط فيها».

خارج اصول – جلسه یازدهم – مفهوم استثناء –دلیل اول بر حصر – کلام ابوحنیفه و بررسی آن – دلیل دوم بر حصر و بررسی آن – جمله استثنائیه بر حصر مفهومی است یا منطوقی؟ و ثمره عملی آن

جلسه ۱۱ – PDF جلسه یازدهم مفهوم استثناء –دلیل اول بر حصر – کلام ابوحنیفه و بررسی آن – دلیل دوم بر حصر و بررسی آن – جمله استثنائیه بر حصر مفهومی است یا منطوقی؟ و ثمره عملی آن ۱۴۰۰/۰۷/۲۴ مفهوم استثناء تا اینجا در مورد سه مفهوم شرط، وصف و غایت بحث کردیم. چهارمین مورد مفهوم استثناء است. در اینکه این بحث یک بحث منطوقی است یا مفهومی یک پرسشی است که در ادامه به آن پاسخ می‎دهیم اما اصل بحث در این است که آیا جمله‎ای که مشتمل بر استثناء است دلالت بر اختصاص حکم در مستثنی منه می‎کند و شامل مستثنی نمی‎شود؟ مثلا وقتی گفته می‎شود «ما جائنی القوم الا زید» آیا مسئله عدم تحقق «مجئ» اختصاص

جلسه پنجاه و سوم – شرح رسالة الحقوق – ۳. تهمت – آیات ۱۱ تا ۱۹ سوره نور

جلسه ۵۳ – PDF جلسه پنجاه و سوم  شرح رسالة الحقوق – ۳. تهمت – آیات ۱۱ تا ۱۹ سوره نور ۱۴۰۰/۰۷/۲۱ شرح رسالة الحقوق بحث ما در حقوق اعضای بدن انسان بود. اولین عضوی که امام سجاد(ع) به بیان حقوق آن پرداخته‌اند، حق اللسان بود. یک حق کلی برای لسان و زبان فرمودند: «وَ أَمَّا حَقُ‏ اللِّسَانِ‏ فَإِكْرَامُهُ‏ عَنِ الْخَنَا»، بزرگداشت و تکریم زبان از بدزبانی؛ یعنی آن را از بدزبانی حفظ کنند؛ این اصل این حق بود. به همین مناسبت اشاره‌ای داشتیم به برخی از مصادیق بدزبانی؛ یکی از مهم‌ترین مصادیق بدزبانی، غیبت بود. تا حد ممکن و به مقداری که این جلسات اقتضا می‌کرد، درباره آن سخن گفتیم. دومین مصداق آن دروغ بود که درباره آن هم

تفسیر – جلسه سوم – آیه ۳۸ _ مطلب هفتم: آزادی انسان در انتخاب راه _ مطلب هشتم: اثر پذیرش هدایت الهی _ معنای عدم خوف و عدم حزن و بررسی اختصاص آن‌ها به آخرت

جلسه ۳ – PDF جلسه سوم  آیه ۳۸ _ مطلب هفتم: آزادی انسان در انتخاب راه _ مطلب هشتم: اثر پذیرش هدایت الهی _ معنای عدم خوف و عدم حزن و بررسی اختصاص آن‌ها به آخرت ۱۴۰۰/۰۷/۲۱ مطلب هفتم: آزادی انسان در انتخاب راه در مورد آیه ۳۸ گفتیم مطالبی وجود دارد از جمله مطلبی که مربوط است به این جمله شرطیه: «فإما یأتینّکم منّی هدیً فمَن تبِعَ هدایَ فلا خوفٌ علیهم و لا هم یحزنون» که البته در ادامه آیه ۳۹ هم به همین موضوع مربوط است. نکته ای که در اینجا مهم است و باید به آن توجه شود این است که در این دو آیه یعنی آیات ۳۸ و ۳۹، خداوند متعال میفرماید: اگر کسی از هدایت

خارج فقه – جلسه دهم – مسئله ۲۵ – فرع چهارم: نظر مرد به بدن دختربچه ممیز – بررسی یک اشکال – وجه تقیید جواز نظر به عدم شهوت

جلسه ۱۰ – PDF جلسه دهم مسئله ۲۵ – فرع چهارم: نظر مرد به بدن دختربچه ممیز – بررسی یک اشکال – وجه تقیید جواز نظر به عدم شهوت ۱۴۰۰/۰۷/۲۱ فرع چهارم از فروعی که قابلیت بررسی در ذیل مسأله ۲۵ را دارد، مربوط به نظر مرد به بدن دختربچه ممیز است. عرض شد یک دلیلی بر عدم جواز نظر اقامه شده که این دلیل مخدوش بود. اما دلیل بر جواز؛ مرحوم آقای خویی یک دلیلی ذکر کرده‌اند که متشکل از دو رکن است. یک رکن آن عدم مقتضٍ للحرمة، و رکن دوم آن وجود مانعٍ عن الحرمة است. رکن اول را در جلسه گذشته بیان کردیم که اساساً اقتضای حرمت در اینجا وجود ندارد؛ ادله عامه حرمت نظر در

خارج اصول – جلسه دهم – مفهوم غایت – مقام ثانی: آیا غایت داخل در مغیا میباشد یا خیر؟ بررسی جهات سه گانه – اقوال در مقام ثانی – حق در مسئله

جلسه ۱۰ – PDF جلسه دهم مفهوم غایت – مقام ثانی: آیا غایت داخل در مغیا میباشد یا خیر؟ بررسی جهات سه گانه – اقوال در مقام ثانی – حق در مسئله ۱۴۰۰/۰۷/۲۱ خلاصه جلسه گذشته بحث در مقام دوم مربوط به این بود که آیا غایت داخل در مغیا است یا خیر؟ عرض کردیم تأثیر این بحث در مفهوم غایت تنها در سعه و ضیق مفهوم می‎باشد. بنابر اینکه ما قائل به دخول غایت در مغیا شویم یا بگوییم غایت از مغیا خارج است. مهمترین مسئله در این بخش این است که محل نزاع به وضوح روشن شود. برای این منظور عرض کردیم جهاتی باید مورد رسیدگی قرار بگیرد. دیروز جهت اول گذشت و گفتیم که منظور از غایت

تفسیر – جلسه دوم – آیه ۳۸ – مطلب چهارم: عمومیت خطاب یأتینکم – مطلب پنجم: خداوند منشأ هدایت – مطلب ششم: انواع هدایت

جلسه ۲ – PDF جلسه دوم  آیه ۳۸ – مطلب چهارم: عمومیت خطاب یأتینکم – مطلب پنجم: خداوند منشأ هدایت – مطلب ششم: انواع هدایت ۱۴۰۰/۰۷/۲۰ خلاصه جلسه گذشته در آیه ۳۸ مطالب و اموری باید مورد بررسی قرار بگیرد. تا اینجا سه مطلب پیرامون این آیه مطرح شد. آیه ۳۸ این بود: «قُلْنَا اهْبِطُوا مِنْهَا جَمِيعًا فَإِمَّا يَأْتِيَنَّكُم مِّنِّي هُدًى فَمَن تَبِعَ هُدَايَ فَلَا خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَلَا هُمْ يَحْزَنُونَ». گفتیم اینکه این جمله به صورت شرطیه آمده اساساً حکایت از شک و تردید نمی‌کند و جزمیت ارتباط بین مقدم و تالی به قوت خودش باقی است. مطلب چهارم: عمومیت خطاب یأتینکم مطلب چهارم که اینجا لازم است درباره آن سخن بگوییم، این است که خطاب «یأتینکم» آیا شامل همگان

خارج فقه – جلسه نهم – مسئله ۲۵ – فرع سوم: نظر ممیز به عورت غیر – بررسی دو اشکال محقق خویی به محقق نراقی- بررسی کلام محقق نراقی – فرع چهارم: نظر مرد به بدن دختربچه ممیز – دلیل عدم جواز و بررسی آن – دلیل جواز و بررسی

جلسه ۹ – PDF جلسه نهم  مسئله ۲۵ – فرع سوم: نظر ممیز به عورت غیر – بررسی دو اشکال محقق خویی به محقق نراقی- بررسی کلام محقق نراقی – فرع چهارم: نظر مرد به بدن دختربچه ممیز – دلیل عدم جواز و بررسی آن – دلیل جواز و بررسی   ۱۴۰۰/۰۷/۲۰        خلاصه جلسه گذشته در باب نظر ممیز به عورت غیر عرض کردیم دو قول وجود دارد؛ برخی قائل به جواز شده‌اند و برخی مثل مرحوم نراقی قائل به عدم جواز. محقق نراقی یک دلیلی برای عدم جواز ذکر کرده‌ و آن این بود که حدیث رفع قلم عن الصبی به‌وسیله آیه ۵۸ سوره نور تخصیص می‌خورد و به همین دلیل با اینکه غیربالغین تکلیف ندارند به حسب حدیث

خارج اصول – جلسه نهم – مفهوم غایت – کلام امام خمینی و بررسی آن – کلام صاحب منتقی الاصول حق در مسئله – مقام ثانی: آیا غایت داخل در مغیا میباشد یا خیر؟ تنقیح محل نزاع

جلسه ۹ – PDF جلسه نهم مفهوم غایت – کلام امام خمینی و بررسی آن – کلام صاحب منتقی الاصول حق در مسئله – مقام ثانی: آیا غایت داخل در مغیا میباشد یا خیر؟ تنقیح محل نزاع ۱۴۰۰/۰۷/۲۰ در مورد مفهوم غایت، تفصیل محقق خراسانی و توجیهی که بوسیله محقق حایری برای آن ذکر شده بود بیان گردید و عدول ایشان و نیز وجه عدول و اشکالات آنها بیان شد. کلام امام خمینی امام خمینی در رابطه با مفهوم غایت نظری دارند که اجمالا دیروز به آن اشاره کردیم. به نظر می‎رسد امام خمینی مثل محقق خراسانی بین غایت حکم و غایت موضوع تفصیل دادند، هرچند در برخی نوشته‎ها دیده شده که گویا امام خمینی را از قائلین به حجیت