جلسه ۶۵ – PDF جلسه شصت و پنجم مسائل – مسئله سوم: عمل به عام قبل از فحص از مخصص – بررسی کلام محقق خراسانی – کلام محقق نایینی – وجه تعرض نائینی به این مطلب ۱۴۰۰/۱۰/۲۶ خلاصه جلسه گذشته بحث درباره عمل به عام قبل از فحص از مخصص بود. نظر محقق خراسانی در این رابطه بیان شد، محصل نظر ایشان این است که در عموماتی که معرضیت برای تخصیص دارند یعنی عموماتی که برای تشریع و قانون‎گذاری هستند عمل به عام قبل از فحص از مخصص جایز نیست؛ ‎اما عموماتی که در معرض تخصیص نیستند مثل آنچه در محاورات عرفیه مورد استفاده قرار می‎گیرند، قبل از فحص قابل تمسک هستند. بعد ایشان یک اشاره‎ای هم کردند به فرق

جلسه ۶۴ – PDF جلسه شصت و چهارم  مسئله ۲۹ – بررسی حرمت اسماع صوت مهیج –– ادله حرمت بررسی کلام محقق خویی – سه احتمال در عبارت تحریر ۱۴۰۰/۱۰/۲۵ ادامه بررسی کلام مرحوم حکیم تتمه‌ای از مسأله ۲۹ باقی مانده و بعد یک موضوعی که به مسأله ۲۹ مربوط می‌شود را متعرض خواهیم شد. کلمات صاحب جواهر و مرحوم آقای حکیم در مورد خضوع بالقول و اسماع صوتی که موجب تهییج سامع شود، بیان شد و مورد بررسی قرار گرفت. یک اشکالی متوجه صاحب جواهر بود و اشکالی هم متوجه مرحوم آقای حکیم شد. فقط یک نکته از کلام مرحوم آقای حکیم باقی مانده و آن اینکه ایشان حرمت اسماع چنین صوتی را مستند به ارتکاز متشرعه کردند؛ ایشان

جلسه ۲۶ – PDF جلسه بیست و ششم  ادله قاعده _ بررسی مانع مشروعیت قاعده _ راه حل سوم و بررسی آن ۱۴۰۰/۱۰/۲۵ راه حل سوم بحث در مهمترین مانع مشروعیت و اعتبار قاعده لاحرج بود. عرض کردیم راه هایی برای حل این مشکل ارائه شده. تا اینجا دو راه حل ذکر شد و مورد اشکال قرار گرفت. راه سوم راهی است که مرحوم نراقی در عوائد آن را ذکر کرده و البته مورد اشکال قرار داده و بعضی از اشکالات ایشان نسبت به این راه هم توسط دیگران مورد اشکال قرار گرفته. اصل راه سوم را ما بیان می‌کنیم تا بعد ببینیم که آیا این راه قابل قبول است یا خیر. بر اساس این راه حل عسر و حرج

جلسه ۶۴ – PDF جلسه شصت و چهارم مسائل – مسئله سوم: عمل به عام قبل از فحص از مخصص – کلام محقق خراسانی ۱۴۰۰/۱۰/۲۵ خلاصه جلسه گذشته بحث در عمل به عام قبل از فحص از مخصص بود. عرض کردیم محقق خراسانی ابتدا موضوع بحث را تنقیح کردند و چند جهت را بدین منظور متعرض شدند. توضیح دادیم که علت لزوم بحث از موضوع و اینکه باید به درستی منقح شود استدلال‏هایی است که بعضی برای جواز عمل به عام قبل از فحص از مخصص ذکر کردند. محقق خراسانی فرمودند که این استدلال‏ها بعضا نشان دهنده آن است که موضوع بحث برای آنها به خوبی روشن نبوده است، لذا سه یا چهار جهت را اشاره می‏کنند که اساسا بحث

جلسه ۶۵ – PDF جلسه شصت و پنجم  حق ششم زبان: سنجیده سخن گفتن ۱۴۰۰/۱۰/۲۲ شرح رسالة الحقوق حق ششم زبان: سنجیده سخن گفتن تا اینجا پنج حق از حقوق زبان را متعرض شدیم. ششمین حقی که زبان بر انسان دارد این است که انسان برای سخن گفتن، برای تکلم، از عقل و فکرش مدد بگیرد و به کمک عقل سخن بگوید. یعنی سنجیده سخن گفتن یک حق است، حق زبان است بر گردن انسان. می‌فرماید: «وَ يُعَدُّ شَاهِدَ الْعَقْلِ وَ الدَّلِيلَ عَلَيْهِ وَ تَزَيُّنُ‏ الْعَاقِلِ‏ بِعَقْلِهِ حُسْنُ سِيرَتِهِ فِي لِسَانِهِ وَ لا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ‏ الْعَلِيِّ الْعَظِيمِ»، این در ادامه آن مطلبی که فرمود «وَ إِعْفَاؤُهُ عَنِ الْفُضُولِ الشَّنِعَةِ»، اینجا می‌گوید «وَ يُعَدُّ شَاهِدَ الْعَقْلِ». اگر بخواهیم ترجمه تحت

جلسه ۶۳ – PDF جلسه شصت و سوم مسئله ۲۹ – بررسی حرمت اسماع صوت مهیج – ادله حرمت بررسی مقتضای تحقیق در آیه – پاسخ به دو اشکال – بررسی کلام صاحب جواهر و کلام مرحوم حکیم ۱۴۰۰/۱۰/۲۲ خلاصه جلسه گذشته ادله قائلین به عدم حرمت مکالمه مع الرجال بکیفیة مهیجة را ذکر کردیم و دو تقریب مبنی بر عدم دلالت آیه بر حرمت نیز بیان شد. در مقابل، گفتیم مقتضای تحقیق این است که آیه دلالت می‌کند بر حرمت خضوع در قول و مراد از خضوع در قول معنایی است که شامل هر سه مصداق مذکور در کلام امام(ره) می‌شود. بعد طمع را معنا کردیم و گفتیم تعلیلی که در آیه ذکر شده، شاهد بر عدم اختصاص این

جلسه ۶۳ – PDF جلسه شصت و سوم  مسائل – مسئله سوم: فحص از مخصص قبل از عمل به عام – دلیل لزوم تنقیح موضوع بحث – جهات پنج‎گانه در تنقیح موضوع بحث ۱۴۰۰/۱۰/۲۲ دلیل لزوم تنقیح موضوع بحث بحث در مسئله سوم پیرامون عمل به عام قبل از فحص از مخصص بود. عرض کردیم اینجا جهاتی باید مورد بررسی قرار بگیرد تا موضوع بحث به خوبی منقح شود. علت اینکه خود محقق خراسانی در این مقام متعرض این جهات شده، این است که برخی برای استدلال به عدم جواز عمل به عام قبل از فحص از مخصص، دلیل‎هایی را بیان کردند که معلوم می‎شود اصل موضوع برای آنان مشتبه شده و خلط پیش آمده. حال استدلال‎هایی که فرمودند را

جلسه ۶۲ – PDF جلسه شصت و دوم مسئله ۲۹ – بررسی حرمت اسماع صوت مهیج – ادله حرمت – بررسی دلیل اول (آیه) – مقتضای تحقیق در آیه ۱۴۰۰/۱۰/۲۱ خلاصه جلسه گذشته عرض شد در مورد تحریم سماع و اسماع صوت زن یا به تعبیر امام(ره) المکالمة مع الرجال بکیفیة مهیجة، عمدتاً به آیه «فلا تخضعن بالقول» استناد شده است. تقریب استدلال به این آیه بیان شد؛ اشکالی که به این آیه شده یا به تعبیر دیگر دیدگاه مخالفین هم مورد اشاره قرار گرفت. گفتند این آیه از اختصاصات زنان پیامبر(ص) است و لذا شامل غیر آنها نمی‌شود. کلام مرحوم صاحب جواهر هم ذکر شد و گفتیم باید این آیه مورد بررسی قرار گیرد که بالاخره آیا دلالت بر