سایر دروس

جلسه ۱۲۷ – PDF جلسه صد و بیست و هفتم  حق نماز – حق اول نماز: شناخت حقیقت نماز ۱۴۰۴/۰۲/۰۳   شرح رساله حقوق امام سجاد (علیه السلام) در رساله حقوق، ابتدا به حق الله پرداختند. سپس به حق النفس، یعنی حق انسان بر خودش، اشاره کردند؛ اولی حق خدا بر انسان و دومی حق انسان برای خودش. پس از آن، شروع کردند به بیان حق بعضی از اعضاء و جوارح انسان و هفت عضو را ذکر کردند، هرچند هر یک از این حقوق مشتمل بر حقوق فرعی و جزئی هم هست؛ بعضی از حقوق ایجابی است و بعضی سلبی. به هر حال از اینجا شروع می‌کنند به بیان حق مهم‌ترین عبادت که نماز باشد. حق اول نماز: شناخت حقیقت

جلسه ۳۶ – PDF جلسه سی و ششم  ادله کرامت ذاتی انسان – دلیل اول: آیات – آیات معارض – دسته اول – دسته دوم – بررسی تعارض ۱۴۰۴/۰۲/۰۶ آیات معارض عرض کردیم آیاتی از قرآن دلالت بر کرامت ذاتی انسان می‌کند؛ به این معنا که انسان به اموری تکریم شده و خداوند او را گرامی داشته و این اختصاص به انسان مسلمان و مؤمن ندارد، بلکه همه انسان‌ها را شامل می‌شود. در مقابل آن آیات، با برخی آیات مواجه می‌شویم که انسان را به شدت مورد نکوهش قرار داده و ملامت کرده است. بعضی از این آیات به مناسبت در بحث از مبانی کرامت ذاتی ذکر شده، اما آنچه که در این جلسه می‌خواهیم به آن بپردازیم، آیاتی است

جلسه ۳۵ – PDF جلسه سی و پنجم ادله کرامت ذاتی انسان – دلیل اول: آیات – آیه بیست‌وچهارم تا آیه سی‌ام ۱۴۰۴/۰۱/۳۱   آیه بیست‌وچهارم «الَّذِينَ يُنْفِقُونَ فِي السَّرَّاءِ وَالضَّرَّاءِ وَالْكَاظِمِينَ الْغَيْظَ وَالْعَافِينَ عَنِ النَّاسِ وَاللَّهُ يُحِبُّ الْمُحْسِنِينَ». در این آیه به مصادیقی از احسان اشاره کرده است؛ انفاق پنهانی و علنی، کظم غیظ، عفو عن الناس؛ اینها همه به عنوان احسان معرفی شده و کسانی که این چنین عمل می‌کنند، محسن محسوب شده‌اند. چون در آخر آیه می‌فرماید: «وَاللَّهُ يُحِبُّ الْمُحْسِنِينَ»، خداوند نیکوکاران را دوست می‌دارد. در این چند وصفی که ذکر شده، انفاق در آشکار و علن، کظم غیظ، عفو عن الناس، ندارد که انفاق به چه کسی، بلکه اصل انفاق یا کظم غیظ یا عفو عن

جلسه ۳۳ – PDF جلسه سی و سوم ادله کرامت ذاتی انسان – دلیل اول: آیات – آیه پانزدهم تا بیستم ۱۴۰۴/۰۱/۲۴ خلاصه جلسه گذشته ما به اغلب آیاتی که به عنوان شاهد در مباحث گذشته استشهاد شده بود، اشاره کردیم؛ چند آیه دیگر باقی مانده است. مجموعاً تا اینجا چهارده آیه ذکر شد که فی‌الجمله از این آیات می‌توانیم کرامت ذاتی انسان را به معنایی که گفتیم، استفاده کنیم. آیه چهاردهم مربوط به فطرت بود؛ عرض کردیم آیه «فِطْرَتَ اللَّهِ الَّتِي فَطَرَ النَّاسَ عَلَيْهَا لَا تَبْدِيلَ لِخَلْقِ اللَّهِ» چگونه بر کرامت ذاتی انسان دلالت دارد و همه انسان‌ها اعم از مسلمان و کافر، عادل و فاسق، از این مزیت و امتیاز بهره‌مند هستند. برخی از آیات هم که حدوداً