سایر دروس

جلسه چهاردهم – پیشینه مصلحت در فقه اهل سنت

جلسه ۱۴ – PDF جلسه چهاردهم پیشینه مصلحت در فقه اهل سنت ۱۳۹۹/۱۲/۱۱   خلاصه جلسه گذشته ما از بحث درباره پیشینه حضور مصلحت در فقه اهل سنت تقریبا اکثر مطالب را بیان کردیم و صرفا تتمه ای از آن باقی مانده که انشاءالله طی این جلسه به پایان برسد. غرض از طرح از این مباحث ورود تفصیلی و بررسی های کامل، جامع و محققانه نیست. بلکه غرض آشنایی با این موضوع در فقه اهل سنت است به این جهت که وقتی بحث از قاعده مصلحت به میان می‌آید باید حدود و ثغور مصلحت در فقه شیعه و تاثیر گذاری آن در مقایسه با آنچه که در بین اهل سنت مطرح است معلوم شود. بنابراین برای این مرز بندی ناچار

شرح رساله حقوق – جلسه چهل و ششم – آثار دنیوی و اخروی غیبت: ۴. رسوایی – ۵. رضایت غیبت‌شونده، شرط پذیرش توبه – ۶. افنای حسنات –

جلسه ۴۶ – PDF جلسه چهل و ششم آثار دنیوی و اخروی غیبت: ۴. رسوایی – ۵. رضایت غیبت‌شونده، شرط پذیرش توبه – ۶. افنای حسنات  ۱۳۹۹/۱۲/۰۶ شرح رسالة الحقوق بحث درباره یکی از مهم‌ترین مصادیق بدزبانی و بدگویی یعنی غیبت بود. بعد از اینکه حقیقت غیبت و چهره واقعی و باطنی غیبت را ذکر کردیم، گفتیم یکی از مهم‌ترین مباحث در باب غیبت، بررسی یا ذکر برخی از آثار مهم غیبت است. آثار غیبت برخی دنیوی و برخی اخروی است؛ آثار دنیوی غیبت هم برخی فردی و برخی اجتماعی است. آثار دنیویِ فردی غیبت بر اساس روایات، مهم‌ترینش چندتاست؛ سه تا را عرض کردیم و گفتیم أدنی مرتبة الکفر دانسته شده است. دوم، دخول در ولایت شیطان و خروج

جلسه چهل و چهارم – آیه ۳۷- بخش اول: تلقی کلمات – حق در معنای کلمات

جلسه ۴۴ – PDF جلسه چهل و چهارم آیه ۳۷- بخش اول: تلقی کلمات – حق در معنای کلمات ۱۳۹۹/۱۲/۰۵   خلاصه جلسه گذشته در مورد اینکه مقصود از کلمات در آیه ۳۷ چیست، احتمالات و اقوالی را ذکر کردیم؛ به دنبال آن، مهم‌ترین احتمال که قائلان زیادی هم دارد (یعنی حمل کلمات بر الفاظ و مفاهیم ذهنی) را بررسی کردیم و معلوم شد نمی‌توان این کلمات را حمل بر خصوص الفاظ و مفاهیم ذهنی کرد. اینکه منحصراً بگوییم مقصود از کلمات همین الفاظ و معانی و مفاهیم ذهنی است، این به دلایل مختلف قابل قبول نیست. حق در معنای کلمات اما اینکه حق در مسأله چیست و واقعاً این کلمات که سخن از تلقی آن توسط آدم است و

جلسه چهل و سوم – آیه ۳۷- بخش اول: تلقی کلمات – بررسی تفسیر کلمات به الفاظ

جلسه ۴۳ – PDF جلسه چهل و سوم آیه ۳۷- بخش اول: تلقی کلمات – بررسی تفسیر کلمات به الفاظ ۱۳۹۹/۱۲/۰۴   خلاصه جلسه گذشته بحث در این بود که تلقی کلمات به چه معناست. گفتیم آیه ۳۷ دو بخش دارد؛ بخش اول آن درباره تلقی کلمات است. تقریباً شش مطلب در مورد تلقی ذکر کردیم. در جلسه گذشته در باب کلمات گفتیم احتمالات و اقوال فراوانی درباره کلمات ذکر شده است؛ هم در تفاسیر شیعه و هم در تفاسیر اهل‌سنت. اما اینکه حق در این مسأله چیست، مطلبی است که باید بیشتر درباره آن بحث شود. قول به تفسیر کلمات به الفاظ یکی از احتمالاتی که شاید بیشترین قائل را در بین مفسران شیعه و مفسران اهل‌سنت دارد، این

جلسه سیزدهم – پیشینه مصلحت در فقه اهل‌سنت

جلسه ۱۳ – PDF جلسه سیزدهم پیشینه مصلحت در فقه اهل‌سنت ۱۳۹۹/۱۲/۰۲   خلاصه جلسه گذشته در بحث از حضور غیر مستقیم مصلحت در فقه اهل‌سنت گفتیم عناوینی که به عنوان منابع استنباط و کشف حکم شرعی در برخی از فِرق اهل‌سنت وجود دارد، واجد عنصر مصلحت یا متضمن این حقیقت هستند و پیوندی با مصلحت دارند. حضور مستقیم در قالب مصالح مرسله در حدی که لازم بود تبیین شد؛ اما برخی از امور به عنوان منابع برای استنباط حکم شرعی ذکر شده که یک توضیح اجمالی در این مقام و پیرامون این عناوین و منابع ذکر می‌کنیم؛ البته بحث اعتبار و سندیت و حجیت اینها را در جای خودش بررسی خواهیم کرد. استصلاح اولین مورد از این عناوین که

شرح رساله حقوق – جلسه چهل و پنجم – آثار دنیوی و اخروی غیبت: الف) آثار دنیوی: ۱. آثار فردی : اثر اول: ادنی الکفر – اثر دوم: دخول در ولایت شیطان – اثر سوم: محاربه با خدا

جلسه ۴۵ – PDF جلسه چهل و پنجم آثار دنیوی و اخروی غیبت: الف) آثار دنیوی: ۱. آثار فردی : اثر اول: ادنی الکفر – اثر دوم: دخول در ولایت شیطان – اثر سوم: محاربه با خدا ۱۳۹۹/۱۱/۲۹ شرح رسالة الحقوق بحث در اولین حق زبان یعنی حفظ زبان و گرامی داشتن زبان از بدگویی و بدزبانی بود. گفتیم بدگویی و بدزبانی مصادیق مختلف دارد؛ ما به برخی از مهم‌ترین مصادیق آن اشاره می‌کنیم. اولین آن غیبت بود؛ درباره حقیقت غیبت و چهره واقعی و باطنی غیبت مطالبی را گفتیم. بحث درباره غیبت خیلی زیاد است و واقعاً از چیزهایی است که اگر بخواهیم ده‌ها جلسه درباره غیبت از زوایای مختلف بحث کنیم، امکانش هست. اینکه ریشه و منشأ غیبت

جلسه چهل و دوم – آیه ۳۷ _ بخش اول: تلقی کلمات _ احتمالات و اقوال در معنای کلمات _ بطلان برخی احتمالات

جلسه ۴۲ – PDF جلسه چهل و دوم آیه ۳۷ _ بخش اول: تلقی کلمات _ احتمالات و اقوال در معنای کلمات _ بطلان برخی احتمالات ۱۳۹۹/۱۱/۲۹   احتمالات و اقوال در معنای کلمات در بخش اول آیه ۳۷ پیرامون تلقی مطالبی را عرض کردیم اما درباره کلمات عمده ترین مسئله این است که منظور از این کلمات چیست. کلمات به چه معناست. آن چیزهایی را که آدم و حوا تلقی کردند چه بوده؟ احتمالات واقوال متعددی برای کلمات ذکر شده. من ابتدائا به فهرستی از این اقوال و احتمالات اشاره می‌کنم، آنگاه مقتضای تحقیق در مسئله را ذکر خواهم کرد. مفسران عموما در مورد این کلمات به بیان احتمالاتی پرداختند و بعضا خودشان بعضی از این احتمالات را ترجیح

جلسه چهل و یکم – آیه ۳۷ _ بخش اول: تلقی کلمات _ مطلب پنجم: متلقی _ مطلب ششم: مراتب تلقی  

جلسه ۴۱ – PDF جلسه چهل و یکم آیه ۳۷ _ بخش اول: تلقی کلمات _ مطلب پنجم: متلقی _ مطلب ششم: مراتب تلقی ۱۳۹۹/۱۱/۲۸   بحث در مطلب پنجم از مطالبی است که در آیه ۳۷ سوره بقره می‌بایست مورد بررسی قرار گیرد. عرض کردیم مطلب پنجم درباره متلقی است که منظور از آن کیست. بخش اول آیه درباره تلقی کلمات است. یکی از بخش هایی که باید در این بخش معلوم شود این که است متلقی کیست. آیا متلقی خصوص آدم است یا آدم و حواء. گفتیم متلقی هم آدم است و هم حوا؛ به دو شاهد هم استناد کردیم و گفتیم بر اساس این شواهد کسانی که کلمات را تلقی کردند آدم و حوا بودند. لکن یک

جلسه دوازدهم – پیشینه مصلحت در فقه اهل سنت

جلسه ۱۲ – PDF جلسه دوازدهم پیشینه مصلحت در فقه اهل سنت ۱۳۹۹/۱۱/۲۶   در مورد پیشینه حضور مصلحت در فقه اهل سنت عرض کردیم تارۀ از این منظر که مصلحت حضور مستقیم در فقه اهل سنت دارد مورد بررسی قرار می‌گیرد و أخری از این منظر که حضور غیر مستقیم دارد. تا اینجا درباره حضور مستقیم مصلحت که برجسته ترین و آشکار ترین شکل آن مصلحت مرسله است، اشاراتی داشتیم. درباره ویژگی های مصلحت مرسله، اقسام مصلحت مرسله و اینکه در بین مذاهب اهل سنت مالکیه مصلحت مرسل را از ارکان فقه خودشان می‌دانند مطالبی گفته شد. به طور کلی شاید مذهبی که این عنصر در آن حضور قوی تر و فعال تری دارد، مذهب مالکی است. اما حنفیه

جلسه یازدهم – پیشینه مصلحت در فقه اهل سنت

جلسه ۱۱ – PDF جلسه یازدهم پیشینه مصلحت در فقه اهل سنت ۱۳۹۹/۱۱/۲۵   خلاصه جلسه گذشته در بحث از پیشینه مصلحت در فقه اهل سنت به تعریف مصلحت مرسل رسیدیم. اشاره ای اجمالی به تعریف مصلحت مرسل یا مصالح مرسله داشتیم و نتیجه این شد که مصلحت مرسل یا مصالح مرسله مصالحی هستند که نص معینی بر اعتبار یا عدم اعتبار آن از سوی شارع نرسیده ولی در عین حال شارع کلیت آن را در ضمن مجموعه ای از ادله غیر معین معتبر دانسته. البته ما فعلا در مقام تبیین حضور مصلحت در فقه اهل سنت به عنوان برجسته ترین و آشکار ترین حضور مصلحت می‌باشیم. چون مصلحت به دو نحوه در فقه اهل سنت حضور دارد. یکی حضو