سایر دروس

قواعد فقهیه – جلسه چهاردهم – ادله قاعده _ دلیل دوم: روایات _ روایت دوم و بررسی آن _ روایت سوم _ اشکال اول و بررسی آن

جلسه ۱۴ – PDF جلسه چهاردهم  ادله قاعده _ دلیل دوم: روایات _ روایت دوم و بررسی آن _ روایت سوم _ اشکال اول و بررسی آن ۱۴۰۰/۰۸/۲۹ خلاصه جلسه گذشته بحث در ادله قاعده لاحرج به دلیل دوم یعنی روایات رسید. عرض کردیم روایات متعددی مورد استناد قرار گرفته برای اثبات اعتبار و مشروعیت قاعده. روایت اول را در جلسه گذشته مورد بررسی قرار دادیم و اشکالاتی که نسبت به این روایت طرح شده بود، مورد بررسی قرار گفت. نتیجه این شد که این روایت نه از حیث سند و نه از حیث دلالت مشکلی ندارد و می‌تواند بر مدعا دلالت داشته باشد. روایت دوم روایت دوم موثقه ابی بصیر است: عن محمد بن الحسن عن فضالۀ بن ایوب

رساله حقوق – جلسه پنجاه و هشتم – آثار ناسزا و دشنام – ۱. آثار مادی – ۲. آثار معنوی: دشمنی – کاسته شدن منزلت – دوری از اسلام و قرب به نفاق

جلسه ۵۸ – PDF جلسه پنجاه و هشتم شرح رسالة الحقوق – آثار ناسزا و دشنام – ۱. آثار مادی – ۲. آثار معنوی: دشمنی – کاسته شدن منزلت – دوری از اسلام و قرب به نفاق ۱۴۰۰/۰۸/۲۶ شرح رسالة الحقوق در مورد یکی دیگر از مصادیق بدزبانی سخن گفتیم که عبارت از دشنام و ناسزا و فحش بود. یک توضیح مختصری دادیم درباره اهمیت این گناه و قبح آن و شدت زشتی این گناه. نوبت به بحث از آثار این گناه رسید. آثار ناسزا و دشنام نوعاً گناهان آثار دنیوی و اخروی دارند؛ نوع گناهان این چنین است. منتهی در اینجا این مواردی که ذکر کردیم، هم به آثار دنیوی و هم به آثار اخروی اشاره کردیم. آثار مادی

تفسیر – جلسه شانزدهم – آیه ۴۱ _ ارتباط آیه با آیات قبل و بعد _ مفردات آیه _  بخش های چهارگانه _ بخش اول _ ۱. «آمنوا» _ ۲. «ما أنزلت» 

جلسه ۱۶ – PDF جلسه شانزدهم  آیه ۴۱ _ ارتباط آیه با آیات قبل و بعد _ مفردات آیه _ بخش های چهارگانه _ بخش اول _ ۱. «آمنوا» _ ۲. «ما أنزلت» ۱۴۰۰/۰۸/۲۶ آیه ۴۱ آیه ۴۱: «وَآمِنُوا بِمَا أَنْزَلْتُ مُصَدِّقًا لِمَا مَعَكُمْ وَلَا تَكُونُوا أَوَّلَ كَافِرٍ بِهِ وَلَا تَشْتَرُوا بِآيَاتِي ثَمَنًا قَلِيلًا وَإِيَّايَ فَاتَّقُونِ». میفرماید به آنچه که من نازل کرده ام و مصدق آن چیزی است که همراه شماست، ایمان بیاورید و شما اولین کافر به آن نباشید. آیات من را به ثمن بخس نفروشید و تنها و تنها از من پرهیز کنید (یعنی درباره من پرهیز کنید). اینکه ما ترجمه این آیه را به این شکل ارائه کردیم، برای این بود که در بخش های مختلف

تفسیر – جلسه پانزدهم – آیه ۴۰ _ بخش سوم: «إیّایَ فارهَبون» _ ارتباط بخش سوم با بخش اول و دوم _ مضمون بخش سوم _ لزوم رجاء در کنار خوف _ اقسام خوف و منشأ آن‌ها

جلسه ۱۵ – PDF جلسه پانزدهم  آیه ۴۰ _ بخش سوم: «إیّایَ فارهَبون» _ ارتباط بخش سوم با بخش اول و دوم _ مضمون بخش سوم _ لزوم رجاء در کنار خوف _ اقسام خوف و منشأ آن‌ها          ۱۴۰۰/۰۸/۲۴ بخش سوم: «إیّای َ فارهَبون» بخش سوم آیه ۴۰ این است: «وَ إیّایَ فارهَبون»؛ پس فقط از من بترسید. در مورد این بخش چند مطلب وجود دارد که سعی می‌کنیم این‌ها را در حدی که این بحث اقتضا دارد متعرض شویم. قبلا عرض شد که «رهبت» به معنای ترس است، ولی ترس و خوف آمیخته با اضطراب. لذا بین خوف و ترس و رهبت فرق وجود دارد. چون گاهی ترس با اضطرابی همراه است و این متفاوت

قواعد فقهیه – جلسه سیزدهم – ادله قاعده _ دلیل دوم: روایات _ روایت اول _ چهار اشکال و بررسی آنها

جلسه ۱۳ – PDF جلسه سیزدهم  ادله قاعده _ دلیل دوم: روایات _ روایت اول _ چهار اشکال و بررسی آنها ۱۴۰۰/۰۸/۲۳ دلیل دوم: روایات بحث در ادله قاعده لاحرج بود. دلیل اول که آیات بود مورد بررسی قرار گرفت. شش آیه ذکر شد و اشکالاتی که بعضا نسبت به استدلال به آن آیات مطرح بود گفته شد و به برخی از آن‌ها پاسخ داده شد. البته گفتیم بعضی از آیات دلالت بر قاعده ندارد. دلیل دوم روایات است. روایات متعددی در این مقام وارد شده. برخی از این روایات در ذیل آیات هم قابل بیان بود اما ترجیح داده شد که مستقلا ذکر شود. این روایات عمدتا روایاتی هستند که سندا و دلالتا قابل اخذ هستند. روایت اول یکی

قواعد فقهیه – جلسه دوازدهم – ادله قاعده _ دلیل اول: آیات _ آیه پنجم و ششم و بررسی آنها _ دلیل دوم: روایات     

جلسه ۱۲ – PDF جلسه دوازدهم ادله قاعده _ دلیل اول: آیات _ آیه پنجم و ششم و بررسی آنها _ دلیل دوم: روایات ۱۴۰۰/۰۸/۲۲                                                                        آیه پنجم: فقره دوم آیه ۲۸۶ سوره بقره بحث ما در دلیل اول یعنی آیاتی است که مورد استناد قرار گرفته برای اثبات قاعده لاحرج. تا اینجا ما چهار آیه را مورد بررسی قرار دادیم، بعضی از این آیات قابلیت استدلال دارند و بعضی دیگر ندارند. آیه پنجم بخشی از آیه ۲۸۶ سوره بقره می‌باشد: «رَبَّنَا وَلَا تَحْمِلْ عَلَيْنَا إِصْرًا كَمَا حَمَلْتَهُ عَلَى الَّذِينَ مِنْ قَبْلِنَا». البته به این آیه به ضمیمه دنباله آن که فرموده: «رَبَّنَا وَلَا تُحَمِّلْنَا مَا لَا طَاقَةَ لَنَا بِهِ» استناد شده ولی قابلیت تفکیک از یکدیگر و بررسی

شرح رساله حقوق – جلسه پنجاه و هفتم – ۴. ناسزا و دشنام – زشتی ناسزا و دشنام

جلسه ۵۷ – PDF جلسه پنجاه و هفتم  شرح رسالة الحقوق – ۴. ناسزا و دشنام – زشتی ناسزا و دشنام ۱۴۰۰/۰۸/۱۹ شرح رسالة الحقوق بحث ما در حق اللسان بود که فرمودند: «وَ أَمَّا حَقُ‏ اللِّسَانِ‏ فَإِكْرَامُهُ‏ عَنِ الْخَنَا»، از بدزبانی، بدگویی، آن را حفظ کنند و بزرگ بدارند از اینکه زبان را به بدگویی و بدزبانی آلوده کنند. تا اینجا درباره سه تا از مهم‌ترین و رایج‌ترین مصادیق بدزبانی سخن گفتیم؛ در حدی که این جلسه اقتضا می‌کند. راجع‌به دروغ، غیبت و تهمت. اینکه بخواهیم در اینجا یک بابی باز کنیم و مثلاً درباره دروغ هر آنچه که مهم است را بگوییم، از مقصود فاصله می‌گیریم. یک توضیح اجمالی و کلی راجع‌به این حقیقت و آثاری که دارد؛

تفسیر – جلسه چهاردهم – آیه ۴۰ _ بخش دوم: «أوفوا بعهدی…» _ وفای خداوند به عهد خود _ نتیجه پیمان شکنی انسان _ تفاوت عهد انسان و عهد خداوند _ «أوفوا بعهدی أوف بعهدکم»

جلسه ۱۴ – PDF جلسه چهاردهم  آیه ۴۰ _ بخش دوم: «أوفوا بعهدی…» _ وفای خداوند به عهد خود _ نتیجه پیمان شکنی انسان _ تفاوت عهد انسان و عهد خداوند _ «أوفوا بعهدی أوف بعهدکم» ۱۴۰۰/۰۸/۲۲ عهد خداوند بحث ما رسید به اینکه «أوفِ بعهدکم» به چه معنا است. بخش دوم دو جمله دارد: «أوفوا بعهدی أوف بعهدکم» و کأن یک جمله شرطیه است. همانطور که در جمله اول گفتیم، اینجا هم باید بدانیم اساسا عهد خدا چیست و آنگاه وفای به عهد از ناحیه خدا چگونه است. عهد انسان و وفای به عهد از ناحیه انسان معنایش معلوم شد. عهد خداوند هم کاملا روشن است و معلوم است که خداوند تبارک و تعالی به همه بندگان چه آن‌هایی

تفسیر – جلسه سیزدهم – آیه ۴۰ _ بخش دوم: «أوفوا بعهدی…» _ حق در معنای عهد _ وفای انسان به عهد خویش و گستره آن

جلسه ۱۳ – PDF جلسه سیزدهم  آیه ۴۰ _ بخش دوم: «أوفوا بعهدی…» _ حق در معنای عهد _ وفای انسان به عهد خویش و گستره آن ۱۴۰۰/۰۸/۱۸ خلاصه جلسه گذشته بحث در آیه ۴۰ و البته بخش دوم این آیه بود. بخش دوم درباره عهد بنی اسرائیل و نیز عهد خداوند و همچنین وفای انسان به این عهد و نیز وفای خداوند به عهد خودش می‌باشد. این در حقیقت ارکان اصلی این بخش را تشکیل می‌دهد. ما درباره عهد و پیمان های بنی اسرائیل و پیمان شکنی های مداوم آن‌ها و نیز پیمان های عمومی و اختصاصی که آن‌ها با خداوند داشتند سخن گفتیم. بحث به اینجا رسید که منظور از عهد در این آیه کدام یک از این

تفسیر – جلسه دوازدهم – آیه ۴۰ _ بخش دوم «أوفوا بعهدی…» _ پیمان های بنی اسرائیل _ پیمان های عمومی و اختصاصی _ معنای عهد بنی اسرائیل در آیه

جلسه ۱۲ – PDF جلسه دوازدهم  آیه ۴۰ _ بخش دوم «أوفوا بعهدی…» _ پیمان های بنی اسرائیل _ پیمان های عمومی و اختصاصی _ معنای عهد بنی اسرائیل در آیه ۱۴۰۰/۰۸/۱۶ خلاصه جلسه گذشته در مورد آیه ۴۰ سوره بقره عرض کردیم سه بخش وجود دارد. بخش اول مورد بحث و بررسی قرار گرفت. در بخش دوم اشاره ای کردیم به اینکه دو رکن اصلی در این بخش وجود دارد، یکی وفای بنی اسرائیل به عهد خودشان و یکی هم وفای خداوند به عهدش است. این دو مطلب اصلی است، عهد بینی اسرائیل و به دنبال آن وفای آن‌ها و نیز عهد خداوند و وفای خداوند به عهدش. پیمان های بنی اسرائیل فرمود: «وَأَوْفُوا بِعَهْدِي»، وفا کنید به عهد