سایر دروس

تفسیر – جلسه بیست و ششم – آیه ۴۳ _ معنای اجمالی آیه _ ارتباط آیه با آیات قبل و بعد _ تکلیف اول: اقامه صلوه _ معنای صلوه در آیه

جلسه ۲۶ – PDF جلسه بیست و ششم آیه ۴۳ _ معنای اجمالی آیه _ ارتباط آیه با آیات قبل و بعد _ تکلیف اول: اقامه صلوه _ معنای صلوه در آیه ۱۴۰۰/۰۹/۲۲ آیه ۴۳ «وَأَقِيمُوا الصَّلَاةَ وَآتُوا الزَّكَاةَ وَارْكَعُوا مَعَ الرَّاكِعِينَ». میفرماید شما اقامه نماز کنید و ایتاء زکات داشته باشید و همراه رکوع کنندگان هم رکوع داشته باشیم. معنای اجمالی آیه اگر بخواهیم تصویری اجمالی از این آیه ارائه دهیم، می‌گوییم در حقیقت خداوند تبارک و تعالی امر می‌کند به بنی اسرائیل و یهودیان اعم از عالمان و عامه مردم که شما به اقامه نماز بپردازید و زکات بدهید یا به تعبیر دقیق تر ایتاء زکات داشته باشید و رکوع شما همراه سایر رکوع کنندگان باشد. این آیه

قواعد فقهیه – جلسه بیست و یکم – ادله قاعده _ دلیل چهارم: عقل _ تقریر سوم _ اشکال ششم و بررسی آن _ تقریر سوم و بررسی آن _ مباحث باقیمانده

جلسه ۲۱ – PDF جلسه بیست و یکم ادله قاعده _ دلیل چهارم: عقل _ تقریر سوم _ اشکال ششم و بررسی آن _ تقریر سوم و بررسی آن _ مباحث باقیمانده ۱۴۰۰/۰۹/۲۱ خلاصه جلسه گذشته بحث در اشکالات مطرح شده نسبت به تقریر سوم از دلیل عقل بود. تا اینجا پنج اشکال ذکر شد که برخی به مقدمه اول قیاس استثنایی بر می‌گردد، برخی به مقدمه دوم و برخی نیز به هر دو مقدمه این قیاس. معلوم شد این پنج اشکال وارد نیست و نمی‌تواند این تقریر را مخدوش کند. اشکال ششم اشکال ششم که به مقدمه اول قیاس استثنایی مربوط می‌شود، این است که در بیان دلیل و تقریر لطف گفته شد تکلیف حرجی اگر ثابت شود و

شرح رساله حقوق – جلسه شصت و یکم – حق دوم: عادت دادن زبان به خیر

جلسه ۶۱ – PDF جلسه شصت و یکم  شرح رسالة الحقوق – حق دوم: عادت دادن زبان به خیر ۱۴۰۰/۰۹/۱۷ شرح رسالة الحقوق در جلسات متعددی درباره اولین مطلبی که به عنوان حق اللسان در کلام امام سجاد(ع) ذکر شده بود، سخن گفتیم. اولین عضوی که حضرت به آن اشاره کرده‌اند، زبان بود. فرمود: «وَ أَمَّا حَقُ‏ اللِّسَانِ‏ فَإِكْرَامُهُ‏ عَنِ الْخَنَا»؛ ما چندین جلسه درباره گرامیداشت زبان از بدگویی و بدزبانی سخن گفتیم. حق زبان فقط به این نیست که او را از بدزبانی و بدگویی باز دارد. حق دوم: عادت دادن زبان به خیر در ادامه یک حق دیگری ذکر می‌کند: «وَ تَعْوِيدُهُ الْخَيْرَ». اینها در حقیقت حقوق مختلف این عضو هستند؛ درست است که اینها را می‌توانیم در

قواعد فقهیه – جلسه بیستم – ادله قاعده _ دلیل چهارم: عقل _ تقریر سوم _ اشکالات ششگانه تقریر سوم و بررسی آنها   

جلسه ۲۰ – PDF جلسه بیستم ادله قاعده _ دلیل چهارم: عقل _ تقریر سوم _ اشکالات ششگانه تقریر سوم و بررسی آنها ۱۴۰۰/۰۹/۲۰ خلاصه جلسه گذشته بحث در دلیل چهارم یعنی دلیل عقل بر قاعده لاحرج بود. عرض کردیم تقریر های مختلفی از این دلیل به عمل آمده. دو تقریر را ذکر کردیم و مورد بررسی قرار گرفت. تقریر سوم که صاحب عناوین آن را ذکر کرده اند، این بود که اگر تکالیف حرجی ثابت شود، یک مشکلی ایجاد می‌شود و آن اینکه ما لطف را بر خداند متعال واجب می‌دانیم و اثبات تکالیف حرجی در واقع با وجوب لطف از ناحیه خداوند تبارک و تعالی سازگاری ندارد. چون لطف (یعنی چیزی که باعث نزدیک شدن عبد به طاعت

تفسیر – جلسه بیست و پنجم – آیه ۴۲ _ متعلق علم عالمان در آیه _ جمع بندی معنای آیه      

جلسه ۲۵ – PDF جلسه بیست و پنجم  آیه ۴۲ _ متعلق علم عالمان در آیه _ جمع بندی معنای آیه ۱۴۰۰/۰۹/۱۷ عرض کردیم جمله «أنتُم تَعلَمون» در ذیل آیه ۴۲ در حقیقت به عنوان احتراز از غیر نیست، بلکه از باب توصیف و توضیح بدتر بودن کاری است که آن‌ها می‌کنند در فرض عالم بودن. یعنی خداوند تبارک و تعالی میفرماید: حق را با باطل مشتبه نکنید و بر حق لباس باطل نپوشانید و آن را کتمان نکنید در حالی که شما آگاهید. عرض کردیم معنای این سخن این نیست که اگر آگاه نباشید پس این نهی دیگر وجود ندارد. لا تلبسوا و لا تکتموا در فرض علم و آگاهی اساسا معنا پیدا می‌کند. به عبارت دیگر اگر آن‌ها

تفسیر – جلسه بیست و چهارم – آیه ۴۲ _ کیفیت تلبیس و کتمان عالمان یهود _ فرق تلبیس و کتمان _ «و أنتم تعلمون»

جلسه ۲۴ – PDF جلسه بیست و چهارم  آیه ۴۲ _ کیفیت تلبیس و کتمان عالمان یهود _ فرق تلبیس و کتمان _ «و أنتم تعلمون» ۱۴۰۰/۰۹/۱۶ خلاصه جلسه گذشته بحث در آیه ۴۲ بود. خداوند متعال فرمود: «وَلَا تَلْبِسُوا الْحَقَّ بِالْبَاطِلِ وَتَكْتُمُوا الْحَقَّ وَأَنْتُمْ تَعْلَمُونَ». درباره مفردات این آیه و ارتباطش با آیات قبل و بعد توضیحاتی داده شد. همچنین معنای اجمالی آیه را بیان کردیم و درباره دو نهی در این آیه نکاتی را عرض کردیم. عرض شد این آیه دو نهی دارد که عبارت است از «وَلَا تَلْبِسُوا» و «تَکتُموا» أی وَ لَاتَکتُموا، نهی از لَبسُ یا لُبسُ الحق بالباطل، و نهی از کتمان. این دو نهی خطاب به عالمان یهود بیان شده است. چون در آمیختن

تفسیر – جلسه بیست و سوم – آیه ۴۲ _ مفردات آیه _ ارتباط آیه با قبل و بعد _ معنای نهی از لبس و کتمان   

جلسه ۲۳ – PDF جلسه بیست و سوم  آیه ۴۲ _ مفردات آیه _ ارتباط آیه با قبل و بعد _ معنای نهی از لبس و کتمان ۱۴۰۰/۰۹/۱۵ آیه ۴۲: «وَلَا تَلْبِسُوا الْحَقَّ بِالْبَاطِلِ وَتَكْتُمُوا الْحَقَّ وَأَنْتُمْ تَعْلَمُونَ». معنای اجمالی این آیه را عرض کردیم که خداوند متعال نهی می‌کند عالمان یهود را از اینکه حق را با باطل بیامیزند یا لباس باطل بر حق بپوشانند و کتمان حقایق کنند در حالی که آگاه به امور می‌باشند. مفردات آیه طبق معمول مفردات این آیه را که چند واژه هست توضیحی خواهیم داد و بعد هم تناسبی که با آیات قبل و بعد دارد بیان می‌کنیم و انشاءالله به تفسیر آیه خواهیم پرداخت. ۱. «وَ لَاتلبسوا» اولین واژه در این آیه

قواعد فقهیه – جلسه نوزدهم – ادله قاعده _ دلیل سوم: اجماع و بررسی آن _ دلیل چهارم: عقل _ تقریر اول و دوم و بررسی آنها _ تقریر سوم

جلسه ۱۹ – PDF جلسه نوزدهم  ادله قاعده _ دلیل سوم: اجماع و بررسی آن _ دلیل چهارم: عقل _ تقریر اول و دوم و بررسی آنها _ تقریر سوم  ۱۴۰۰/۰۹/۱۴ دلیل سوم: اجماع تا اینجا دو دلیل از ادله قاعده لاحرج را ذکر کردیم و اجمالا معلوم شد این دو دلیل یعنی آیات و روایات قابلیت استناد دارند و ما می‌توانیم به وسیله آن‌ها قاعده لاحرج را ثابت کنیم. دلیل سوم اجماع است. برخی در اینکه حکم حرجی در اسلام نفی شده ادعای اجماع کرده اند و بالاتر اینکه برخی ادعای مسلمین بر این را مطرح کرده اند. از جمله کسانی که این ادعا را مطرح کرده، سید طباطبایی صاحب مفاتیح الاصول، و همچنین صاحب فصول می‌باشند. برخی دیگر

قواعد فقهیه – جلسه هجدهم – ادله قاعده _ دلیل دوم: روایات _ یک اشکال نسبت به طوایف چهار گانه و پاسخ آن _ طایفه پنجم _ جمع بندی دلیل دوم ( روایات)

جلسه ۱۸ – PDF جلسه هجدهم  ادله قاعده _ دلیل دوم: روایات _ یک اشکال نسبت به طوایف چهار گانه و پاسخ آن _ طایفه پنجم _ جمع بندی دلیل دوم ( روایات) ۱۴۰۰/۰۹/۱۳ اشکال نسبت به طوایف چهارگانه بحث در ادله قاعده لاحرج بود. در دلیل دوم یعنی روایات تا اینجا چهار طایفه از روایات را ذکر کردیم. یک طایفه پنجمی هم وجود دارد که بر خلاف چهار طایفه اولی عام است. لکن اشکالی متوجه طوایف چهار گانه روایاتی که خواندیم شده و یا ممکن است مطرح شود که آنچه از این روایات استفاده می‌شود، این است که در مواردی که این روایات متعرض آن‌ها شده مانند باب طهارات ثلاث: وضو، غسل، تیمم، باب نجاسات و باب حج و

تفسیر – جلسه بیست و دوم – آیه ۴۱ _ بخش چهارم: «و إیّایَ فاتّقون» _ فرق رهبت و تقوا _ توحید در تقوا

جلسه ۲۲ – PDF جلسه بیست و دوم  آیه ۴۱ _ بخش چهارم: «و إیّایَ فاتّقون» _ فرق رهبت و تقوا _ توحید در تقوا ۱۴۰۰/۰۹/۱۰ بررسی یک روایت درباره بخش سوم بحث در بخش سوم آیه ۴۱ به پایان رسید. معنای کلی بخش سوم معلوم شد که بالاخره در این آیه نهی شده از اینکه بنی اسرائیل و عالمان آن‌ها آیات الهی را در مقابل ثمن قلیل بفروشند. این اگرچه یک دستور کلی است و به صورت کلی بیان شده و شامل همه مردمان می‌‌شود، اما بالاخره در بعضی روایات مواردی ذکر شده که ممکن است موجب اشکال شود ولی باید توجه داشت مورد نمی‌تواند موجب تخصیص این آیه شود. یا اگر در روایتی تطبیق داده شده بر یک