بایگانی‌های سایر دروس

تفسیر – جلسه بیست و هشتم – آیه ۶۰ – بخش‌های پنج‌گانه آیه – بخش اول: «و اذ استسقی موسی لقومه – مطلب اول – احتمالات سه‌گانه در زمان استسقاء – شواهد احتمال اول و بررسی آن

جلسه ۲۸ – PDF جلسه بیست و هشتم آیه ۶۰ – بخش‌های پنج‌گانه آیه – بخش اول: «و اذ استسقی موسی لقومه – مطلب اول – احتمالات سه‌گانه در زمان استسقاء – شواهد احتمال اول و بررسی آن ۱۴۰۳/۱۱/۳۰ بخش اول: «وَإِذِ اسْتَسْقَى مُوسَى لِقَوْمِهِ» عرض کردیم آیه ۶۰ مشتمل بر پنج بخش است؛ بخش اول این فقره از آیه است: «وَإِذِ اسْتَسْقَى مُوسَى لِقَوْمِهِ». در این فقره فقط فرموده: به یاد بیاورید هنگامی که موسی برای قومش استسقاء نمود. این در واقع یک یادآوری برای نعمت‌هایی است که خداوند تبارک و تعالی به بنی‌اسرائیل عطا فرمود. حضرت موسی بعد از استسقاء قوم، از خدا آن را طلب کرد و آنگاه خداوند فرمود با عصایت به حجر ضربه بزن تا

تفسیر – جلسه بیست و هفتم – آیه ۶۰ – اختلاف در قرائت «عشرة» – مفردات آیه – ۲. «فانفجرت» – ۳. و لا تعثوا» – دو قول در معنای «عثی» – بخش‌های پنج‌گانه آیه

جلسه ۲۷ – PDF جلسه بیست و هفتم آیه ۶۰ – مفردات آیه – ۲. «فانفجرت» – ۳. و لا تعثوا» – دو قول در معنای «عثی» – بخش‌های پنج‌گانه آیه ۱۴۰۳/۱۱/۲۹ مفردات آیه سخن در مفردات آیه ۶۰ سوره بقره بود؛ اولین واژه‌‌ای که به اجمال درباره آن مطالبی را عرض کردیم، کلمه «حجر» بود. ۲. «فانفجرت» «فانفجرت» در واقع فضربت فانفجرت بوده و فاء در فانفجرت متعلق به فعل محذوف «ضرب» است؛ یا به این ترتیب بوده «فان ضربت فقد انفجرت». به هرحال اصل «فانفجرت» این بوده است. معنای انفجار از نظر لغوی معلوم است. در آیه ۱۶۰ سوره اعراف به جای «انفجرت»، «انبجست» آمده است. ما در ادامه همانند دو آیه قبل (که به برخی تفاوت‌های این

قواعد فقهیه – جلسه بیست و هشتم – مقام دوم: بررسی منشأ بودن کرامت برای حقوق – دیدگاه‌ها پیرامون حقوق طبیعی – دیدگاه اول: انکار حقوق طبیعی – دیدگاه دوم: پذیرش حقوق طبیعی – حقوق طبیعی از دیدگاه دانشمندان مسلمان – تفاوت دیدگاه غرب و اسلام

جلسه ۲۸ – PDF جلسه بیست و هشتم مقام دوم: بررسی منشأ بودن کرامت برای حقوق – دیدگاه‌ها پیرامون حقوق طبیعی – دیدگاه اول: انکار حقوق طبیعی – دیدگاه دوم: پذیرش حقوق طبیعی – حقوق طبیعی از دیدگاه دانشمندان مسلمان – تفاوت دیدگاه غرب و اسلام ۱۴۰۳/۱۱/۲۸ خلاصه جلسه گذشته در مقام دوم سخن در این بود که آیا کرامت منشأ برخی از حقوق برای انسان است یا نه. گفتیم باید توضیحی پیرامون حقوق و اقسام آن و نیز منشأ آن ارائه کنیم؛ بر همین اساس به تعریف قانون وضعی و قانون طبیعی پرداختیم. سپس خود حقوق طبیعی را تعریف کردیم و ویژگی‌های آن را برشمردیم. کلام شهید مطهری سخنی از شهید مطهری نقل می‌کنم که هم به نوعی متضمن

قواعد فقهیه – جلسه بیست و هفتم – مقام دوم: بررسی منشأ بودن کرامت برای حقوق – قانون؛ منشأ حقوق – تعریف قانون طبیعی – تعریف حقوق طبیعی – ویژگی‌های حقوق طبیعی

جلسه ۲۷ – PDF جلسه بیست و هفتم مقام دوم: بررسی منشأ بودن کرامت برای حقوق – قانون؛ منشأ حقوق – تعریف قانون طبیعی – تعریف حقوق طبیعی – ویژگی‌های حقوق طبیعی ۱۴۰۳/۱۱/۲۷ مقام دوم: بررسی منشأ بودن کرامت برای حقوق مقام اول بحث به پایان رسید؛ مقام اول درباره مبانی کرامت ذاتی انسان بود. به تفصیل در این باره سخن گفتیم. مقام دوم درباره این است که آیا کرامت ذاتی می‌تواند منشأ حق و امتیاز خاصی برای انسان واقع شود یا نه. بعد از این، باید برویم سراغ ادله کرامت ذاتی انسان؛ البته بسیاری از مطالبی که در بحث از ادله خواهیم گفت، با آنچه در مورد مبانی گفتیم مشترک است؛ شاید از یک جهت باید بحث از

تفسیر – جلسه بیست و ششم – آیه ۶۰ – اختلاف در قرائت «عشرة» – مفردات آیه – ۱. «حجر» – احتمالات سه‌گانه در «حجر»

جلسه ۲۶ – PDF جلسه بیست و ششم آیه ۶۰ – اختلاف در قرائت «عشرة» – مفردات آیه – ۱. «حجر» – احتمالات سه‌گانه در «حجر» ۱۴۰۳/۱۱/۲۳ خلاصه جلسه گذشته بحث در آیه ۶۰ سوره بقره بود؛ «وَإِذِ اسْتَسْقَى مُوسَى لِقَوْمِهِ فَقُلْنَا اضْرِبْ بِعَصَاكَ الْحَجَرَ فَانْفَجَرَتْ مِنْهُ اثْنَتَا عَشْرَةَ عَيْنًا قَدْ عَلِمَ كُلُّ أُنَاسٍ مَشْرَبَهُمْ كُلُوا وَاشْرَبُوا مِنْ رِزْقِ اللَّهِ وَلَا تَعْثَوْا فِي الْأَرْضِ مُفْسِدِينَ». ما یک توضیح کلی پیرامون این آیه دادیم؛ اجمالاً معنا و مفاد این آیه را بیان کردیم و ارتباط این آیه را با آیات پیشین روشن ساختیم. اختلاف در قرائت «عشرة» قبل از اینکه به بیان مفردات آیه بپردازیم، اشاره به اختلافی می‌کنم که در قرائت یک کلمه از کلمات این آیه وجود دارد: در

تفسیر – جلسه بیست و پنجم – آیه ۶۰ – توضیح اجمالی آیه – ارتباط آیه با آیات قبل

جلسه ۲۵ – PDF جلسه بیست و پنجم آیه ۶۰ – توضیح اجمالی آیه – ارتباط آیه با آیات قبل ۱۴۰۳/۱۱/۱۶ توضیح اجمالی آیه جلسه گذشته ترجمه‌ای از آیه ۶۰ را ذکر کردیم. بحث‌های دیگری از آیه باقی ماند. اگر بخواهیم یک توضیح اجمالی در مورد این آیه بدهیم، داستان از این قرار است که بنی‌اسرائیل در مسیر بیابان تیه و صحرای سینا مأمور شدند که برای مدتی در یک قریه سکونت پیدا کنند؛ این قریه غیر از آن قریه‌ای است که در آیات قبل بیان شد که امر به دخول در آن شده بودند. آنجا مکانی بود که از نظر آب و بعضی از امکانات دیگر در مضیقه بود؛ لذا به سرعت گرفتار کم‌آبی شدند و نزد حضرت موسی

تفسیر – جلسه بیست و چهارم – آیه ۵۸ و ۵۹ – تفاوت‌های آیه ۵۹ و آیه ۱۶۲ سوره اعراف – آیه ۶۰ – بیان کلی آیه

جلسه ۲۴ – PDF جلسه بیست و چهارم آیه ۵۸ و ۵۹ – تفاوت‌های آیه ۵۹ و آیه ۱۶۲ سوره اعراف – آیه ۶۰ – بیان کلی آیه ۱۴۰۳/۱۱/۱۵ تفاوت‌های آیه ۵۹ و آیه ۱۶۲ سوره اعراف مطالب مربوط به دو آیه ۵۸ و ۵۹ سوره بقره بیان شد؛ فقط یک مطلب باقی مانده و آن هم تفاوت‌های آیه ۵۹ با نظیر آن در سوره اعراف است. همانطور که ما به تفاوت‌های آیه ۵۸ با آیه ۱۶۱ سوره اعراف اشاره کردیم، مناسب است که به تفاوت‌های آیه ۵۹ با آیه ۱۶۲ سوره اعراف هم اشاره کنیم. آیه ۵۹ سوره بقره این است: «فَبَدَّلَ الَّذِينَ ظَلَمُوا قَوْلًا غَيْرَ الَّذِي قِيلَ لَهُمْ فَأَنْزَلْنَا عَلَى الَّذِينَ ظَلَمُوا رِجْزًا مِنَ السَّمَاءِ بِمَا كَانُوا يَفْسُقُونَ».

قواعد فقهیه – جلسه بیست و ششم – مقام اول: بررسی وجود و عدم کرامت ذاتی در انسان – مبانی کرامت ذاتی انسان – جمع‌بندی مقام اول

جلسه ۲۶ – PDF جلسه بیست و ششم مقام اول: بررسی وجود و عدم کرامت ذاتی در انسان – مبانی کرامت ذاتی انسان – جمع‌بندی مقام اول ۱۴۰۳/۱۱/۱۳ جمع‌بندی مقام اول وقتی بحث از قاعده را شروع کردیم، بعد از بیان برخی واژه‌ها و تنقیح موضوع بحث، گفتیم ابتداءً باید درباره مبانی کرامت ذاتی انسان بحث کنیم و این مبانی مورد بررسی قرار بگیرد. مقام اول بحث درباره خود این مبانی بود؛ اولاً چه اموری به عنوان مبنا برای کرامت ذاتی ذکر شده یا می‌تواند ذکر شود. مقام دوم اینکه این امور آیا می‌تواند مبنایی برای حقوقی خاص نسبت به انسان واقع شود یا نه. تقریباً بحث ما در مقام اول تمام شد؛ مقام اول، مربوط به به اموری بود

قواعد فقهیه – جلسه بیست و پنجم – مقام اول: بررسی وجود و عدم کرامت ذاتی در انسان – مبانی کرامت ذاتی انسان – دسته دوم: ۵. علم اسماء – معنای اسم الهی – اقسام اسم الهی – ادله اختصاص این علم به انسان – معنای تعلیم اسماء – بررسی ذاتی بودن کرامت علم اسماء

جلسه ۲۵ – PDF جلسه بیست و پنجم مقام اول: بررسی وجود و عدم کرامت ذاتی در انسان – مبانی کرامت ذاتی انسان – دسته دوم: ۵. علم اسماء – معنای اسم الهی – اقسام اسم الهی – ادله اختصاص این علم به انسان – معنای تعلیم اسماء – بررسی ذاتی بودن کرامت علم اسماء ۱۴۰۳/۱۱/۰۶ ۵. علم اسماء از دسته دوم از اموری که به عنوان مبنای کرامت ذاتی مطرح شده یا ممکن است مطرح شود، یک امر باقی مانده و آن هم علم اسماء است. مختصراً درباره این عنوان توضیحی عرض کنیم و سپس ببینیم آیا این یک کرامت اختصاصی برای انسان است یا نه؛ اصلاً کرامت محسوب می‌شود یا نه؛ آیا کرامت ذاتی است یا نه. در

شرح رساله حقوق – جلسه صد و بیست و چهارم – «و بالله العصمه و التایید»

جلسه ۱۲۴- PDF جلسه صد و چهارم «و بالله العصمه و التایید» ۱۴۰۳/۱۱/۰۳ «و بالله العصمه و التایید» آخرین جمله‎ای که حضرت اینجا فرمودند این است؛«و بالله العصمه و التایید و لاحول و لاقوه الا به». در میان حقوقی که تا به حال بیان شده است شاید این تعبیر به خصوص در مورد حق فرج و عورت به کار رفته است. بعد از اینکه حق مهم فرج و راه های کمک به آن را ذکر می‎کنند، می فرماید: و بالله العصمة و التأیید. این به دلیل اهمیت این عضو و مخاطراتی است که آن را تهدید می‎کند یعنی انسان از این ناحیه شدیدا در معرض خطر است. عصمت لغتا به معنای منع و بازداشتن و مصونیت است. تأیید به