دروس خارج

جلسه ۱۰۲ – PDF جلسه صد و دوم  ۵. حجیت خبر واحد – ادله حجیت خبر واحد – ادامه بررسی دلیل پنجم – فرق تقریر اول و دوم – فرق دوم – وجه انحلال علم اجمالی کبیر به نظر محقق خراسانی – ارزیابی نظر شیخ انصاری و محقق خراسانی درباره انحلال ۱۴۰۴/۰۲/۰۷ خلاصه جلسه گذشته در تفاوت بین تقریر شیخ انصاری از دلیل عقلی و تقریر محقق خراسانی از این دلیل، عرض کردیم که به نظر شیخ انصاری، ضابطه انحلال در ما نحن فیه وجود ندارد، اما به نظر محقق خراسانی، این ضابطه در ما نحن فیه موجود است. ما هم ضابطه را بیان کردیم و هم وجه عدم تحقق این ضابطه در ما نحن فیه را. اما محقق خراسانی

جلسه ۶۰ – PDF جلسه شصت مسئله ۳ – توضیح اجمالی مسئله – مطالب مسئله ۳ – کلام صاحب عروه – شهرت بین متقدمین و متأخرین ۱۴۰۴/۰۲/۰۶ مسئله ۳ توضیح اجمالی مسئله مسئله ۳: «ولاية الجد ليست منوطة بحياة الأب و لا موته، فعند وجودهما استقل كل منهما بالولاية، و إذا مات أحدهما اختصت بالآخر»؛ ولایت جد منوط به حیات پدر نیست، منوط به موت پدر هم نیست؛ یعنی نه مشروط به زنده بودن پدر است و نه مشروط به موت پدر؛ در مقابلِ قول به اشتراط بحیاء الأب و اشتراط به موت الأب، که در ادامه اشاره خواهیم کرد. یعنی جد در زمان حیات پدر هم ولایت دارد؛ بعد از حیات پدر هم ولایت دارد. اگر هر دو در

جلسه ۱۰۱ – PDF جلسه صد و یکم ۵. حجیت خبر واحد – ادله حجیت خبر واحد – ادامه بررسی دلیل پنجم – فرق تقریر اول و دوم – فرق دوم – مقدمه‎ای پیرامون انحلال علم اجمالی – وجه عدم انحلال علم اجمالی کبیر به نظر شیخ انصاری ۱۴۰۴/۰۲/۰۶   خلاصه جلسه گذشته بحث در تفاوت‌های تقریر اول و دوم از دلیل عقلی بر حجیت خبر واحد بود، عرض کردیم محقق خراسانی برای اینکه دلیل عقلی از بعضی از اشکالاتی که شیخ انصاری نسبت به این دلیل ایراد کرده بودند، خلاص شود آن را به نحو دیگری تقریر کردند. هرچند به نظر خود محقق خراسانی نیز این دلیل مصون از اشکال نیست. ما هر دو تقریر را ذکر کردیم و

جلسه ۴۱ – PDF جلسه چهل و یکم جبران کاهش ارزش پول – ادله لزوم جبران مطلقا – دلیل نهم و بررسی آن – دلیل دهم و بررسی آن – جمع‌بندی انواع سه‌گانه از دسته اول ادله ۱۴۰۴/۰۲/۰۳   دلیل نهم دلیل نهم یا طریق نهم برای اثبات ضمان در صورت کاهش ارزش پول، مربوط به نوع سوم از دسته اول از ادله است؛ این دلیل هم همانند دلیل هشتم با ملاحظه یکی از اوصاف پول (یعنی مثلی یا قیمی بودن پول) درصدد اثبات لزوم جبران کاهش ارزش پول است. البته این صرف نظر از مطلبی است که در جلسه گذشته اشاره شد؛ چون ممکن است کسی مثلی بودن یا قیمی بودن را مربوط به حقیقت و ماهیت پول بداند؛

جلسه ۱۰۰ – PDF جلسه صد  ۵. حجیت خبر واحد – ادله حجیت خبر واحد – ادامه بررسی دلیل پنجم – فرق تقریر اول و دوم – فرق اول – شرح رساله حقوق – حق نماز – حق اول نماز: شناخت حقیقت نماز ۱۴۰۴/۰۲/۰۳   خلاصه جلسه گذشته تقریر اول و دوم از دلیل عقل بر حجیت خبر واحد را بیان کردیم. تقریر اول را شیخ انصاری بیان کردند و سه اشکال به این تقریر وارد کردند. تقریر دوم را محقق خراسانی ذکر کردند، لکن بر این اساس که دو اشکال اول و دوم وارد بر تقریر اول مرتفع شود، اما اشکال سوم البته با یک بیان اضافه‌ای نسبت به این تقریر باقی است. به هر حال، این دو تقریر

جلسه ۴۰ – PDF جلسه چهل جبران کاهش ارزش پول – ادله لزوم جبران مطلقا – دلیل هفتم و بررسی آن – دلیل هشتم و بررسی آن ۱۴۰۴/۰۲/۰۲ خلاصه جلسه گذشته بحث در ادله ضمان در صورت کاهش ارزش پول بود. عرض کردیم برای قول به لزوم جبران کاهش ارزش پول، چندین دلیل اقامه شده که این ادله به چند دسته قابل تقسیم هستند. دسته اول که سه دلیل بود، ناظر به موضوع و آن هم ماهیت پول بود؛ یعنی این دسته از ادله با لحاظ تحلیل ماهیت پول، لزوم جبران کاهش ارزش پول را نتیجه می‌گیرند. دسته دوم از ادله، ناظر به موضوع لکن با عنایت به کارکردهای پول به این نتیجه می‌رسند. تا اینجا شش دلیل گفتیم، که

جلسه ۹۹ – PDF جلسه نود و نهم ۵. حجیت خبر واحد – ادله حجیت خبر واحد – ادامه بررسی دلیل پنجم – اشکال دوم و سوم شیخ انصاری – تقریر دوم (محقق خراسانی) – اشکال محقق خراسانی ۱۴۰۴/۰۲/۰۲ خلاصه جلسه گذشته بحث در دلیل پنجم بر حجیت خبر واحد بود. گفتیم این دلیل به چند وجه تقریر شده است. تقریر اول که از شیخ انصاری نقل کردیم، از ناحیه خود ایشان مورد اشکال قرار گرفت. محصل این تقریر این بود که ما علم اجمالی به صدور کثیری از روایات از معصومین داریم که این روایات متضمن احکام شرعی‌ هستند. مقتضای این علم اجمالی لزوم احتیاط در همه روایات است. لکن این ممکن نیست، بنابراین ناچاریم به اخباری که مظنون

جلسه ۵۹ – PDF جلسه پنجاه و نهم مسئله ۲ – ۳. بررسی ولایت پدر نسبت به بالغه رشیده باکره – چند نکته – نکته اول – نکته دوم – فرع ۱۴۰۴/۰۲/۰۱ چند نکته بحث از مسئله دوم تمام شد؛ فقط چند نکته و فرع در ذیل این مسئله باقی مانده که این را هم بیان کنیم و سپس وارد مسئله سوم شویم. نکته اول نکته اول این است که آیا عضل و منع به مجرد منع از مورد خاصی محقق می‌شود یا منع کلی از نکاح؟ ما قبلاً این را اشاره کردیم که ظاهر این است که عضل به مجرد منع از یک مورد خاص هم تحقق پیدا می‌کند؛ اینطور نیست که منع به صورت کلی باشد و مثلاً

جلسه ۹۸ – PDF جلسه نود و هشتم ۵. حجیت خبر واحد – ادله حجیت خبر واحد – ادامه بررسی دلیل چهارم – ادامه بررسی راههای کشف موافقت شارع با سیره عقلا – بررسی راه چهارم – نتیجه کلی بحث – دلیل پنجم: عقل – تقریر اول (شیخ انصاری) – اشکالات شیخ انصاری – اشکال اول ۱۴۰۴/۰۲/۰۱ خلاصه جلسه گذشته تا اینجا بیان کردیم مبنای اعتبار سیره عقلائی از جهت کبروی، این است که شارع از آن منع و ردع نکرده باشد. همین که ردع نکرده باشد، کاشف از موافقت شارع و امضا و تأیید اوست. ما نیز همین را می‌خواهیم؛ یعنی در پی کشف موافقت شارع هستیم. به دنبال آن کلام برخی از بزرگان را درباره راه‌های کشف موافقت

جلسه ۵۸ – PDF جلسه پنجاه و هشتم  مسئله ۲ – ۳. بررسی ولایت پدر نسبت به بالغه رشیده باکره – ادله عدم اعتبار اذن ولی در صورت عضل – بررسی دلیل ششم – ادامه بررسی اشکال دوم – اشکال سوم و بررسی آن – کلام بعضی از بزرگان و بررسی آن – نتیجه بحث ۱۴۰۴/۰۱/۳۱ خلاصه جلسه گذشته ما عرض کردیم در مورد سقوط ولایت پدر نسبت به باکره رشیده‌ای که می‌خواهد با کفو خودش ازدواج کند اما مورد منع از طرف ولی قرار گرفته، چند دلیل اقامه شده است. آخرین دلیل، دلیل نفی حرج بود؛ عرض کردیم دو اشکال نسبت به این دلیل شده است. اشکال دوم این بود که لاحرج نفی حکم می‌کند، نه اثبات حکم؛ لذا

جلسه ۹۷ – PDF جلسه نود و هفتم ۵. حجیت خبر واحد – ادله حجیت خبر واحد – ادامه بررسی دلیل چهارم – ادامه بررسی راههای کشف موافقت شارع با سیره عقلا – کلام بعضی از بزرگان و بررسی آن ۱۴۰۴/۰۱/۳۱ خلاصه جلسه گذشته بحث در این بود که در مورد حجیت سیره‌های عقلایی، به‌ خصوص سیره‌ عقلایی بر اخذ به خبر واحد، آیا صرف عدم ردع کافی است (یا عدم ثبوت الردع) یا بالاتر از آن ما محتاج کشف امضاء توسط شارع هستیم ؟ این دو دیدگاه کلی در مسئله است. عرض ما این بود که از مجموع مطالبی که تاکنون بیان شد، مشخص گردید که صرف عدم الردع برای کشف موافقت شارع کفایت می‌کند و نیازی به این

جلسه ۵۷ – PDF جلسه پنجاه و هفتم  مسئله ۲ – ۳. بررسی ولایت پدر نسبت به بالغه رشیده باکره – ادله عدم اعتبار اذن ولی در صورت عضل – بررسی دلیل ششم: قاعده لاحرج – اشکال اول و بررسی آن – اشکال دوم و بررسی آن ۱۴۰۴/۰۱/۳۰   خلاصه جلسه گذشته دلیل ششم بر سقوط اعتبار اذن ولی در صورت منع از ازدواج با کسی که کفو او محسوب می‌شود، قاعده لاحرج بود. طبق این دلیل اطلاقات و عمومات دال بر این است که ازدواج زن به دست خود اوست و ولی در این امر دخالت ندارد. لکن به اعتبار برخی روایات که مقید آن اطلاقات محسوب می‌شوند، از آن اطلاقات رفع ید شد و نتیجه این شد که

جلسه ۹۵ – PDF جلسه نود و پنجم  ۵. حجیت خبر واحد – ادله حجیت خبر واحد – ادامه بررسی دلیل چهارم – بررسی اعتبار سیره عقلا بر اخذ به خبر واحد – عدم جواز اکتفا به ردع عام از این سیره – شواهد امضای این سیره – شاهد اول – شاهد دوم ۱۴۰۴/۰۱/۲۷   خلاصه جلسه گذشته تا اینجا معلوم شد که سیره عقلائیه نه حکومت بر آیات ناهیه دارد. نه خروج آن از آیات بالتخصص است و نه در بدو امر مخصص آیات محسوب می‌شود، زیرا به هر حال در هر سه طریق مشکل دور پیش می‌آید. یعنی اگر ما باشیم و در مقابل آیات را به عنوان رادع فرض کنیم، همان مشکلی که قبلاً گفته شد پیش

جلسه ۹۴ – PDF جلسه نود و چهارم ۵. حجیت خبر واحد – ادله حجیت خبر واحد – ادامه بررسی دلیل چهارم – دو دیدگاه دیگر در مورد خروج سیره عقلایی ازآیات – ۲. حکومت – اشکال اول – اشکال دوم – اشکال سوم ۱۴۰۴/۰۱/۲۶   حکومت سیره عقلا بر آیات دیدگاه دیگر در مورد سیره عقلاییه و رابطه‌ آن با آیات ناهیه از اتباع ظن این است که سیره عقلا بر آیات حکومت دارند. این دیدگاه توسط محقق نائینی ذکر شده و محقق خویی هم آن را پذیرفتند و در مقابل دو دیدگاه قبلی (خروج سیره عقلا از آیات تخصصاً و خروج سیره عقلا از آیات تخصیصا) است. طبق این دیدگاه سیره عقلا مبنی بر اخذ به خبر واحد،

جلسه ۵۶ – PDF جلسه پنجاه و ششم  مسئله ۲ – ۳. بررسی ولایت پدر نسبت به بالغه رشیده باکره – ادله عدم اعتبار اذن ولی در صورت عضل – دلیل پنجم: مفهوم موافق روایت ابی‌حمزه ثمالی – بررسی دلیل پنجم – دو نکته – اشکال اول و پاسخ آن – دلیل ششم: قاعده لاحرج ۱۴۰۴/۰۱/۲۵   خلاصه جلسه گذشته بحث در دلیل پنجم از ادله سقوط ولایت پدر بر باکره رشیده در صورت عضل و منع ولی از نکاح او با کسی است که کفو شرعی و عرفی آن زن محسوب می‌شود. دلیل پنجم، مفهوم موافق روایت ابی‌حمزه ثمالی است. مرحوم آقای خویی فرمودند براساس این روایت، ولایت پدر بر مال فرزند مطلق نیست، بلکه محدود به این است

جلسه ۹۳ – PDF جلسه نود و سوم  ۵. حجیت خبر واحد – ادله حجیت خبر واحد – ادامه بررسی دلیل چهارم – دو دیدگاه دیگر در مورد خروج سیره از آیات – ۱. خروج تخصصی سیره از آیات و بررسی آن – اشکال دوم – اشکال سوم ۱۴۰۴/۰۱/۲۵ خلاصه جلسه گذشته بحث در این بود که سیره عقلایی مبنی بر اخذ به خبر واحد و ترتیب اثر بر آن، آیا مخصص آیات ناهیه از ظن محسوب می‌شود یا حاکم بر آنها است و یا خروج سیره عقلا از عموم آیات دال بر عدم اعتبار ظن، خروج تخصصی است؟ این سه دیدگاهی است که در این مقام وجود دارد. دیدگاه اول دیدگاه محقق خراسانی است که سیره عقلا را مخصص