کاهش ارزش پول و بررسی آثار فقهی آن

کاهش ارز پول و بررسی آثار فقهی آن – جلسه نوزدهم – موضوع شناسی: ۱. پول – تحلیل ماهیت پول- نظریه شهید صدر (قدرت خرید) – نظر بعضی از شاگردان شهید صدر و تفاوت آن با نظر شهید صدر – نظریه ارزش اسمی               

جلسه ۱۹ – PDF جلسه نوزدهم  موضوع شناسی: ۱. پول – تحلیل ماهیت پول- نظریه شهید صدر (قدرت خرید) – نظر بعضی از شاگردان شهید صدر و تفاوت آن با نظر شهید صدر – نظریه ارزش اسمی  ۱۴۰۲/۱۰/۰۶                               بحث در تحلیل ماهیت پول بود؛ عرض کردیم انظاری در این رابطه وجود دارد؛ ما به آراء و انظاری که جنبه رئیسی دارد و بقیه نظرات هم به آنها برمی‌گردد، می‌پردازیم (صرف نظر از تأثیراتی که در بحث ما دارد و ما بعداً رسیدگی خواهیم کرد). نظریه قدرت خرید مطرح شد؛ پیرامون برخی از ابعاد و جهات آن اشاراتی داشتیم؛ البته هنوز برخی جهات و ابعاد آن باقی

کاهش ارز پول و بررسی آثار فقهی آن – جلسه هجدهم – موضوع شناسی: ۱. پول – تحلیل ماهیت پول- نظریه شهید صدر (قدرت خرید) – عوامل مؤثر در قدرت خرید – نظر شهید صدر درباره ذخیره ارزش بودن پول (قدرت خرید)

جلسه ۱۸ – PDF جلسه هجدهم موضوع شناسی: ۱. پول – تحلیل ماهیت پول- نظریه شهید صدر (قدرت خرید) – عوامل مؤثر در قدرت خرید – نظر شهید صدر درباره ذخیره ارزش بودن پول (قدرت خرید) ۱۴۰۲/۱۰/۰۵       خلاصه جلسه گذشته بحث در تحلیل ماهیت پول بود؛ عرض کردیم انظار مختلفی در این رابطه بیان شده است. چون غرض ما بیشتر بررسی آثار فقهی کاهش ارزش پول است و می‌خواهیم ببینیم با کاهش ارزش پول، ضمان ثابت می‌شود یا نه، ناچاریم نظر فقها و مبنای آنها را در باب ماهیت پول بدانیم، که هر یک بر چه اساسی فتوا به ضمان یا عدم ضمان داده‌اند. این بحث بعدی ماست؛ الان عمدتاً آراء و انظاری که درباره ماهیت پول

کاهش ارز پول و بررسی آثار فقهی آن – جلسه هفدهم – موضوع شناسی: ۱. پول – تحلیل ماهیت پول- ریشه نظریه شهید صدر – بررسی شمول نظریه قدرت خرید نسبت به پول حقیقی

جلسه ۱۷ – PDF جلسه هفدهم  موضوع شناسی: ۱. پول – تحلیل ماهیت پول- ریشه نظریه شهید صدر – بررسی شمول نظریه قدرت خرید نسبت به پول حقیقی          ۱۴۰۲/۰۹/۲۲                                  ریشه نظریه شهید صدر عرض کردیم یکی از نظریاتی که در میان برخی از بزرگان برای ماهیت پول و تحلیل این ماهیت مطرح شده و پذیرفته شده، نظریه قدرت خرید است. ما عرض کردیم شهید صدر ماهیت پول را قدرت خرید می‌داند؛ گاهی هم تعبیر به برابری قدرت خرید می‌شود که آن را بیشتر توضیح خواهیم داد. اما این سخن، از خود مرحوم شهید صدر نیست؛ بعضی از اقتصاددانان غربی بر این

کاهش ارز پول و بررسی آثار فقهی آن – جلسه شانزدهم – موضوع شناسی: ۱. پول – تحلیل ماهیت پول- نظریات اندیشمندان اسلامی: ۱. شهید صدر – رابطه قدرت خرید با کارکردهای پول

جلسه ۱۶ – PDF جلسه شانزدهم  موضوع شناسی: ۱. پول – تحلیل ماهیت پول- نظریات اندیشمندان اسلامی: ۱. شهید صدر – رابطه قدرت خرید با کارکردهای پول ۱۴۰۲/۰۹/۲۱   نظریات اندیشمندان اسلامی در تحلیل ماهیت پول بحث در ماهیت پول و تحلیل حقیقت پول بود؛ بعد از یک اشاره اجمالی به آنچه که در میان دانشمندان مغرب زمین مطرح است (که به دو مکتب اصلی اشاره کردیم) به نظریات برخی از اندیشمندان اسلامی باید بپردازیم. در رابطه با پول و تحلیل ماهیت آن، بین اندیشمندان اسلامی نظرات مختلفی نقل شده و وجود دارد؛ هم در میان عالمان اهل‌سنت و هم در بین علمای شیعه. از میان کسانی که شاید در معاصرین تا حدی پیش‌قدم بوده‌اند در این مسأله، مرحوم شهید

کاهش ارز پول و بررسی آثار فقهی آن – جلسه پانزدهم – موضوع شناسی: ۱. پول – تحلیل ماهیت پول- بررسی مکتب متالیزم -۲. مکتب چارتالیزم و بررسی آن  

جلسه ۱۵ – PDF جلسه پانزدهم  موضوع شناسی: ۱. پول – تحلیل ماهیت پول- بررسی مکتب متالیزم -۲. مکتب چارتالیزم و بررسی آن ۱۴۰۲/۰۹/۱۵                                              خلاصه جلسه گذشته بحث در ماهیت پول بود؛ عرض کردیم در بین اندیشمندان غربی دو مکتب اصلی پیرامون ماهیت پول وجود دارد؛ یکی مکتب متالیزم که در جلسه گذشته درباره آن مطالبی را عرض کردیم. محصل نظر این مکتب یا صاحب نظران این مکتب، این بود که ماهیت پول در واقع چیزی است که ارزش خودش را از ماده و آن جنسی که در قالب پول خودش را نشان داده، می‌گیرد. حالا این ماده

کاهش ارز پول و بررسی آثار فقهی آن – جلسه چهاردهم – موضوع شناسی: ۱. پول – تحلیل ماهیت پول – اهمیت بحث – دو مکتب اصلی در ماهیت پول- ۱. مکتب متالیزم      

جلسه ۱۴ – PDF جلسه چهاردهم موضوع شناسی: ۱. پول – تحلیل ماهیت پول – اهمیت بحث – دو مکتب اصلی در ماهیت پول- ۱. مکتب متالیزم   ۱۴۰۲/۰۹/۱۴        تحلیل ماهیت پول بحث بعدی که باید به آن بپردازیم، تحلیل و بررسی ماهیت پول است؛ آنچه تا به حال گفتیم، تعریفی از پول و معرفی اجمالی پول و کارکردها و وظایف آن بود. اما ماهیت پول مسأله دیگری است. اهمیت بحث از ماهیت پول وجه اول از آنجا که پرسش‌ها و سؤالاتی در رابطه با پول مطرح است و احکام و آثاری بر پول مترتب می‌شود، لازم است به تحلیل ماهیت پول بپردازیم؛ چون تا این ماهیت به درستی معلوم نشود، ما نمی‌توانیم به آن پرسش‌ها پاسخ

کاهش ارز پول و بررسی آثار فقهی آن – جلسه سیزدهم – ۱. پول – تقسیمات پول – بررسی تطبیقی اقسام پول در عصر اسلامی – ۱. پول فلزی در عصر اسلامی – ادوار پول فلزی در عصر اسلامی – دوره سوم – مرحله اول – مرحله دوم ۲. پول حقیقی در عهد اسلامی – ۳. پول اعتباری در عهد اسلامی – ۴. پول نقد و بدهی در عهد اسلامی

جلسه ۱۳ – PDF جلسه سیزدهم  ۱. پول – تقسیمات پول – بررسی تطبیقی اقسام پول در عصر اسلامی – ۱. پول فلزی در عصر اسلامی – ادوار پول فلزی در عصر اسلامی – دوره سوم – مرحله اول – مرحله دوم ۲. پول حقیقی در عهد اسلامی – ۳. پول اعتباری در عهد اسلامی – ۴. پول نقد و بدهی در عهد اسلامی ۱۴۰۲/۰۹/۰۱   خلاصه جلسه گذشته عرض کردیم از اقسامی که برای پول به اعتبار سیر تکاملی آن پدید آمده، تنها پول فلزی را می‌توان در عهد اسلامی و دوران اولیه اسلام از زمان پیامبر(ص) تا زمان غیبت، ردیابی کرد. پولی که در آن دوران رواج داشت، پول فلزی بود، یا به صورت درهم یا به صورت

کاهش ارز پول و بررسی آثار فقهی آن – جلسه دوازدهم – موضوع شناسی: ۱. پول – تعریف پول – تقسیمات پول – بررسی تطبیقی اقسام پول در عصر اسلامی – ۱. پول فلزی در عصر اسلامی – ادوار پول فلزی در عصر اسلامی – دوره اول – دوره دوم

جلسه ۱۲ – PDF جلسه دوازدهم موضوع شناسی: ۱. پول – تعریف پول – تقسیمات پول – بررسی تطبیقی اقسام پول در عصر اسلامی – ۱. پول فلزی در عصر اسلامی – ادوار پول فلزی در عصر اسلامی – دوره اول – دوره دوم ۱۴۰۲/۰۸/۳۰       بررسی تطبیقی اقسام پول در عصر اسلامی بعد از بیان تقسیمات مختلفی که برای پول به اعتبارات مختلف ذکر شده، می‌خواهیم ببینیم در عصر تشریع و عهد اسلامی و صدر اسلام، کدام یک از این اقسام پول جریان داشت؛ این به نوعی می‌تواند در بحث ما تأثیر داشته باشد، که آن قسمی که امروز رایج است، آیا اثری در گذشته از آن دیده می‌شود یا نه. ملاحظه فرمودید در بحث تورم (البته

کاهش ارز پول و بررسی آثار فقهی آن – جلسه یازدهم – موضوع شناسی: ۱. پول – تعریف پول – بررسی دو مطلب مرتبط با تعریف برگزیده تقسیمات پول – تقسیم دوم، سوم و چهارم

جلسه ۱۱- PDF جلسه یازدهم  موضوع شناسی: ۱. پول – تعریف پول – بررسی دو مطلب مرتبط با تعریف برگزیده تقسیمات پول – تقسیم دوم، سوم و چهارم ۱۴۰۲/۰۸/۲۴                          خلاصه جلسه گذشته عرض کردیم برای پول تقسیمات مختلفی به اعتبارات مختلف ذکر شده است؛ دو تقسیم در جلسه گذشته بیان شد. تقسیم اول به اعتبار سیر تکاملی پول بود؛ تقسیم دوم به اعتبار وجود ارزش مصرفی یا عدم آن بود که گفتیم به این اعتبار به دو قسم پول حقیقی و پول اعتباری تقسیم می‌شود. تقسیم سوم: تقسیم به اعتبار نشر دهنده تقسیم سوم برای پول، به اعتبار نشر دهنده آن است؛ البته مقسم در این قسم عمدتاً

کاهش ارز پول و بررسی آثار فقهی آن – جلسه دهم – موضوع شناسی: ۱. پول – تعریف پول – بررسی دو مطلب مرتبط با تعریف برگزیده – تقسیمات پول – تقسیم اول به اعتبار و سیر تکاملی آن – تقسیم دوم به اعتبار وجود ارزش مصرفی و عدم آن    

جلسه ۱۰ – PDF جلسه دهم موضوع شناسی: ۱. پول – تعریف پول – بررسی دو مطلب مرتبط با تعریف برگزیده – تقسیمات پول – تقسیم اول به اعتبار و سیر تکاملی آن – تقسیم دوم به اعتبار وجود ارزش مصرفی و عدم آن   ۱۴۰۲/۰۸/۲۳                          بررسی دو مطلب مرتبط با تعریف برگزیده در جلسه گذشته اجمالاً پول را تعریف کردیم و نظر خودمان را در این باره بیان نمودیم؛ لکن دو مطلب در برخی از نوشته‌ها ذکر شده که لازم است این دو مطلب را بررسی کنیم. مطلب اول مطلب اول این است که برخی گفته‌اند یکی از خصوصیات پول که جزء لاینفک تعریف آن است، این

کاهش ارز پول و بررسی آثار فقهی آن – جلسه نهم – موضوع شناسی: ۱. پول – تعریف پول – نظر برگزیده

جلسه ۹ – PDF جلسه نهم موضوع شناسی: ۱. پول – تعریف پول – نظر برگزیده ۱۴۰۲/۰۸/۱۷ نظر برگزیده در تعریف پول تعاریف چهارگانه پول را در جلسه گذشته ذکر کردیم و علاوه بر اشکال مشترک الورود به این تعاریف، به برخی از اشکالات اختصاصی هر یک از این تعریفات پرداختیم. البته آنچه در این مجال در پی آن هستیم، یک تعریف اجمالی از پول است؛ اما تحلیل ماهیت پول امری است که نظرات مختلفی درباره آن ارائه شده و ان‌شاءالله ما به این نظریات خواهیم پرداخت و آنها را مورد بررسی قرار می‌دهیم؛ از جهات متعدد، پول مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته که ان‌شاءالله در مباحث بعدی به آن می‌پردازیم. آنچه اکنون موضوع بحث ماست، تعریف پول است؛

کاهش ارز پول و بررسی آثار فقهی آن – جلسه هشتم – موضوع شناسی: ۱. پول – تعریف پول – تعاریف چهارگانه و بررسی آنها

جلسه ۸ – PDF جلسه هشتم  موضوع شناسی: ۱. پول – تعریف پول – تعاریف چهارگانه و بررسی آنها ۱۴۰۲/۰۸/۱۶   تعریف پول در ادامه بحث از پول و موضوع‌شناسی آن به عنوان مقدمه بحث، لازم است تعریفی از پول ارائه دهیم و این بدان جهت مهم است که پول نقش بسیار مهمی در اقتصاد به خصوص اقتصاد مدرن دارد و مخصوصاً در دوران حاضر که اقتصاد مبادله‌ای مبدل به اقتصاد پولی شده، شناخت ماهیت پول به عنوان مهم‌ترین عامل در مسائل مختلف اقتصادی، باید این حقیقت شناخته شود و برخی از ابعاد و اقسام و انواع آن و بعضی از امور مرتبط با این پدیده مشخص شود؛ چون بدون شناخت این امور چه‌بسا نتوانیم در مورد احکام مختلف آن،

کاهش ارز پول و بررسی آثار فقهی آن – جلسه هفتم – ۱. پول – انواع پول به لحاظ سیر تکاملی آن – ۱. پول کالایی – ۲. پول فلزی – ۳. پول کاغذی – ۴. پول تحریری – ۵. پول الکترونیکی

جلسه ۷ – PDF جلسه هفتم  ۱. پول – انواع پول به لحاظ سیر تکاملی آن – ۱. پول کالایی – ۲. پول فلزی – ۳. پول کاغذی – ۴. پول تحریری – ۵. پول الکترونیکی ۱۴۰۲/۰۸/۱۰   انواع پول به لحاظ سیر تکاملی آن در جلسه گذشته درباره سیر تطور پول از آغاز تا کنون، مطالبی را عرض کردیم و گفتیم به طور کلی پول ده مراحله را طی کرده است؛ این ده مرحله اگر با هم بخواهند مقایسه شوند، نتیجه‌اش این است که پول بر چند گونه است. البته برای پول اقسام مختلف به اعتبارات مختلف ذکر شده که این را جداگانه بیان خواهیم کرد؛ اما به لحاظ سیر تکاملی پول و مراحلی که طی کرده، ما می‌توانیم

کاهش ارز پول و بررسی آثار فقهی آن – جلسه ششم – موضوع شناسی: ۱. پول – مراحل ده‌گانه تطور پول    

جلسه ۶ – PDF جلسه ششم  موضوع شناسی: ۱. پول – مراحل ده‌گانه تطور پول ۱۴۰۲/۰۸/۰۹                                                                          موضوع شناسی: ۱. پول عرض کردیم اولین موضوعی که در بحث ما لازم است درباره آن سخن بگوییم، مسأله پول است؛ ما البته در بحث سال گذشته که موضوع آن رمزارز بود، مختصری در این باره سخن گفتیم، لکن آن مختصر برای این بحث کفایت نمی‌کند. اینجا مسأله پول و ماهیت و اقسام آن و نظریه‌هایی که درباره ماهیت پول ارائه شده، اهمیت دارد و در نتیجه‌گیری و

کاهش ارزش پول و بررسی آن – جلسه پنجم – تورم و کاهش ارزش پول، مسأله‌ای جدید یا قدیمی – ادامه بررسی تفاوت تورم در گذشته و امروز – اهمیت موضوع شناسی

جلسه ۵ – PDF جلسه پنجم  تورم و کاهش ارزش پول، مسأله‌ای جدید یا قدیمی – ادامه بررسی تفاوت تورم در گذشته و امروز – اهمیت موضوع شناسی ۱۴۰۲/۰۸/۰۳       خلاصه جلسه گذشته بحث از جدید بودن یا قدیمی بودن مسأله مورد بحث کمی به درازا کشید؛ امروز ان‌شاءالله این بحث را تمام کنیم و وارد بحث جدید شویم. محصل مطالبی که تا اینجا عرض کردیم، این شد که تورم یا کاهش ارزش پول، مسأله‌ای است که در گذشته نیز وجود داشته، هر چند امروز با آن زمان تفاوت بسیاری کرده است؛ مثل سایر مقولات که از بساطت به پیچیدگی بیشتر رسیده است. به برخی از این تفاوت‌ها اشاره کردیم؛ عمده مسأله که در جلسه گذشته بیان شد،

کاهش ارزش پول و بررسی آن – جلسه چهارم – تورم و کاهش ارزش پول، مسأله‌ای جدید یا قدیمی – اشکال به شواهد – نظر برگزیده – بررسی اشکال – تفاوت تورم در گذشته و امروز  

جلسه ۴ – PDF جلسه چهارم تورم و کاهش ارزش پول، مسأله‌ای جدید یا قدیمی – اشکال به شواهد – نظر برگزیده – بررسی اشکال – تفاوت تورم در گذشته و امروز ۱۴۰۲/۰۸/۰۲ اشکال به شواهد نظر برگزیده در جلسه گذشته به این مطلب اشاره کردیم که مسأله کاهش ارزش پول و تورم به یک معنا مسأله مستحدثه و جدید محسوب نمی‌شود؛ ضمن اینکه تفاوت‌های فاحشی بین این مسأله در زمان گذشته و زمان حاضر وجود دارد. شواهدی که ما نقل کردیم، چه در دوره اسلامی و در بلاد اسلامی و چه در سایر کشورها در مغرب زمین، به نظر برخی از دوستان شاهد بر گرانی است و نه تورم؛ به عبارت دیگر یک اشکالی بعضی از دوستان مطرح کرده‌اند

کاهش ارزش پول و بررسی آن – جلسه سوم – تورم و کاهش ارزش پول، مسأله‌ای جدید یا قدیمی – نظر برگزیده – شواهد – بررسی روایات- تورم در قرون اولیه میلادی      

جلسه ۳ – PDF جلسه سوم  تورم و کاهش ارزش پول، مسأله‌ای جدید یا قدیمی – نظر برگزیده – شواهد – بررسی روایات- تورم در قرون اولیه میلادی   ۱۴۰۲/۰۷/۲۵            خلاصه جلسه گذشته در جلسه گذشته بحث در این بود که آیا تورم یا افزایش سطح عمومی قیمت‌ها یا به تعبیر دیگر کاهش ارزش پول مسأله‌ای مستحدث محسوب می‌شود یا از مسائل قدیم است. عرض کردیم پاسخ به این پرسش مبتنی بر بررسی گزارشات و نقل‌های تاریخی است؛ دلیل دیگری بر این امر نمی‌توانیم اقامه کنیم. از روایات متعدد، استفاده می‌شود این مسأله فی الجمله در صدر اسلام وجود داشته است؛ چند روایت را در جلسه گذشته خواندیم، طبق این روایات هم در عهد رسول‌الله(ص)

کاهش ارزش پول و بررسی آن – جلسه دوم – تورم و کاهش ارزش پول، مسأله‌ای جدید یا قدیمی – احتمالات سه‌گانه – نظر برگزیده – شواهد

جلسه ۲ – PDF جلسه دوم تورم و کاهش ارزش پول، مسأله‌ای جدید یا قدیمی – احتمالات سه‌گانه – نظر برگزیده – شواهد ۱۴۰۲/۰۷/۱۹ تورم و کاهش ارزش پول، مسأله‌ای جدید یا قدیمی درباره عنوان بحث و اهمیت و گستره بحث از کاهش ارزش پول و بررسی آثار فقهی آن، در جلسه گذشته مطالبی را عرض کردیم. پرسشی که در پایان درس مطرح کردیم، این بود که آیا این موضوع و مسأله از مسائل مستحدثه محسوب می‌شود یا از مسائل قدیمی است؟ احتمالات سه‌گانه ۱. یک فرض این است که ما به طور کلی بگوییم این از مسائل مستحدثه است و هیچ سابقه‌ای برای آن در گذشته نمی‌توانیم پیدا کنیم. ۲. فرض دیگر این است که به طور کلی این

کاهش ارزش پول و بررسی آن – جلسه اول – عنوان بحث – نسبت بین تورم و کاهش ارزش پول   

جلسه ۱ – PDF جلسه اول  عنوان بحث – نسبت بین تورم و کاهش ارزش پول ۱۴۰۲/۰۷/۱۸                                                                           عنوان بحث عنوان بحث روزهای سه‌شنبه و چهارشنبه، کاهش ارزش پول و بررسی آثار فقهی آن است. این عنوان در موارد بسیاری با عنوان تورم یکسان دانسته می‌شود؛ در مواردی به جای هم استعمال می‌شوند. ما فعلاً وارد این بحث که آیا این دو عنوان مساوی و مرادف هم هستند یا نسبت بین آنها غیر از تساوی است، تفصیلاً نمی‌شویم. این بعد از تبیین مسأله تورم