سایر دروس

جلسه ۲۶ – PDF  جلسه بیست و ششم ۵- عمر بن حنظله ۱۳۹۳/۰۲/۱۶     بحث درباره عمر بن حنظله بود، عرض کردیم به چند دلیل بر وثاقت او استدلال شده که ما به ادله وثاقت در جلسه گذشته اشاره کردیم. بررسی ادله وثاقت اشکالاتی به این ادله وارد شده و به بعضی از آنها مرحوم آقای خویی نیز اشاره کرده که لازم است مورد بررسی قرار گیرد. بررسی دلیل اول در مورد دلیل اول (روایت اجلاء)، اشکال این است که روایت اجلاء دلالت بر وثاقت نمی‏کند و ما قبلاً این دلیل را در مورد روات دیگر هم مورد نقد قرار دادیم و گفتیم به صرف اینکه اجلاء از کسی روایت نقل کنند وثاقت او ثابت نمی‏شود. بررسی دلیل دوم دلیل

جلسه ۲۵ – PDF  جلسه بیست و پنجم ۵- عمر بن حنظله                  ۱۳۹۳/۰۲/۰۹   ۵- عمر بن حنظله در مورد وثاقت عمر بن حنظله هم اختلاف واقع شده، تا اینجا در وثاقت و عدم وثاقت چهار نفر، یعنی علی بن ابی حمزه بطائنی، محمد بن سنان، سهل بن زیاد و معلی بن خنیس بحث کردیم، نفر پنجم عمر بن حنظله است، در مورد این شخص هم اختلاف شده لکن اختلافی که در مورد او واقع شده با اختلافی که در مورد روات گذشته صورت گرفته متفاوت است، در مورد روات قبلی که تا کنون مورد بحث قرار گرفتند اختلاف در این بود که آیا اینها ثقه هستند یا ضعیف؟ یعنی یک طرف از دو طرف اختلاف قائل به وثاقت

جلسه ۲۴ – PDF  جلسه بیست و چهارم ۴- معلی بن خُنیس ۱۳۹۳/۰۲/۰۷   خلاصه جلسه گذشته عرض کردیم چند دلیل بر وثاقت معلی بن خُنیس اقامه شده که این ادله را در جلسه گذشته اشاره کردیم که اجمال آن ادله همان ادله‏ای بود که در گذشته هم بر وثاقت روات دیگر به آنها استناد شد؛ از جمله روایت اجلّاء، وقوع در اسناد تفسیر علی بن ابراهیم و مهمترین آنها بعضی روایاتی بود که در مدح معلی بن خنیس وارد شده است. ما گفتیم روایت اجلاء به تنهایی دال بر وثاقت نیست اما وقوع معلی بن خنیس در بخش اول از تفسیر علی بن ابراهیم قمی می‏تواند وثاقت او را ثابت کند چون آنچه محل اشکال است وقوع در بخش

جلسه ۲۳ – PDF  جلسه بیست و سوم ۴- معلی بن خُنیس                        ۱۳۹۳/۰۲/۰۲   ۴- معلی بن خنیس روایاتی که در کتب اربعه از معلی بن خنیس نقل شده به اندازه روایات افرادی که در گذشته مورد بررسی قرار گرفتند نیست، اما بنا بر آنچه مرحوم علامه در رجال فرموده در کتب اربعه حدود۸۰ روایت از معلی بن خنیس نقل شده، البته بعضی از روایات هم صرفاً با نام معلی در کتب اربعه ذکر شده است. اقوال به طور کلی سه قول درباره وثاقت و عدم وثاقت معلی بن خُنیس بیان شده: قول اول: اکثراً قائل به وثاقت معلی بن خنیس شده‏اند، شیخ طوسی از متقدمین و ابن طاووس، وحید بهبهانی، محقق کاظمی و مرحوم آقای خویی از متأخرین از جمله کسانی

جلسه ۲۲ – PDF  جلسه بیست و دوم ۳- سهل بن زیاد آدمی ۱۳۹۳/۰۱/۲۶   خلاصه جلسه گذشته بحث در مورد سهل بن زیاد بود، عرض کردیم سه قول درباره سهل بن زیاد وجود دارد، ادله وثاقت سهل را بیان کردیم، بعضی از این ادله دچار اشکال بود اما بعضی از آنها هم قابل دفاع است. در مقابل وجوهی هم بر ضعف سهل بن زیاد اقامه شده که به آنها اشاره می‏کنیم. ادله ضعف سهل بن زیاد دلیل اول: کلمات بزرگان علم رجال عمده‏ترین دلیلی که بر ضعف سهل اقامه شده استناد به کلمات بزرگان علم رجال درباره اوست. نجاشی، شیخ، کشّی، ابن غضائری و محقق حلی از جمله کسانی هستند که سهل بن زیاد را متهم به ضعف کرده‏اند.

جلسه ۲۱ – PDF  جلسه بیست و یکم ۳- سهل بن زیاد آدمی ۱۳۹۳/۰۱/۲۴   ۳- سهل بن زیاد آدمی سهل بن زیاد از کسانی است که روایات زیادی در کتب اربعه از او نقل شده، مرحوم آقای خویی عدد روایاتی که از او در کتب اربعه نقل شده را بالغ بر ۲۳۰۰ روایت شمرده است. البته این تعداد قطعاً شامل احادیث مکرر که در ابواب مختلف ذکر شده هم می‏شود، شاید اگر مکرّرات را از این تعداد کم کنیم تعداد روایاتی که در کتب اربعه از سهل بن زیاد نقل شده کمتر از عددی باشد که مرحوم آقای خویی نقل کرده است ولی در هر صورت روایاتی که از سهل بن زیاد در کتب اربعه نقل شده روایات زیادی است.

جلسه ۲۰ – PDF  جلسه بیستم ۲ – علی بن ابی حمزه بطائنی ۱۳۹۲/۱۲/۲۰   خلاصه جلسه گذشته بحث در وثاقت علی بن ابی حمزه بطائنی بود، عرض کردیم ادله‏ای بر وثاقت او اقامه شده که ما به سه دلیل در این رابطه اشاره کردیم؛ اول: وقوع در اسناد تفسیر علی بن ابراهیم قمی، دوم: روایت اجلّاء و سوم: کلمات بعضی از اعلام علم رجال درباره علی بن ابی حمزه بطائنی. دلیل ضعف علی بن ابی حمزه: کلام بزرگان علم رجال دلیل ضعف علی بن ابی حمزه بعضی از روایات و کلماتی است که بعضی از بزرگان علم رجال در مورد او نقل کرده‏اند. ۱- کشّی عن ابن مسعود عن ابی الحسن علی بن فضال عن ابی الحسن الرضا (ع)

جلسه ۱۹ – PDF  جلسه نوزدهم ۲- علی بن ابی حمزه بطائنی ۱۳۹۲/۱۲/۰۶   خلاصه جلسه گذشته عرض کردیم در مورد مذهب علی بن ابی حمزه بطائنی دو دسته روایت وارد شده که در یک دسته از روایات گفته شده او تا آخر عمرش بر وقف باقی مانده و از آن رجوع نکرده اما در دسته دیگری از روایات اشاره شده که او از وقف رجوع کرده است، البته اصل اینکه علی بن ابی حمزه بطائنی واقفی بوده مورد اتفاق هر دو دسته از روایات است لکن اختلاف در این است که آیا از وقف رجوع کرده یا نه؟ ما به روایات دسته اول (روایات دال بر عدم رجوع از وقف) اشاره کردیم و در رابطه با دسته دوم (روایات

جلسه ۱۸ – PDF  جلسه هجدهم ۲- علی بن ابی حمزه بطائنی ۱۳۹۲/۱۲/۰۴   خلاصه جلسه گذشته بحث پیرامون علی بن ابی حمزه بطائنی بود، جهت اولی از جهاتی که درباره او لازم است مورد بحث قرار گیرد مسئله مذهب اوست، گفتیم در رابطه با مذهب او دو قول وجود دارد؛ بعضی معتقدند او واقفی بوده و تا آخر عمرش هم از وقف رجوع نکرده که مشهور این نظر را پذیرفته‏اند لکن بعضی دیگر معتقدند او از مذهب خود رجوع کرده است. برای صحت و سقم این مسئله چاره‏ای جز رجوع به روایاتی که در این رابطه نقل شده نداریم. دو دسته روایت درباره مذهب علی بن ابی حمزه ذکر شده که ما به چهار روایت در جلسه گذشته اشاره

جلسه ۱۷ – PDF  جلسه هفدهم ۱- محمد بن سنان ۲- علی بن ابی حمزه بطائنی ۱۳۹۲/۱۱/۲۹   نتیجه آخرین مطلبی که لازم است درباره محمد بن سنان گفته شود این است که با توجه به کثرت روایاتی که از طریق محمد بن سنان نقل شده کما اینکه عرض کردیم صدها روایات از او در کتب اربعه و غیره وارد شده، بالاخره تکلیف ما در رابطه با روایات او چیست؟ آنچه از مطالب گذشته معلوم شد این است که ضعف محمد بن سنان ثابت نشده بلکه حتی می‏توان ادعا کرد با توجه به ادله‏ای که بر مدح و وثاقت او اقامه شده جانب وثاقت او رجحان دارد و مشکلی هم که درباره او ذکر شد که میل به غلو داشته