تفسیر

جلسه ۳۱ – PDF جلسه سی و یکم آیه ۳۲ _ معنای کلی آیه و ارتباط آن با آیات قبل منزّهٌ منه در آیه ۱۳۹۸/۱۰/۳۰ معنای کلی آیه «قَالُوا سُبْحَانَكَ لَا عِلْمَ لَنَا إِلَّا مَا عَلَّمْتَنَا إِنَّكَ أَنْتَ الْعَلِيمُ الْحَكِيمُ» معنای کلی آیه ۳۲ سوره بقره این است که خداوند متعال بعد از ذکر مطالبی در آیه ۳۰ و ۳۱، در اینجا از قول ملائکه نقل می‌کند که آنها گفتند: «سبحانَکَ لا علمَ لنا الّا ما علّمتنا» تو منزه از نقص و عیب هستی و ما جز آنچه که تو به ما تعلیم کرده ای، هیچ آگاهی و علمی نداریم و تو علیم و حکیمی؛ به تحقیق همه کار های تو از روی علم و حکمت است. این گفته ملائکه

جلسه ۳۰ – PDF جلسه سی ام آیه ۳۱ _ بخش دوم: «ثمّ عرضهم علی الملائکه…» _ شش نکته ۱۳۹۸/۱۰/۲۵ «ثُمَّ عَرَضَهُمْ عَلَى الْمَلَائِكَةِ فَقَالَ أَنْبِئُونِي بِأَسْمَاءِ هَؤُلَاءِ إِنْ كُنْتُمْ صَادِقِينَ» در مورد بخش دوم آیه ۳۱ چند نکته باقی مانده که باید بیان شود. معنای کلی این بخش و چهار مطلب درباره عرضه اسماء به ملائکه و ذیل آیه یعنی إن کُنتُم صادقین عرض کردیم. شش نکته درباره بخش دوم نکته اول برخی با استناد به امر خداوند به ملائکه که خطاب به آن‌ها فرمود: «أنبئونی باسماء هولاء» گفته اند که تکلیف بما لا یطاق جایز است؛ چون اگر کسی عاجز باشد از انجام چیزی و او را امر کنند به آن کاری که عاجز از آن است، قبیح

جلسه ۲۹ – PDF جلسه بیست و نهم آیه ۳۱ _ بخش دوم: «ثمّ عَرَضهم علی الملائکه…» _ مطلب چهارم: درباره «إن کُنتُم صادقین» ۱۳۹۸/۱۰/۲۴ خلاصه جلسه گذشته در بخش دوم آیه ۳۱ سوره بقره تا اینجا سه مطلب بیان شد. یکی چرایی عرضه اسماء به ملائکه، دوم چگونگی عرضه اسماء به ملائکه و سوم دلیل عجز ملائکه از انباء اسماء. مطلب چهارم: «إن کُنتُم صادقین» در مواردی در قرآن این تعبیر به مناسبت هایی ذکر شده. مثلا آیه «قُل هاتوا برهانَکم إن کُنتُم صادقین»،  یعنی اگر راست می‌گیید دلیل و برهانتان را اقامه کنید. و یا آیه «فَتَمَنَّوُا الْمَوْتَ إِنْ كُنْتُمْ صَادِقِينَ». نوع آیاتی که متضمن این معنا و مضمون و سیاق است، در واقع یک نوع تحدی محسوب

 جلسه ۲۸ – PDF جلسه بیست و هشتم آیه ۳۱ _ بخش دوم: ثمّ عرضهم علی الملائکه… _ چهار مطلب پیرامون عرضه اسماء به ملائکه ۱۳۹۸/۱۰/۲۳ آیه ۳۱: بخش دوم بخش اول آیه ۳۱ سوره بقره به تفصیل مورد بحث قرار گرفت و مطالبی که لازم بود در این مجال به آن پرداخته شود، بیان شد.  «ثُمَّ عَرَضَهُمْ عَلَى الْمَلَائِكَةِ فَقَالَ أَنْبِئُونِي بِأَسْمَاءِ هَؤُلَاءِ إِنْ كُنْتُمْ صَادِقِينَ» در بخش دوم آیه ۳۱ میفرماید خداوند متعال اسماء را به ملائکه عرضه کرد و به آن‌ها فرمود اگر در آنچه که میگویید صادق هستید، گزارش دهید از اسماء آن‌ها. چهار مطلب پیرامون عرضه اسماء به ملائکه  در مورد عرضه اسماء به ملائکه چهار مطلب قابل ذکر است: مطلب اول: این است که

جلسه ۲۷ – PDF جلسه بیست و هفتم آیه ۳۱ _ بخش اول _ بررسی روایات درباره حقیقت اسماء ۱۳۹۸/۱۰/۱۱ خلاصه جلسه گذشته در بخش اول آیه معلوم شد که مقصود از اسماء چیست. محصّل آنچه که از معنای اسماء و ویژگی های اسماء ذکر کردیم، این شد که اسماء موجودات عالیه ای هستند که عندالله محفوظ اند و به حجاب های غیبی محجوب شده اند. هر آنچه در این عالم از موجودات و آثار و برکات آن‌ها مشاهده می‌شود، به این موجودات عالیه بر می‌گردد. کلّ ما فی السماوات و ما فی الارض ناشی از این موجودات عالیه است. اگر تکثر و تعدد در عالم ملک و عالم شهادت وجود دارد، معنایش این نیست که در مقام قرب و

جلسه ۲۶ – PDF جلسه بیست و ششم آیه ۳۱ _ بخش اول _ ویژگی های اسماء ۱۳۹۸/۱۰/۱۰ خلاصه جلسه گذشته در بخش اول از آیه ۳۱ سوره بقره به اینجا رسیدیم که منظور از اسماء عبارت است ازحقایق عالم غیب و خزائن غیب. احتمالات مختلفی که در مورد اسماء ذکر شده را بیان کردیم و حق در مسئله هم معلوم شد. بیان شد که اسماء در این آیه که به آدم تعلیم داده شده دارای ویژگی ها و خصوصیاتی است. اولین ویژگی این بود که منظور از این اسماء، اسماءُ الله است نه اسماء سایر حقایقی که در این عالم است. دومین ویژگی اینکه منظور حقایق غیب و خزائن این عالم است، چنانچه مرحوم علامه طباطبایی در آیه «وَإِنْ

جلسه ۲۴ – PDF جلسه بیست و چهارم آیه ۳۱ _ بخش اول، احتمالات در حقیقت اسماء احتمال دوم و بررسی آن ۱۳۹۸/۱۰/۰۳ خلاصه جلسه گذشته بحث در احتمالاتی است که درباره معنای اسماء در آیه ۳۱ مطرح شده است. عرض شد که اجمالا پنج احتمال در این باره قابل ذکر است. احتمال اول که دیروز مطرح کردیم و بطلانش مشخص شد این بود که منظور از اسماء الفاظ باشد و البته این غیر از احتمال دیگری است که شبیه این احتمال است و بیان خواهد شد. منظور از الفاظ همین الفاظی است که در بین مردم و زمان ها و زبان های مختلف رایج است و شیوع دارد. اشکالات این احتمال هم عرض شد. احتمال دوم در معنای اسماء

جلسه ۲۵ – PDF جلسه بیست و پنجم آیه ۳۱ _ بخش اول _ احتمالات در معنای اسماء بررسی احتمال سوم و چهارم _ حق در مسئله (احتمال پنجم) ۱۳۹۸/۱۰/۰۴ بحث در احتمالات متعددی بود که درباره معنای اسماء مطرح شده است. تا اینجا دو احتمال مورد بررسی قرار گرفت و بطلان این دو احتمال بیان گردید. احتمال سوم احتمال سوم این است که منظور از اسماء، اسماءُ المسمّیات باشد یعنی مضافٌ الیه در تقدیر است؛ «و علَّمَ آدمَ الاسماءَ کلّها»، یعنی «علّمَ آدَمَ اسماءَ المسمّیات کلّها». طبیعتا تقدیر و اضمار لازمه این احتمال است. منظور از اسماءُ المسمّیات هم یعنی اینکه خداوند اجناس این عالم را به آدم نشان داد و علاوه بر اینکه اسماء آن‌ها را به آدم

جلسه ۲۳ – PDF جلسه بیست و سوم آیه ۳۱ _ بخش اول _ احتمالات در معنای اسماء بررسی احتمال اول: اسماء به معنای الفاظ ۱۳۹۸/۱۰/۰۲ احتمالات در معنای اسماء بحث در بخش اول آیه «وَعَلَّمَ آدَمَ الْأَسْمَاءَ كُلَّهَا» بود. درباره مفردات این آیه و حقیقت تعلیم نکاتی عرض شد. مسئله ای که در ادامه بحث گذشته لازم است مورد تعرض قرار گیرد، حقیقت اسماء است. یعنی آنچه که خداوند متعال به آدم تعلیم داد چه بود؟ آیه میفرماید خداوند اسماء را به آدم تعلیم داد. در مورد اسماء چند احتمال ذکر شده که باید دید از این احتمالات کدام یک می‌تواند مورد پذیرش قرار گیرد. احتمال اول: این است که مقصود از اسماء، اسماء مسمّیات است، یعنی کأنّ مضافٌ

جلسه ۲۲ – PDF جلسه بیست و دوم آیه ۳۱ _ بخش اول _ حقیقت تعلیم اسماء به آدم و چگونگی آن ۱۳۹۸/۰۹/۲۵ حقیقت تعلیم اسماء به آدم و چگونگی آن بعد از اینکه معلوم شد در آیه ۳۱ بیان خداوند تبارک و تعالی در این بخش بیان واقعیت است نه نمادین، حال باید دید آن واقعیت و اتفاقی که در این محدوده افتاده چیست. «عَلَّمَ آدَمَ الْأَسْمَاءَ كُلَّهَا»، یعنی خداوند تبارک و تعالی تعلیم داد اسماء را به آدم. درباره کیفیت این تعلیم و نیز اینکه مقصود از اسماء در این آیه چیست، باید توضیحاتی داده شود. عمده مطالب در این بخش از آیه درباره کیفیت تعلیم و مقصود از اسماء است که البته بخش بیشتری از مطالب در