تفسیر

جلسه ۱۵ – PDF جلسه پانزدهم آیه ۳۵ بخش اول _ معنای جنت _ نظر برگزیده ۱۳۹۹/۰۸/۲۸ خلاصه جلسه گذشته سخن در تفسیر جنت در بخش اول آیه ۳۵ سوره بقره بود. جنتی که خداوند امر فرمود که آدم همسرش حوا در آن ساکن شوند. اقوال و انظار را گفتیم. چهارقول و چهار احتمال ذکر شد. در بین این چهار احتمال اینکه توقف بشود در اینجا، چندان مقبول و پسندیده نیست. بالاخره در بین این قرائن و شواهد انسان باید ببیند کدام یک قوت اثبات مشهودٌ له خودشان را دارند. اینکه مقصود از این جنت، جنۀ الخلد هم باشد، ملاحظه فرمود که هیچ یک از ادله آن قابل قبول نیست. چون قرائن و شواهد بر خلافش بسیار است. اینکه باغی

جلسه ۱۴ – PDF جلسه چهاردهم آیه ۳۵ – بخش اول – معنای جنت – بررسی ادله قول اول – مؤیدات و معبدات زمینی بودن جنت ۱۳۹۹/۰۸/۲۷ خلاصه جلسه گذشته بحث درباره مراد و مقصود از جنت در آیه ۳۵ بود. عرض کردیم چهار قول یا احتمال در اینجا وجود دارد و ما تقریبا ادله یا شواهد هر یک از این احتمالات و اقوال را ذکر کردیم. حال می‌خواهیم ببینیم مقتضای تحقیق در مسئله چیست؟ آیا منظور از این جنت، جنۀ الخلد است؟ یا باغی از باغ های زمینی است؟ یا یک جنت معنوی که با جنۀ الخلد هم متفاوت است؟ و یا اینکه باید متوقف شویم چون هر یک از این‌ها شواهدی برای خود دارند؟ به نظر می‌رسد این

جلسه ۱۳ – PDF جلسه سیزدهم آیه ۳۵ – بخش اول – معنای جنت – اقوال چهار گانه ۱۳۹۹/۰۸/۲۶ تفسیر بخش اول آیه ۳۵ بعد از بیان مفاد کلی آیه و مفردات آیه، می‌رسیم به تفسیر و توضیح مطالبی که در این آیه بیان شده است. عرض کردیم این آیه دو بخش دارد که بخش اول آن امر به سکونت در جنت به همراه حوا است. دوم نهی از نزدیک شدن به آن درخت ممنوعه است. در اینجا خیلی از امور باید روشن شود مثل اینکه منظور از جنت چیست؟ اینکه امر به سکونت در این جنت شده، این جنت به چه معنا است؟ اینکه دستور داده شده هر چه می‌خواهید بخورید: «کلا منها…» معنایش چیست؟ اینکه به این درخت

جلسه ۱۲- PDF جلسه دوازدهم آیه ۳۵ – مفردات آیه ۱۳۹۹/۰۸/۲۱ مفردات آیه قرار شد که درباره مفردات این آیه کمی سخن بگوییم و بعد سراغ تفسیر این آیه برویم که عرض کردیم دو بخش دارد. ۱. «قُلنا» اولین کلمه ای که در این آیه ذکر شده، کلمه «و قُلنا» است. اگر در خاطرتان باشد، خداوند متعال در این آیات با «قالَ» شروع کرد. مانند: «و إذ قالَ رَبُّکَ للملائکۀ» و «قالَ إنّی أعلَمُ ما لا تَعلَمون»، «و قالَ أنبئهُم بأسماء هولاء». اما از آیه ۳۴ تعبیر خداوند تبارک و تعالی به ضمیر متکلم برگشت. یعنی قالَ تبدیل شد به قُلنا، آنهم متکلم مع الغیر. همان معنایی که در مورد قُلنا در آیه ۳۴ گفتیم، اینجا هم در مورد قُلنا

جلسه ۱۱ – PDF جلسه یازدهم آیه ۳۵ – مضمون کلی آیه – ارتباط این آیه با آیات قبل و بعد ۱۳۹۹/۰۸/۲۰ مضمون کلی آیه ۳۵ بحث ما در آیه ۳۵ سوره بقره است. آیه این است: «و قلنا یا آدم اسکن أنتَ و زوجُکَ الجَنَّۀ و کلا منها رَغَدا حیثُ شئتُما و لا تَقرَبا هذه الشَجَرَۀ و تکونا منَ الظالمین». ترجمه این آیه روشن است. میفرماید: گفتیم که ای آدم تو و همسرت در بهشت آرام بگیرید و هر نوع تصرفی می‌خواهید در آنجا انجام دهید و از آن به فراوانی از هر جا که خواستید بخورید لکن نزدیک این درخت نشوید که آنگاه از ستمگران خواهید بود. این آیه در واقع مربوط به جریانات بعد از سجده ملائکه

جلسه ۱۰ – PDF جلسه دهم آیه ۳۴ – بخش دوم – مؤیدات روایی بخش دوم ۱۳۹۹/۰۸/۱۹ خلاصه جلسه گذشته تقریبا بخش دوم آیه ۳۴ سوره بقره را هم به پایان رساندیم. یعنی بحث هایی که در ذیل آیه ۳۴، هم در بخش اول و هم در بخش دوم می‌بایست طرح بشود را متعرض شدیم و نکاتی که به نظر می‌رسید اهمیت بیشتری دارد را ذکر کردیم. در بخش اول بحث سجده نسبت به آدم و مسائل مربوط به سجده بود، بخش دوم هم مربوط به إباء و استکبار ابلیس از سجده در برابر انسان بود. آنچه که در بخش دوم گفتیم، عمدتا پیرامون این موضوع بود که ابلیس به دلیل استکبار و کفرش از سجده در برابر آدم خودداری

جلسه – PDF جلسه نهم آیه ۳۴ – بخش دوم – پاسخ به دو پرسش در مورد ابلیس ۱۳۹۹/۰۸/۱۲ خلاصه جلسه گذشته در ادامه بحث از بخش دوم آیه ۳۴، بحث به اینجا رسید که ما باید به دو پرسش پاسخ دهیم. پرسش اول اینکه اگر ما گفتیم کفر ابلیس حادث نیست، یعنی او بعد از امتناع از سجده در برابر آدم و مخالفت با دستور خداوند تبارک و تعالی کفرش آشکار شد، یعنی کانَ به معنای خودش است و کانَ منَ الکافرین یعنی او از کافران بود و یک کفر مستور و پنهان داشت و این حادثه باعث شد که این کفر آشکار و ظاهر شود. ما گفتیم که کانَ به معنای صارَ نیست. پرسش اول: کفر ابلیس، فطری

جلسه ۸ – PDF جلسه هشتم آیه ۳۴ – بخش دوم – بررسی احتمال سبق ایمان و عروض کفر شیطان پس از امتناع از سجده ۱۳۹۹/۰۸/۰۷ خلاصه جلسه گذشته بحث در مورد آیه ۳۴ و بخش دوم آن به اینجا رسید که درباره «و کانَ منَ الکافرین» چند احتمال داده شده است. یک احتمال اینکه منظور از کانَ و معنای آن صارَ می‌باشد و دو قرینه هم برایش ذکر شد. قرینه اول برخی از آیات دیگر است که به این معنا نازل شده مانند «فکانَ منَ المغرقین». که در آن هم از نظر محتوا و مضمون نمی‌تواند کانَ به معنای خودش باشد و باید به معنای صار باشد، چون قبلا غرق شدنی در کار نبود که الان بخواهد اشاره به

جلسه ۷ – PDF جلسه هفتم آیه ۳۴ _ بخش دوم _ عکس العمل شیطان در برابر امر به سجده و ریشه های آن – کفر ابلیس؛ قدیم یا جدید – قول اول ۱۳۹۹/۰۸/۰۶ خلاصه جلسه گذشته بحث در بخش دوم آیه ۳۴ سوره بقره بود. گفته شد بر طبق آیه، إباء و امتناع ابلیس از عمل به دستور خداوند تبارک و تعالی، عکس العملی است که شیطان از خود نشان داد. منتهی بحث ما به اینجا رسید که ریشه این امتناع و إباء چه بود؟ چرا از اطاعت امر خداوند سرپیچی کرد؟ خداوند از او سوال کرد: «ما مَنَعَکَ أن لا تسجُدَ إذا أَمَرتُک» ؛ چه چیز باعث شد که سجده نکنی هنگامی که تو را امر به سجده

جلسه ۶ – PDF جلسه ششم آیه ۳۴ – بخش دوم – عکس العمل ابلیس در برابر امر به – سجده و بررسی ریشه آن ۱۳۹۹/۰۸/۰۵ عکس العمل ابلیس در برابر امر به سجده و ریشه آن بحث در قسمت دوم و بخش دوم آیه ۳۴ بود. «و إذ قُلنا للملائکۀ اسجدوا لآدمَ فسَجَدوا إلا إبلیسَ أبی و استکبرَ و کانَ منَ الکافرین». اولین مسئله ای که در بخش دوم آیه درباره آن گفتگو کردیم، مربوط به ماهیت ابلیس بود. در حدی که این جلسه اقتضا دارد، اقوال و انظار را درباره ماهیت ابلیس مورد بررسی قرار دادیم. بعد از آنکه ماهیت ابلیس معلوم شد، خداوند متعال به بیان رفتار ابلیس و عکس العمل او در برابر امر به سجده