دروس خارج

مالکیت معنوی – جلسه اول – مقدمات – مقدمه اول – حقیقت ملکیت و انواع آن – ۱. ملکیت حقیقی و اعتباری – ۲. ملکیت عمومی، خصوصی و دولتی

جلسه ۱ – PDF جلسه اول  مقدمات – مقدمه اول – حقیقت ملکیت و انواع آن – ۱. ملکیت حقیقی و اعتباری – ۲. ملکیت عمومی، خصوصی و دولتی ۱۴۰۴/۰۶/۲۵ مقدمات براساس برنامه‌ای که در سال‌های اخیر دنبال می‌کردیم، روزهای سه‌شنبه و چهارشنبه به موضوعات نوپدید و عناوینی که تحت عنوان فقه معاصر قرار می‌گیرد، می‌پردازیم. در سال‌های گذشته درباره کاهش ارزش پول و آثار فقهی آن و همچنین درباره رمزارزها بحث‌هایی داشتیم. امسال درباره مالکیت معنوی یا فکری بحث می‌کنیم؛ قبل از اینکه وارد اصل بحث شویم، لازم است چند مطلب را به عنوان مقدمه بیان کنیم. مقدمه اول: حقیقت ملکیت و انواع آن مقدمه اول که بسیار کوتاه بیان می‌کنیم و به صورت اجمالی از آن عبور خواهیم

خارج اصول – جلسه سوم – مقدمات – مقدمه سوم: مقایسه اجمالی اصول عملیه در میان شیعه و اهل سنت – مقدمه چهارم: خاستگاه اصول عملیه

جلسه ۳ – PDF جلسه سوم  مقدمات – مقدمه سوم: مقایسه اجمالی اصول عملیه در میان شیعه و اهل سنت – مقدمه چهارم: خاستگاه اصول عملیه ۱۴۰۴/۰۶/۲۵ خلاصه جلسه گذشته در ابتدای بحث از اصول عملیه عرض کردیم، لازم است مقدماتی را متعرض شویم. مقدمه اول در این باره بود که اصطلاح اصل عملی از ابتدای دوره فقاهت و اجتهاد مورد استفاده قرار نگرفته بود، ولی بعدها به مرور این اصطلاح در دایره ادبیات فقیهان و اصولیین وارد شد. مقدمه دوم درباره پیشینه اصول عملیه و ادوار سه‌گانه این اصول بود. ما سه دوره و سه مرحله برای اصول عملیه ذکر کردیم و به نحو اجمالی، سیر تطور اصول عملیه را بیان نمودیم. معلوم شد که بین مرحله اول اصول

خارج اصول – جلسه دوم – مقدمات – مقدمه دوم – مراحل سه گانه اصول عملیه – مرحله اول – مرحله دوم – مرحله سوم

جلسه ۲ – PDF جلسه دوم مقدمات – مقدمه دوم – مراحل سه گانه اصول عملیه – مرحله اول – مرحله دوم – مرحله سوم ۱۴۰۴/۰۶/۲۴ خلاصه جلسه گذشته عرض کردیم قبل از ورود به بحث از اصول عملیه، لازم است مقدماتی را بیان بکنیم. مقدمه اول که دیروز ذکر کردیم این بود که اصطلاح اصل عملی، اصطلاحی است که در قرون اخیر به کتاب‌های اصولی و فقهی ما راه پیدا کرده و در قرون اولیه این اصطلاح مورد استفاده قرار نگرفته است؛ هرچند مضمون و محتوای برخی از اصول عملیه قابل ردیابی در این کتاب‌ها هست. مقدمه دوم مقدمه دوم درباره سیر تطور اصول عملیه است؛ اینکه اصول عملیه از ابتدا چگونه مطرح شده‎ و مورد استناد قرار گرفته‎

خارج فقه – جلسه دوم – مسئله ۴ – مقام اول: بررسی اشتراط عدم مفسده – ادله اشتراط – دلیل اول: اجماع و بررسی آن – دلیل دوم: روایات – روایت اول و بررسی آن – روایت دوم

این جلسه به بررسی ادله شرط بودن «عدم مفسده» برای نفوذ عقد نکاح ولایی می‌پردازد. دو دلیل اصلیِ «اجماع» و «روایات» بررسی شده‌اند: ادعای اجماع به دلیل منقول بودن و وجود مخالفانی مانند شیخ طوسی مردود شناخته شده، و استدلال به دو روایت ابی‌حمزه ثمالی و فضل بن عبدالملک نیز با اشکالاتی مانند اجنبی بودن موضوع روایت اول به باب نکاح و عدم دلالت صریح روایت دوم مواجه شده است. در نتیجه، هیچ‌یک از این ادله به تنهایی نمی‌تواند اشتراط عدم مفسده را به طور قطعی اثبات کند.

خارج فقه – جلسه اول – اقسام سه‌گانه علم و لزوم پرداختن به علم نافع – مسئله ۴ – دو مقام در بحث – کلام سید

جلسه ۱ – PDF جلسه اول اقسام سه‌گانه علم و لزوم پرداختن به علم نافع – مسئله ۴ – دو مقام در بحث – کلام سید ۱۴۰۴/۰۶/۲۳ اقسام سه‌گانه علم و لزوم پرداختن به علم نافع در آغاز درس‌ها در سال تحصیلی جاری، طبق روش معهود و تیمناً و تبرکاً روایتی را نقل می‌کنیم تا ان‌شاءالله برای ما نافع و مفید باشد و همچون چراغی روشن، مسیر حرکت علمی ما را منور کند. روایت از امام کاظم(ع) است که در أعلام الدین نقل شده است؛ ایشان می‌فرماید: «أَوْلَى الْعِلْمِ بِكَ مَا لَا يَصْلُحُ لَكَ الْعَمَلُ إِلَّا بِهِ»، بهترین و شایسته‌ترین دانش و علم آن است که عمل تو جز به آن اصلاح نشود؛ یعنی علمی که موجب اصلاح عمل و

خارج اصول – جلسه اول – اهمیت استفاده از فرصت – اصول عملیه – مقدمات – مقدمه اول

این جلسه با تأکید بر اهمیت استفاده از فرصت و کسب «علم نافع» آغاز شده و سپس به معرفی مبحث «اصول عملیه» به عنوان قواعدی برای عمل در موارد شک و جهل به حکم شرعی می‌پردازد. در ادامه، با ذکر چهار مقدمه، پیشینه تاریخی این اصطلاح و نسبت آن با ادله دیگر مانند «امارات» مورد بررسی قرار می‌گیرد.

کاهش ارزش پول و بررسی فقهی آن – فایل تجمیع شده بحث کاهش ارزش پول و بررسی فقهی آن

کاهش ارزش پول و بررسی فقهی آن – PDF در راستای تسهیل دسترسی طلاب محترم، فضلا و پژوهشگران علوم دینی به مباحث عمیق و کاربردی فقه و اصول، مجموعه کامل دروس سال ۱۴۰۳ استاد آیت‌الله سید مجتبی نورمفیدی (دامت برکاته) با موضوع «کاهش ارزش پول و بررسی آثار فقهی آن» در قالب یک فایل واحد و منظم جمع‌آوری شده است. این مجموعه تلاش دارد تمامی مباحث مطرح شده در یک سال تحصیلی را به صورت یکجا و با حفظ انسجام استدلالی در اختیار مخاطبان قرار دهد. موضوع مرکزی این دروس، واکاوی علمی و تحلیلی این مسئله است که آیا و چگونه کاهش ارزش پول می‌تواند در تشکیل و تغییر احکام شرعی مؤثر باشد؟ آیت الله سید مجتبی نورمفیدی در این

خارج فقه – فایل تجمیع شده بحث نکاح

خارج فقه نکاح – PDF در جهت تسهیل دسترسی طلاب، پژوهشگران و علاقه‌مندان به فقه استدلالی، مجموعه کامل دروس سال ۱۴۰۳ استاد آیت‌الله سید مجتبی نورمفیدی (دامت برکاته) در قالب یک فایل جامع و یکپارچه گردآوری شده است. این گام، به منظور کاهش پراکندگی منابع درسی و فراهم آوردن بستری برای مطالعه پیوسته، هدف‌گذاری شده است. موضوع اصلی این مجموعه، درس خارج فقه با تمرکز بر مباحث نکاح (ولایت پدر) است. مباحثی همچون تحلیل ولایت پدر بر دختر بالغ رشید، تمایز میان ولایت در نکاح دائم و منقطع، تفسیر دقیق مفاهیم فقهی «ثیب» و «باکره»، و اقوال فقهاء در این زمینه‌ها، با روشی دقیق و اجتهادی مورد بررسی قرار گرفته‌اند. استاد آیت الله سید مجتبی نورمفیدی در این جلسات، با

خارج اصول – فایل تجمیع شده بحث امارات (خبر واحد)

خارج اصول – PDF به منظور تسهیل دسترسی طلاب، محققان و علاقه‌مندان به مباحث درس اصول، مجموعه کامل دروس خارج اصول سال تحصیلی ۱۴۰۳ آیت‌الله حاج سید مجتبی نورمفیدی (دامت برکاته) در یک فایل جامع گردآوری شده است. این مجموعه، شامل مباحث دقیق و مستند اصولی، بخش «امارات و ظنون خاصه»، شامل «شهرت فتوایی»، «خبر واحد»، و موضوعات مربوط به آنها می‎باشد. هدف از این گردآوری، ایجاد امکان مرور یکپارچه مباحث، نظم‌بخشی به مطالعه، و رفع مشکلات پراکندگی مطالب برای استفاده علمی و پژوهشی است. محتوای فایل بر پایه دروس رسمی در سال تحصیلی ۱۴۰۳ تنظیم شده و تا حد ممکن با وفاداری به متن اصلی تدریس، و با حفظ دقت‌های فنی اصولی، تهیه گردیده است. امید است این اقدام

خارج اصول – جلسه صد و بیست و ششم – ۵. حجیت خبر واحد – قلمرو حجیت خبر واحد – جهت چهارم – مطلب سوم: حجیت خبر واحد در تفسیر – ادله عدم حجیت – دلیل دوم: تقریر اول و دوم و سوم- بررسی دلیل دوم – دلیل سوم – بررسی دلیل سوم – دلیل چهارم – بررسی دلیل چهارم – دلیل پنجم – بررسی دلیل پنجم – ادله حجیت – اشکال به پاسخ – مطلب چهارم: حجیت روایات اخلاقی – مطلب پنجم: حجیت روایات تاریخی

جلسه ۱۲۶ – PDF جلسه صد و بیست و ششم  ۵. حجیت خبر واحد – قلمرو حجیت خبر واحد – جهت چهارم – مطلب سوم: حجیت خبر واحد در تفسیر – ادله عدم حجیت – دلیل دوم: تقریر اول و دوم و سوم- بررسی دلیل دوم – دلیل سوم – بررسی دلیل سوم – دلیل چهارم – بررسی دلیل چهارم – دلیل پنجم – بررسی دلیل پنجم – ادله حجیت – اشکال به پاسخ – مطلب چهارم: حجیت روایات اخلاقی – مطلب پنجم: حجیت روایات تاریخی ۱۴۰۴/۰۳/۱۲ دلیل دوم بحث در ادله عدم حجیت خبر واحد در تفسیر بود. گفتیم چند دلیل بر عدم حجیت روایات تفسیری اقامه شده است. دلیل اول را دیروز ذکر کردیم و به آن پاسخ

کاهش ارزش پول و بررسی آثار فقهی آن – جلسه پنجاه و چهارم – جبران کاهش ارزش پول – ادله عدم لزوم جبران مطلقا – دسته پنجم ادله – روایت اول، دوم و سوم – تقریب استدلال – بررسی دسته پنجم ادله – اشکال اول – پاسخ – اشکال دوم

جلسه ۵۴ – PDF جلسه پنجاه و چهارم جبران کاهش ارزش پول – ادله عدم لزوم جبران مطلقا – دسته پنجم ادله – روایت اول، دوم و سوم – تقریب استدلال – بررسی دسته پنجم ادله – اشکال اول – پاسخ – اشکال دوم ۱۴۰۴/۰۳/۱۱ دسته پنجم ادله دسته پنجم از ادله عدم ضمان کاهش ارزش پول، برخی روایات خاصه است. به استناد این روایات چه‌بسا برخی در صدد اثبات عدم لزوم جبران کاهش ارزش پول برآمده‌اند. سه روایت نقل شده؛ این روایات و تقریب استدلال به این روایات را عرض می‌کنیم و بعد آنها را مورد بررسی قرار می‌دهیم. روایت اول روایت اول، صحیحه عبدالملک است: «عَنْ عَبْدِ الْمَلِكِ بْنِ عُتْبَةَ الْهَاشِمِيِّ قَالَ: سَأَلْتُ أَبَا الْحَسَنِ مُوسَى(ع) عَنْ رَجُلٍ

خارج اصول – جلسه صد و بیست و پنجم – ۵. حجیت خبر واحد – قلمرو حجیت خبر واحد – جهت چهارم – مطلب دوم:قول دوم: عدم حجیت خبر واحد در موضوعات خارجیه – دلیل دوم – بررسی دلیل دوم – دلیل سوم – بررسی دلیل سوم – قول سوم: احتیاط و توقف – مطلب سوم: حجیت خبر واحد در تفسیر – اقوال ادله عدم حجیت – دلیل اول – بررسی دلیل اول- دلیل دوم

جلسه ۱۲۵ – PDF جلسه صد و بیست و پنجم  ۵. حجیت خبر واحد – قلمرو حجیت خبر واحد – جهت چهارم – مطلب دوم:قول دوم: عدم حجیت خبر واحد در موضوعات خارجیه – دلیل دوم – بررسی دلیل دوم – دلیل سوم – بررسی دلیل سوم – قول سوم: احتیاط و توقف – مطلب سوم: حجیت خبر واحد در تفسیر – اقوال ادله عدم حجیت – دلیل اول – بررسی دلیل اول- دلیل دوم ۱۴۰۴/۰۳/۱۱ ادامه بحث از ادله عدم حجیت خبر واحد در موضوعات بحث در ادله عدم حجیت خبر واحد در موضوعات بود. دلیل اول دیروز ذکر شد و برخی از اشکالاتی که متوجه این دلیل است بیان گردید. البته اشکالات دیگری هم می‌توان بر دلیل اول

کاهش ارزش پول و بررسی آثار فقهی آن – جلسه پنجاه و سوم – جبران کاهش ارزش پول – ادله عدم لزوم جبران مطلقا – دسته‌های پنج‌گانه ادله – دسته دوم – دلیل اول (ششم) – دلیل دوم (هفتم) – دلیل سوم (هشتم) – دلیل چهارم (نهم) – بررسی ادله چهارگانه – دلیل پنجم (دهم) و بررسی آن – دلیل ششم (یازدهم) و بررسی آن – دلیل هفتم (دوازدهم) و بررسی آن – دسته سوم ادله و بررسی آن – دسته چهارم ادله و بررسی آن

جلسه ۵۳ – PDF جلسه پنجاه و سوم جبران کاهش ارزش پول – ادله عدم لزوم جبران مطلقا – دسته‌های پنج‌گانه ادله – دسته دوم – دلیل اول (ششم) – دلیل دوم (هفتم) – دلیل سوم (هشتم) – دلیل چهارم (نهم) – بررسی ادله چهارگانه – دلیل پنجم (دهم) و بررسی آن – دلیل ششم (یازدهم) و بررسی آن – دلیل هفتم (دوازدهم) و بررسی آن – دسته سوم ادله و بررسی آن – دسته چهارم ادله و بررسی آن ۱۴۰۴/۰۳/۱۰ خلاصه جلسه گذشته بحث در ادله عدم ضمان بود؛ عرض کردیم این ادله در قالب همان پنج دسته‌ای که برای ضمان کاهش ارزش پول ذکر گردید، قابل ارائه است؛ یعنی ما ادله عدم ضمان را هم می‌توانیم به پنج

خارج اصول – جلسه صد و بیست و چهارم – ۵. حجیت خبر واحد – قلمرو حجیت خبر واحد – جهت چهارم – مطلب دوم: بررسی حجیت خبر واحد در موضوعات – اقوال – تنقیح محل نزاع – ادله اقوال – ادله حجیت – دلیل اول – دلیل دوم – اشکال – پاسخ – ادله عدم حجیت – دلیل اول – بررسی دلیل اول – اشکال اول – بررسی اشکال اول – اشکال دوم – اشکال سوم – اشکال چهارم

جلسه ۱۲۴ – PDF جلسه صد و بیست و چهارم  ۵. حجیت خبر واحد – قلمرو حجیت خبر واحد – جهت چهارم – مطلب دوم: بررسی حجیت خبر واحد در موضوعات – اقوال – تنقیح محل نزاع – ادله اقوال – ادله حجیت – دلیل اول – دلیل دوم – اشکال – پاسخ – ادله عدم حجیت – دلیل اول – بررسی دلیل اول – اشکال اول – بررسی اشکال اول – اشکال دوم – اشکال سوم – اشکال چهارم ۱۴۰۴/۰۳/۱۰ مطلب دوم: بررسی حجیت خبر واحد در موضوعات مطلب دوم در جهت چهارم از جهات مرتبط با قلمرو حجیت خبر واحد، درباره اعتبار و حجیت خبر واحد در موضوعات خارجی است و اینکه آیا خبر واحد در موضوعات هم

کاهش ارزش پول و بررسی آثار فقهی آن – جلسه پنجاه و دوم – جبران کاهش ارزش پول – ادله عدم لزوم جبران مطلقا – دسته‌های پنج‌گانه ادله – دسته اول: دلیل اول، دوم، سوم، چهارم و پنجم – بررسی دسته اول – یک اشکال مهم و پاسخ آن

جلسه ۵۲ – PDF جلسه پنجاه و دوم جبران کاهش ارزش پول – ادله عدم لزوم جبران مطلقا – دسته‌های پنج‌گانه ادله – دسته اول: دلیل اول، دوم، سوم، چهارم و پنجم – بررسی دسته اول – یک اشکال مهم و پاسخ آن ۱۴۰۴/۰۳/۰۷ ادله عدم لزوم جبران مطلقا ادله ضمان کاهش ارزش پول، به تفصیل مورد رسیدگی قرار گرفت؛ نسبت به اغلب این ادله یا طرق اشکالاتی مطرح شد؛ نتیجه این شد که طبق یک دلیل یا راه می‌توانیم قائل به ضمان کاهش ارزش پول شویم. در مقابل این قول، قول به عدم ضمان مطلقاست؛ قائلین به عدم ضمان مطلقا هم بر مدعای خود دلایل مختلفی ذکر کرده‌اند. البته این دلایل همانند دلایلی که بر قول به ضمان اقامه

خارج اصول – جلسه صد و بیست و سوم – ۵. حجیت خبر واحد – قلمرو حجیت خبر واحد – جهت چهارم – مطلب اول: بررسی حجیت خبر واحد در امور اعتقادی – ادله عدم حجیت – بررسی دلیل اول – دلیل دوم – بررسی دلیل دوم – دلیل سوم و بررسی آن – قول دوم: حجیت مطلقا – بررسی قول دوم – قول سوم: تفصیل – حق در مسئله – شرح رساله حقوق – حق نماز – مؤلفه های خضوع قلبی

جلسه ۱۲۳ – PDF جلسه صد و بیست و سوم  ۵. حجیت خبر واحد – قلمرو حجیت خبر واحد – جهت چهارم – مطلب اول: بررسی حجیت خبر واحد در امور اعتقادی – ادله عدم حجیت – بررسی دلیل اول – دلیل دوم – بررسی دلیل دوم – دلیل سوم و بررسی آن – قول دوم: حجیت مطلقا – بررسی قول دوم – قول سوم: تفصیل – حق در مسئله – شرح رساله حقوق – حق نماز – مؤلفه های خضوع قلبی ۱۴۰۴/۰۳/۰۷ خلاصه جلسه گذشته بحث در قلمرو حجیت خبر واحد بود. عرض کردیم بحث از قلمرو ابعاد متعددی دارد. ما تارتاً می‌توانیم به صورت کلی پیرامون حجیت خبر واحد در غیر احکام و موضوعات دارای اثر شرعی بحث

کاهش ارزش پول و بررسی آثار فقهی آن – جلسه پنجاه و یکم – جبران کاهش ارزش پول – ادله لزوم جبران مطلقا – دسته پنجم ادله – روایت اول – وجوه جمع بین روایات متعارض – وجه جمع پنجم (محقق نائینی) – وجه جمع ششم (امام خمینی) و بررسی آن

جلسه ۵۱ – PDF جلسه پنجاه و یکم  جبران کاهش ارزش پول – ادله لزوم جبران مطلقا – دسته پنجم ادله – روایت اول – وجوه جمع بین روایات متعارض – وجه جمع پنجم (محقق نائینی) – وجه جمع ششم (امام خمینی) و بررسی آن ۱۴۰۴/۰۳/۰۵ خلاصه جلسه گذشته بحث در وجوه جمع بین روایت دال بر ضمان دراهم رایج و روایات دال بر ضمان دراهم اولی بود؛ عرض کردیم وجوهی برای جمع بین این روایات ذکر شده است. تا اینجا چهار وجه از این وجوه را مورد بررسی قرار دادیم؛ البته این وجوه قرابت‌هایی با هم دارند و به یک معنا وجه جمع شیخ صدوق جنبه ریشه‌ای و اصل برای برخی از وجوه دیگر دارد و آن وجوه به