بایگانی‌های دروس خارج

خارج فقه – جلسه شصت و ششم – اولیاء عقد – مسئله ۱ – بررسی ولایت برادر – ادله عدم ولایت برادر – دلیل اول: اجماع – دلیل دوم: اصل – دلیل سوم: روایات و بررسی آنها – روایات دال بر ولایت برادر و توجیه آنها

جلسه ۶۶ – PDF جلسه شصت و ششم اولیاء عقد – مسئله ۱ – بررسی ولایت برادر – ادله عدم ولایت برادر – دلیل اول: اجماع – دلیل دوم: اصل – دلیل سوم: روایات و بررسی آنها – روایات دال بر ولایت برادر و توجیه آنها ۱۴۰۳/۰۲/۱۶ عدم ولایت برادر، عمو و دایی امام(ره) در تحریر بعد از بیان ولایت أب و جد و نفی ولایت از أم، می‌فرماید: «و لا للأخ و العمّ و الخال و أولادهم»؛ یعنی ولایت برای برادر، عمو و دایی و فرزندان آنها ثابت نیست. ‌ادله عدم ولایت برادر دلیل بر عدم ولایت برادر، چند امر است؛ در برخی از کتب تصریح شده به اینکه برادر ولایت ندارد بر برادرزاده، حالا

خارج اصول – جلسه صد و یکم – ۳. اجماع منقول – وجوه کاشفیت اجماع از رأی معصوم(ع) – نظر بعضی از بزرگان و بررسی آن – نظر محقق بروجردی

جلسه ۱۰۱ – PDF جلسه صد و یکم ۳. اجماع منقول – وجوه کاشفیت اجماع از رأی معصوم(ع) – نظر بعضی از بزرگان و بررسی آن – نظر محقق بروجردی ۱۴۰۳/۰۲/۱۶ خلاصه جلسه گذشته در مورد حجیت اجماع چند مسلک در مقام بیان چگونگی کاشفیت اجماع از رأی معصوم ذکر شد و مورد بررسی قرار گرفت. نظر محقق نایینی و اشکالاتی که نسبت به آن وجود دارد، نیز بیان شد. ایشان می گفت اقرب المسالک این است که اجماع کاشف از وجود یک دلیل معتبر نزد مجمعین است و این طبیعتا با واسطه ما را به رأی معصوم می رساند. نظر بعضی از بزرگان برخی از بزرگان نیز با اینکه این وجه را امتن الوجوه می دانند و معتقدند

کاهش ارز پول و بررسی آثار فقهی آن – جلسه سی و ششم – موضوع شناسی: ۱. پول – مثلی یا قیمی بودن پول – نظر امام(ره) درباره تعریف مثلی و قیمی – دسته‌بندی نظرات درباره تعریف مثلی و قیمی – حق در مسأله

جلسه ۳۶ – PDF جلسه سی و ششم موضوع شناسی: ۱. پول – مثلی یا قیمی بودن پول – نظر امام(ره) درباره تعریف مثلی و قیمی – دسته‌بندی نظرات درباره تعریف مثلی و قیمی – حق در مسأله ۱۴۰۳/۰۲/۱۱ نظر امام(ره) درباره تعریف مثلی و قیمی در جلسه گذشته به انظار فقها درباره تعریف مثلی و قیمی اشاره‌ای داشتیم؛ بیش از ده نظر را در این رابطه ذکر کردیم، هم از قدما و هم از متأخرین. امام(ره) در مورد مثلی و قیمی ضمن اینکه یک تعریفی را ارائه می‌دهند، نکاتی را هم ذکر می‌کنند. ایشان می‌فرماید: مالیت اشیاء ناشی از رغبت مردم به آن اشیاء است، و رغبت مردم به اشیاء هم تابع خواص و منافع

خارج اصول – جلسه صدم – ۳. اجماع منقول – وجوه کاشفیت اجماع از رأی معصوم(ع) – نظر محقق نایینی و بررسی آن

جلسه ۱۰۰ – PDF جلسه صدم ۳. اجماع منقول – وجوه کاشفیت اجماع از رأی معصوم(ع) – نظر محقق نایینی و بررسی آن ۱۴۰۳/۰۲/۱۱ نظر محقق نایینی عرض کردیم محقق نایینی شش وجه برای حجیت اجماع و کشف رأی معصوم ذکر کردند و پنج وجه را مورد اشکال قرار داده و تنها یک وجه را قبول کردند. عبارت ایشان این است «و قیل ان الوجه فی حجیته انما هو لاجل کشفه لوجود الدلیل المعتبر عند المجمعین و لعل هذا الاخیر اقرب المسالک» گفته شده که وجه در حجیت اجماع این است که اجماع کاشف از وجود یک دلیل معتبر نزد مجمعین است. دلیلی که آنها به آن دسترسی داشتند و به دست ما نرسیده است. این وجه را

خارج فقه – جلسه شصت و پنجم – اولیاء عقد – مسئله ۱ – بررسی ولایت أم – ادله ولایت أم – ادامه بررسی روایت دوم – روایت سوم، چهارم، پنجم و ششم و بررسی آنها

جلسه ۶۵ – PDF جلسه شصت و پنجم اولیاء عقد – مسئله ۱ – بررسی ولایت أم – ادله ولایت أم – ادامه بررسی روایت دوم – روایت سوم، چهارم، پنجم و ششم و بررسی آنها ۱۴۰۳/۰۲/۱۰ خلاصه جلسه گذشته بحث در ادله ولایت أم بود؛ عرض کردیم روایاتی مورد استناد قرار گرفته برای اینکه ثابت کنند مادر در امر نکاح بر فرزندش ولایت دارد. دو روایت را جلسه گذشته ذکر کردیم و مورد بررسی قرار دادیم. یکی روایت نعیم بن نحام بود و دیگری روایت ابراهیم بن میمون؛ نتیجه این دو روایت این شد که هیچ‌کدام بر ولایت أم دلالت ندارد. ادامه بررسی روایت دوم یک تعبیری در روایت ابن‌میمون

خارج اصول – جلسه نود و نهم – ۳. اجماع منقول – وجوه کاشفیت اجماع از رأی معصوم(ع) – کلام محقق نایینی – اشکال محقق نایینی به اجماع دخولی، تشرفی، لطفی – اشکال محقق نایینی به ملازمه عادیه و بررسی آن – اشکال محقق نایینی به مسلک تراکم ظنون

جلسه ۹۹ – PDF جلسه نود و نهم ۳. اجماع منقول – وجوه کاشفیت اجماع از رأی معصوم(ع) – کلام محقق نایینی – اشکال محقق نایینی به اجماع دخولی، تشرفی، لطفی – اشکال محقق نایینی به ملازمه عادیه و بررسی آن – اشکال محقق نایینی به مسلک تراکم ظنون ۱۴۰۳/۰۲/۱۰ خلاصه جلسه گذشته درباره وجه حجیت اجماع انظار و آراء مختلفی وجود دارد. ما به پنج مسلک و وجه اشاره کردیم. سه طریق از این طرق حدسی یا حدس قریب حس است و دو طریق نیز حسی است که در این رابطه بیشتر توضیح خواهیم داد. کلام محقق نایینی محقق نایینی در یک بیانی که چندان مبسوط هم نیست یک طریق دیگر به این پنج طریق اضافه کرده

خارج فقه – جلسه شصت و چهارم – اولیاء عقد – مسئله ۱ – بررسی ولایت أم – ادله ولایت أم – روایت اول و بررسی آن روایت دوم و بررسی آن

جلسه ۶۴ – PDF جلسه شصت و چهارم اولیاء عقد – مسئله ۱ – بررسی ولایت أم – ادله ولایت أم – روایت اول و بررسی آن روایت دوم و بررسی آن ۱۴۰۳/۰۲/۰۹ خلاصه جلسه گذشته بحث در ولایت أم بود؛ چهار دلیل بر عدم ولایت مادر اقامه شد و مورد بررسی قرار گرفت. از این چهار دلیل، دو دلیل مورد قبول واقع شد و دو دلیل را رد کردیم. ادله ولایت أم در مقابل، چند روایت هم مورد استناد قرار گرفته برای ولایت أم. عمدتاً به برخی روایات استدلال شده برای اینکه اثبات کنند مادر نسبت به فرزند صغیره خودش ولایت دارد؛ چون ابن‌جنید ادعا کرده که مادر نسبت به صغیره ولایت دارد

خارج اصول – جلسه نود و هشتم – ۳. اجماع منقول – وجوه کاشفیت اجماع از رأی معصوم(ع) – وجه چهارم و بررسی آن – وجه پنجم

جلسه ۹۸ – PDF جلسه نود و هشتم ۳. اجماع منقول – وجوه کاشفیت اجماع از رأی معصوم(ع) – وجه چهارم و بررسی آن – وجه پنجم ۱۴۰۳/۰۲/۰۹ خلاصه جلسه گذشته بحث در وجوه کشف رأی معصوم به وسیله اجماع بود. بعد از آنکه همگان اتفاق دارند که اجماع به ملاک کاشفیت از رأی معصوم اعتبار دارد، آنگاه انظار در مورد چگونگی کشف مختلف است. عرض کردیم پنج مسلک در این رابطه وجود دارد. ۱. رأی معصوم از طریق حضور معصوم در ضمن مجمعین کشف شود. ۲. رأی معصوم از راه تشرف به محضر او در زمان غیبت کشف شود. ملاحظه فرمودید که این دو راه اشکال دارد زیرا هم اولی و هم دومی بر فرض امکان تحقق

خارج فقه – جلسه شصت و سوم – اولیاء عقد – مسئله ۱ – بررسی ولایت أم – ادله عدم ولایت أم – دلیل دوم: روایات – دسته دوم، سوم و بررسی آنها – دلیل سوم: استصحاب – تقریر اول و دوم و بررسی آنها – دلیل چهارم: اصل عدم ولایت – نتیجه

جلسه ۶۳ – PDF جلسه شصت و سوم اولیاء عقد – مسئله ۱ – بررسی ولایت أم – ادله عدم ولایت أم – دلیل دوم: روایات – دسته دوم، سوم و بررسی آنها – دلیل سوم: استصحاب – تقریر اول و دوم و بررسی آنها – دلیل چهارم: اصل عدم ولایت – نتیجه ۱۴۰۳/۰۲/۰۸ خلاصه جلسه گذشته بحث در ادله عدم ولایت أم است. دلیل اول اجماع بود که بیان کردیم؛ دلیل دوم، روایات است. عرض کردیم به چند دسته از روایات برای عدم ولایت أم استدلال شده است. دسته اول روایاتی است که دلالت بر حصر ولایت در پدر می‌کند؛ دلالت این روایات مورد خدشه قرار گرفت و گفتیم

خارج اصول – جلسه نود و هفتم – ۳. اجماع منقول – وجوه کاشفیت اجماع از رأی معصوم(ع) – وجه اول: اجماع دخولی و بررسی آن – وجه دوم: اجماع تشرفی و بررسی آن – وجه سوم: قاعده لطف و بررسی آن

جلسه ۹۷ – PDF جلسه نود و هفتم ۳. اجماع منقول – وجوه کاشفیت اجماع از رأی معصوم(ع) – وجه اول: اجماع دخولی و بررسی آن – وجه دوم: اجماع تشرفی و بررسی آن – وجه سوم: قاعده لطف و بررسی آن ۱۴۰۳/۰۲/۰۸ خلاصه جلسه گذشته بحث در اجماع منقول بود. این مطلب به این منظور مطرح شد که اگر اجماعی توسط کسی نقل شود مثل سید مرتضی، شیخ طوسی یا علامه، آیا تحت عموم یا اطلاق حجیت خبر واحد واقع می شود یا خیر؟ به تعبیر دیگر آیا اجماع منقول حجیت دارد یا خیر؟ آیا از ظنون خاصه محسوب می شود یا خیر؟ گفتیم مقدمتا قبل از بررسی این مسئله لازم است درباره حقیقت اجماع

کاهش ارز پول و بررسی آثار فقهی آن – جلسه سی و پنجم – موضوع شناسی: ۱. پول – مثلی یا قیمی بودن پول – ادامه کلام شیخ انصاری – انظار سایر فقها

جلسه ۳۵ – PDF جلسه سی و پنجم موضوع شناسی: ۱. پول – مثلی یا قیمی بودن پول – ادامه کلام شیخ انصاری – انظار سایر فقها ۱۴۰۳/۰۲/۰۵ خلاصه جلسه گذشته بحث در تعریف مثلی و قیمی بود؛ عرض کردیم مرحوم شیخ شاید مفصل‌ترین مطالب را نسبت به پیش از خودش در این رابطه مطرح کرده؛ ابتدا تعریف مشهور از قیمی و مثلی را بیان کرده و علی‌رغم توضیحاتی که در مقام اصلاح این تعریف ارائه کرده است، اما خود ایشان هم نسبت به این تعریف اشکالاتی ایراد کرده‌اند. بعد فرمود علی‌رغم عرفی بودن مفهوم مثلی و قیمی و اشکالات تعریف مشهور، از آنجا که

خارج اصول – جلسه نود و ششم – ۳. اجماع منقول – وجه حجیت اجماع محصل – دلیل اهل سنت بر حجیت و بررسی آن – شرح رساله حقوق – حق دوم شکم: میانه روی در حلال

جلسه ۹۶ – PDF جلسه نود و ششم ۳. اجماع منقول – وجه حجیت اجماع محصل – دلیل اهل سنت بر حجیت و بررسی آن – شرح رساله حقوق – حق دوم شکم: میانه روی در حلال ۱۴۰۳/۰۲/۰۵ خلاصه جلسه گذشته در بحث حجج و امارات تا اینجا درباره حجیت و اماریت دو امر مطالبی را عرض کردیم. یعنی ظواهر و قول لغوی. نتیجه این شد که ظواهر از امارات و حج است و حجیت آن از باب ظن خاص ثابت است و اما قول لغوی حجیت آن از باب ظن خاص قابل اثبات نیست بلکه از باب ظن مطلق نیز نمی توانیم آن را حجت بدانیم هرچند مراجعه به

کاهش ارز پول و بررسی آثار فقهی آن – جلسه سی و چهارم – موضوع شناسی: ۱. پول – مثلی یا قیمی بودن پول – تعریف مثلی و قیمی – کلام شیخ انصاری -۱. تعریف مشهور – ۲. تفسیر شیخ از تعریف مشهور – ۳. اشکالات شیخ به تعریف مشهور

جلسه ۳۴ – PDF جلسه سی و چهارم موضوع شناسی: ۱. پول – مثلی یا قیمی بودن پول – تعریف مثلی و قیمی – کلام شیخ انصاری -۱. تعریف مشهور – ۲. تفسیر شیخ از تعریف مشهور – ۳. اشکالات شیخ به تعریف مشهور ۱۴۰۳/۰۲/۰۴ خلاصه جلسه گذشته یکی از بحث‌هایی که درباره پول لازم است مورد رسیدگی قرار بگیرد، این است که آیا پول مثلی است یا قیمی؛ ما دیدگاه‌های پنج‌گانه درباره مثلی بودن یا قیمی بودن پول را در جلسه گذشته ذکر کردیم. حالا باید ببینیم حق در مسأله کدام است و آیا پول امروزی و پول اعتباری و اسکناس کاغذی و حتی پول تحریری، آیا مثلی محسوب می‌شود یا قیمی؟ تعریف مثلی و قیمی برای اینکه

خارج اصول – جلسه نود و پنجم – ۲. حجیت قول لغوی – دلیل انسداد و بررسی آن – اشکال و پاسخ

جلسه ۹۵ – PDF جلسه نود و پنجم ۲. حجیت قول لغوی – دلیل انسداد و بررسی آن – اشکال و پاسخ ۱۴۰۳/۰۲/۰۴ خلاصه جلسه گذشته عرض کردیم یک دلیلی که بر حجیت قول لغوی اقامه شده، (که اگر آن را بپذیریم دیگر از باب ظن خاص نمی توانیم قول لغوی را حجت بدانیم بلکه از باب حجیت ظن مطلق، حجت می شود) دلیل انسداد است. گفتیم ما یک انسداد کبیر داریم و یک انسداد صغیر. انسداد کبیر مبتنی بر مقدماتی است که مهمترین آنها این است که باب علم و علمی به سوی احکام شرعی بسته است. نتیجه ای که از آن مقدمات گرفته می شود حجیت مطلق

خارج فقه – جلسه شصت و دوم – اولیاء عقد – مسئله ۱ – بررسی ولایت أم – ادله عدم ولایت أم – دلیل دوم: روایات – دسته اول

جلسه ۶۲ – PDF جلسه شصت و دوم اولیاء عقد – مسئله ۱ – بررسی ولایت أم – ادله عدم ولایت أم – دلیل دوم: روایات – دسته اول ۱۴۰۳/۰۲/۰۳ خلاصه جلسه گذشته بحث در عدم ولایت مادر بر نکاح دختر یا پسرش بود؛ عرض کردیم به جز ابن‌جنید که قائل به ولایت شده (البته ولایت ام بر صغیره)، تمامی فقهای امامیه و بلکه عامه قائل به عدم ولایت شده‌اند. ادله عدم ولایت أم چند دلیل است؛ دلیل اول اجماع بود که در جلسه گذشته عرض کردیم و گفتیم این دلیل مورد قبول است و مخالفت ابن‌جنید هم لطمه‌ای به آن نمی‌زند. دلیل دوم: روایات دلیل دوم روایاتی است که در این مسأله وارد شده است. روایات

خارج اصول – جلسه نود و چهارم – ۲. حجیت قول لغوی – دلیل سوم: سیره مستمره فقها و بررسی آن – دلیل چهارم: بینه و بررسی آن – دلیل انسداد بر حجیت قول لغوی

جلسه ۹۴ – PDF جلسه شصت و چهارم ۲. حجیت قول لغوی – دلیل سوم: سیره مستمره فقها و بررسی آن – دلیل چهارم: بینه و بررسی آن – دلیل انسداد بر حجیت قول لغوی ۱۴۰۳/۰۲/۰۳ خلاصه جلسه گذشته بحث در ادله حجیت قول لغوی بود. دو دلیل را ذکر کردیم و نتیجه این شد که هیچ یک از این دو دلیل بر حجیت قول لغوی از باب ظن خاص دلالت نمی کند زیرا موضوع بحث ما حجیت قول لغوی از باب ظن خاص بود، یعنی قول لغوی افاده ظن می کند و ما دلیل بر اعتبار این ظن داریم؛ قائلین به حجیت یعنی قدما تلاش کردند اعتبار قول لغوی را ثابت کنند

خارج فقه – جلسه شصت و یکم – اولیاء عقد – مسئله ۱ –ولایت اب و جد – بررسی اشتراط ولایت جد به حیات پدر یا ممات او؟ بررسی ولایت أم – ادله عدم ولایت أم – دلیل اول

جلسه ۶۱ – PDF جلسه شصت و یکم اولیاء عقد – مسئله ۱ –ولایت اب و جد – بررسی اشتراط ولایت جد به حیات پدر یا ممات او؟ بررسی ولایت أم – ادله عدم ولایت أم – دلیل اول ۱۴۰۳/۰۲/۰۲ بررسی اشتراط ولایت جد به حیات پدر یا ممات او مطلبی از بحث جلسه گذشته (که مورد سؤال هم قرار گرفت) باقی مانده، این را عرض کنیم و بعد وارد بحث بعدی شویم. عرض شد که ولایت هم برای پدر و هم برای جد ثابت است؛ ولایت جد هم محصور در جد أبی است، بنابراین اگر در وسائط زن باشد، این ولایت مقبول نیست. لکن مسأله‌ای مطرح است که صاحب شرایع هم آن را مطرح کرده

خارج اصول – جلسه نود و سوم – ۲. حجیت قول لغوی –محل نزاع – اقوال – ادله قائلین به حجیت – دلیل اول: اجماع و بررسی آن – دلیل دوم: سیره عقلاء و بررسی آن

جلسه ۹۳ – PDF جلسه نود و سوم ۲. حجیت قول لغوی –محل نزاع – اقوال – ادله قائلین به حجیت – دلیل اول: اجماع و بررسی آن – دلیل دوم: سیره عقلاء و بررسی آن ۱۴۰۳/۰۲/۰۲ حجیت قول لغوی بعد از بررسی مقدمه ای که محقق خراسانی فرمودند نوبت به بررسی قول لغوی می رسد و اینکه آیا حجیت دارد یا خیر؟ محل نزاع اگر از قول لغوی انسان علم یا اطمینان پیدا کند به معنای لغت، این بدون تردید حجت است و ملاک حجیت نیز علم یا اطمینان است و دیگر قول لغوی بما هو قول لغوی مورد نظر نیست. اگر قول لغوی موجب حصول قطع و یقین و یا اطمینان به معنای یک لغت و لفظی

خارج فقه – جلسه شصتم – اولیاء عقد – مسئله ۱ –ولایت اب و جد – ادله حصر ولایت جد در جد أبی – دلیل دوم، سوم، چهارم، پنجم و بررسی آنها

جلسه ۶۰ – PDF جلسه شصتم اولیاء عقد – مسئله ۱ –ولایت اب و جد – ادله حصر ولایت جد در جد أبی – دلیل دوم، سوم، چهارم، پنجم و بررسی آنها ۱۴۰۳/۰۲/۰۱ خلاصه جلسه گذشته بحث در این بود که آیا ولایت جد منحصر در جد أبی است، یعنی در وسائط هیچ یک زن نباشد، یا جد أبی ولو در وسائط زن هم باشد ولایت دارد. عرض کردیم تقریباً مورد اتفاق است بین شیعه و سنی؛ تنها مخالف در این مسأله ابن ‌جنید است. ابن جنید همانطور که برای أم ولایت قائل است، برای جد أمی یعنی کسی که در وسائط او زن باشد، ولایت قائل است. بحث در ادله انحصار ولایت جد در جد

خارج اصول – جلسه نود و دوم – ۲. حجیت قول لغوی – بررسی مقدمه محقق خراسانی – اشکال محقق اصفهانی و بررسی آن – اشکال بعضی از بزرگان

جلسه ۹۲ – PDF جلسه نود و دوم ۲. حجیت قول لغوی – بررسی مقدمه محقق خراسانی – اشکال محقق اصفهانی و بررسی آن – اشکال بعضی از بزرگان ۱۴۰۳/۰۲/۰۱ خلاصه جلسه گذشته بحث ما در حجیت قول لغوی بود. عرض کردیم محقق خراسانی ابتدائا یک مقدمه ای بیان کردند و بعد از وارد بحث شدند. مقدمه درباره راه های احراز ظهور کلام متکلم بود. گفتند چندین راه وجود دارد و یک توضیحی راجع به این راه ها داده شد. تارتا از راه قطع و یقین ظاهر یک کلام احراز می شود، که این بحثی ندارد و اخری بدوا ظاهر احراز نمی شود