خارج فقه

جلسه ۳۴ – PDF جلسه سی و چهارم مقام دوم: بررسي شروط تعلق خمس به غنميت جنگي– اذن امام ۱۳۹۲/۰۹/۰۶              تا اینجا قول اول و ادله آن مورد بحث قرار گرفت. ادله قول دوم قول دوم این است که خمس در غنیمت مطلقا واجب است چه جنگ به اذن امام باشد و چه به اذن امام نباشد در هر صورت خمس مطلقا در غنائم جنگی واجب است. اين قول در منتهي و مدارك هم تقويت شده است. در اين رابطه چند دليل اقامه شده است: دليل اول: عموم آيه آيه «و اعلموا أنما غنمتم من شيءٍ …» عموميت داشته و در آن قيد اذن امام بيان نشده است. پس به حسب اين آيه فرقي بين

جلسه ۳۳ – PDF جلسه سی و سوم مقام دوم: بررسي شروط تعلق خمس به غنميت جنگي– اذن امام ۱۳۹۲/۰۹/۰۵ خلاصه جلسه گذشته‏: عرض کردیم برای قول اول به دو دلیل استدلال شده دلیل اول اجماع و دلیل دوم روایات بود؛ روایت دوم صحیحه معاویة بن وهب بود تقریب استدلال به این صحیحة را بیان کردیم لکن دو مناقشه و دو اشکال به این صحیحة شده اشکال اول به همراه پاسخ آن را در جلسه گذشته بیان کردیم. اشكال دوم به استدلال به صحيحه معاويه بن وهب: مناقشه دوم معارضه صحیحة حلبی با این روایت است. صحیحة حلبی این است: «عن ابی عبدالله علیه السلام فی الرجل من اصحابنا یکون فی لوائهم فیکون معهم فیصیب غنیمةً قال یؤدی خمسنا و

جلسه ۳۲ – PDF جلسه سی و دوم مقام دوم: بررسي شروط تعلق خمس به غنميت جنگي– اذن امام ۱۳۹۲/۰۹/۰۴ خلاصه جلسه گذشته‏ بحث در ادله قول اول بود عرض کردیم به اجماع تمسک شده که مورد خدشه واقع شد؛ دلیل دوم روایات است که ما روایت اول را مورد بررسی قرار دادیم. روایت دوم هم ذکر شد در روایت دوم عرض کردیم دو تقریب برای استدلال می­توان ذکر کرد تقریب اول استدلال به روایت دوم هم بیان شد؛ تقریب اول فی الواقع برای تمامیت به نوعی محتاج به جمله شرطیه دوم شد بنابراین به حسب واقع اگر بخواهیم یک تقریب تامی از استدلال داشته باشیم باید تقریب دوم را ذکر کنیم در تقریب دوم به مجموع دو جمله شرطیه

جلسه ۳۱ – PDF جلسه سی و یکم مقام دوم: بررسي شروط تعلق خمس به غنيمت جنگي– اذن امام ۱۳۹۲/۰۹/۰۳              خلاصه جلسه گذشته‏ عرض كرديم درباره اعتبار اذن امام (ع) در تعلق وجوب خمس شش قول وجود دارد؛ قول اول كه قول مشهور و در بين قدما مطرح بوده اين است كه اگر قتال به اذن امام باشد، غنيمت خمس دارد و چنانچه جنگ به اذن و اجازه امام نباشد، تمام غنيمت متعلق به امام است. ادله­اي براي اين قول ذكر شده دليل اول اجماع بود كه عرض كرديم اين دليل قابل قبول نيست. دليل دوم: روايات روايت اول: مرسله عباس وراق «عن ابي عبدالله عليه السلام اذا غزا قومٌ بغير اذن الامام فغنموا

جلسه ۳۰ – PDF جلسه سی مقام دوم: بررسي شروط تعلق خمس به غنيمت جنگي–اذن امام ۱۳۹۲/۰۹/۰۲              خلاصه جلسه گذشته‏ عرض کردیم در امر اول از امور هفتگانه یعنی غنائم دار الحرب که متعلق خمس واقع شده است چند مقام از بحث قابل ذکر است مقام اول بحث از وجوب خمس غنائم دار الحرب بود که به همراه بعضی از نکات گذشت. در مقام دوم بحث از آن چیزهایی است که در تعلق خمس به غنیمت دار الحرب شرط شده یعنی برای اینکه خمس واجب باشد چند شرط ذکر شده است حال ما باید در مورد آنچه که به عنوان شرط در وجوب خمس نسبت به غنائم دار الحرب ذکر شده است، بحث کنیم.

جلسه ۲۹ – PDF جلسه بیست و نهم مقام اول – ادله وجوب خمس در غنيمت جنگي ۱۳۹۲/۰۸/۲۹              خلاصه جلسه گذشته‏ در جلسه گذشته متن تحریر بیان شد و اشاره اجمالی به مطالبی که در مورد وجوب خمس در غنائم دار الحرب وجود دارد، کردیم. اما تفصیل مسئله به ترتیبی که در عبارت و متن تحریر آمده را الآن مطرح مي­كنيم. تعريف غنائم دار الحرب منظور از غنائم دار الحرب چیست؟ یعنی آنچه که از اهل حرب بدست می­آید. اهل حرب کفار هستند پس يعني غنائمی که از جنگ بین مسلمین و کفار تحصیل می­شود. فقط برای یادآوری عرض می­کنیم اینکه مراد از اهل حرب مطلق کفار نیستند لذا ایشان در متن عبارت تحریر

جلسه ۲۸ – PDF بیست و هشتم الاول: غنائم دار الحرب ۱۳۹۲/۰۸/۲۸              القول فيما يجب فيه الخمس‏ بعد از بحث پيرامون مقدماتي كه به نظر مي­رسيد ذكر آنها در ابتداي كتاب الخمس لازم است و از آن مقدمات فقط به بعضي در متن تحرير اشاره شده بود، نوبت به بحث از القول فيما يجب فيه الخمس مي­رسد. اينكه خمس در چه اموري واجب است و به چه چيزهايي تعلق پيدا مي­كند به عبارت ديگر منابع خمس و آنچه كه خمس از آن تحصيل مي­شود و پس از آن نوبت به بحث از مصارف خمس خواهد رسيد. مشهور در بين اماميه اين است كه خمس در هفت چيز واجب است «يجب الخمس في سبعة اشياء

جلسه ۲۷ – PDF جلسه بیست و هفتم مقدمه نهم: بررسی ادله اهل سنت بر عدم عموميت «ما غنمتم» ۱۳۹۲/۰۸/۰۶              خلاصه جلسه گذشته نکته­ای در مورد مال حلال مختلط به حرام و زميني كه كافر ذمي از مسلم مي­خرد در جهت ثالثه بحث در این بود که آیا بر مال حلال مختلط به حرام و زمینی که کافر ذمی از مسلمان خریده است، عنوان غنیمت منطبق است یا خیر؟ به عبارت دیگر وجوب خمس در این دو مورد از این باب است که مشمول قاعده عامِ مستفاد از آیه شریفه می­شود و اگر خمس در آنها واجب است به اعتبار صدق عنوان غنیمت بر آنهاست یا وجوب خمس ربطی به شمول آیه نسبت به

جلسه ۲۶ – PDF جلسه بیست و ششم مقدمه هشتم: تأسيس اصل ۱۳۹۲/۰۸/۰۵              خلاصه جلسه گذشته بحث در مقدمه هشتم بود؛ عرض كرديم در مقدمه هشتم سخن از مقتضاي اطلاقات و ادله عامه است يعني اصل در مسئله چيست؟ اين مقدمه كه به دنبال مقدمه هفتم و مطالبي كه در آن مقدمه ذكر شده بود منعقد شده در واقع موضوع آن تأسيس اصل در مسئله است منظور از اصل هم يعني آنچه كه از ادله عامه به دست مي­آيد با قطع نظر از ادله خاصه و روايات خاصه­اي كه ممكن است در مسئله وجود داشته باشد. غرض هم تعيين مرجعي براي رجوع در هنگام شك است آن قاعده و اصلي كه مقتضاي ادله عامه

جلسه ۲۵ – PDF جلسه بیست و پنجم مقدمه هشتم:  تأسيس اصل ۱۳۹۲/۰۸/۰۴              خلاصه جلسه گذشته عرض کردیم نتیجه بحث در مقدمه هفتم این است که غنیمت در لغت و عرف و در روایات و در کلمات فقها و مفسرین به معنای مطلق فائده و منفعت است و لذا به اعتبار این اموری که گفتیم می­توانیم بگوییم در آیه شریفه هم مراد از ما غنمتم مطلق فائده و منفعت است به عبارت دیگر مقتضی برای حمل ما غنمتم بر معنای عموم وجود دارد چون اهل لغت تصریح کرده­اند و در بین اهل لسان و عرف هم به معنای عام است و وجهی برای عدول از معنای عام نیست سیاق آیات و مورد هم موجب