جلسه ۵۶ – PDF جلسه پنجاه و ششم امر دوم: استقلال بحث صحیح و اعم ۱۳۹۲/۱۰/۲۵   خلاصه جلسه گذشته نظر ما در بحث از استقلال مبحث صحیح و اعم از مبحث حقیقت شرعیه این شد که مبحث صحیح و اعم مترتب و متفرع بر بحث حقیقت شرعیه نیست بلکه مستقل از آن می‏باشد. دلیل ما این است که نزاع در مسئله صحیح و اعم را می‏توان بر طبق همه اقوال موجود در مسئله حقیقت شرعیه تصویر کرد، گفتیم تصویر نزاع طبق قول به ثبوت حقیقت شرعیه واضح و روشن است، تصویر نزاع طبق قول منکرین حقیقت شرعیه محل اختلاف واقع شده؛ از کلمات بعضی مثل مرحوم آخوند این چنین بدست آمد که نزاع صحیحی و اعمی بنا بر انکار

جلسه ۵۵ – PDF جلسه پنجاه و پنجم امر دوم: استقلال بحث صحیح و اعم ۱۳۹۲/۱۰/۲۴   خلاصه جلسه گذشته عرض کردیم برای تصویر نزاع صحیح و اعم به نحوی که شامل قول منکرین حقیقت شرعیه و مجازیت استعمالات شارع هم بشود وجوهی ذکر شده، ما تصویر مرحوم آخوند از محل نزاع را بیان کردیم، البته ایشان اشکالی به کلام خود وارد کرد، وجه دوم از طرف محقق نائینی مطرح شده، این وجه در واقع راهی است برای تصویر نزاع به نحوی که اشکال محقق خراسانی وارد نباشد، پس بیان محقق نائینی به نوعی برای این بود که اشکال مطرح شده از طرف مرحوم آخوند را حل کند. وجه سوم: محقق اصفهانی بیانی در تقریرات مرحوم شیخ انصاری وارد شده

جلسه ۵۴ – PDF جلسه پنجاه و چهارم امر دوم: استقلال بحث صحیح و اعم ۱۳۹۲/۱۰/۲۳   خلاصه جلسه گذشته بحث پیرامون وجوهی بود که برای تصویر نزاع در مسئله صحیح و اعم طبق نظر منکرین حقیقت شرعیه ارائه شده بود. اختلاف است که آیا اصلاً نزاع در مسئله صحیح و اعم را می‏توان طبق قول به عدم ثبوت حقیقت شرعیه و مجازیت استعمالات شارع تصویر کرد یا نه؟ عرض کردیم وجوهی برای تصویر نزاع طبق این قول ذکر شده؛ وجه اول وجهی است که از طرف مرحوم آخوند ارائه شده که تفصیل آن در جلسه گذشت بیان شد، ایشان نزاع را تصویر کرد و گفت امکان دارد که کسی حقیقت شرعیه را قبول نداشته باشد و مدعی باشد شارع

جلسه ۵۳ – PDF جلسه پنجاه و سوم امر دوم: استقلال بحث صحیح و اعم (حق در مسئله) ۱۳۹۲/۱۰/۲۲   خلاصه جلسه گذشته بحث در استقلال یا عدم استقلال بحث صحیح و اعم از بحث حقیقت شرعیه بود، عرض کردیم به مرحوم آخوند نسبت داده شده و بعضی از کلام ایشان استفاده کرده‏اند که ایشان هم نهایتاً قائل به این است که بحث صحیح و اعم متفرع بر بحث حقیقت شرعیه است، یعنی این نزاع را در غیر فرض قول به حقیقت شرعیه قابل تصویر نمی‏دانند. عرض کردیم حق در مسئله این است که این بحث کاملاً مستقل از بحث حقیقت شرعیه است، یعنی همه آراء و انظار و اقوالی که در بحث حقیقت شرعیه وجود دارد می‏توانند در نزاع

جلسه ۵۲ – PDF جلسه پنجاه و دوم امر دوم: استقلال بحث صحیح و اعم ۱۳۹۲/۱۰/۲۱   خلاصه جلسه گذشته عرض کردیم در بحث صحیح و اعم اموری به عنوان مقدمه لازم است بیان شود، امر اول پیرامون عنوان بحث بود که نتیجه بحث در امر اول این شد که بر خلاف مشهور که عنوان بحث را این گونه مطرح کرده که آیا الفاظ عبادات و معاملات برای خصوص صحیح وضع شده‏اند یا برای اعم از صحیح و فاسد؟ و بر خلاف مرحوم آخوند که گفتند عنوان بحث این است که الفاظ عبادات و معاملات اسم برای خصوص صحیح هستند یا برای اعم از صحیح و فاسد؟ ما عرض کردیم تبعاً للامام (ره) و محقق اصفهانی حق این است که

جلسه ۵۱ – PDF جلسه پنجاه و یکم امر اول: عنوان بحث- نظر محقق اصفهانی و امام (ره) ۱۳۹۲/۱۰/۱۸   خلاصه جلسه گذشته بحث پیرامون عنوانی بود که برای مسئله صحیح و اعم ذکر شده، دو عنوان را مورد بررسی قرار دادیم؛ یکی عنوانی که تا زمان محقق خراسانی در کتاب‏ها مطرح شده و منسوب به مشهور است، دیگری عنوانی است که از طرف مرحوم آخوند مطرح شده است. هر دو عنوان محل اشکال است، نتیجه این شد که نه عنوان مشهور و نه عنوان مرحوم آخوند جامع و فراگیر نیست و همه اقوال و انظار را شامل نمی‏شود، محذور عنوان برگزیده مرحوم آخوند اگر چه کمتر از عنوانی است که مشهور برای بحث صحیح و اعم اختیار کرده ولی

جلسه ۴۹ – PDF جلسه چهل و نهم امر اول: عنوان بحث ۱۳۹۲/۱۰/۱۶   خلاصه جلسه گذشته عرض کردیم در ابتدای بحث صحیح و اعم لازم است اموری را به عنوان مقدمه مورد بررسی قرار دهیم، چون برخی دوستان جلسه قبل حضور نداشتند، خلاصه بحث را بیان می‏کنیم. امر اول درباره عنوان این بحث است که ما چه عنوانی را برای این بحث انتخاب کنیم، قهراً عنوان بحث باید یک عنوان جامع باشد که در برگیرنده همه آراء و انظار مربوط به آن بحث باشد. گفتیم سه عنوان در رابطه با بحث صحیح و اعم مطرح شده؛ عنوان اول که مشهور از قدما تا زمان محقق خراسانی بیان کرده‏اند این بود که: «انّ الفاظ العبادات و المعاملات هل هی موضوعةٌ

جلسه ۴۸ – PDF جلسه چهل و هشتم امر اول: عنوان بحث- نظر مشهور ۱۳۹۲/۱۰/۱۵   صحیح و اعم بحث جدیدی که از امروز شروع می‏کنیم بحث صحیح و اعم است، در مورد عنوان این بحث اختلافاتی واقع شده است، قبل از اینکه اصل بحث را ذکر کنیم که صحیحی و اعمی چه می‏گویند، این نزاع چه ثمره‏ای دارد، ادله اینها را ذکر و بررسی کنیم و حق در مسئله معلوم شود لازم است مقدماتی را مورد بررسی قرار دهیم که یکی از آن مقدمات در رابطه با عنوان این بحث است، مقدمه دیگر این است که آیا مبحث صحیح و اعم متفرع و مترتب بر بحث حقیقت شرعیه است یا بحث مستقلی است؟ مسئله دیگر که باید مورد بحث

جلسه ۴۷ – PDF جلسه چهل و هفتم مقام سوم: کیفیت وضع در باب حقیقت شرعیه (الوضع بالاستعمال-وضع تعیّنی) ۱۳۹۲/۰۹/۲۷              خلاصه جلسه گذشته بحث در بررسی اشکالی بود که به محقق خراسانی ایراد شده، نظریه مرحوم آخوند این بود که ثبوتاً وضعِ بالاستعمال امتناع ندارد، محقق اصفهانی اشکالی بر کلام مرحوم آخوند وارد کرده و خودش از آن پاسخ داد، اشکال ایشان این بود که اگر قائل به وضعِ بالاستعمال شویم اجتماع دو لحاظ آلی و استقلالی در شیء واحد (حکایت و دلالت) پیش خواهد آمد به این نحو که دلالت هم باید ملحوظ به لحاظ استقلالی باشد و هم ملحوظ به لحاظ آلی و اجتماع دو لحاظ آلی و استقلالی در دلالت در

جلسه ۴۶ – PDF جلسه چهل و ششم مقام سوم: کیفیت وضع در باب حقیقت شرعیه (الوضع بالاستعمال) ۱۳۹۲/۰۹/۲۶   خلاصه جلسه گذشته عرض کردیم نسبت به نظریه مرحوم آخوند مبنی بر امکان وضعِ بالاستعمال اشکالی مطرح شده، اصل اشکال این بود که ثبوتاً وضعِ بالاستعمال ممتنع است، چون مستلزم اجتماع دو لحاظ آلی و استقلالی در شیء واحد است و این عقلاً ممتنع است. محقق نائینی یک تقریب و محقق اصفهانی تقریب دیگری از این اشکال بیان کردند، نظر محقق نائینی این بود که قول به وضعِ بالاستعمال منجر به این می‏شود که لفظ هم ملحوظ به لحاظ استقلالی باشد و هم ملحوظ به لحاظ آلی، دو پاسخ از این بیان محقق نائینی ذکر کردیم؛ یکی پاسخ محقق عراقی