جلسه ۹۱ – PDF  جلسه نود و یکم صیغه أمر –جهت اول:مدلول صیغه أمر-نظر محقق خراسانی ۱۳۹۳/۰۱/۱۷   خلاصه جلسه گذشته چون اواخر بحث دیروز ضبط نشده بود قهرا باید بخشی از بحث دیروز را اعاده کنیم و لذا سعی میکنم خیلی مختصر، مباحث دیروز را مجددا بیان کنم. اصل بحث در مورد صیغه أمر بود. عرض کردیم در صیغه أمر، مثل ماده أمر در چند جهت بحث خواهیم داشت و چند مبحث را مطرح خواهیم کرد. جهت اول: مدلول صیغه أمر جهت اول، بحث از مدلول صیغه أمر است که اصلا صیغه أمر به چه معنا است؟ موضوع له آن چیست؟ در مورد صیغه أمر هم بیان کردیم که منظور، هیئت إفعل و ما یشابهها است. در این رابطه

جلسه ۹۰ – PDF  جلسه نود صیغه أمر ۱۳۹۳/۰۱/۱۳   خلاصه جلسه گذشته بحث در ماده أمر تمام شد. در ماده أمر یعنی (أ، م، ر) در چهار جهت بحث کردیم. جهت اول: مدلول و موضوع له ماده أمر چیست؟ در این جهت اختلاف وجود داشت. بعضی قائل بودند که بین چند معنا مشترک لفظی است و برخی معتقد بودند که مشترک معنوی است یعنی فقط یک معنا دارد. مرحوم آقای آخوند قائل به این شد که ماده أمر، مشترک لفظی بین دو معنای طلب و شیء است. محقق نائینی و محقق اصفهانی هر کدام نظراتی داشتند. محقق نائینی قائل به اشتراک معنوی بود و محقق اصفهانی هم ابتدائا یک نظری را فرمود و در نهایت از نظر خود عدول

جلسه ۸۹ – PDF  جلسه هشتاد و نهم جهت چهارم: معنای امر؛ طلب حقیقی یا انشائی ۱۳۹۳/۱۲/۲۴   بررسی نظر محقق خراسانی عرض کردیم به نظر محق خراسانی معنای ماده امر، طلب انشائی است. دلیل ایشان هم بر این ادعا تبادر بود. این نظر مورد قبول بسیاری از بزرگان هم واقع شده ولی واقع این است که این نظر و دلیلی که بر آن اقامه شده مخدوش است. ایشان فرمود: متبادر از طلب یا امر مادتا و هیئتا، طلب انشائی است در حالی که اگر دقت شود، آنچه از امر و طلب متبادر است معنا و مفهوم طلب است یعنی اگر کسی امر کند و بگوید: امرتک یا با صیغه افعل از کسی چیزی را درخواست کند، آنچه به ذهن

جلسه ۸۸ – PDF  جلسه هشتاد و هشتم جهت چهارم: معنای امر؛ طلب حقیقی یا انشائی ۱۳۹۳/۱۲/۲۳   جهت چهارم: معنای امر؛ طلب حقیقی یا انشائی                                            از مباحث مربوط به ماده امر، یک جهت باقی مانده که بعد از آن مرحوم آخوند و به تبع ایشان دیگران وارد بحث طلب و اراده و سپس جبر و تفویض شده اند. بحث در ماده امر در این بود که معنای ماده امر عبارت از طلب یا طلب و معنای دیگر به صورت مشترک لفظی یا مشترک معنوی است. قدر مسلم آن است که طلب یک معنا از معانی ماده امر است. سخن در این است که مقصود از طلب به عنوان معنا و مدلول ماده امر، طلب انشائی است یا حقیقی؟ این

جلسه ۸۷ – PDF  جلسه هشتاد و هفتم جهت سوم: معنای امر؛ طلب وجوبی یا اعم از وجوبی و استحبابی ۱۳۹۳/۱۲/۲۰   خلاصه جلسه گذشته در مورد دو روایتی که در جلسه قبل بیان کردیم چه بسا کسی از این دو روایت استفاده کند که در شرع، امر به معنای وجوب نیست چون روایت اول ظهور وجوب دارد و روایت دوم ظهور در استحباب دارد و لذا ایندو متعارضند و اگر نتوانیم بین آن ها جمع کنیم دیگر نمی توان حکم عقلاء را به نصوص شرعیه تایید کرد. البته حکم عقلا مادامی که در شرع ردعی از آن نشده برای استدلال کافی است یعنی اگر حکم عقلاء توسط شارع منع شود، دیگر ارزشی ندارد. بررسی تاثیر تعارض دو روایت در

جلسه ۸۶ – PDF  جلسه هشتاد و ششم جهت سوم: معنای امر؛ طلب وجوبی یا اعم از وجوبی و استحبابی ۱۳۹۳/۱۲/۱۹   خلاصه جلسه گذشته بحث درباره آخرین دلیل و یا به عبارت دیگر، آخرین نظر در مورد دلالت ماده امر بر طلب وجوبی بود. در این دلیل نه به وضع و نه به اطلاق و نه به آیات و روایات و نه به حکم عقل استناد نشده بلکه دلالت امر بر طلب وجوبی مستند به سیره عقلاء است. عرض کردیم امام(ره) این مطلب را بیان کرده ولی ایشان این توضیح و تقریر را در بحث دلالت صیغه امر بر طلب وجوبی ذکر کرده اما در بحث از ماده امر ضمن رد سایر ادله، اقوال و انظار می فرماید: «والعمدۀ

جلسه ۸۴ – PDF  جلسه هشتاد و چهارم جهت سوم: معنای امر؛ طلب وجوبی یا اعم از وجوبی و استحبابی ۱۳۹۳/۱۲/۱۷   ادامه اشکال به دلیل پنجم(محقق بروجردی) خامساً: به طور کلی بحث ما پیرامون امر وارد در قرآن و روایات است. غرض از بحث از معنای امر این است که ما بدانیم چنانچه امر بمادته در آیات و روایات استعمال شد، آیا باید حمل بر طلب وجوبی شود یا قابل حمل بر استحباب نیز می باشد؟ امر طبق بیان محقق بروجردی اگر با مقارنات شدیده همراه باشد، از آن وجوب انتزاع می شود و اگر با مقارنات ضعیفه همراه باشد، از آن استحباب انتزاع می شود. اشکال این است که در لسان آیات و روایات، آن مقارناتی که ایشان

جلسه ۸۳ – PDF  جلسه هشتاد و سوم جهت سوم: معنای امر؛ طلب وجوبی یا اعم از وجوبی و استحبابی ۱۳۹۳/۱۲/۱۶   خلاصه جلسه گذشته بحث در ادله کسانی است که قائل به ظهور ماده امر در طلب وجوبی هستند. عرض کردیم برخی از کسانی که معتقدند امر ظهور در طلب وجوبی دارد، آن را مستند به وضع می دانند لذا به دلیل تبادر تمسک کرده اند و بعضی از کسانی که قائلند امر به معنای طلب وجوبی است، آنرا مستند به اطلاق می دانند. گروهی نیز آن را مستند به حکم عقل می دانند. تفاوت نظر محقق عراقی و محقق بروجردی از جمله کسانی که معتقد است امر به معنای طلب وجوبی است و ظهور امر در طلب وجوبی

جلسه ۸۲ – PDF  جلسه هشتاد و دوم جهت سوم: معنای امر؛ طلب وجوبی یا اعم از وجوبی و استحبابی ۱۳۹۳/۱۲/۱۱   خلاصه جلسه گذشته دلیل چهارم اخذ به اطلاق و مقدمات حکمت بود که محقق عراقی فرمودند. محقق عراقی معتقد است که اقتضای اطلاق و مقدمات حکمت این است که امر ظهور در وجوب دارد، بر خلاف مشهور که تقریبا دلالت امر بر وجوب را بالوضع می دانستند چون به تبادر و آیات و روایات استناد کرده بودند که مورد بررسی قرار گرفت. به هر حال محصل بیان اول محقق عراقی این است که به طور کلی در حقائق تشکیکی که دارای مرتبه ضعیف و مرتبه شدید هستند، از آنجا که مرتبه شدید، مرتبه کامل است و مرتبه ضعیف،

جلسه ۸۱ – PDF  جلسه هشتاد و یکم جهت سوم: معنای امر؛ طلب وجوبی یا اعم از وجوبی و استحبابی ۱۳۹۳/۱۲/۰۹   بحث در ادله قول به دلالت امر بر خصوص طلب وجوبی بود. تا اینجا دو دلیل ذکر شد و مورد بررسی قرار گرفت. دلیل سوم: روایات به بعضی از روایات استناد شده مبنی بر اینکه امر به معنای طلب وجوبی است از جمله نبوی شریف که فرمودند: «لولا ان اشق علی امتی لأمرتهم بالسواک عند کل صلاۀ» در این روایت به جهت وجود دو قرینه، کلمه «لأمرتهم» دال بر طلب وجوبی است. بر اساس این روایت پیامبر مکرم اسلام می فرماید: اگر نبود که من بر امت خودم مشقت و دشواری ایجاد می کردم، آنها را به مسواک