فروردین ۱۳۹۹(فرمت تاریخ آرشیو ماهانه)

جلسه هفتم-وجه اختصاص هدایت به متقین

جلسه ۷ – PDF جلسه هفتم وجه اختصاص هدایت به متقین ۱۳۹۶/۰۸/۰۷ وجه اختصاص هدایت به متقین بحث در آخرین جمله این آیه یعنی «هدی للمتقین» بود، عرض کردیم یک سوال اساسی در اینجا وجود دارد و آن اینکه اگر هدایت در قرآن و شامل همه مردم می‌شود، پس چرا در مقابل، در برخی آیات دیگر به گروه‌های خاصی اختصاص پیدا کرده است، گاهی به مؤمنین، و گاهی به محسنین و گاهی به مسلمین، و در این آیه هم به متقین، وجه اختصاص هدایت به این گروه‌ها و یا به خصوص متقین در این آیه چه چیزی می‌باشد، جواب‌هایی به این سوال داده شده است، یک جواب را مرحوم شیخ طوسی در تفسیر تبیان فرموده و صاحب مجمع البیان هم

جلسه ششم-آیه دوم- پیام‌های کلی آیه-معنای «لاریب فیه»

جلسه ۶ – PDF جلسه ششم آیه دوم- پیام‌های کلی آیه-معنای «لاریب فیه» ۱۳۹۶/۰۸/۰۶   پیام‌های کلی آیه در مورد پیام‌های کلی این آیه عرض کردیم بنابر بعضی احتمالات دو پیام و بنابر برخی احتمالات سه پیام از این آیه قابل استفاده است، لذا چند احتمال در این‌باره مقصود است که به برخی از آن اشاره می‌شود: ۱.بنابر این احتمال که «ذلک الکتاب» به «الم» مرتبط باشد، به نوعی شاید بتوان سه پیام را از این آیه استفاده کرد، منظور از ارتباط الم با ذلک الکتاب این است که الم مبتدا و ذلک هم مبتدا دوم، و کتاب خبر آن باشد و مجموع این جمله خبر مبتدای اول، یعنی «الم، ذلک الکتاب» معنا دراین صورت این‌گونه می‌شود که «حروف المعجم،

جلسه پنجم-آیه دوم- مفردات- پیام‌های کلی آیه دوم

جلسه ۵ – PDF جلسه پنجم آیه دوم- مفردات- پیام‌های کلی آیه دوم ۱۳۹۶/۰۸/۰۱    در بحث از مفردات آیه دوم درباره کلمه «ذلک» مطالبی که تا حدی لازم بود عرض کردیم. ۲.«کتاب» اما در مورد کلمه«کتاب» بایدعرض کنیم، موارد استعمال این کلمه در قرآن بسیار است. «کتاب» در قرآن به هشت معنا وارد شده است، بنده خیلی سریع این معانی را مرور می‌کنم. این نکته را مد نظر داشته باشید که بعضی از مطالبی که در اینجا مطرح می‌شود هرچند باعث می‌شود که به کندی پیش رویم اما به هر حال یک مطالب کلی است که هم مفید است و هم در جاهای دیگر ما را از طرح آن بی نیاز می‌کند، مثل همین مسئله محل بحث که کتاب

جلسه چهارم-آیه اول- حروف مقطعه اسم یا حرف؟ – اعراب و بناء حروف مقطعه

جلسه ۴ – PDF جلسه چهارم آیه اول- حروف مقطعه اسم یا حرف؟ – اعراب و بناء حروف مقطعه ۱۳۹۶/۰۷/۳۰    در مورد معنای حروف مقطعه، احتمالات و معانی مختلف و اقوال گوناگون بیان شد و نظر مختار هم در این رابطه بیان شد و اشکال و ایرادی که ممکن بود به این نظر وارد شود همراه با پاسخ آن ذکر شد. دو مطلب دیگر در مورد حروف مقطعه باقی مانده که ان‌شاالله عرض کنیم و بعد به سراغ آیه بعد برویم. حروف مقطعه، اسم یا حرف؟ یکی اینکه حروف مقطعه با اینکه شهرت به عنوان حروف پیدا کرده‌اند در واقع اسم هستند نه حرف، همه مقطعاتی که در سور مختلف قرآن ذکر شده‌اند حرف نیستند بلکه اسم هستند، دلیل

جلسه سوم-آیه اول-«الم» حروف مقطعه- حق در مسئله

جلسه ۳ – PDF جلسه سوم آیه اول-«الم» حروف مقطعه- حق در مسئله ۱۳۹۶/۰۷/۲۹    خلاصه جلسه گذشته در مورد حروف مقطعه یا مقطعات اقوال و احتمالات مختلفی از نظر معنایی ذکر شده است، تا اینجا به بیست احتمال و معنا اشاره کردیم، در این بین بعضی از این احتمالات مؤیدات روایی دارد، یعنی روایاتی وارد شده است که می‌تواند به عنوان مستند این معانی ذکر شود، بعضی از آنها ضمن اینکه مؤید روایی ندارد دچار اشکال است اساساً و برخی هم چون دلیلی بر آن نیست صرفاً در حد یک احتمال است، شاید اکثر این معانی از این قبیل باشند. عمده این است که ما در بین این احتمالات و اقوال ببینیم حق در مسئله کدام است و کدامیک

جلسه دوم-آیه اول: «الم» حروف مقطعه

جلسه ۲ – PDF جلسه دوم آیه اول: «الم» حروف مقطعه ۱۳۹۶/۰۷/۲۳     در مورد سوره بقره آیه اول یا خود بسمله، مطالبی که در ابتدای سوره حمد گفته شد کفایت می‌کند، دیگر راجع به نکاتی که در بسم الله الرحمن الرحیم است بحث نمی‌کنیم، چون در بسمله سوره حمد این نکات و مطالب مورد اشاره و بررسی قرار گرفت. آیه اول: «الم» حروف مقطعه اولین آیه«الم» است، که به عنوان یکی از حروف مقطعه مطرح است، بطور کلی در قرآن ۲۹ سوره با این مقطعات آغاز شده است که ۲۷ سوره از این سور مکی است و ۲ سوره مدنی است، یعنی سوره بقره و سوره آل عمران، و به نام مقطعات یا فواتح السور یا حروف الفواتح

جلسه اول-مقدمه

جلسه ۱ – PDF جلسه اول مقدمه ۱۳۹۶/۰۷/۲۲     مقدمه ۱. سوره بقرة که یک سوره مدنی است الا یک آیه و آن هم آیه ۲۸۱ که آیه¬ای است که در یوم النحر در منی و در حجة الوداع نازل شد«وَاتَّقُوايَوْمًاتُرْجَعُونَفِيهِإِلَىاللَّهِ» در مورد تعداد آیات این سوره اختلاف نظر وجود دارد ولی معروف و مشهور ۲۸۶ آیه است، برخی ۲۸۴ گفته اند، در نزد کوفی‌ها عددی که برای آیات این سوره گفته شده ۲۸۶ است و این بر اساس روایتی است که از امیرالمؤمنین(ع) روایت شده است، طبق نظر بصری‌ها ۲۸۷ و طبق نظر حجازی‌ها ۲۸۵ و طبق نظر شامی‌ها ۲۸۴ آیه است. ۲.این سوره به نام بقرة نامیده شده است و وجه تسمیهای برای آن ذکر شده است

جلسه سي و يكم-ادله قرینه بودن روایات برای تبیین آیات قرآن

جلسه ۳۱ – PDF جلسه سي و يكم ادله قرینه بودن روایات برای تبیین آیات قرآن ۱۳۹۰/۰۳/۰۸   اهمیت روایات در تفسیر قرآن به مناسبت بحثی که ما در امکان تفسیر قرآن و جواز تفسیر قرآن مطرح کردیم مختصری درباره اهمیت روایات در تفسیر قرآن اشاره می­کنیم؛ یعنی روایات به عنوان قرائن ناپیوسته آیات قرآن در تفسیر بسیار مهم هستند. در تقسیم بندی قرائن تفسیر قرآن، تقسیماتی ذکر کرده­اند که ما فعلاً راجع به آن بحث نمی­کنیم؛ مثلاً در یک تقسیم بندی، قرائن قرآن تقسیم می­شوند به قرائن لفظی و غیرلفظی، در تقسیم دیگری که در عرض این تقسیم قرار دارد می­گویند قرائن آیات قرآنی یا پیوسته است و یا غیر پیوسته و به حسب تداخلی که این تقسیمات پیدا

جلسه سي ام-ادله قائلین به عدم جواز تفسیر برای غیر معصومین(ع)

جلسه ۳۰ – PDF جلسه سي ادله قائلین به عدم جواز تفسیر برای غیر معصومین(ع) ۱۳۹۰/۰۳/۰۱   خلاصه جلسه گذشته بحث ما در مورد جواز تفسیر قرآن برای غیر معصومین(ع) بود، بعد از اینکه امکان تفسیر ثابت شد نوبت رسید به اینکه آیا شرعاً مجاز به تفسیر هستیم یا نه؟ یعنی از شرع دلیل بر این مسئله وجود دارد یا نه؟ در مورد جواز تفسیر عرض کردیم جمعی قائلند به اینکه تفسیر قرآن برای غیر معصومین(ع) جایز نیست، در مقابلِ اکثریت قریب به اتفاق علماء شیعه و سنی، جمع قلیلی از اخباریون شیعه معتقدند به عدم جواز تفسیر قرآن برای غیر معصومین(ع)، ادله­ای را از روایات اقامه کردند برای اینکه تفسیر برای غیر معصومین جایز نیست چند دسته روایات بود

جلسه بيست و نهم-ادله قائلین به عدم جواز تفسیر برای غیر معصومین(ع)

جلسه ۲۹ – PDF جلسه بيست و نهم ادله قائلین به عدم جواز تفسیر برای غیر معصومین(ع) ۱۳۹۰/۰۲/۲۵   خلاصه جلسه گذشته بعد از بحث از امکان تفسیر که گفتیم امکان تفسیر وجود دارد به بحث جواز تفسیر رسیدیم؛ یعنی آیا تبیین معانی آیات و کشف مدالیل و مقاصد آیات فقط مختص به پیامبر(ص) و اهل بیت(ع) است یا اینکه دیگران هم مجاز به تفسیر هستند؟ البته این تفسیری که از جواز آن بحث می­کنیم تفسیر منطبق بر قواعد و اصول و ضوابط معین می­باشد نه تفسیر بی ضابطه، پس موضوع نزاع و بحث این است که آیا ما شرعاً مجاز به تفسیر هستیم یا نه؟ عرض کردیم در این رابطه دو قول وجود دارد: اکثریت قریب به اتفاق علماء