جلسه ۴۷ – PDF جلسه چهل و هفتم آیه بیست و سوم_ جمع بین آیه دوم و آیه بیست و سوم ۱۳۹۷/۰۱/۲۰   جمع بین آیه دوم و آیه بیست و سوم عرض کردیم یک سوالی در مورد آیه بیست و سوم و آنچه در آیه دوم گفته شده، ممکن است مطرح شود، چون در آیه دوم سوره بقرة فرمود:« ذَلِکَ الْکِتَابُ لا رَیْبَ فِیهِ»، ظاهر این آیه این است که در قرآن جای ریب و شک وتردید نیست، اما در این آیه می‌فرماید:« وَإِنْ کُنْتُمْ فِی رَیْبٍ مِمَّا نَزَّلْنَا عَلَى عَبْدِنَا»، ظهور این آیه دراین است که پس امکان شک و ریب در قرآن است که می‌فرماید اگر در این چیزی که بر بنده ما نازل شده است شک

جلسه ۴۶ – PDF جلسه چهل و ششم آیه بیست و سوم_ مفردات ۱۳۹۷/۰۱/۱۹     خلاصه جلسه گذشته در مورد آیه بیست و سوم نکات و مطالبی را عرض کردیم، آیه این بود که «وَإِنْ کُنْتُمْ فِی رَیْبٍ مِمَّا نَزَّلْنَا عَلَى عَبْدِنَا فَأْتُوا بِسُورَةٍ مِنْ مِثْلِهِ وَادْعُوا شُهَدَاءَکُمْ مِنْ دُونِ اللَّهِ إِنْ کُنْتُمْ صَادِقِینَ» در مورد ارتباط این آیه با آیات قبل و اینکه این آیه در واقع هم اثبات نبوت می‌کند و هم در مقام تحدی است، مطالبی را عرض کردیم، اینکه در قرآن اختلاف در تحدی وجود دارد و بعضاً تحدی به کل قرآن می‌شود و گاهی تحدی به ده سوره و گاهی به یک سوره، این را هم توضیح دادیم. گفتیم این ممکن است به حسب

جلسه ۴۵ – PDF جلسه چهل و پنجم آیه بیست و سوم ۱۳۹۷/۰۱/۱۸     آیه بیست و سوم «وَإِنْ کُنْتُمْ فِی رَیْبٍ مِمَّا نَزَّلْنَا عَلَى عَبْدِنَا فَأْتُوا بِسُورَةٍ مِنْ مِثْلِهِ وَادْعُوا شُهَدَاءَکُمْ مِنْ دُونِ اللَّهِ إِنْ کُنْتُمْ صَادِقِینَ» اگر در آنچه که ما بر بنده خویش نازل کردیم ریب و شک و تردید دارید، پس به یک سوره از آنچه که او آورده است شما هم اتیان کنید و یک سوره ای مثل سوره های کتاب او بیاورید و به غیر از خداوند از همه کسانی که می‌توانید یاری و مساعدت بطلبید اگر راست می‌گویید.» این آیه از آیاتی است که هم از ادله اثبات نبوت است و هم از آیات تحدی محسوب می‌شود و نتیجه آن تبیین دروغ

جلسه ۴۴ – PDF جلسه چهل و چهارم آیه ۲۲- بخش ششم«و انتم تعلمون» ۱۳۹۶/۱۲/۲۰   بخش ششم«و انتم تعلمون» یک جمله و یک عبارت باقی مانده و آن هم عبارت «و أنتم تعلمون» است. این جمله حالِ برای فاعلِ «لاتجعلوا» است. چون قبل از آن فرمود: «فلا تجعلوا لله أنداداً» عرض شد این عبارت مبیّن بخش سلبی توحید است. چون توحید همیشه متضمن دو بخش است: یکی بخش ایجابی و یکی هم بخش سلبی. مثل «لا إله إلا الله» که هم وجود خدا را اثبات می‎کند و هم وجود شریک را برای خداوند تبارک و تعالی نفی می‎کند یا مثلاً در آیه دیگری این دو بخش به صورت واضح و روشن بیان شده است: «وَ لَقَدْ بَعَثْنا في‏ كُلِّ

جلسه ۴۳ – PDF جلسه چهل و سوم آیه ۲۲- بخش پنجم(فلا تجعلوا لله أنداداً) ۱۳۹۶/۱۲/۱۹   بحث در آیه ۲۲ بود. چهار بخش از بخش‎های این آیه تفسیر شد و اجمالاً مطالبی که در این مقام لازم بود بیان شود، گفته شد. بخش پنجم(فلا تجعلوا لله أنداداً) بخش پنجم این است: «فَلا تَجْعَلُوا لِلَّهِ أَنْداداً وَ أَنْتُمْ تَعْلَمُونَ». در این بخش از آیه، به دنبال بیان جنبه سلبیِ توحید است که در دو آیه قبل بیان شده است. آیه بیست و یکم با این خطاب شروع شد: «يا أَيُّهَا النَّاسُ اعْبُدُوا رَبَّكُمُ‏ الَّذي خَلَقَكُمْ»؛ در آن آیه امر به عبادت ربّ شد و از همه گروه‎ها و اصناف خواست که پروردگار خود را عبادت کنند. آن آیه جنبه ایجابی

جلسه ۴۲ – PDF جلسه چهل و دوم آیه22_ بخش سوم( و انزل من السماء ماء…) ۱۳۹۶/۱۲/۱۴    عرض کردیم در آیه ۲۲ چند بخش قابل بحث است، در جلسات گذشته درباره دو بخش از این آیه مطالبی را ارائه کردیم، بخش اول«الَّذِی جَعَلَ لَکُمُ الأرْضَ فِرَاشًا» و بخش دوم«وَالسَّمَاءَ بِنَاءً»بود. بخش سوم آیه: « وَأَنْزَلَ مِنَ السَّمَاءِ مَاءً فَأَخْرَجَ بِهِ مِنَ الثَّمَرَاتِ رِزْقًا لَکُمْ» این بخش از آیه درباره باران و آثاری است که در کره زمین برجای می‌گذارد، چون مفاد آیه بیست و دوم تبیین ربوبیت خداوند در قالب نمونه هایی از نعمت‌های ظاهری خداوند است، در این آیه و آیه قبل اصول کلی نعمت‌های ظاهری را بیان کرده است یعنی خلق و ایجاد انسان و کره زمین

جلسه ۴۱ – PDF جلسه چهل و یکم آیه 22_ بخش دوم: « وَالسَّمَاءَ بِنَاءً» ۱۳۹۶/۱۲/۱۳   ادامه جلسه گذشته بحث در آیه ۲۲ سوره بقرة بود« الَّذِی جَعَلَ لَکُمُ الأرْضَ فِرَاشًا وَالسَّمَاءَ بِنَاءً وَأَنْزَلَ مِنَ السَّمَاءِ مَاءً فَأَخْرَجَ بِهِ مِنَ الثَّمَرَاتِ رِزْقًا لَکُمْ فَلا تَجْعَلُوا لِلَّهِ أَنْدَادًا وَأَنْتُمْ تَعْلَمُونَ»، عرض کردیم این آیه در واقع مشتمل بر چهار بخش می‌باشد، در مورد بخش اول جلسه قبل صحبت کردیم« الَّذِی جَعَلَ لَکُمُ الأرْضَ فِرَاشًا». معنای فراش  یک روایتی در مورد معنای فراش در ذیل بخش اول باقی مانده است، این روایت را بخوانیم و بعد به سراغ بخش دوم برویم. عرض کریم فراش به معنای بستر استراحت است، از ارض تعبیر به فراش شده است. برای اینکه معنای فراش در

جلسه ۴۰ – PDF جلسه چهلم آیه22_ بخش اول: الَّذِی جَعَلَ لَکُمُ الأرْضَ فِرَاشًا ۱۳۹۶/۱۲/۱۲   آیه بیست و دوم «الَّذِی جَعَلَ لَکُمُ الأرْضَ فِرَاشًا وَالسَّمَاءَ بِنَاءً وَأَنْزَلَ مِنَ السَّمَاءِ مَاءً فَأَخْرَجَ بِهِ مِنَ الثَّمَرَاتِ رِزْقًا لَکُمْ فَلا تَجْعَلُوا لِلَّهِ أَنْدَادًا وَأَنْتُمْ تَعْلَمُونَ» معنای آیه بیست و دوم این است که خداوندی که زمین را برای شما فراش و بستر قرار داد و آسمان را بنایی برافراشته و از آسمان باران برای شما نازل کرد، آنگاه به واسطه نزول باران از آسمان میوه‌ها و ثمراتی خارج کرد که رزق و روزی شما باشند، پس برای خداوند مثل و شریک قرار ندهید« وَأَنْتُمْ تَعْلَمُونَ». ارتباط آیه با آیات قبل ربط این آیه به آیه قبل و آیات قبل از آن این

جلسه ۳۹ – PDF جلسه سی و نهم آیه 21_ گستره عبادت ۱۳۹۶/۱۲/۰۷   خلاصه جلسه گذشته محصل مطالبی که درباره آیه بیست و یکم بیان شد این است که در این آیه خداوند متعال خطاب به عموم مردم و اصناف سه‌گانه که در آیات قبل از آن‌‌ها نام برده شد می‌فرماید خدا را عبادت کنید و امید است که نتیجه عبادت شما تقوای الهی باشد، استدلالی هم که در این آیه بر لزوم عبادت ذکر شده هم توضیح داده شد. گستره عبادت عمده این است که دامنه و گستره عبادت در چه محدوده‌ای است؟ چون به نظر بدوی عبادت صرفا مناسک و اعمالی است که در اصطلاح فقهی از آنها به عنوان عبادت یاد می‌شود، یعنی اعمالی که انسان

جلسه ۳۸ – PDF جلسه سی و هشتم آیه21_«والذین من قبلکم» و «لعلکم تتقون» ۱۳۹۶/۱۲/۰۶   خلاصه جلسه گذشته در مورد آیه بیست و یکم نسبت به بخش اول آیه که جمله«یَا أَیُّهَا النَّاسُ اعْبُدُوا رَبَّکُمُ الَّذِی خَلَقَکُمْ» می‌باشد، عرض کردیم متضمن بیان سه اصل در مورد عبادت است، یکی اصل لزوم عبادت و دوم اینکه معبود ربّ ما می‌باشد، و سوم اینکه معبود خالق ما هم است، یعنی ملازمه بین ربوبیت و خالقیت. انواع سه‌گانه استدلال بر لزوم عبادت در قرآن همین‌جا لازم است به این مطلب اشاره کنیم که بطور کلی در قرآن برای بیان لزوم عبادت به طرق مختلفی استدلال شده است، البته معمولاً در قرآن برای احکام جزئیه استدلال نمی‌شود. البته در مورد اینکه روزه باید