جلسه ۶۶ – PDF جلسه شصت و ششم فور و تراخی_ ادله قائلین به فوریت : آیات ۱۳۹۴/۱۱/۲۰ دلیل دوم: آیات آیه اول «وَ سارِعُوا إِلى‏ مَغْفِرَةٍ مِنْ‏ رَبِّكُمْ وَ جَنَّةٍ عَرْضُهَا السَّماواتُ وَ الْأَرْضُ»   تقریب استدلال: در این آیه شریفه کلمه «سارعوا» صیغه امر و دال بر وجوب است. در ادامه آیه شریفه «الی مغفرة من ربکم» آمده پس خداوند امر به سرعت بخشیدن در طلب مغفرت کرده است. یعنی دستور به سرعت دادن و فوریت اتیان به واجبات داده شده است. توضیح ذلک: از طرفی سارعوا به معنای سرعت بخشیدن و شتاب کردن می باشد و از طرف دیگر مغفرت به معنای بخشش و غفران است که از افعال خداوند است. لذا این که در آیه شریفه

جلسه ۶۵ – PDF جلسه شصت و پنجم فور و تراخی_ ادله قائلین به فوریت : دلیل عقلی و بررسی آن ۱۳۹۴/۱۱/۱۹ ادله قائلین به فوریت بعداز مشخص شدن موضوع بحث و تنقیح محل نزاع در باب دلالت صیغه امر در فور یا تراخی نوبت به بحث از ادله اقوالی می رسد که در ما نحن فیه وجود دارد. قائلین به فوریت به حکم عقلی و آیات و روایات تمسک کرده اند. دلیل اول: حکم عقل اصل این دلیل عقلی، مبتنی بر یک مسأله ای است که خود آن مسأله محل اختلاف است. سابقاً بیان شد در این که آیا اسباب و علل شرعیه همانند اسباب و علل تکوینیه هستند یا خیر اختلاف است. بعضی معتقدند علت و معلول رابطه

جلسه ۶۴ – PDF جلسه شصت و چهارم فور و تراخی- تنقیح محل نزاع ۱۳۹۴/۱۱/۱۸ خلاصه جلسه گذشته بیان شد که منظور از دلالت صیغه امر بر فور یا تراخی این است که صیغه امر مجرداً عن القرینة دلالت بر فوریت در اتیان به واجب می کند یا جواز تأخیر از آن استفاده می شود که اقوال مختلفی در این رابطه بیان شده است. تنقیح محل نزاع برای روشن شدن محل نزاع چند نکته بیان می شود: نکته اول در مسئله مره و تکرار بیان شد که آیا مره و تکرار از هیئت استفاده می شود یا از ماده یا هر دو؟ بعضی معتقد بودند که مره یا تکرار از ماده امر استفاده می شود، بعضی قائل بودند مره یا

جلسه ۶۳ – PDF جلسه شصت و سوم فور و تراخی- مقام اول: مقام ثبوت ۱۳۹۴/۱۱/۱۷ فور و تراخی فور و تراخی در دو مقام باید مورد بررسی قرار بگیرد؛ مقام اول مقام ثبوتی و مقام دوم  مقام اثباتی است. منظور از مقام ثبوت این است که به حسب واقع اقسام واجبات بیان شود و بررسی شود که  واجبات فی نفسه از حیث جوازِ تاخیر در اتیان یا فوریت اتیان بر چند قسم می باشند. یعنی آیا واجبات می توانند موخراً اتیان شوند و اینکه آیا همه واجبات این خصوصیت را دارند یا اینکه بعضی از واجبات نمی توانند به تاخیر انداخته شوند یا اساسا الزاما بعضی از واجبات باید مقدم شوند و تاخیرشان جایز نیست و بعضی تاخیرشان جایز

جلسه ۶۲ – PDF جلسه شصت و دوم مره و تکرار-تنبیه: منشاء دلالت امر بر وجود الطبیعه ۱۳۹۴/۱۱/۱۴ خلاصه جلسه گذشته بیان شد که مرحوم صاحب فصول دلیلی اقامه کردند مبنی بر اینکه مره و تکرار نمی تواند به معنای فرد یا افراد باشد. این دلیل از سوی محقق خراسانی مورد اشکال قرار گرفت. اشکال محقق خراسانی را مورد بررسی قرار دادیم و بیان کردیم که اشکال ایشان به صاحب فصول وارد نیست؛ هر چند اصل فرمایش محقق خراسانی صحیح است و قبول داریم منظور از اینکه گفته می شود اوامر به طبایع متعلق است، نفس الماهیة نیست بلکه مقصود وجود طبیعت است و کسانی که می گویند: اوامر به افراد متعلق می شود مقصودشان وجود الطبیعة به ضمیمه عوارض

جلسه ۶۱ – PDF جلسه شصت و یکم مره و تکرار-مطلب دوم: معنای مره و تکرار ۱۳۹۴/۱۲/۱۳ خلاصه جلسه گذشته بیان شد که به طور کلی در معنای مرة و تکرار دو احتمال وجود دارد: یکی اینکه مرة و تکرار به معنای فرد و افراد باشد و دیگر اینکه به معنای دفعه و دفعات باشد. صاحب فصول فرمودند: اساسا مرة و تکرار نمی تواند به معنای فرد و افراد باشد. زیرا لازمه این احتمال این است که، این مساله تابعی از بحث تعلق امر به طبایع و افراد باشد در حالیکه ظاهر کلام اصولیین این است که این دو مسئله مستقل از هم بوده و وابسته به هم نیستند. بر همین اساس صاحب فصول نتیجه گرفت مره و تکرار نمی

جلسه ۶۰ – PDF جلسه شصت مره و تکرار-مطلب دوم: معنای مره و تکرار ۱۳۹۴/۱۱/۱۲ مطلب دوم: معنای مره و تکرار در ابتدای بحث مره و تکرار بیان شد که پیرامون دو مطلب بحث می کنیم. یکی تنقیح محل نزاع که به تفصیل در مورد آن بحث شد و یکی درباره معنای مرة و تکرار که اگر بررسی می کنیم صیغه امر دلالت بر مرة دارد یا دلالت برتکرار یا هیچ کدام، معنای مره و تکرار چیست؟ دو احتمال در مطلب دوم دو احتمال وجود دارد که باید بررسی کنیم که آیا یکی از دو احتمال را باید قبول کرد یا اساسا هر دو احتمال قابل پذیرش است. احتمال اول: مرة به معنای فرد و تکرار به معنای افراد باشد؛

جلسه ۵۹ – PDF جلسه بنجاه و نهم مره و تکرار- تنقیح محل نزاع- حق در مسئله ۱۳۹۴/۱۱/۱۱ خلاصه جلسه گذشته بیان شد که تعلق نزاع به ماده و نیز تعلق نزاع به هیئت و همچنین تعلق نزاع به مجموع ماده و هیئت امر، قابل قبول نیست. همانطور که بیان شد ارتباط نزاع مره و تکرار به هر یک از این سه احتمال محل اشکال است اما اگر ناچار شویم نزاع را در یکی از این سه احتمال تصور کنیم، سراغ احتمالی می رویم که محذورش نسبت به بقیه احتمالات کمتر است. امام(ره) فرمود: یا باید ملتزم شویم نزاع مربوط به خصوص ماده در باب امر و نهی است و لذا شامل سایر مشتقات نمی شود یا باید ملتزم شویم

جلسه ۵۸ – PDF جلسه پنجاه و هشتم مره و تکرار- تنقیح محل نزاع ۱۳۹۴/۱۱/۱۰ خلاصه جلسه گذشته بحث در تنقیح این مطلب بود که نزاع مره و تکرار مربوط به هیئت امر است یا ماده امر یا هیچ کدام، که بیان شد سه قول در ما نحن فیه متصور است. قول اول این بود که نزاع مربوط به هیئت امر است ولی امام(ره) در اصل امکان تصویر این نزاع در هیئت اشکال کردند و فرمودند ثبوتا امکان تعلق نزاع به هیئت امر نمی باشد. اساسا ایشان معتقد است نزاع در اینکه صیغه امر دلالت بر مره یا تکرار می کند یا هیچکدام مربوط به  هیئت امر نمی تواند باشد زیرا اساسا این نزاع ممکن نیست به هیئت امر متعلق

جلسه ۵۷ – PDF جلسه پنجاه و هفتم مره و تکرار- تنقیح محل نزاع- بررسی اشکال امام بر تعلق نزاع به هیئت ۱۳۹۴/۱۱/۰۷ خلاصه جلسه گذشته بحث در اشکال امام به اصل نظریه تعلق نزاع مره و تکرار به هیئت بود. عرض کردیم ایشان معتقدند اساسا نزاع مره و تکرار نمی تواند به هیئت مربوط باشد. زیرا تصویر تکرار در هیئت ممکن نیست هرچند تصویر مره در هیئت ممکن است. وقتی نزاع در این است که آیا دلالت امر بر مره و تکرار به هیئت متعلق می شود یا خیر، بدیهی ترین شرطش این است که هم مره در هیئت ممکن باشد و هم تکرار و همانطور که بیان شد مره ممکن است ولی تکرار ممکن نیست پس این نزاع