در راستای تسهیل دسترسی طلاب، فضلای حوزه و پژوهشگران علاقه‌مند به مباحث نوپدید فقهی، مجموعه کامل دروس خارج فقه استاد آیت‌الله سید مجتبی نورمفیدی (دامت برکاته) در سال تحصیلی ۱۴۰۳ با موضوع «قاعده کرامت انسانی» به صورت یک فایل یکپارچه و منظم گردآوری شده است. این اقدام با هدف رفع پراکندگی محتوای درسی، سهولت ارجاع پژوهشی، و امکان مطالعه پیوسته صورت گرفته است.
در این سلسله دروس، آیت الله سید مجتبی نورمفیدی با روشی روشمند، تحلیلی و گام‌به‌گام به تبیین ابعاد مختلف «کرامت» از منظر لغت، عرف، عقل، قرآن و سنت پرداخته‌اند. بحث با پرسش بنیادین آغاز می‌شود که آیا کرامت انسانی می‌تواند به عنوان یک قاعده فقهی در فرآیند استنباط احکام شرعی نقش ایفا کند یا خیر. این پرسش، بستری برای ورود به بحث‌های عمیق‌تر فراهم می‌سازد.
محتوای دروس شامل تمایز دقیق میان کرامت ذاتی (که برای تمام انسان‌ها به‌طور برابر لحاظ شده) و کرامت اکتسابی (که با ایمان، عمل صالح یا تقوا حاصل می‌شود) است. استاد در تحلیل خود با بهره‌گیری از آیات قرآن کریم، به ویژه آیه «وَلَقَدْ كَرَّمْنَا بَنِي آدَمَ»، و روایات معتبر، مبانی کلامی و اخلاقی این مفاهیم را به‌خوبی تبیین کرده‌اند.
یکی از نکات برجسته این مجموعه، توجه به کاربردهای فقهی قاعده کرامت است؛ از جمله نسبت آن با احکام عبادی و اجتماعی همچون تفاوت حقوق مسلمان و غیرمسلمان، مسئله ارتداد، ولایت، قصاص، دیه، و نگاه فقهی به زنان. در هر مورد، استاد ضمن تبیین دیدگاه‌های مشهور فقهی، تلاش کرده‌اند رابطه این احکام با اصل کرامت انسانی را به صورت اجتهادی مورد سنجش قرار دهند.
در خلال دروس، به دیدگاه‌های معاصر درباره حقوق بشر، کرامت، آزادی، و برابری نیز اشاره شده است و استاد با تحلیل علمی، تفاوت میان مبانی فقهی کرامت و تلقی غربی از آن را آشکار ساخته‌اند. این مقایسه ضمن محافظت از چارچوب فقه شیعه، امکان گفت‌وگوی علمی و پاسخ‌گویی به چالش‌های نوپدید را فراهم می‌سازد.
جمع‌آوری این مباحث در یک فایل منظم، مزیت‌های متعددی دارد؛ از جمله انسجام زمانی و موضوعی دروس، سهولت در جست‌وجوی مباحث خاص، و امکان بهره‌برداری در طرح‌های پژوهشی، دروس سطوح عالی، و حلقه‌های علمی. ساختار دقیق، نظم آموزشی و زبان علمی این مجموعه، آن را به منبعی ارزشمند برای فقه‌پژوهی معاصر تبدیل کرده است.
امید است این فایل گامی مؤثر در جهت ارتقای سطح پژوهش‌های اجتهادی درباره کرامت و پاسخ‌گویی به نیازهای نوپدید جامعه دینی باشد. از عموم طلاب، اساتید و محققان دعوت می‌شود با دقت در محتوای این اثر و ارائه دیدگاه‌های اصلاحی و تکمیلی، ما را در بهبود نسخه‌های آینده یاری دهند. توفیق و تأیید همه خدمت‌گزاران مکتب اهل‌بیت علیهم‌السلام را از خداوند متعال مسئلت داریم.
