شرح رساله حقوق – جلسه صد و شانزدهم – پیامدهای منفی نگاه حرام – ۵. رنج و مشقت – ۶. بیماری عقل

شرح رساله حقوق

ما عرض کردیم که امام سجاد(ع) فرمودند که حق عورت، حق فرج این است که آن را از حرام حفظ کنی و حفظ آن از حرام با کمک بعضی از امور صورت می‎پذیرد، مهمترین آنها غض البصر است، «فانه من اعون الاعوان» ما توضیح دادیم که چرا غض البصر اعون الاعوان است، توضیح دادیم نسبت بصر و دیدن و نظر با روح و قلب و جان آدمی و تأثیراتی که دارد چیست. سپس اشاراتی کردیم به بعضی از پیامدهای منفی حرام و چهار اثر منفی را بیان کردیم، چند اثر دیگر مانده است که باید آنها را بیان کنیم و بعد می‎رویم سراغ آثار مثبت خودداری از نظر حرام.

پیامدهای منفی نگاه حرام

۵. رنج و سختی

یکی از مشکلات و گرفتاری‎هایی که با نظر حرام پدید می‎آید رنج و ناراحتی و سختی است. کسی که چشم را تحت کنترل خودش قرار ندهد، کسی که رها کند چشم را، خودش را به زحمت می‎اندازد. حضرت علی(ع) می فرماید «من اطلق ناظره اتعب حاضره» کسی که بیننده را رها کند وضع زندگی خود را به سختی انداخته، خودش را گرفتار کرده. یعنی نگاه کردن به نامحرم موجب الم و درد است نه لذت، اینکه کسی که گمان کند مثلا با نگاه کردن لذت می‎برد، ممکن است در یک آن این اتفاق بیفتد ولی از آنجا که آدمی با این دیدن سیراب نمی شود بیشتر عطش و تشنگی و درد پیدا می‏کند این مثل چشیدن از آب دریا است، کسی که برای رفع تشنگی از آب دریا می‎خورد لحظه اول ممکن است گمان کند تشنگی او کم شده است، ولی یقینا تشنگی او بیشتر می‎شود و این باعث هلاکت می‎شود. لذا حضرت می‎فرماید کسی که چشم خودش را رها کند در واقع زندگی خودش را به درد و رنج و الم انداخته است.

۶. بیماری عقل

نظر ناروا و نگاه حرام هم چنین موجب بیماری عقل می‎شود، عقل انسان را سست می‎کند، کارایی عقل انسان را می‎گیرد، فراست و تیزی و دقتی که باید عقل داشته باشد با نظر ناروا از بین می‎رود یا ضعیف می‎شود. طبیعی هم هست، بالاخره وقتی نگاه موجب ورود تصاویر مختلف در ذهن انسان می‎شود، ذهن آن را تجزیه و تحلیل می‎کند، رشته افکار را پاره می‎کند، ذهن را همچون پر کاهی از این سو به آن سو می برد، مانع تمرکز آدمی می‎شود و این کم کم باعث بیماری عقل می‎شود. برای همین است که حضرت علی(ع) می‎فرماید: «قرین الشّهوة مریض النّفس معلول العقل» کسی که با شهوت قرین باشد، نفسش مریض و عقلش معلول است. طبیعتا تحریک شهوت یکی از مهمترین ابزارش چشم است، چشم می‎تواند انسان را قرین شهوت کند و کسی که قرین شهوت شود عقلش بیمار می‎شود، از قوت عقل کاسته می‎شود. برای همین است که حضرت علی(ع) می فرماید «ذهاب العقل بين الهوى والشهوة» گرفتاری انسان به هوا و شهوت موجب ذهاب عقل می‎شود، این مسئله تاثیر جدی در این زمینه دارد.
اگر بخواهیم این آثار را نقل کنیم زیاد است در روایات، من فقط به عنوان نمونه گفتم.
اگر بخواهیم آثار نگاه ناروا و حرام را دسته بندی کنیم دو دسته آثار را می‎توان ذکر کرد، آثار مادی و آثار معنوی یا به تعبیر دیگر آثار دنیوی و آثار اخروی، از هر دو منظر می‎شود این تقسیم بندی را کرد. تا اینجا به شش اثر اشاره کردیم این آثار یا معنوی است؛ مثل اینکه این باعث می‎شود که توفیق عبادت از انسان سلب شود، لذت عبادت از انسان سلب می‎شود، این باعث ظلمت و تاریکی قلب می‎شود، این در همین دنیاست، ولی معنوی است و دوری از رحمت خدا در روز قیامت، پس این هم در دنیا و هم در آخرت اثر می‎گذارد، هم اثر مادی دارد و هم اثر معنوی دارد، این راجع به نظر حرام.
از آن طرف فرو بستن چشم از حرام یک سری آثار دارد که من یک اثر را در جلسه گذشته بیان کردم و بقیه را در جلسات بعد بیان می‏کنم. آن اثری که در گذشته بیان کردیم همان حلاوت ایمان بود. آثار دیگری هم دارد که در جلسه بعد بیان می‏کنم.