امام صادق (ع) میفرمایند: «مَن صلّی رکعتین یعلم ما یقول فیهما انصرف و لیس بینه و بین الله ذنبٌ»[۱]؛ کسی که دو رکعت نماز بخواند در حالی که میداند در این دو رکعت چه میگوید از نمازش فارغ میشود در حالی که بین او و بین خداوند متعال هیچ گناهی نیست، یعنی اگر کسی نمازش را با حضور قلب و توجه بخواند نه اینکه صرف لقلقه لسان باشد و ذکر تسبیح و تحمید و شهادتین را بگوید اما حواسش به چیزهای دیگر از قبیل بدهکاری و مشکلاتش باشد، وقتی نمازش تمام شد بین او و خداوند تبارک و تعالی هیچ گناهی نخواهد بود. اگر ما به عمق این فرمایش دقت کنیم معلوم میشود کسی که خداوند متعال را رحمان و رحیم بداند، کسی که خدا را رب العالمین بداند، کسی که خداوند را مالک یوم الدین بداند و بفهمد در نماز چه میگوید، وقتی میگوید ایاک نعبد (فقط تو را میپرستم) و ایاک نستعین (فقط از تو یاری میجویم) غیر خداوند متعال برای او مهم نیست و اصلاً غیری نمیبیند تا به آن توجه داشته باشد لذا معصیتی مرتکب نخواهد شد تا ذنبی برای او وجود داشته باشد. این گونه نیست که اگر ما به معانی الفاظی که در نماز استعمال میکنیم توجه کنیم همه گناهان ما بخشیده میشود، بحث عفو و بخشش در اینجا مطرح نیست بلکه بحث از این است که کسی که به این مرحله برسد که دو رکعت نماز بخواند و بداند چه میگوید اصلاً گناهی از او سر نمیزند و نافرمانی خدا را مرتکب نمیشود، رسول اکرم (ص) میفرمایند: کسی که در نماز حضور قلب نداشته باشد نمازش قبول نمیشود، یعنی نماز او نماز کاملی که معراج مؤمن و تنهی عن الفحشاء و المنکر باشد نخواهد بود، لذا باید سعی کنیم به نماز خود بیشتر توجه کنیم و ضمن اینکه انسان باید مؤدب به آداب ظاهری باشد و به شکل ظاهری نماز توجه داشته باشد باید سعی کند که در نماز خود حضور قلب هم داشته باشد.
[۱]. کافی، ج۳، ص۲۶۶، حدیث۱۲.
نظرات