درس_خارج

جلسه ۹۴ – PDF جلسه نود و چهارم تنبیه دوم: تعدد شرط و وحدت جزاء – بررسی راه حل محقق نایینی- اشکال بعضی از بزرگان به محقق نایینی و بررسی آن – راه حل امام خمینی ۱۳۹۹/۱۲/۱۳         خلاصه جلسه گذشته در بحث از قضایای شرطیه‎ای که جزاء در آنها واحد است و شرط متعدد است، عرض کردیم یک تعارضی بنابر قول به مفهوم پیش می‎آید که بزرگان در صدد حل این تعارض برآمدند. سخن محقق خراسانی را در این مقام بیان کردیم و اشکالاتی که نسبت به احتمالات چهارگانه مطرح شده را متعرض شدیم و بررسی کردیم. بررسی راه حل محقق نایینی محقق نایینی نیز راه حلی برای این تعارض ذکر کرده، دیروز نظر محقق نایینی

جلسه ۹۴ – PDF جلسه نود و چهارم مسئله ۲۳- تتمه: بررسی مشروعیت الزام به حجاب در حکومت اسلامی – مقدمه دوم: هدف غایی حکومت اسلامی ۱۳۹۹/۱۲/۱۳         خلاصه جلسه گذشته عرض کردیم قبل از ورود به بحث از ادله مشروعیت الزام به حجاب در حکومت اسلامی، یک مطالبی را به عنوان مقدمه لازم است ذکر کنیم. مقدمه اول درباره فردی بودن یا اجتماعی بودن مسأله حجاب بود. عرض کردیم در این بحث صغروی حجاب یک امر اجتماعی است، به این معنا که عملی است فردی ولی دارای اثر اجتماعی است. شواهد و قرائن اجتماعی بودن امر حجاب را ذکر کردیم و البته به ادله فردی بودن حجاب هم پاسخ دادیم. مقدمه دوم: هدف غایی حکومت اسلامی

جلسه ۹۳ – PDF جلسه نود و سوم مسئله ۲۳- تتمه: بررسی مشروعیت الزام به حجاب در حکومت اسلامی – – مقدمه: حجاب، حکمی فردی یا اجتماعی – ادله فردی بودن حجاب – دلیل چهارم تا هفتم و بررسی آنها ۱۳۹۹/۱۲/۱۲         خلاصه جلسه گذشته بحث در ادله فردی بودن موضوع حجاب یا حکم حجاب بود. تا اینجا سه دلیل ذکر کردیم؛ دلیل سوم این بود که بنابر برخی از روایات مسأله حجاب و پوشش زن در واقع احترام و حرمت نهادن به زن است و این حداقل به عنوان حکمت حجاب ذکر شده است. اگر این چنین است، پس در اختیار خود زن است و می‌تواند این احترام را برای خودش غنیمت بشمارد و می‌تواند آن

جلسه ۹۲ – PDF جلسه نود و دوم مسئله ۲۳- تتمه: بررسی مشروعیت الزام به حجاب در حکومت اسلامی – – مقدمه: حجاب، حکمی فردی یا اجتماعی – ادله فردی بودن حجاب – دلیل اول تا سوم و بررسی آنها ۱۳۹۹/۱۲/۱۱         خلاصه جلسه گذشته بحث در مقدمه‌ای بود که قبل از ورود به بررسی ادله مشروعیت الزام به حجاب در حکومت اسلامی لازم دیدیم متعرض شویم. آن مقدمه این بود که آیا اساساً حجاب یک امر فردی است یا اجتماعی؟ ما ادله و شواهد اجتماعی بودن حکم حجاب یا موضوع حجاب را در جلسه قبل ذکر کردیم؛ هم به وجدان تمسک کردیم، هم به شواهد قرآنی و هم به شواهد روایایی. عرض کردیم مجموع آیات و

جلسه ۹۲ – PDF جلسه نود و دوم تنبیه دوم: تعدد شرط و وحدت جزاء – اشکال محقق نایینی به محقق خراسانی و بررسی آن – کلام محقق اصفهانی و بررسی آن – بررسی کلام محقق خراسانی درباره احتمالات چهارگانه ۱۳۹۹/۱۲/۱۱         خلاصه جلسه گذشته بحث در تعدد شرط و وحدت جزاء بود. عرض کردیم در این فرض بنابر قول به مفهوم تعارض پیدا می‎شود. لذا بزرگان در صدد حل این تعارض بر آمدند. کلام محقق خراسانی مبنی بر پنج احتمال در این باره بیان کردیم. ایشان فرمودند که عرف مساعد با احتمال و وجه دوم است، لکن عقل مؤید بلکه معین احتمال چهارم است. باید این مطالب و این احتمالات و نیز آنچه محقق خراسانی در

جلسه ۹۱ – PDF جلسه نود و یکم مفهوم شرط – تنبیهات: تنبیه دوم: تعد شرط و وحدت جزاء – کلام محقق خراسانی ۱۳۹۹/۱۲/۱۱         تنبیه دوم: تعدد شرط و وحدت جزاء در تنبیه دوم بحث پیرامون تعدد شرط و وحدت جزاء است، اگر در جایی ببینیم جزاء واحد است اما شرط متعدد است، اگر قائل به مفهوم شویم،از آنجا که بین این دو قضیه تعارض پیش می‏آید جای این پرسش است که چه باید کنیم؟ قائل به مفهوم چگونه می‎خواهد این مسئله را حل کند؟ اگر کسی قائل به مفهوم نباشد، مشکلی برای او پیش نمی‎آید، اما اگر کسی قائل به مفهوم شد قهرا جای این سؤال و پرسش نسبت به او وجود دارد که چگونه

جلسه ۹۱ – PDF جلسه نود و یکم مسئله ۲۳- تتمه: بررسی مشروعیت الزام به حجاب در حکومت اسلامی – مقدمه: حجاب، حکمی فردی یا اجتماعی – ادله اجتماعی بودن حجاب ۱۳۹۹/۱۲/۱۰   خلاصه جلسه گذشته عرض شد قبل از ورود به بحث از ادله مشروعیت الزام به حجاب در حکومت اسلامی، لازم است مطلبی را به عنوان مقدمه مورد بررسی قرار دهیم و آن اینکه آیا اساساً حجاب یک امر فردی است یا اجتماعی؟ یک حکم فردی است یا اجتماعی؟ به تعبیر دیگر حق فردی است یا فردی نیست؟ جزء حریم خصوصی محسوب می‌‌شود یا نه؟ به هر حال تعابیر مختلفی از این مطلب که یک بحث و نزاع صغروی است، شده. ما ادعا کردیم حجاب یک امری است

جلسه ۸۹ – PDF جلسه هشتاد و نهم مسئله ۲۳- تتمه: بررسی مشروعیت الزام به حجاب در حکومت اسلامی – جهات مربوط به تنقیح موضوع بحث – مقدمه: حجاب، حکمی فردی یا اجتماعی ۱۳۹۹/۱۲/۰۶         خلاصه جلسه گذشته عرض کردیم قبل از ورود به بحث، نکات و جهاتی را برای روشن شدن موضوع بحث و پرهیز از ورود به مباحثی که می‌تواند رهزن باشد و بحث را از چهارچوب فنی خودش خارج کند، لازم است تذکر دهیم. هفت نکته و جهت را متعرض شدیم. به نظر رسید که سه نکته دیگر هم باید به آن نکات و جهات ضمیمه شود و مجموعاً این جهات دهگانه در ادامه مسیر به ما می‌تواند کمک کند. جهت هشتم جهت هشتم

جلسه ۸۹ – PDF جلسه هشتاد و نهم مفهوم شرط – تنبیهات: تنبیه اول – اشکال درباره التزام به سنخ الحکم – بررسی پاسخ ششم (محقق اصفهانی) – پاسخ هفتم (بعض بزرگان) – حق در مسئله ۱۳۹۹/۱۲/۰۶         خلاصه جلسه گذشته عرض کردیم پاسخ‎هایی که به اشکال مربوط به التزام به سنخ الحکم داده شده تا اینجا همه به نوعی مبتلا به اشکال است. محقق اصفهانی ابتدائا و ضمن بیان دو احتمال درباره معنای سنخ الحکم، هر دو را ابطال می‏کند و ناصحیح می‏داند، یعنی یکی را می‏گوید: اساسا معقول نیست و دیگری را می‏فرماید هر چند معقول و صحیح است اما در ما نحن فیه فایده‏ای بر آن مترتب نمی‏شود. آنگاه فرمودند: منظور از حکم در

جلسه ۸۸ – PDF جلسه هشتاد و هشتم مفهوم شرط – تنبیهات: تنبیه اول – اشکال درباره التزام به سنخ الحکم – بررسی پاسخ پنجم (امام خمینی) – پاسخ ششم (محقق اصفهانی) و بررسی آن ۱۳۹۹/۱۲/۰۵         خلاصه جلسه گذشته بحث در پاسخ به اشکالی بود که در تنبیه اول مطرح شد. اشکال مربوط به التزام به سنخ الحکم در باب مفهوم است. تا کنون پنج پاسخ بیان شد، پاسخ پنجم پاسخی است که امام خمینی به این اشکال دادند. محصل پاسخ امام خمینی این بود که درست است که به حسب ظاهر قضیه شرطیه، هیئت مقید به قید و معلق بر شرط شده، لکن عرف از این قضیه می‏فهمد که بین ماده و شرط، علقه و

جلسه ۸۸ – PDF جلسه هشتاد و هشتم مسئله ۲۳- تتمه: بررسی مشروعیت الزام به حجاب در حکومت اسلامی جهات لازم در تنقیح موضوع بحث ۱۳۹۹/۱۲/۰۵         جهات لازم در تنقیح موضوع بحث بحث در مشروعیت الزام به حجاب در حکومت اسلامی است. عنوان بحث را در جلسه قبل تشریح کردیم و وجه انتخاب این عنوان را بیان کردیم. مطلب دیگری که قبل از ورود به اصل بحث لازم است مورد اشاره قرار گیرد، جهاتی است که تبیین آنها به تنقیح موضوع بحث کمک می‌کند و در نتیجه ورود به یک سری مباحث غیر لازم را کنترل می‌کند. این جهات بسیار در موضوع بحث ما تعیین کننده است؛ چون برخی از این ادله یا ادعاها مبتنی بر

جلسه ۸۷ – PDF  جلسه هشتاد و هفتم مسئله ۲۳- تتمه: بررسی مشروعیت الزام به حجاب در حکومت اسلامی              ۱۳۹۹/۱۱/۰۴         تتمه: بررسی مشروعیت الزام حکومت اسلامی به حجاب بعد از بحث از پوشش مردان و زنان در مسأله ۲۳، موضوعی که مبتلابه است و مورد بحث واقع شده و طبیعتاً این ایام بیشتر درباره آن در برخی محافل علمی و حتی غیرعلمی مطالبی گفته می‌شود، بحث الزام حکومت به حجاب است. این موضوع صرف نظر از اینکه چه عنوانی برای آن اختیار شود، مورد بررسی باید قرار گیرد. الزام در قالب‌ها و روش‌های مختلفی می‌تواند اعمال شود. انعکاس الزام در قوانین ایران آنچه که در قوانین جمهوری اسلامی به عنوان الزام به حجاب یا برخورد

جلسه ۸۷ – PDF جلسه هشتاد و هفتم مفهوم شرط – تنبیهات: تنبیه اول – اشکال درباره التزام به سنخ الحکم – پاسخ چهارم (محقق خویی) و بررسی آن – پاسخ پنجم (امام خمینی) ۱۳۹۹/۱۱/۰۴         پاسخ چهارم (محقق خویی) عرض کردیم در پاسخ به اشکالی که در تنبیه اول مطرح شده، بزرگان پاسخ هایی را ذکر کرده‎اند که تا کنون پاسخ شیخ انصاری، محقق خراسانی و محقق نایینی را مطرح کردیم و مورد بررسی قرار دادیم. محقق خویی بر اساس مبنایی که در باب حقیقت انشاء دارند و نیز با استمداد از مطلبی که محقق ایروانی در بحث بیع فضولی ذکر کردند، پاسخی می‎دهند که مشکل را حل کنند. ما هم باید مبنای ایشان را در

جلسه ۸۶ – PDF جلسه هشتاد و ششم مسئله ۲۳- مقام دوم: پوشش مردان– جهت دوم: ادله لزوم پوشش در فرض علم به تعمد نساء بر نظر و بررسی آن ۱۳۹۹/۱۲/۰۳         خلاصه جلسه گذشته در جهت دوم از بحث مربوط به پوشش مردان سخن در این بود که اگر علم به تعمد النساء فی النظر باشد آیا پوشش واجب می‌شود یا نه. عرض کردیم مرحوم سید و برخی بر این عقیده هستند که در این فرض پوشش واجب می‌شود؛ دو دلیل در این رابطه اقامه شده است. دلیل اول این بود که پوشش واجب می‌شود به این دلیل که اگر خود را نپوشاند اعانه بر اثم محقق می‌شود و اعانه بر اثم هم حرام است. این

جلسه ۸۶ – PDF جلسه هشتاد و ششم مفهوم شرط – تنبیهات: تنبیه اول – اشکال درباره التزام به سنخ الحکم – بررسی پاسخ اول و دوم (شیخ انصاری و محقق خراسانی) – پاسخ سوم (محقق نایینی) و بررسی آن ۱۳۹۹/۱۲/۰۳         خلاصه جلسه گذشته بحث در اشکالی بود که در تنبیه اول مطرح شد. اصل اشکال این بود که اگر منظور از حکم در بحث مفهوم، سنخ الحکم باشد، از آنجا که سنخ الحکم مجعول نبوده، این بحث که آیا عند انتفاء شرط، حکم نیز منتفی می‏شود یا خیر، وجهی ندارد. زیرا سنخ الحکم مجعول نبود و آنچه که مجعول بود، شخص الحکم بوده و شخص الحکم نیز بدون تردید با انتفاء شرط منتفی می‏شود. پاسخ

جلسه ۱۳ – PDF جلسه سیزدهم پیشینه مصلحت در فقه اهل‌سنت ۱۳۹۹/۱۲/۰۲   خلاصه جلسه گذشته در بحث از حضور غیر مستقیم مصلحت در فقه اهل‌سنت گفتیم عناوینی که به عنوان منابع استنباط و کشف حکم شرعی در برخی از فِرق اهل‌سنت وجود دارد، واجد عنصر مصلحت یا متضمن این حقیقت هستند و پیوندی با مصلحت دارند. حضور مستقیم در قالب مصالح مرسله در حدی که لازم بود تبیین شد؛ اما برخی از امور به عنوان منابع برای استنباط حکم شرعی ذکر شده که یک توضیح اجمالی در این مقام و پیرامون این عناوین و منابع ذکر می‌کنیم؛ البته بحث اعتبار و سندیت و حجیت اینها را در جای خودش بررسی خواهیم کرد. استصلاح اولین مورد از این عناوین که

جلسه ۸۵ – PDF جلسه هشتاد و پنجم مفهوم شرط – تنبیهات: تنبیه اول – اشکال درباره التزام به سنخ الحکم – پاسخ دوم ( محقق خراسانی) ۱۳۹۹/۱۲/۰۲         خلاصه جلسه گذشته در تنبیه اول اشکالی مطرح شد و پاسخ شیخ انصاری به آن بیان گردید. اشکال این بود که اگر در بحث مفهوم سخن از سنخ الحکم باشد و منظور از انتفاء عند الانتفاء، انتفاء سنخ الحکم عند انتفاء الشرط باشد، سنخ الحکم مجعول نبوده تا بخواهیم عند انتفاء الشرط انتفاء آن را نتیجه بگیریم، اگر هم منظور شخص الحکم باشد، بدون تردید با انتفاء شرط، شخص الحکم نیز منتفی می‏شود. این یک اشکال مهمی است که در باب مفهوم و تفسیر انتفاء الحکم عند انتفاء

جلسه ۸۵ – PDF جلسه هشتاد و پنجم مسئله ۲۳- مقام دوم: پوشش مردان– جهت دوم: پوشش رجال در فرض تعمد نساء در نظر دلیل اول و بررسی آن ۱۳۹۹/۱۲/۰۲         خلاصه جلسه گذشته بحث درباره پوشش مردان بود که آیا پوشش مردان لازم است یا نه؛ و اگر لازم است، حد آن چقدر است. گفتیم این مسأله و این موضوع بر طبق آنچه که در متن تحریر و همچنین متن عروه ذکر شده در دو جهت مورد رسیدگی قرار می‌گیرد. یکی اصل پوشش رجال است؛ دیگری پوشش رجال در یک فرض خاص، یعنی مع العلم بتعمد النساء فی النظر. اگر این دو جهت را بخواهیم در هم ادغام کنیم، می‌توانیم بگوییم در واقع بحث در این

جلسه ۴۵ – PDF جلسه چهل و پنجم آثار دنیوی و اخروی غیبت: الف) آثار دنیوی: ۱. آثار فردی : اثر اول: ادنی الکفر – اثر دوم: دخول در ولایت شیطان – اثر سوم: محاربه با خدا ۱۳۹۹/۱۱/۲۹ شرح رسالة الحقوق بحث در اولین حق زبان یعنی حفظ زبان و گرامی داشتن زبان از بدگویی و بدزبانی بود. گفتیم بدگویی و بدزبانی مصادیق مختلف دارد؛ ما به برخی از مهم‌ترین مصادیق آن اشاره می‌کنیم. اولین آن غیبت بود؛ درباره حقیقت غیبت و چهره واقعی و باطنی غیبت مطالبی را گفتیم. بحث درباره غیبت خیلی زیاد است و واقعاً از چیزهایی است که اگر بخواهیم ده‌ها جلسه درباره غیبت از زوایای مختلف بحث کنیم، امکانش هست. اینکه ریشه و منشأ غیبت