حجیت

خارج اصول – جلسه صد و هفدهم – ۵. حجیت خبر واحد – قلمرو حجیت خبر واحد –جهت اول – بررسی جبران ضعف سندی با عمل مشهور – ادله جبران – بررسی دلیل اول – دلیل دوم – اشکال محقق خویی – بررسی اشکال محقق خویی – دلیل سوم – بررسی دلیل سوم – اشکال اول

جلسه ۱۱۷ – PDF جلسه صد و هفدهم  ۵. حجیت خبر واحد – قلمرو حجیت خبر واحد –جهت اول – بررسی جبران ضعف سندی با عمل مشهور – ادله جبران – بررسی دلیل اول – دلیل دوم – اشکال محقق خویی – بررسی اشکال محقق خویی – دلیل سوم – بررسی دلیل سوم – اشکال اول ۱۴۰۴/۰۲/۲۹ بررسی دلیل اول عرض کردیم در مورد جبران ضعف سندی خبر ضعیف به عمل مشهور، چند دلیل اقامه شده است. دلیل اول را که دیروز بیان کردیم، مطلبی بود که محقق خراسانی فرموده‌اند. این دلیل بر اساس بعضی مبانی قابل پذیرش است؛ یعنی اگر گفتیم خبر باید موثوق الصدور باشد، همین قدر که ما اطمینان پیدا کنیم به صدور خبری از امام معصوم

خارج اصول – جلسه هشتاد – ۵. حجیت خبر واحد – ادله حجیت خبر واحد –دلیل دوم: اخبار و روایات – بررسی اشکالات سه گانه امام خمینی به محقق خراسانی

جلسه ۸۰ – PDF جلسه هشتاد  ۵. حجیت خبر واحد – ادله حجیت خبر واحد –دلیل دوم: اخبار و روایات – بررسی اشکالات سه گانه امام خمینی به محقق خراسانی ۱۴۰۳/۱۱/۲۷   خلاصه جلسه گذشته عرض کردیم کلام محقق خراسانی مبنی بر اینکه از راه تواتر اجمالی می‎توان به اشکال دور پاسخ داد، مورد اشکال بعضی از بزرگان قرار گرفته است. محقق نایینی به گونه‎ای به کلام محقق خراسانی اشکال کرد. ما سخن ایشان را مورد بررسی قرار دادیم. امام خمینی نیز از منظر دیگری به کلام محقق خراسانی ایراد گرفتند. حال ما باید ببینیم آنچه امام خمینی در اشکال به محقق خراسانی گفته‎اند قابل قبول است یا خیر؟ بررسی اشکالات امام خمینی عرض کردیم امام خمینی مجموعا سه اشکال

خارج اصول – جلسه هفتاد و پنجم – ۵. حجیت خبر واحد – ادله حجیت خبر واحد – دلیل دوم: روایات – طائفه اول – طائفه دوم – طائفه سوم – طائفه چهارم – نتیجه – اشکال – پاسخ  

جلسه ۷۵ – PDF جلسه هفتاد و پنجم  ۵. حجیت خبر واحد – ادله حجیت خبر واحد – دلیل دوم: روایات – طائفه اول – طائفه دوم – طائفه سوم – طائفه چهارم – نتیجه – اشکال – پاسخ   ۱۴۰۳/۱۱/۱۳ خلاصه جلسه گذشته بحث در ادله حجیت خبر واحد بود. دلیل اول چند آیه از آیات قرآن است که این آیات مورد بررسی قرار گرفت. نتیجه این شد که برخی از آیات مذکور دلالت بر حجیت خبر واحد دارد و برخی چنین دلالتی ندارد. دلیل دوم: روایات چندین طایفه از روایات توسط شیخ انصاری مورد استناد قرار گرفته است. ایشان این روایات را به چهار طایفه تقسیم کرده است. طایفه اول طایفه اول روایات علاجیه است؛ روایاتی که موضوعش علاج

خارج اصول – جلسه هفتاد و سوم – ۵. حجیت خبر واحد – ادله حجیت خبر واحد –دلیل اول: کتاب – ۴. آیه سوال – بررسی اشکالات نسبت به استدلال به آیه سوال – اشکال سوم و پاسخ آن – شرح رساله حقوق – «و بالله العصمه و التایید»

جلسه ۷۳ – PDF جلسه هفتاد و سوم ۵. حجیت خبر واحد – ادله حجیت خبر واحد –دلیل اول: کتاب – ۴. آیه سوال – بررسی اشکالات نسبت به استدلال به آیه سوال – اشکال سوم و پاسخ آن – شرح رساله حقوق – «و بالله العصمه و التایید» ۱۴۰۳/۱۱/۰۳   خلاصه جلسه گذشته نسبت به استدلال به آیه سوال چند اشکال مطرح شده است. در جلسه گذشته اشکال اول و اشکال دوم مورد رسیدگی قرار گرفت. اشکال اول را به ضمیمه پاسخ محقق اصفهانی بیان کردیم و پاسخ ایشان را مورد بررسی قرار دادیم لکن نتیجه این شد که این اشکال شاید وارد نباشد. اینکه آیه وجوب سوال را مشروط به حصول علم کرده و منظور از علم نیز

خارج اصول – جلسه هفتاد – ۵. حجیت خبر واحد – ادله حجیت خبر واحد –دلیل اول: کتاب – ۳. آیه کتمان – پاسخ محقق خراسانی به اشکال شیخ انصاری – اشکال محقق خراسانی به استدلال به آیه

جلسه ۷۰ – PDF جلسه هفتاد  ۵. حجیت خبر واحد – ادله حجیت خبر واحد –دلیل اول: کتاب – ۳. آیه کتمان – پاسخ محقق خراسانی به اشکال شیخ انصاری – اشکال محقق خراسانی به استدلال به آیه ۱۴۰۳/۱۰/۳۰ خلاصه جلسه گذشته عرض کردیم به آیه کتمان استدلال شده برای حجیت خبر واحد. تقریب استدلال به این آیه ذکر شد. عرض کردیم استدلال متوقف بر دو جزء است:۱. ظهور لفظی؛ ۲. ملازمه عقلی. چون لعنت خداوند اگر شامل کتمان کنندگان شود به این معناست که کتمان ما انزل الله حرام است، این ظهور لفظی است لکن یک ملازمه عقلیه نیز باید ملاحظه شود؛ ملازمه بین حرمت کتمان و وجوب اظهار و به دنبالش لزوم پذیرش قول اظهار کنندگان. اگر قول

خارج اصول – جلسه چهل و هفتم – ۵. حجیت خبر واحد – ادله حجیت خبر واحد –دلیل اول: کتاب – آیه نبأ – بررسی استدلال به مفهوم شرط – اشکال دوم – بررسی پاسخ محقق نایینی – اشکال اول و دوم

جلسه ۴۷ – PDF جلسه چهل و هفتم  ۵. حجیت خبر واحد – ادله حجیت خبر واحد –دلیل اول: کتاب – آیه نبأ – بررسی استدلال به مفهوم شرط – اشکال دوم – بررسی پاسخ محقق نایینی – اشکال اول و دوم ۱۴۰۳/۰۹/۱۰   خلاصه جلسه گذشته بحث درباره پاسخ محقق نایینی به اشکال دوم بود. اشکال دوم این بود که در آیه نبأ بین مفهوم و تعلیل تعارض وجود دارد و به واسطه این تعارض ما نمی‎توانیم به مفهوم اخذ کنیم، زیرا تعلیل مقدم بر مفهوم است. محقق خراسانی یک جوابی به این اشکال دادند که مورد بررسی قرار گرفت. محقق نایینی جواب دیگری به این اشکال دادند که در جلسه قبل آن را بیان کردیم. محصل پاسخ محقق

خارج اصول – جلسه بیست و نهم – ۵. حجیت خبر واحد – بررسی ادله عدم حجیت خبر واحد –بررسی دلیل دوم – نظریه برگزیده در مورد دلیل دوم  

جلسه ۲۹ – PDF جلسه بیست و نهم  ۵. حجیت خبر واحد – بررسی ادله عدم حجیت خبر واحد –بررسی دلیل دوم – نظریه برگزیده در مورد دلیل دوم   ۱۴۰۳/۰۸/۱۲   خلاصه جلسه گذشته بحث در دلیل دوم قائلین به عدم حجیت خبر واحد بود. منکرین حجیت به چند طائفه از روایات استناد کردند. نسبت به این دلیل، اشکالاتی مطرح شد، خود محقق خراسانی اشکال کردند، عرض کردیم بعضی از بزرگان از جمله محقق نایینی و محقق خویی اشکال کردند، ما اشکال محقق خویی را بیان کردیم. محقق خویی یک اشکال به طائفه اول روایات داشتند و دو اشکال به طائفه دوم. به هر حال ایشان روایات را به دو طائفه تقسیم کرد و نسبت به هر کدام اشکالی

خارج اصول – جلسه سیزدهم – شهرت – کلام محقق خویی و بررسی آن

جلسه ۱۳ – PDF جلسه سیزدهم  شهرت – کلام محقق خویی و بررسی آن ۱۴۰۳/۰۴/۱۷ خلاصه جلسه گذشته حق در مورد شهرت فتوایی همان است که محقق بروجردی و امام خمینی فرمودند یعنی شهرت فتوایی قدمایی حجت است اما شهرت فتوایی متأخرین معتبر نیست، ملاک حجیت هم بیان شد. در مقابل همانطور که قبلا هم گفتیم برخی مثل محقق خویی به این مبنا و نظر اشکال دارند. کلام محقق خویی ایشان هم به اصل مدعا و هم به ملاک آن اشکال کرده و لذا معتقد است شهرت فتوایی مطلقا حجت نیست، نه شهرت فتوایی قدما و نه شهرت فتوایی متأخرین، البته ایشان در اصل این نظر و دیدگاه، از برخی اعاظم مثل شیخ انصاری و محقق خراسانی و دیگران تبعیت

خارج اصول – جلسه دوازدهم – شهرت – جمع بندی در مورد حجیت شهرت فتوایی –۲. اختصاص مقبوله به شهرت قدمایی – ۳. ملاک حجیت شهرت فتوایی

جلسه ۱۲ – PDF جلسه دوازدهم  شهرت – جمع بندی در مورد حجیت شهرت فتوایی –۲. اختصاص مقبوله به شهرت قدمایی – ۳. ملاک حجیت شهرت فتوایی ۱۴۰۳/۰۷/۱۶   خلاصه جلسه گذشته بحث درباره حجیت شهرت فتوایی بود. ادله حجیت بیان شد لکن از آنجا که مهمترین دلیل حجیت شهرت فتوایی مقبوله عمربن حنظله است ما درباره این مقبوله به تفصیل سخن گفتیم. نظرات موافقان و مخالفان دلالت مقبوله بر حجیت شهرت فتوایی ذکر شد، اشکالات به همراه پاسخ ها بیان شد، نتیجه این شد که فی الجمله مقبوله بر حجیت شهرت فتوایی دلالت دارد لکن برای جمع بندی نهایی عرض کردیم ما به دو سه سوال باید پاسخ دهیم، سوال اول این بود که آیا مقبوله شامل شهرت فتوایی

خارج اصول – جلسه یازدهم – ۴. شهرت – ادله حجیت – نتیجه بحث در مورد مقبوله–  بررسی کلام  شیخ انصاری و محقق خراسانی– جمع بندی در مورد حجیت شهرت فتوایی – ۱. شمول مقبوله نسبت به شهرت  عملی و شهرت فتوایی – ۲. اختصاص مقبوله به شهرت قدمایی      

جلسه ۱۱ – PDF جلسه یازدهم  ۴. شهرت – ادله حجیت – نتیجه بحث در مورد مقبوله–  بررسی کلام  شیخ انصاری و محقق خراسانی– جمع بندی در مورد حجیت شهرت فتوایی – ۱. شمول مقبوله نسبت به شهرت  عملی و شهرت فتوایی – ۲. اختصاص مقبوله به شهرت قدمایی       ۱۴۰۳/۰۷/۱۵ خلاصه جلسه گذشته ما تقریب استدلال به دلیل چهارم برای حجیت شهرت فتوایی را ذکر کردیم، اشکالاتی که نسبت به این دلیل بود بیان شد. اشاره ای به کلمات بعضی از اعاظم مثل محقق خراسانی و شیخ انصاری داشتیم زیرا بعضی از این اشکالات نسبت به این مقبوله را آنها مطرح کردند، پس از آن کلام محقق نایینی، امام خمینی، محقق بروجردی نسبت به این مقبوله بیان

خارج اصول – جلسه هشتم – ۴. شهرت – ادله حجیت –بررسی دلیل چهارم – کلام محقق نایینی درباره  مقبوله عمربن حنظله و بررسی آن

جلسه ۸ – PDF جلسه هشتم  ۴. شهرت – ادله حجیت –بررسی دلیل چهارم – کلام محقق نایینی درباره  مقبوله عمربن حنظله و بررسی آن ۱۴۰۳/۰۷/۰۷ خلاصه جلسه گذشته بحث در دلالت مقبوله عمربن حنظله بر حجیت شهرت فتوایی بود. بعد از بیان تقریب استدلال به این مقبوله اشکالاتی که متوجه این دلیل بود بیان گردید. پنج اشکال نسبت به این مقبوله ذکر شد. ما به برخی از این اشکالات پاسخ دادیم یا شاید اکثرا این اشکالات را جواب دادیم؛ اما برای اینکه از بحث پیرامون این مقبوله و دلالتش بر حجیت شهرت فتوایی نتیجه بگیریم لازم است به برخی از انظار از جمله محقق نایینی و بعضی دیگر اشاره داشته باشیم. انشاء الله بعد از بیان این نظرات درباره

خارج اصول – جلسه صد و دهم – ۳. اجماع منقول – بررسی اجماع تقریری – اشکال اول – اشکال دوم

جلسه ۱۱۰ – PDF جلسه صد و دهم  ۳. اجماع منقول – بررسی اجماع تقریری – اشکال اول – اشکال دوم ۱۴۰۳/۰۲/۲۹     خلاصه جلسه گذشته عرض کردیم یکی از وجوهی که برای حجیت اجماع و چگونگی کشف رأی معصوم ذکر شده طریق تقریر است. محصل این طریق این بود که از اجماع فقهای متقدم کشف شود اصحابی هم که با ائمه(ع) محشور بودند همین نظر را داشتند وائمه (ع) نیز با سکوت خود نظر اصحاب را تأیید کرده اند. پس این طریق مبتنی بر اتصال این اجماع به زمان معصوم است و اینکه آن فتوا در میان اصحاب مورد قبول بوده و در مرئی و مسمع امام محقق شده و امام نیز با سکوت آن را تقریر کردند.

خارج اصول – جلسه صد و نهم – ۳. اجماع منقول – وجه دیگر در  چگونگی کشف رأی معصوم از اجماع – اجماع تقریری – شرح رساله حقوق – ادامه بحث از پیامدهای منفی عدم میانه روی – ۱. سقوط شخصیت انسانی – ۲. از بین رفتن جوانمردی – آثار سوء پرخوری    

جلسه ۱۰۹ – PDF جلسه صد و نهم  ۳. اجماع منقول – وجه دیگر در  چگونگی کشف رأی معصوم از اجماع – اجماع تقریری – شرح رساله حقوق – ادامه بحث از پیامدهای منفی عدم میانه روی – ۱. سقوط شخصیت انسانی – ۲. از بین رفتن جوانمردی – آثار سوء پرخوری   ۱۴۰۳/۰۲/۲۶                وجه دیگر در چگونگی کشف رأی معصوم از اجماع در مورد اجماع منقول به خبر واحد تقریبا آنچه لازم بود را بیان کردیم لکن در قسمت مقدماتی بحث که مربوط به وجه حجیت اجماع محصل بود به چند مبنا اشاره کردیم. حدودا شش وجه و مبنا را بیان کردیم. مرحوم محقق تستری در کتاب کشف القناع عن وجوه حجیة

خارج اصول – جلسه صد و هشتم – ۳. اجماع منقول – بررسی حجیت اجماع منقول – ۲ . حجیت اجماع منقول بنابر سایر مبانی – صورت دوم: نقل مسبب – صورت سوم: نقل سبب و مسبب        

جلسه ۱۰۸ – PDF جلسه صد و هشتم  ۳. اجماع منقول – بررسی حجیت اجماع منقول – ۲ . حجیت اجماع منقول بنابر سایر مبانی – صورت دوم: نقل مسبب – صورت سوم: نقل سبب و مسبب      ۱۴۰۳/۰۲/۲۵           خلاصه جلسه گذشته بحث در حجیت اجماع منقول بنابر مبانی مختلف در حجیت اجماع بود. عرض کردیم چنانچه ما حجیت اجماع را بر مبنای ملازمه، اعم از عقلی، عادی و اتفاقی بپذیریم خودش چند صورت دارد، گاهی به صورت نقل سبب است و گاهی به صورت نقل مسبب و گاهی هم به صورت نقل سبب و مسبب. اگر اجماع به صورت نقل سبب باشد، معلوم شد که حجیت دارد ولی اینکه نهایت اعتبارش چیست و چه چیزی

خارج اصول – جلسه صد و هفتم – ۳. اجماع منقول – بررسی حجیت اجماع منقول – ۲ . حجیت اجماع منقول بنابر سایر مبانی – بررسی پاسخ محقق خراسانی به اشکال مقدر – اشکال اول – اشکال دوم               

جلسه ۱۰۷ – PDF جلسه صد و هفتم  ۳. اجماع منقول – بررسی حجیت اجماع منقول – ۲ . حجیت اجماع منقول بنابر سایر مبانی – بررسی پاسخ محقق خراسانی به اشکال مقدر – اشکال اول – اشکال دوم    ۱۴۰۳/۰۲/۲۴   خلاصه جلسه گذشته عرض شد چنانچه اجماع از باب ملازمه، اعم از عقلی، عادی واتفاقی حجت باشد و توسط یکی از فقها نقل شود، تارة این به صورت نقل سبب آن را نقل می کند و اخری به صورت نقل مسبب و ثالثة به صورت نقل هر دو. پس مفروض بحث ما یکی این است که مبنای حجیت اجماع نه دخولی است و نه تشرفی بلکه یا لطفی است یا از راه ملازمه عادی کاشف از رأی معصوم

خارج اصول – جلسه صد و ششم – ۳. اجماع منقول – بررسی حجیت اجماع منقول – ۲ . حجیت اجماع منقول بنابر سایرمبانی – صورت اول: نقل سبب –  اشکال – پاسخ محقق خراسانی       

جلسه ۱۰۶ – PDF جلسه صد و ششم ۳. اجماع منقول – بررسی حجیت اجماع منقول – ۲ . حجیت اجماع منقول بنابر سایرمبانی – صورت اول: نقل سبب –  اشکال – پاسخ محقق خراسانی      ۱۴۰۳/۰۲/۲۳      خلاصه جلسه گذشته بحث ما در مورد حجیت اجماع منقول به خبر واحد بود. عرض کردیم تارتا بحث درباره نقل اجماع، بنابر این است که ناقل عن حس اجماع را نقل کرده و رأی معصوم کشف شده باشد و اخری عن حدس. بنابر اینکه اجماع عن حس نقل شده باشد که این در واقع در قالب اجماع دخولی و اجماع تشرفی تحقق دارد، گفتیم به سه صورت ممکن است نقل شود: ۱. گاهی به صورت نقل سبب است؛ ۲.گاهی به صورت نقل

خارج اصول – جلسه صد و پنجم – ۳. اجماع منقول – بررسی حجیت اجماع منقول – ۱. نقل اجماع به صور سه گانه بنابر اجماع دخولی و تشرفی – ۲. نقل اجماع بنابر سایر مبانی – صورت اول: نقل سبب        

جلسه ۱۰۵ – PDF جلسه صد و پنجم  ۳. اجماع منقول – بررسی حجیت اجماع منقول – ۱. نقل اجماع به صور سه گانه بنابر اجماع دخولی و تشرفی – ۲. نقل اجماع بنابر سایر مبانی – صورت اول: نقل سبب      ۱۴۰۳/۰۲/۲۲          خلاصه جلسه گذشته ما عرض کردیم برای بررسی حجیت اجماع منقول به خبر واحد ابتدا باید سه مطلب را به عنوان مقدمه ذکر کنیم. این سه مقدمه این بود: ۱. دلالت سیره عقلا بر حجیت خبری که اخبار عن حس باشد و نیز مخبر به یک امر متعارف باشد. ۲. ناقل اجماع گاهی نظر معصوم را عن حس بیان می کند و گاهی عن حدس، به تعبیر دیگر اجماعات بر دو پایه استوار

خارج اصول – جلسه صد و چهارم – ۳. اجماع منقول – بررسی حجیت اجماع منقول – مقدمات سه گانه – مقدمه دوم: کشف رأی معصوم از راه حس و حدس – مقدمه سوم: الفاظ حاکی از اجماع – شرح رساله حقوق – حق دوم شکم: میانه روی و لزوم تقویت جسم – پیامدهای منفی عدم میانه روی : ۱. سقوط شخصیت انسانی   

جلسه ۱۰۴ – PDF جلسه صد و چهارم  ۳. اجماع منقول – بررسی حجیت اجماع منقول – مقدمات سه گانه – مقدمه دوم: کشف رأی معصوم از راه حس و حدس – مقدمه سوم: الفاظ حاکی از اجماع – شرح رساله حقوق – حق دوم شکم: میانه روی و لزوم تقویت جسم – پیامدهای منفی عدم میانه روی : ۱. سقوط شخصیت انسانی      ۱۴۰۳/۰۲/۱۹               خلاصه جلسه گذشته بحث در حجیت اجماع منقول به خبر واحد بود؛ زیرا اگر مخبر ثقه ای خبر از اجماع و اتفاق علماء بدهد مفید ظن است، لکن باید ببینیم این ظن معتبر است یا خیر؟ آیا ادله معتبره بر حجیت و اعتبار این ظن و خروج

خارج اصول – جلسه صد و سوم – ۳. اجماع منقول – بررسی حجیت اجماع منقول – اقسام اجماع منقول – مقدمات سه گانه – مقدمه اول: قدر متیقن از سیره عقلا در حجیت خبر واحد    

جلسه ۱۰۳ – PDF جلسه صد و سوم ۳. اجماع منقول – بررسی حجیت اجماع منقول – اقسام اجماع منقول – مقدمات سه گانه – مقدمه اول: قدر متیقن از سیره عقلا در حجیت خبر واحد      ۱۴۰۳/۰۲/۱۸               خلاصه جلسه گذشته در مقدمه بحث از اجماع منقول به مسالک مختلف در باب حجیت اجماع محصل اشاره کردیم و همه آنها را مورد بررسی قرار دادیم و نهایتا نظر خودمان را بیان کردیم. بالاخره معلوم شد که اجماع محصل حجت است و وجه حجیت آن نیز معلوم شد. بررسی حجیت اجماع منقول حال بحث از این است که اجماع منقول به خبر واحد حجت است یا خیر؟ یعنی مثلا می بینیم که صاحب جواهر ادعای اجماع

خارج اصول – جلسه هشتاد و سوم – ۱. ظواهر – ادله حجیت ظواهر کتاب – دلیل اول، دوم، سوم، چهارم، پنجم – شرح رساله حقوق: مهمترین عامل حرام خواری – حلال خواری    

جلسه ۸۳ – PDF جلسه هشتاد و سوم ۱. ظواهر – ادله حجیت ظواهر کتاب – دلیل اول، دوم، سوم، چهارم، پنجم – شرح رساله حقوق: مهمترین عامل حرام خواری – حلال خواری     ۱۴۰۲/۱۲/۰۲ ادله حجیت ظواهر کتاب ادله اخباریین مبنی بر عدم حجیت ظواهر کتاب مورد بررسی قرار گرفت و معلوم شد که هیچ یک از این ادله قادر به اثبات مدعای آنها نیست. از آنچه که در پاسخ به ادله بعضی از اخباریین ذکر شد می‏توانیم چند مطلب را به عنوان دلیل بر حجیت ظواهر کتاب استخراج کنیم. این را نیز خیلی خلاصه و فهرست وار بیان می‏کنم که بحث تمام شود از این جهت. چند دلیل بر حجیت ظواهر کتاب قابل ذکر است. دلیل اول دلیل