بایگانی‌های استدلال

کاهش ارزش پول و بررسی آثار فقهی آن – جلسه چهل و هفتم – جبران کاهش ارزش پول – ادله لزوم جبران مطلقا – دسته سوم ادله – دلیل اول (نوزدهم) و بررسی آن – اشکال اول، دوم، سوم، چهارم و پنجم

جلسه ۴۷ – PDF جلسه چهل و هفتم جبران کاهش ارزش پول – ادله لزوم جبران مطلقا – دسته سوم ادله – دلیل اول (نوزدهم) و بررسی آن – اشکال اول، دوم، سوم، چهارم و پنجم ۱۴۰۴/۰۲/۳۰ خلاصه جلسه گذشته بحث در طرق یا ادله ضمان در صورت کاهش ارزش پول بود؛ عرض کردیم چند دسته دلیل یا طریق برای لزوم جبران کاهش ارزش پول ذکر شده است. تا اینجا ما دو دسته از ادله را ذکر کردیم؛ دسته اول، ادله‌ای است که ناظر به موضوع اقامه شده؛ خود این دسته بر سه نوع بود؛ برخی ناظر به ماهیت پول، برخی ناظر به کارکردهای پول و برخی ناظر به اوصافی مانند مثلی بودن یا قیمی بودن. ده طریق یا دلیل

خارج اصول – جلسه صد و هفدهم – ۵. حجیت خبر واحد – قلمرو حجیت خبر واحد –جهت اول – بررسی جبران ضعف سندی با عمل مشهور – ادله جبران – بررسی دلیل اول – دلیل دوم – اشکال محقق خویی – بررسی اشکال محقق خویی – دلیل سوم – بررسی دلیل سوم – اشکال اول

جلسه ۱۱۷ – PDF جلسه صد و هفدهم ۵. حجیت خبر واحد – قلمرو حجیت خبر واحد –جهت اول – بررسی جبران ضعف سندی با عمل مشهور – ادله جبران – بررسی دلیل اول – دلیل دوم – اشکال محقق خویی – بررسی اشکال محقق خویی – دلیل سوم – بررسی دلیل سوم – اشکال اول ۱۴۰۴/۰۲/۲۹ بررسی دلیل اول عرض کردیم در مورد جبران ضعف سندی خبر ضعیف به عمل مشهور، چند دلیل اقامه شده است. دلیل اول را که دیروز بیان کردیم، مطلبی بود که محقق خراسانی فرموده‌اند. این دلیل بر اساس بعضی مبانی قابل پذیرش است؛ یعنی اگر گفتیم خبر باید موثوق الصدور باشد، همین قدر که ما اطمینان پیدا کنیم به صدور خبری از امام معصوم

خارج اصول – جلسه صد و ده – ۵. حجیت خبر واحد – ادله حجیت خبر واحد –اشکالات مشترک به ادله خبر واحد – اشکال دوم – تقریر دوم و بررسی آن – تقریر سوم

جلسه ۱۱۰ – PDF جلسه صد و ده ۵. حجیت خبر واحد – ادله حجیت خبر واحد –اشکالات مشترک به ادله خبر واحد – اشکال دوم – تقریر دوم و بررسی آن – تقریر سوم ۱۴۰۴/۰۲/۲۰ خلاصه جلسه گذشته بحث در اشکال دوم از اشکالات مشترک به ادله حجیت خبر واحد بود. اشکال دوم به چند وجه تقریر شده است. تقریر اول از این اشکال در جلسه گذشته ذکر شد و مورد خدشه قرار گرفت. اصل اشکال این بود که این ادله تنها اخبار بی‌واسطه از معصومین (علیهم السلام) را شامل می‌شود و اخبار با واسطه از دایره شمول این ادله خارج‌ هستند. منتها در مورد اینکه چرا اخبار با واسطه از شمول ادله حجیت خارج‌ هستند، گفتیم چند

خارج اصول – جلسه هفتاد و چهارم – ۵. حجیت خبر واحد – ادله حجیت خبر واحد –دلیل اول: کتاب – ۵. آیه اذن – تقریب استدلال به آیه – بررسی استدلال – اشکال اول – اشکال دوم

جلسه ۷۴ – PDF جلسه هفتاد و چهارم ۵. حجیت خبر واحد – ادله حجیت خبر واحد –دلیل اول: کتاب – ۵. آیه اذن – تقریب استدلال به آیه – بررسی استدلال – اشکال اول – اشکال دوم ۱۴۰۳/۱۱/۰۶ ۵. آیه اذن آیه دیگری که برای حجیت خبر واحد مورد استناد قرار گرفته، آیه اذن است «و مِنهُم الَّذينَ يؤُذونَ النّبىّ و يقولونَ هُو أذُنٌ قُل أُذُنُ خَيرٍ لَكُم يؤمِنُ بِاللّهِ و يؤمنُ لِلمُؤمِنينَ و رَحمةٌ لِلّذينَ ءَامَنوا مِنكُم والّذينَ يؤذونَ رَسولَ اللّهِ لَهُم عَذابٌ ألِيم» برخی از آنها پیامبر را آزار می‎دهند و می‎گویند او خوش باور است، بگو خوش باور بودن پیامبر به نفع شماست، ولی او ایمان به خدا دارد و مومنان را تصدیق می‎کند و

خارج اصول – جلسه هفتاد و سوم – ۵. حجیت خبر واحد – ادله حجیت خبر واحد –دلیل اول: کتاب – ۴. آیه سوال – بررسی اشکالات نسبت به استدلال به آیه سوال – اشکال سوم و پاسخ آن – شرح رساله حقوق – «و بالله العصمه و التایید»

جلسه ۷۳ – PDF جلسه هفتاد و سوم ۵. حجیت خبر واحد – ادله حجیت خبر واحد –دلیل اول: کتاب – ۴. آیه سوال – بررسی اشکالات نسبت به استدلال به آیه سوال – اشکال سوم و پاسخ آن – شرح رساله حقوق – «و بالله العصمه و التایید» ۱۴۰۳/۱۱/۰۳ خلاصه جلسه گذشته نسبت به استدلال به آیه سوال چند اشکال مطرح شده است. در جلسه گذشته اشکال اول و اشکال دوم مورد رسیدگی قرار گرفت. اشکال اول را به ضمیمه پاسخ محقق اصفهانی بیان کردیم و پاسخ ایشان را مورد بررسی قرار دادیم لکن نتیجه این شد که این اشکال شاید وارد نباشد. اینکه آیه وجوب سوال را مشروط به حصول علم کرده و منظور از علم نیز

خارج اصول – جلسه هفتاد و دوم – ۵. حجیت خبر واحد – ادله حجیت خبر واحد –دلیل اول: کتاب – ۴. آیه سوال – اشکالات نسبت به استدلال به آیه سوال – اشکال اول – پاسخ محقق اصفهانی و بررسی آن – اشکال دوم

جلسه ۷۲ – PDF جلسه هفتاد و دوم ۵. حجیت خبر واحد – ادله حجیت خبر واحد –دلیل اول: کتاب – ۴. آیه سوال – اشکالات نسبت به استدلال به آیه سوال – اشکال اول – پاسخ محقق اصفهانی و بررسی آن – اشکال دوم ۱۴۰۳/۱۱/۰۲ خلاصه جلسه گذشته عرض کردیم به آیه سوال استناد شده برای حجیت خبر واحد. تقریب استدلال به این آیه بیان شد. گفتیم همانند آیه کتمان این استدلال دو رکن دارد، رکن اول ظهور لفظی آیه است در اینکه سوال از اهل ذکر واجب است، رکن دوم ملازمه بین وجوب سوال و وجوب قبول و ترتیب اثر دادن بر پاسخ آن شخص است. نتیجه این ظهور لفظی و آن ملازمه عقلی حجیت خبر واحد

خارج اصول – جلسه شصت و هشتم – ۵. حجیت خبر واحد – ادله حجیت خبر واحد –دلیل اول: کتاب – آیه نفر – – بررسی اشکالات استدلال به آیه نفر – اشکال دوم و بررسی آن – اشکال سوم و بررسی آن

جلسه ۶۸ – PDF جلسه شصت و هشتم ۵. حجیت خبر واحد – ادله حجیت خبر واحد –دلیل اول: کتاب – آیه نفر – – بررسی اشکالات استدلال به آیه نفر – اشکال دوم و بررسی آن – اشکال سوم و بررسی آن ۱۴۰۳/۱۰/۲۴ خلاصه جلسه گذشته نظر مختار درباره کیفیت استدلال به آیه نفر بیان شد. عرض کردیم اشکالاتی نسبت به استدلال به این آیه مطرح است که باید مورد بررسی قرار بگیرد. یک اشکال را دیروز ذکر کردیم و پاسخ دادیم. اشکال دوم اساسا آیه دلالت بر حجیت خبر راوی نمی‎کند بلکه بر اساس این آیه قول فقیه حجت می‎شود. یعنی اگر کسی تفقه در دین پیدا کرد و انذار کرد آنچه را که تفقه کرده، آنگاه انذارش

خارج اصول – جلسه شصت و پنجم – ۵. حجیت خبر واحد – ادله حجیت خبر واحد –دلیل اول: کتاب – آیه نفر – – بررسی کلام محقق اصفهانی – دو موید – اطلاق حذر

جلسه ۶۵ – PDF جلسه شصت و پنجم ۵. حجیت خبر واحد – ادله حجیت خبر واحد –دلیل اول: کتاب – آیه نفر – – بررسی کلام محقق اصفهانی – دو موید – اطلاق حذر ۱۴۰۳/۱۰/۱۸ خلاصه جلسه گذشته کلام محقق اصفهانی برای دلالت آیه نفر بر حجیت خبر واحد را بیان کردیم. سه اشکال نسبت به این راه مطرح شد و به هر سه اشکال نیز پاسخ داده شد. دو موید باقی مانده که این دو موید را ذکر می‎کنیم. دو موید اطلاق حذر مقدمه مشکل مهم آیه مسئله اطلاق حذر بود؛ در چهار وجه از وجوه پنجگانه استدلال که قبلا ذکر شد مهمترین مانع یا وجوب حذر بود یا اطلاق آن. طبق این چهار وجه آیه می‎تواند اثبات

خارج اصول – جلسه شصت و چهارم – ۵. حجیت خبر واحد – ادله حجیت خبر واحد –دلیل اول: کتاب – آیه نفر – بررسی کلام محقق اصفهانی – اشکال اول و پاسخ آن – اشکال دوم و پاسخ آن – اشکال سوم و پاسخ آن

جلسه ۶۴ – PDF جلسه شصت و چهارم ۵. حجیت خبر واحد – ادله حجیت خبر واحد –دلیل اول: کتاب – آیه نفر – بررسی کلام محقق اصفهانی – اشکال اول و پاسخ آن – اشکال دوم و پاسخ آن – اشکال سوم و پاسخ آن ۱۴۰۳/۱۰/۱۷ خلاصه جلسه گذشته عرض کردیم با توجه به اینکه وجوه پنج گانه استدلال به آیه نفر برای حجیت خبر واحد مورد اشکال قرار گرفته، یک طریق و راهی را محقق اصفهانی برای استدلال طی کرده که در واقع وجه ششم است. محصل این طریق این است که ما بدون ملاحظه وجوب حذر که مورد اشکال است، از راه وجوب انذار و اثبات حجیت برای انذار به ضمیمه اطلاق در ناحیه حذر می‎توانیم حجیت

خارج اصول – جلسه شصت و سوم – ۵. حجیت خبر واحد – ادله حجیت خبر واحد –دلیل اول: کتاب – آیه نفر – – کلام محقق اصفهانی – دو رکن استدلال – رکن اول – رکن دوم

جلسه ۶۳ – PDF جلسه شصت و سوم ۵. حجیت خبر واحد – ادله حجیت خبر واحد –دلیل اول: کتاب – آیه نفر – – کلام محقق اصفهانی – دو رکن استدلال – رکن اول – رکن دوم ۱۴۰۳/۱۰/۱۶ خلاصه جلسه گذشته بحث ما درباره آیه نفر به اینجا رسید که اگر بخواهد استدلال به این آیه برای حجیت خبر واحد تمام باشد دو مطلب باید ثابت شود؛ یکی وجوب الحذر و دیگری اطلاق الحذر. اگر خاطرتان باشد ما پنج وجه برای استدلال به این آیه بیان کردیم. وجه اول که مربوط بود به اولویت دلالت آیه بر حجیت خبر واحد، نسبت به دلالت آیه بر حجیت فتوای مفتی. اما سه وجه بعدی پایه و اساسش وجوب حذر بود.

خارج اصول – جلسه شصت و یکم – ۵. حجیت خبر واحد – ادله حجیت خبر واحد –دلیل اول: کتاب – آیه نفر – بررسی وجوه پنج گانه استدلال به آیه – بررسی وجه پنجم: بررسی مقدمه دوم – اشکال محقق خراسانی – پاسخ محقق نایینی – بررسی پاسخ محقق نایینی

جلسه ۶۱ – PDF جلسه شصت و یکم ۵. حجیت خبر واحد – ادله حجیت خبر واحد –دلیل اول: کتاب – آیه نفر – بررسی وجوه پنج گانه استدلال به آیه – بررسی وجه پنجم: بررسی مقدمه دوم – اشکال محقق خراسانی – پاسخ محقق نایینی – بررسی پاسخ محقق نایینی ۱۴۰۳/۱۰/۱۱ خلاصه جلسه گذشته بحث درباره وجه پنجم از وجوه استدلال به آیه نفر بود. عرض کردیم این وجه متشکل از دو مقدمه است؛ مقدمه اول دیروز مورد بررسی قرار گرفت و اشکالاتش بیان شد. نوع اشکالاتی که به مقدمه اول وارد شده، همان اشکالاتی است که به وجوه قبلی یعنی وجه دوم و سوم و چهارم وارد شده است. لذا در اینکه مقدمه اول این وجه مخدوش است

خارج فقه – جلسه سی و پنجم – مسئله ۲ – ۳. بررسی ولایت پدر نسبت به بالغه رشیده باکره – قول اول: استقلال باکره – ادله استقلال باکره – دلیل سوم: روایات – کلام صاحب جواهر در مورد روایات متعه و بررسی آن – پاسخ صاحب جواهر به اشکال تعارض

جلسه ۳۵ – PDF جلسه سی و پنجم مسئله ۲ – ۳. بررسی ولایت پدر نسبت به بالغه رشیده باکره – قول اول: استقلال باکره – ادله استقلال باکره – دلیل سوم: روایات – کلام صاحب جواهر در مورد روایات متعه و بررسی آن – پاسخ صاحب جواهر به اشکال تعارض ۱۴۰۳/۱۰/۱۰ کلام صاحب جواهر در مورد روایات متعه قبل از اینکه دلیل پنجم بر استقلال باکره رشیده در امر نکاح را بیان کنیم، در مورد روایات متعه مطلبی را صاحب جواهر فرموده که تعرض نسبت به آن خالی از فایده نیست؛ چون در بررسی قول به تفصیل بین نکاح موقت و نکاح دائم، می‌توان از آن استفاده کرد. ما در مورد چهار روایتی که خواندیم و برخی روایات دیگر

خارج اصول – جلسه پنجاه و هشتم – ۵. حجیت خبر واحد – ادله حجیت خبر واحد –دلیل اول: کتاب – آیه نفر – دسته بندی وجوه پنج گانه – بررسی وجوه پنج گانه استدلال به آیه – بررسی وجه اول – بررسی وجه دوم

جلسه ۵۸ – PDF جلسه پنجاه و هشتم ۵. حجیت خبر واحد – ادله حجیت خبر واحد –دلیل اول: کتاب – آیه نفر – دسته بندی وجوه پنج گانه – بررسی وجوه پنج گانه استدلال به آیه – بررسی وجه اول – بررسی وجه دوم ۱۴۰۳/۱۰/۰۸ دسته بندی وجوه پنج گانه تقریب استدلال به آیه نفر برای اثبات حجیت خبر واحد به پنج وجه بیان شد. البته این وجوه بعضی بر بعض دیگر شاید رجحان داشته باشند؛ یعنی باید بررسی شود که مثلا وجه پنجم که بر لزوم ضمیمه یک مقدمه دیگر به وجوب حذر تأکید دارد درست است، یا وجوه سه گانه د‎وم، سوم و چهارم که تنها با تکیه بر وجوب حذر می‎خواهند حجیت خبر واحد را ثابت

خارج اصول – جلسه پنجاه و پنجم – ۵. حجیت خبر واحد – ادله حجیت خبر واحد –دلیل اول: کتاب – آیه نفر – مواضع استدلال به آیه – وجوه استدلال به آیه – وجه اول – وجه دوم

جلسه ۵۵ – PDF جلسه پنجاه و پنجم ۵. حجیت خبر واحد – ادله حجیت خبر واحد –دلیل اول: کتاب – آیه نفر – مواضع استدلال به آیه – وجوه استدلال به آیه – وجه اول – وجه دوم ۱۴۰۳/۱۰/۰۳ خلاصه جلسه گذشته بحث در آیه دوم از آیاتی است که مورد استناد قرار گرفته است برای حجیت خبر واحد. عرض کردیم شأن نزول آیه نفر چیست و چه احتمالاتی در این آیه داده شده و مفاد آیه بعد از بررسی این احتمالات کدام است؟ مواضع استدلال به آیه نفر غیر از این موضع که برای حجیت خبر واحد به این آیه استدلال شده، در بحث اجتهاد و تقلید نیز به این آیه استدلال شده است. در مباحث اجتهاد

خارج اصول – جلسه چهل و نهم – ۵. حجیت خبر واحد – ادله حجیت خبر واحد –دلیل اول: کتاب – آیه نبأ – بررسی استدلال به مفهوم شرط – اشکال پنجم و بررسی آن – اشکال ششم

جلسه ۴۹ – PDF جلسه چهل و نهم ۵. حجیت خبر واحد – ادله حجیت خبر واحد –دلیل اول: کتاب – آیه نبأ – بررسی استدلال به مفهوم شرط – اشکال پنجم و بررسی آن – اشکال ششم ۱۴۰۳/۰۹/۱۹ خلاصه جلسه گذشته بحث در اشکالاتی بود که نسبت به استدلال به آیه نبأ برای اثبات مفهوم شرط شده است. تا اینجا ما چهار اشکال را مطرح کردیم. برخی از این اشکالات به درازا کشید و نیازمند بررسی بیشتر بود و بعضی نیز بحث کمتر داشت. اشکال پنجم به طور کلی در قضایای شرطیه باید بین جمله شرطیه و جمله جزاء سنخیت و ارتباط باشد. سنخیت و ارتباط هم نوعا به نحو علیت است یعنی مثلا اگر گفته می‎شود «ان جائک

خارج اصول – جلسه چهل و هشتم – ۵. حجیت خبر واحد – ادله حجیت خبر واحد –دلیل اول: کتاب – آیه نبأ – بررسی استدلال به مفهوم شرط – اشکال دوم – بررسی پاسخ محقق نایینی – اشکال سوم به محقق نایینی – اشکال چهارم به محقق نایینی و بررسی آن

جلسه ۴۸ – PDF جلسه چهل و هشتم ۵. حجیت خبر واحد – ادله حجیت خبر واحد –دلیل اول: کتاب – آیه نبأ – بررسی استدلال به مفهوم شرط – اشکال دوم – بررسی پاسخ محقق نایینی – اشکال سوم به محقق نایینی – اشکال چهارم به محقق نایینی و بررسی آن ۱۴۰۳/۰۹/۱۱ خلاصه جلسه گذشته در مورد اشکال دوم نسبت به استدلال به مفهوم شرط در آیه نبأ، عرض کردیم محقق نایینی یک پاسخی ذکر کرده‎اند که مورد اشکال قرار گرفته است. اصل اشکال این بود که بین مفهوم و تعلیل تعارض وجود دارد و لذا ما نمی‎توانیم به مفهوم این آیه استدلال کنیم. محقق نایینی در پاسخ فرمود که مهفوم بر تعلیل حکومت دارد و اصلا مسئله

خارج فقه – جلسه بیست و پنجم – مسئله ۲ – ۳. بررسی ولایت پدر نسبت به بالغه رشیده باکره – قول اول: استقلال دختر – ادله استقلال دختر – دلیل سوم: روایات – روایت اول: صحیحه فضلا – بررسی روایت اول – اشکال هفتم –پاسخ محقق کرکی و بررسی آن – پاسخ به اشکال هفتم – نتیجه بررسی صحیحه فضلا – روایت دوم: منصور بن حازم – بررسی روایت دوم – اشکال اول و بررسی آن

جلسه ۲۵ – PDF جلسه بیست و پنجم مسئله ۲ – ۳. بررسی ولایت پدر نسبت به بالغه رشیده باکره – قول اول: استقلال دختر – ادله استقلال دختر – دلیل سوم: روایات – روایت اول: صحیحه فضلا – بررسی روایت اول – اشکال هفتم –پاسخ محقق کرکی و بررسی آن – پاسخ به اشکال هفتم – نتیجه بررسی صحیحه فضلا – روایت دوم: منصور بن حازم – بررسی روایت دوم – اشکال اول و بررسی آن ۱۴۰۳/۰۹/۰۴ اشکال هفتم اشکال هفتم نسبت به صحیحه فضلا، اشکالی است که محقق کرکی وارد کرده است. ایشان می‌فرماید: عبارت «و لا المولّی علیها» اگر به گونه‌ای معنا شود که باکره تحت این عنوان قرار گیرد، مصادره به مطلوب می‌شود. اشکال مصادره به

خارج اصول – جلسه چهل و سوم – ۵ . حجیت خبر واحد – ادله حجیت خبر واحد –دلیل اول: کتاب – آیه نبأ – اشکال دوم – بررسی اشکال دوم – پاسخ محقق خراسانی

جلسه ۴۳ – PDF جلسه چهل و سوم ۵ . حجیت خبر واحد – ادله حجیت خبر واحد –دلیل اول: کتاب – آیه نبأ – اشکال دوم – بررسی اشکال دوم – پاسخ محقق خراسانی ۱۴۰۳/۰۹/۰۴ خلاصه جلسه گذشته بحث در استدلال به آیه نبأ برای حجیت خبر واحد بود. تا اینجا در مورد مفهوم شرط و چگونگی استدلال به آن برای اثبات مدعا یک اشکال را از شیخ انصاری نقل کردیم که در واقع اشکال اول بود. این اشکال معطوف به جهت اقتضا در این آیه بود، به این معنا که آیا اساسا اقتضای مفهوم شرط در آیه وجود دارد یا خیر؟ شیخ انصاری فرمودند ما اگر کبرای حجیت مفهوم شرط را هم بپذیریم این آیه دلالت بر حجیت

خارج اصول – جلسه چهل و یکم – ۵. حجیت خبر واحد – ادله حجیت خبر واحد –دلیل اول: کتاب – آیه نبأ – بررسی استدلال به مفهوم شرط – بررسی پاسخ محقق خراسانی به شیخ انصاری – کلام محقق عراقی و بررسی آن – کلام محقق اصفهانی و بررسی آن – رساله الحقوق – آثار ترک نگاه حرام

جلسه ۴۱ – PDF جلسه چهل و یکم ۵. حجیت خبر واحد – ادله حجیت خبر واحد –دلیل اول: کتاب – آیه نبأ – بررسی استدلال به مفهوم شرط – بررسی پاسخ محقق خراسانی به شیخ انصاری – کلام محقق عراقی و بررسی آن – کلام محقق اصفهانی و بررسی آن – رساله الحقوق – آثار ترک نگاه حرام ۱۴۰۳/۰۸/۳۰ خلاصه جلسه گذشته عرض کردیم نسبت به پاسخ محقق خراسانی به شیخ انصاری اشکالات و ایراداتی مطرح شده است. شیخ انصاری شرط را در آیه نبأ محقق موضوع می‎دانست و به همین جهت قائل به عدم وجود مفهوم شرط در این آیه شد، اما محقق خراسانی بر خلاف ایشان معتقدند شرط در آیه نبأ از قبیل شرط

خارج اصول – جلسه سی و ششم – ۵. حجیت خبر واحد – ادله حجیت خبر واحد –دلیل اول: کتاب – آیه نبأ – بررسی استدلال به مفهوم وصف – تقریب دوم مفهوم وصف و بررسی آن – استدلال به مفهوم شرط – تقریب اول (شیخ انصاری)

جلسه ۳۶ – PDF جلسه سی و ششم ۵. حجیت خبر واحد – ادله حجیت خبر واحد –دلیل اول: کتاب – آیه نبأ – بررسی استدلال به مفهوم وصف – تقریب دوم مفهوم وصف و بررسی آن – استدلال به مفهوم شرط – تقریب اول (شیخ انصاری) ۱۴۰۳/۰۸/۲۱ خلاصه جلسه گذشته بحث در تقریب استدلال به آیه نبأ از طریق مفهوم وصف بود. عرض کردیم چند اشکال به این تقریب وارده شده، هر چند بعضی از این اشکالات قابل دفع است اما برخی به قوت خود باقی است. تقریب دوم مفهوم وصف برای استدلال به این آیه از راه مفهوم وصف یک تقریب دیگری هم در کلمات شیخ انصاری وجود دارد و همانطور که اشاره کردیم بعضی از بزرگان