جلسه ۲۷ – PDF جلسه بیست و هفتم  جبران کاهش ارزش پول – ادله لزوم جبران مطلقا – دلیل اول – بررسی دلیل اول – بررسی قسم اول اشکال – بررسی اشکال اول، دوم و سوم ۱۴۰۳/۱۰/۱۲ خلاصه جلسه گذشته در مورد قول به لزوم جبران کاهش ارزش پول گفتیم یکی از دلایل لزوم جبران این است که حقیقت پول عبارت از قدرت خرید است. این در واقع دسته اول از ادله است و براساس ملاحظه حقیقت پول ارائه شده است. در مورد این نظریه توضیح دادیم که برخی از معتقدان به این نظریه می‌گویند اگر پول یا اسکناس قرض داده شود یا غصب شود یا تلف شود، آن شخص ضامن همان قدرت خرید است. گفتیم دو قسم اشکال نسبت

جلسه ۲۶ – PDF جلسه بیست و ششم جبران کاهش ارزش پول – ادله لزوم جبران مطلقا – دلیل اول – بررسی دلیل اول – قسم دوم اشکال – اشکال اول (چهارم) – اشکال دوم (پنجم) – اشکال سوم (ششم) ۱۴۰۳/۱۰/۱۱   خلاصه جلسه گذشته بحث در اشکالات قول به لزوم جبران کاهش ارزش پول بود؛ عرض کردیم با توجه به آراء و انظار مختلفی که در این باره ارائه شده، این اشکالات متفاوت است. گفتیم اشکالات پنج دسته است. یک دسته ناظر به پول است؛ در دسته اول هم سه نوع اشکال وجود دارد؛ یک نوع مربوط به ماهیت پول، یک نوع مربوط به بعضی اوصاف پول و یک نوع هم مربوط به کارکردهای پول است. ما فعلاً اشکالات

جلسه ۱۹ – PDF جلسه نوزدهم  موضوع‌شناسی: ۲. تورم – آثار تورم – اثر دوم: کاهش ارزش پول- اثر سوم: افزایش هزینه‌های زندگی – اثر چهارم: کاهش سطح رفاه – اثر پنجم: عدم پیش‌بینی وضعیت اقتصادی – اثر ششم: افزایش هزینه‌های جاری دولت ۱۴۰۳/۰۹/۰۶   خلاصه جلسه گذشته تقریباً مطالب مربوط به بخش موضوع‌شناسی مسئله مورد گفتگو به اواخر خودش نزدیک می‌شود؛ در مورد تورم اشاره کردیم که حقیقت تورم چیست و چه اسباب و عواملی در تحقق آن دخالت دارد. همچنین سخن از اقسام و انواع تورم به میان آمد و سرانجام بحث به آثار و عوارض تورم رسید. این بحث را ان‌شاءالله اگر به سرانجام برسانیم، یک اشاره کوتاهی به نحوه محاسبه تورم خواهیم داشت و جمع‌بندی می‌کنیم.

جلسه ۱۳ – PDF جلسه سیزدهم موضوع‌شناسی: ۲. تورم –تفاوت تورم و گرانی – ابعاد تفاوت – تورم در صدر اسلام – روایات: دسته اول و دسته دوم  ۱۴۰۳/۰۸/۱۵ خلاصه جلسه گذشته در مبحث موضوع‌شناسی، دومین موضوعی که به عنوان مقدمه بحث اصلی باید درباره آن مطالبی را به عرض برسانیم، مسئله تورم است. ابتداءً علت بحث از تورم را بیان کردیم که چرا ما درباره تورم سخن می‌گوییم؛ برای اینکه تورم از یک منظر روی دیگر کاهش ارزش پول است. اینکه می‌گوییم از یک منظر، منظور همان جهتی است که در جلسه گذشته به آن اشاره کردیم که طبق همه تعاریفی که برای تورم ارائه شده، به هرحال بر این مسئله گویا اتفاق نظر هست مخصوصاً وقتی می‌خواهند تورم

جلسه ۱۲ – PDF جلسه دوازدهم  موضوع‌شناسی: ۲. تورم – تعریف تورم – تفاوت تورم و گرانی ۱۴۰۳/۰۸/۰۹   ۲. تورم موضوع دومی که در بحث از موضوع‌شناسی لازم است در حد مختصر به آن پرداخته شود، تورم است. همانطور که در جلسه گذشته عرض کردم، در ابتدای این بحث اشاراتی به این موضوع داشتیم اما آنچه در آغاز درباره تورم گفتیم، عمدتاً از این جهت بود که مسئله تورم یا کاهش ارزش پول یا کاهش قدرت خرید یک مسئله جدید محسوب می‌شود یا یک مسئله قدیمی است. به مناسبت بحث از نوپدید بودن یا قدیمی بودن این مسئله، اشاره‌ای به تورم و تفاوت آن با گرانی و برخی از علل و اسباب تورم کردیم؛ اما این فقط از آن

جلسه ۱۱ – PDF جلسه یازدهم موضوع‌شناسی: ۱. پول – بررسی دیدگاه‌های مختلف درباره مثلیت یا قیمیت پول – دیدگاه پنجم و بررسی آن – مروری بر مباحث گذشته                            ۱۴۰۳/۰۸/۰۸ دیدگاه پنجم در مورد مثلی یا قیمی بودن پول، تا اینجا چهار دیدگاه را ذکر کردیم و مورد بررسی قرار دادیم. دیدگاه پنجم، تفصیل بین دو فرض کاهش فاحش ارزش پول و کاهش ناچیز ارزش پول است؛ یعنی گفته‌اند اگر پول گرفتار کاهش فاحش شود، آنگاه در مثلیت این پول قدرت خرید دخالت دارد. یعنی پول مثلی است و مثلیت آن هم با ملاحظه قدرت خرید در نظر گرفته می‌شود. اما اگر این کاهش فاحش نباشد و

جلسه ۱۰ – PDF جلسه ده موضوع‌شناسی: ۱. پول – بررسی دیدگاه‌های مختلف درباره مثلیت یا قیمیت پول – بررسی دیدگاه چهارم – بررسی اشکال پنجم – پاسخ اشکال و بررسی آن    ۱۴۰۳/۰۸/۰۲   خلاصه جلسه گذشته محصل دیدگاه چهارم درباره مثلی یا قیمی بودن پول اعتباری این است که پول اعتباری مثلی است، لکن قدرت خرید مقوم مثلیت آن محسوب می‌شود؛ لذا اگر قدرت خرید کاهش پیدا کند، دیگر آن پول ولو ارزش اسمی یکسان با پول دیگر داشته باشد، مثل آن محسوب نمی‌شود. اشکالاتی نسبت به این دیدگاه مطرح شده است؛ مهم‌ترین اشکال، اشکالی است که یکی از شاگردان شهید صدر به ایشان ایراد کرده‌اند. این اشکال را در جلسه گذشته توضیح دادیم؛ محصل این اشکال که

جلسه ۵ – PDF جلسه پنجم  موضوع‌شناسی: ۱. پول – بررسی دیدگاه‌های مختلف درباره مثلیت یا قیمیت پول – یادآوری یک نکته – دیدگاه‌های سه‌گانه در قائلین به مثلیت پول – تفاوت دسته اول و دوم – دیدگاه سوم – ادله دیدگاه سوم – دلیل اول، دوم، سوم و چهارم ۱۴۰۳/۰۷/۱۷   خلاصه جلسه گذشته بحث در مقدمات مربوط به کاهش ارزش پول و اثر آن در احکام شرعی در ابواب مختلف فقهی بود. یکی از مهم‌ترین مباحث مقدماتی، موضوع‌شناسی است. در رابطه با پول به عنوان مهم‌ترین موضوع این بحث، جهاتی مختلفی می‌بایست مورد بررسی قرار بگیرد. یعنی پول از ابعاد مختلف باید شناخته شود. تا اینجا ما به چند بُعد پرداختیم؛ سیر تطور پول، تعریف پول، تحلیل ماهیت

جلسه ۳ – PDF جلسه سوم  تورم و کاهش ارزش پول، مسأله‌ای جدید یا قدیمی – نظر برگزیده – شواهد – بررسی روایات- تورم در قرون اولیه میلادی   ۱۴۰۲/۰۷/۲۵            خلاصه جلسه گذشته در جلسه گذشته بحث در این بود که آیا تورم یا افزایش سطح عمومی قیمت‌ها یا به تعبیر دیگر کاهش ارزش پول مسأله‌ای مستحدث محسوب می‌شود یا از مسائل قدیم است. عرض کردیم پاسخ به این پرسش مبتنی بر بررسی گزارشات و نقل‌های تاریخی است؛ دلیل دیگری بر این امر نمی‌توانیم اقامه کنیم. از روایات متعدد، استفاده می‌شود این مسأله فی الجمله در صدر اسلام وجود داشته است؛ چند روایت را در جلسه گذشته خواندیم، طبق این روایات هم در عهد رسول‌الله(ص)

جلسه ۲ – PDF جلسه دوم تورم و کاهش ارزش پول، مسأله‌ای جدید یا قدیمی – احتمالات سه‌گانه – نظر برگزیده – شواهد ۱۴۰۲/۰۷/۱۹ تورم و کاهش ارزش پول، مسأله‌ای جدید یا قدیمی درباره عنوان بحث و اهمیت و گستره بحث از کاهش ارزش پول و بررسی آثار فقهی آن، در جلسه گذشته مطالبی را عرض کردیم. پرسشی که در پایان درس مطرح کردیم، این بود که آیا این موضوع و مسأله از مسائل مستحدثه محسوب می‌شود یا از مسائل قدیمی است؟ احتمالات سه‌گانه ۱. یک فرض این است که ما به طور کلی بگوییم این از مسائل مستحدثه است و هیچ سابقه‌ای برای آن در گذشته نمی‌توانیم پیدا کنیم. ۲. فرض دیگر این است که به طور کلی این