نماز

جلسه ۴۵ – PDF جلسه چهل و پنجم آیه ۴۶ _ ارتباط آیه با آیه قبل و بعد _ تفسیر آیه: ۱. معنای ظن _ احتمالات مختلف در معنای ظن ۱۴۰۰/۱۱/۲۰ آیه ۴۶: «الَّذِينَ يَظُنُّونَ أَنَّهُمْ مُلَاقُو رَبِّهِمْ وَأَنَّهُمْ إِلَيْهِ رَاجِعُونَ» معنای تحت اللفظی این آیه روشن است. میفرماید: کسانی که گمان دارند یا می‌دانند که پروردگارشان را ملاقات خواهند کرد و به سوی او باز خواهند گشت. واژه خاصی که در این آیه نیاز به توضیح داشته باشد وجود ندارد و عمده این معنای کلی و ارتباطش با آیات قبل است. ارتباط آیه با آیه قبل در پایان آیه قبل اشاره به خاشعان داشتند، اینجا توصیفی از خاشعین می‌کند. می‌گوید خاشعین کسانی هستند که ظن به ملاقات پروردگارشان دارند

جلسه ۴۴ – PDF جلسه چهل و چهارم  آیه ۴۵ _ بخش دوم: «وَإِنَّهَا لَكَبِيرَةٌ إِلَّا عَلَى الْخَاشِعِينَ» _ مطلب دوم: «لکبیرۀ» _ مطلب سوم: وجه ثقل نماز مطلب چهارم: «معنای خاشعین» ۱۴۰۰/۱۱/۱۹ بخش دوم: «وَإِنَّهَا لَكَبِيرَةٌ إِلَّا عَلَى الْخَاشِعِينَ» کلام در بخش دوم آیه ۴۵ بود؛ «وَإِنَّهَا لَكَبِيرَةٌ إِلَّا عَلَى الْخَاشِعِينَ». دیروز درباره مرجع ضمیر «إنّها» مطالبی را عرض کردیم و احتمالات مختلفی را مورد بررسی قرار دادیم، هر چند گفتیم چندان لزومی برای نفی بعضی از این احتمالات و اثبات برخی دیگر نیست. اما می‌توانیم از بین این احتمالات، احتمال رجوع به صبر و صلاۀ با هم را تقویت کنیم. اگر بگوییم به خصوص صلاۀ هم برمیگردد، باز چندان خلاف ظاهر نیست. مطلب دوم: معنای «کبیرۀٌ» مطلب دوم

جلسه ۴۳ – PDF جلسه چهل و سوم  آیه ۴۵ _ بخش اول: «استعینوا بالصبر و الصلاۀ» _ مطلب سیزدهم: استعانت به نماز _ بخش دوم: «و إنها لکبیرۀ الا علی الخاشعین» ۱۴۰۰/۱۱/۱۷ مطلب سیزدهم: استعانت به نماز در بخش اول آیه ۴۵ مطالب متعددی مطرح شد که عمدتا درباره استعانت بود و استعانت به صبر. درباره استعانت به نماز هم می‌توان از مجموع آیات و روایات استفاده کرد که اساسا این یک سنت الهی و رایج بین انبیاء و خود پیامبر و بعد از آن هم اولیاء خدا و ائمه معصومین (ع) به شمار می‌رود. اگر نماز به عنوان امری معرفی شده که باید به کمک آن انسان بر مشکلات غلبه کند، چیزی نیست که قابل فهم و هضم

جلسه ۴۲ – PDF جلسه چهل و دوم  آیه ۴۵ _ بخش اول: «وَاسْتَعِينُوا بِالصَّبْرِ وَالصَّلَاةِ» _ مطلب یازدهم: توفیق صبر _ مطلب دوازدهم: صبر و توحید ۱۴۰۰/۱۱/۱۱ خلاصه جلسه گذشته در بخش اول از آیه ۴۵ یعنی «وَاسْتَعِينُوا بِالصَّبْرِ وَالصَّلَاةِ»، مطالب گوناگونی ذکر شد. حدود ده مطلب ولو به صورت مختصر، بیان شد. چند مطلب دیگر باقی مانده که انشاءالله بعد از بیان آن، سراغ بخش دوم می‌رویم. مطلب یازدهم: توفیق صبر مطلب یازدهم مربوط است به اینکه صبر که خداوند امر به استعانت به آن کرده، خودش نیازمند عنایت و توفیق از ناحیه خدا است. توضیح مطلب اینکه: هر چه در این عالم خلق شود این منسوب به خداست و هرچه که در عالم لباس وجود بپوشد، به

جلسه ۴۱ – PDF جلسه چهل و یکم  آیه ۴۵ _ بخش اول: «و استعینوا بالصبر و الصلاۀ» _ مطلب نهم: اثر وضعی صبر _ مطلب دهم: اهمیت صبر و وجه تقدیم آن بر نماز ۱۴۰۰/۱۱/۰۶ مطلب نهم: اثر وضعی صبر از مطالب مربوط به بخش اول آیه ۴۵ یک مطلب باقی مانده که باید آن را متعرض شویم و بعد انشاءالله از این بحث عبور کنیم. مطلب نهم این است که: خداوند تبارک و تعالی امر به استعانت به صبر و نماز کردند. در اینکه صبر مساعد انسان است در جبران ضعف ها و کمبود ها و مقابله با دشواری ها و موانع است، بحثی نیست. اگر ما از این فضیلت برخوردار باشیم که در برابر امور ناخوشایند اهل

جلسه ۴۰ – PDF جلسه چهلم  آیه ۴۵ _ بخش اول:«استعینوا بالصبر و الصلاۀ» _ مطلب ششم _ فضایل اخلاقی _ مطلب هشتم: وجه تقدم صبر بر نماز ۱۴۰۰/۱۱/۰۵ ادامه مطلب ششم در بخش اول آیه ۴۵ شش مطلب را بیان کردیم. در مطلب ششم بحث در این بود که معنای صبر چیست. در این رابطه شش وجه و احتمال ذکر شد. اگر بخواهیم حق مطلب را بیان کنیم بگونه ای که برخی از این وجوه و احتمالات نفی نشوند، می‌توانیم بگوییم صبر در اینجا به همان معنای متفاهم عرفی خودش استعمال شده. یعنی یک فضیلت اخلاقی که به سبب آن انسان امور ناخوشایند را تحمل می‌کند. این ناخوشایندی گاهی به خاطر سختی اطاعت است، گاهی به خاطر مشقت ترک

جلسه ۳۹ – PDF جلسه سی و نهم آیه ۴۵ _ بخش اول: «استَعینوا بالصبر و الصلاۀ» مطلب پنجم: قلمرو استعانت _ مطلب ششم: مقصود از صبر ۱۴۰۰/۱۱/۰۴ در بخش اول از آیه ۴۵ عرض کردیم مطالبی وجود دارد که تا اینجا چهار مطلب را متعرض شدیم. آخرین مطلب درباره این بود که چرا باید ما از خداوند تبارک و تعالی استعانت بجوییم. مطلب پنجم: قلمرو استعانت مطلب بعد که به نوعی در ذیل همان بحث قبلی می‌گنجد و نکته ای است مربوط است به مطلب چهارم، درباره قلمرو استعانت است. اگر باید از خداوند کمک بطلبند و دلیلش هم معلوم شد و وجه انحصارش هم مشخص شد، قلمرو استعانت کجا است یعنی ما در کجا باید از خدا طلب

جلسه ۳۷ – PDF جلسه سی و هفتم  آیه ۴۵ _ بخش اول _ «اسْتَعِينُوا بِالصَّبْرِ وَالصَّلَاةِ» _ مطلب اول: مخاطب در امر به استعانت _ مطلب دوم: تعمیم امر به غیر یهود _ مطلب سوم: جمع بین استعانت به خدا و استعانت به صبر و صلوة ۱۴۰۰/۱۰/۲۸ خلاصه جلسه گذشته بحث در آیه ۴۵ سوره بقره بود، «وَاسْتَعِينُوا بِالصَّبْرِ وَالصَّلَاةِ وَ أنها لَكَبِيرَةٌ إِلَّا عَلَى الْخَاشِعِينَ». عرض کردیم این آیه مشتمل بر دو بخش است، یکی «وَاسْتَعِينُوا بِالصَّبْرِ وَالصَّلَاةِ»، و دیگری «وَ أنها لَكَبِيرَةٌ إِلَّا عَلَى الْخَاشِعِينَ». در بخش اول گفتیم ابتدائا امر به استعانت به صبر و صلاۀ شده است. درباره اینکه مخاطب به این امر چه کسانی هستند، دو احتمال و قول ذکر شد. یک قول اینکه

جلسه ۲۹ – PDF جلسه بیست و نهم  آیه ۴۳ _ تکلیف سوم: «وارکعوا مع الراکعین» _ دو پرسش و پاسخ آنها _ دو مطلب مستفاد از آیه ۱۴۰۰/۰۹/۳۰ تکلیف سوم: «وَارکعوا معَ الراکعین» در آیه ۴۳ سه تکلیف ذکر شده است؛ «إقامۀ الصلاۀ»، «ایتاء الزکاۀ» و «وارکعوا معَ الراکعین». به حسب ظاهر این بخش از آیه امر می‌کند به رکوع همراه رکوع کنندگان. دو پرسش یک سوال این است که با توجه به اینکه رکوع جزیی از اجزاء نماز است و قبلا امر به اقامه نماز شده بود، چرا دوباره به جزیی از اجزاء نماز امر می‌کند؟ پس سوال و پرسش این است که اساسا چرا امر به یک جزیی از اجزاء نماز بعد از امر به خود صلاۀ

جلسه ۲۸ – PDF جلسه بیست و هشتم آیه ۴۳ _ تکلیف دوم: «آتوا الزّکاه» _ معنای زکات در آیه _ معنای ایتاء زکات _ وجه ذکر زکات پس از نماز ۱۴۰۰/۰۹/۲۴ تکلیف دوم: «آتوا الزّکاه» در آیه ۴۳ سه تکلیف بیان شده که در جلسه گذشته درباره تکلیف اول مطالبی را عرض کردیم. تکلیف دوم «وَ آتوا الزّکاۀ» است. همان پرسش هایی که در مورد تکلیف اول مطرح بود، در اینجا هم مطرح است و باید به آن پرداخته شود. معنای زکات در آیه اولا باید دید زکات در اینجا به چه معناست. زکات در اینجا به معنای انفاق مالی خاصی است که در عالم اسلام تشریع شد. همان زکاتی که بین مسلمانان شایع است. این مطلب مخصوصا با

جلسه ۲۷ – PDF جلسه بیست و هفتم  آیه ۴۳ _ تکلیف اول _ معنای إقامه الصلاه _ وجه قرار دادن نماز به عنوان تکلیف _ دلالت آیه بر تکلیف کفار به فروع     ۱۴۰۰/۰۹/۲۳ خلاصه جلسه گذشته عرض کردیم در این آیه سه تکلیف بیان شده که عبارت است از «إقامۀ الصلاۀ»، «ایتاء الزکاۀ» و «رکوع مع الراکعین». در مورد تکلیف اول گفتیم چند مطلب باید مورد رسیدگی قرار گیرد. یکی اینکه اساسا صلاۀ در این آیه که خداوند یهودیان و بنی اسرائیل را مکلف به آن کرده، آیا صلاۀ خود آن‌ها است یا روح صلاۀ و خضوع و خشوع و یا صلاۀ رایج و متداول بین مسلمین؟ گفتیم منظور از صلاۀ همین نمازی است که در بین مسلمانان

جلسه ۲۶ – PDF جلسه بیست و ششم آیه ۴۳ _ معنای اجمالی آیه _ ارتباط آیه با آیات قبل و بعد _ تکلیف اول: اقامه صلوه _ معنای صلوه در آیه ۱۴۰۰/۰۹/۲۲ آیه ۴۳ «وَأَقِيمُوا الصَّلَاةَ وَآتُوا الزَّكَاةَ وَارْكَعُوا مَعَ الرَّاكِعِينَ». میفرماید شما اقامه نماز کنید و ایتاء زکات داشته باشید و همراه رکوع کنندگان هم رکوع داشته باشیم. معنای اجمالی آیه اگر بخواهیم تصویری اجمالی از این آیه ارائه دهیم، می‌گوییم در حقیقت خداوند تبارک و تعالی امر می‌کند به بنی اسرائیل و یهودیان اعم از عالمان و عامه مردم که شما به اقامه نماز بپردازید و زکات بدهید یا به تعبیر دقیق تر ایتاء زکات داشته باشید و رکوع شما همراه سایر رکوع کنندگان باشد. این آیه