محقق عراقی

جلسه ۱۱۳ – PDF جلسه صد و سیزدهم  ۵. حجیت خبر واحد – ادله حجیت خبر واحد –اشکالات مشترک به ادله خبر واحد – اشکال دوم – تقریر چهارم – پاسخ محقق نایینی به تقریر چهارم و بررسی آن – پاسخ محقق عراقی به تقریر چهارم و بررسی آن – پاسخ محقق حائری به تقریر چهارم ۱۴۰۴/۰۲/۲۳   خلاصه جلسه گذشته تقریر چهارم از اشکال دوم دیروز بیان شد. محصل این تقریر این است که اگر مخبربه یک موضوع خارجی باشد، اثر شرعی مترتب بر آن باید غیر از صدق العادل باشد، نمی‌تواند آن اثر شرعی (که حتماً باید وجود داشته باشد تا خبر اعتبار پیدا کند)، خود صدق العادل باشد. ادلة حجیت خبر واحد نمی‌تواند خبر عادل را با

جلسه ۱۰۸ – PDF جلسه صد و هشتم ۵. حجیت خبر واحد – ادله حجیت خبر واحد –اشکالات مشترک به ادله خبر واحد – اشکال اول – پاسخ هفتم ۱۴۰۴/۰۲/۱۵   پاسخ هفتم بحث در اشکالات مشترک به ادله حجیت خبر واحد بود. اشکال اول را به همراه شش پاسخ از این اشکال ذکر کردیم. همانند پاسخ ششم، این پاسخ هم توسط محقق عراقی به اشکال اول داده شده است. در پاسخ ششم، محقق عراقی از راه استحاله وارد شد. اینکه اگر بخواهد ادله حجیت خبر واحد شامل خبر سید مرتضی شود، چه محذوری دارد، این دیروز بیان شد. اما در پاسخ هفتم، محقق عراقی با ترجیح تخصص بر تخصیص، در دوران امر بین تخصیص و تخصص، در صدد پاسخ

جلسه ۱۰۷ – PDF جلسه صد و هفتم  ۵. حجیت خبر واحد – ادله حجیت خبر واحد –اشکالات مشترک به ادله خبر واحد – اشکال اول – پاسخ پنجم – بررسی اشکال سوم به پاسخ پنجم – پاسخ ششم و بررسی آن ۱۴۰۴/۰۲/۱۴ خلاصه جلسه گذشته عرض کردیم اشکال اول از اشکالات مشترک به ادله حجیت خبر واحد توسط بعضی از بزرگان و اعاظم پاسخ داده شده است. پاسخ پنجم، پاسخی است که محقق خراسانی به این اشکال داده‌اند. محصل پاسخ محقق خراسانی این بود که ما ناچاریم به یکی از این دو راه تن بدهیم: یا بگوییم اطلاق ادله حجیت، همه اخبار از جمله خبر سید مرتضی را شامل می‌شود و تمام اخبار، چه خبرهایی که متقدم بر سید

جلسه ۹۲ – PDF جلسه نود و دوم ۵. حجیت خبر واحد – ادله حجیت خبر واحد – ادامه بررسی دلیل چهارم – دو دیدگاه دیگر در مورد خروج سیره عقلایی ازآیات – ۱. خروج تخصصی سیره از آیات و بررسی آن – اشکال اول ۱۴۰۴/۰۱/۲۴ خلاصه جلسه گذشته نتیجه مباحث گذشته این شد که به نظر محقق خراسانی آیات نمی‌توانند رادع سیره عقلاییه باشند، زیرا اگر بخواهند رادعیت داشته باشند دور پیش می‏آید، لذا سیره مخصص آیات است و آیات به وسیله سیره تخصیص می‌خورند، زیرا علم به ردع شارع از سیره عقلا مبنی بر اخذ به خبر ثقه نداریم و همین برای اعتبار سیره کفایت می‌کند. وقتی سیره معتبر شد، مخصص آیات می‌شود، چون آیات از مطلق ظنون

جلسه ۴۲ – PDF جلسه چهل و دوم  ۵. حجیت خبر واحد – ادله حجیت خبر واحد –دلیل اول: کتاب – آیه نبأ – بررسی استدلال به مفهوم شرط – بررسی پاسخ محقق خراسانی به شیخ انصاری – اشکال بعضی از بزرگان به محقق اصفهانی – حق در مسئله: احتمالات سه گانه در آیه و بررسی آن – نتیجه ۱۴۰۳/۰۹/۰۳ خلاصه جلسه گذشته بحث در استدلال به آیه نبأ از طریق مفهوم شرط بود. عرض کردیم صرف نظر از کبری و اینکه آیا اساسا شرط مفهوم دارد یا ندارد، بحث در این بود که این آیه دارای مفهوم است یا خیر؟ به عبارت دیگر اقتضای مفهوم شرط در این آیه وجود دارد یا خیر؟ شیخ انصاری فرمودند چون شرط در

جلسه ۴۱ – PDF جلسه چهل و یکم ۵. حجیت خبر واحد – ادله حجیت خبر واحد –دلیل اول: کتاب – آیه نبأ – بررسی استدلال به مفهوم شرط – بررسی پاسخ محقق خراسانی به شیخ انصاری – کلام محقق عراقی و بررسی آن – کلام محقق اصفهانی و بررسی آن – رساله الحقوق – آثار ترک نگاه حرام       ۱۴۰۳/۰۸/۳۰   خلاصه جلسه گذشته عرض کردیم نسبت به پاسخ محقق خراسانی به شیخ انصاری اشکالات و ایراداتی مطرح شده است. شیخ انصاری شرط را در آیه نبأ محقق موضوع می‎دانست و به همین جهت قائل به عدم وجود مفهوم شرط در این آیه شد، اما محقق خراسانی بر خلاف ایشان معتقدند شرط در آیه نبأ از قبیل شرط

جلسه ۴۰ – PDF جلسه چهل  ۵. حجیت خبر واحد – ادله حجیت خبر واحد –دلیل اول: کتاب – آیه نبأ – بررسی استدلال به مفهوم شرط – بررسی پاسخ محقق خراسانی به شیخ انصاری – اشکال محقق نایینی و بررسی آن ۱۴۰۳/۰۸/۲۹   خلاصه جلسه گذشته بحث در سخن شیخ انصاری و پاسخی بود که محقق خراسانی به ایشان دادند. شیخ انصاری فرمود آیه نبأ قابلیت استدلال برای حجیت خبر واحد را ندارد، زیرا شرط در این آیه محقق موضوع است و در مواردی که شرط محقق موضوع باشد مفهوم ندارد. محقق خراسانی به این سخن شیخ انصاری پاسخ دادند؛ دو پاسخ را ما دیروز نقل کردیم؛ عمده پاسخ اول بود که مورد نقد و اشکال قرار گرفته است.

جلسه ۳۸ – PDF جلسه سی و هشتم  ۵. حجیت خبر واحد – ادله حجیت خبر واحد –دلیل اول: کتاب – آیه نبأ – بررسی استدلال به مفهوم شرط – اشکال شیخ انصاری به تقریب اول – شرح رساله حقوق – پیامدهای منفی نگاه حرام – ۵. رنج و مشقت – ۶. بیماری عقل ۱۴۰۳/۰۸/۲۳   خلاصه جلسه گذشته بحث در تقریب اول مفهوم شرط در آیه نبأ بود، عرض کردیم شیخ انصاری در تبیین چگونگی استدلال فرمودند مفهوم آیه «إِنْ جَاءَكُمْ فَاسِقٌ بِنَبَإٍ فَتَبَيَّنُوا» این است که اگر عادل خبری بیاورد تبین لازم نیست؛ یعنی بدون تبین می‎توان به خبر عادل ترتیب اثر داد و بر طبق آن عمل کرد. این معنای حجیت خبر عادل است. البته ایشان فرمودند

جلسه ۱۶ – PDF جلسه شانزدهم مسئله ۲ – ۳. بررسی ولایت پدر نسبت به بالغه رشیده باکره – کلام مرحوم سید – نظر محقق عراقی – اقوال – الف. فقهای شیعه – ب. فقهای عامه ۱۴۰۳/۰۸/۰۷ خلاصه جلسه گذشته موضوع سوم در مسئله ۲ استقلال دختر باکره بالغه رشیده در امر ازدواج است. عبارت تحریر را خواندیم و عرض کردیم امام(ره) به پنج قول در این رابطه اشاره کرده‌ و خود ایشان احتیاط کرده و نهایتاً دو مورد را از لزوم استیذان استثنا کرده‌اند. کلام مرحوم سید تقریباً همین مطلب در عبارت عروه هم آمده است؛ یعنی همین پنج قول ذکر شده و خود مرحوم سید هم احتیاط کرده‌اند. من عبارت عروه را می‌خوانم. «و اختلفوا في ثبوتها على

جلسه ۳۶ – PDF جلسه سی و ششم مقام اول: اثبات تکلیف – احتمالات چهارگانه در مقام – احتمال دوم (محقق خراسانی) – بررسی احتمال دوم- اشکال محقق عراقی و بررسی آن – شرح رساله حقوق ۱۴۰۲/۰۹/۰۱       خلاصه جلسه گذشته محصل نظر محقق خراسانی این شد که علم اجمالی نه مانند شک است که هیچ تأثیری در تنجیز تکلیف ندارد و نه مانند قطع تفصیلی است که علیت تامه برای تنجز تکلیف دارد. شک مسلما هیچ نقشی در ثبوت تکلیف ندارد، هیچ تأثیری ندارد. قطع تفصیلی علیت تامه دارد برای تنجز تکلیف. علم اجمالی بینابین است به این معنا که هم تأثیر دارد، منظور از تأثیر داشتن یعنی اقتضاء تنجز در آن فراهم است ولی مشروط به

جلسه ۳۲ – PDF جلسه سی و دوم  مقدمه – مقام دوم: بررسی حجیت قطع قطاع – مبنای مختار – کلام محقق عراقی ۱۴۰۲/۰۸/۲۷   خلاصه جلسه گذشته عرض کردیم در مورد حجیت قطع مبانی مختلف است و چند دیدگاه وجود دارد، لذا در مورد قطع قطاع نیز اثر خودش را می گذارد. بر این اساس گفتیم باید ببینیم قطع چرا حجت است و آنچه که به عنوان آثار قطع دانسته می‎شود آیا فی الواقع اثر قطع است یا خیر؟ به چند مبنا در جلسه گذشته اشاره کردیم، در مورد آن سه مطلبی که به عنوان اثر قطع بیان شده است، انظار مختلف بود. شیخ انصاری و محقق خراسانی مثلا دو اثر را به عنوان اثر قطع پذیرفتند، برخی دیگر

جلسه ۶۶ – PDF جلسه شصت و ششم  اختصاص مکلف به مجتهد یا شمول آن نسبت به مقلد – اقوال: دیدگاه اول (اختصاص به مجتهد): ادامه بررسی دلیل چهارم – مقتضای تحقیق در مسئله ۱۴۰۱/۱۱/۰۹ خلاصه جلسه گذشته بحث در دلیل چهارم قائلین به اشتراک عنوان مکلف بین مجتهد و مقلد بود. عرض کردیم در دلیل چهارم که محقق نایینی آن را بیان کرده، بر این مسئله تأکید می‎شود که برخی از ادله و اصول نمی‎تواند مورد استفاده مقلد قرار بگیرد، از جمله استصحاب در شبهات حکمیه، بله، در شبهات موضوعیه ممکن است بگوییم مقلد می‌تواند به لاتنقض الیقین بالشک عمل کند، اما در شبهات حکمیه، اساسا مقلد توانایی ندارد تا به استناد استصحاب بنا را بر یقین سابق بگذارد،

جلسه ۶۵ – PDF جلسه شصت و پنجم  اختصاص مکلف به مجتهد یا شمول آن نسبت به مقلد – اقوال: دیدگاه اول (اختصاص به مجتهد): بررسی دلیل سوم – بررسی اشکال دوم به دلیل سوم – دلیل چهارم و بررسی آن        ۱۴۰۱/۱۱/۰۸         خلاصه جلسه گذشته بحث در اختصاص عنوان مکلف به مجتهد یا شمول آن نسبت به مقلد بود، آیا اینکه در عبارت شیخ انصاری آمده «المکلف اذا التفت الی حکم شرعی اما این یحصل له القطع او الظن او الشک»؛ مختص مجتهد است یا شامل مقلد هم می‎شود؟ عرض کردیم دو دیدگاه در این باره وجود دارد: یک دیدگاه که سه دلیل را برای آن بیان کردیم این است که این اختصاص به مجتهد دارد.

جلسه ۶۱ – PDF جلسه شصت و یکم  تقسیم مباحث آینده – دفاع محقق عراقی از تقسیم شیخ انصاری و بررسی آن – تقسیم دوم (محقق خراسانی) و بررسی آن   ۱۴۰۱/۱۱/۰۱     خلاصه جلسه گذشته بحث در این بود که مباحث کتاب از دید شیخ انصاری سه مبحث اصلی است که با یک تقسیم ثلاثی، مربوط به حالات مکلف سامان پیدا کرده. یعنی ایشان فرمود مکلف اذ التفت الحکم شرعی یا قطع پیدا می‎کند یا ظن و یا شک و مباحث کتاب را حول این سه حالت مکلف سامان دادند. اشکالاتی به شیخ انصاری وارد شد، هم محقق خراسانی و هم دیگران به شیخ انصاری اشکال کردند و خود محقق خراسانی یک تقسیمی را به جای تقسیم شیخ انصاری

جلسه ۳۲ – PDF جلسه سی و دوم  مسائل – مسئله اول: حجیة العام المخصص فی الباقی – کلام محقق عراقی و بررسی آن – کلام امام خمینی ۱۴۰۰/۰۸/۲۹ خلاصه جلسه گذشته ما تا اینجا اشکالاتی که برخی به قائلین به عدم حجیت عام مخصص فی الباقی داشتند را مورد بررسی قرار دادیم. یک جوابی خود محقق خراسانی به این گروه دادند که معلوم شد جواب ایشان بنابر مبنای مشهور در باب مجاز مشکلی ندارد، یک پاسخی شیخ انصاری دادند که این پاسخ مورد اشکال قرار گرفت و یک گروهی نیز پاسخ دیگری دادند که آن هم مورد اشکال قرار گرفت. کلام محقق عراقی یک جواب هم محقق عراقی دادند به قائلین به عدم حجیت عام مخصص فی الباقی که