بایگانی‌های محقق خراسانی

خارج اصول – جلسه هفتاد و هفتم – ۵. حجیت خبر واحد – ادله حجیت خبر واحد –دلیل دوم: اخبار و روایات – ادامه اشکال محقق نایینی به محقق خراسانی – بررسی اشکال محقق نایینی

جلسه ۷۷ – PDF جلسه هفتاد و هفتم ۵. حجیت خبر واحد – ادله حجیت خبر واحد –دلیل دوم: اخبار و روایات – ادامه اشکال محقق نایینی به محقق خراسانی – بررسی اشکال محقق نایینی ۱۴۰۳/۱۱/۱۶ خلاصه جلسه گذشته عرض کردیم نسبت به استدلال به اخبار و روایات برای حجیت خبر واحد یک اشکالی مهمی وجود دارد و آن هم اشکال دور است. محقق خراسانی از راه تواتر اجمالی این اشکال را به زعم خودشان بر طرف کردند. نظر محقق خراسانی دیروز بیان شد، ایشان معتقد است چون تواتر اجمالی وجود دارد و ما یقین داریم که یکی از این روایاتی که به نوعی دال بر حجیت بر خبر واحد است از معصوم صادر شده است و احتمال کذب در

خارج اصول – جلسه هفتاد و چهارم – ۵. حجیت خبر واحد – ادله حجیت خبر واحد –دلیل اول: کتاب – ۵. آیه اذن – تقریب استدلال به آیه – بررسی استدلال – اشکال اول – اشکال دوم

جلسه ۷۴ – PDF جلسه هفتاد و چهارم ۵. حجیت خبر واحد – ادله حجیت خبر واحد –دلیل اول: کتاب – ۵. آیه اذن – تقریب استدلال به آیه – بررسی استدلال – اشکال اول – اشکال دوم ۱۴۰۳/۱۱/۰۶ ۵. آیه اذن آیه دیگری که برای حجیت خبر واحد مورد استناد قرار گرفته، آیه اذن است «و مِنهُم الَّذينَ يؤُذونَ النّبىّ و يقولونَ هُو أذُنٌ قُل أُذُنُ خَيرٍ لَكُم يؤمِنُ بِاللّهِ و يؤمنُ لِلمُؤمِنينَ و رَحمةٌ لِلّذينَ ءَامَنوا مِنكُم والّذينَ يؤذونَ رَسولَ اللّهِ لَهُم عَذابٌ ألِيم» برخی از آنها پیامبر را آزار می‎دهند و می‎گویند او خوش باور است، بگو خوش باور بودن پیامبر به نفع شماست، ولی او ایمان به خدا دارد و مومنان را تصدیق می‎کند و

خارج اصول – جلسه هفتاد و سوم – ۵. حجیت خبر واحد – ادله حجیت خبر واحد –دلیل اول: کتاب – ۴. آیه سوال – بررسی اشکالات نسبت به استدلال به آیه سوال – اشکال سوم و پاسخ آن – شرح رساله حقوق – «و بالله العصمه و التایید»

جلسه ۷۳ – PDF جلسه هفتاد و سوم ۵. حجیت خبر واحد – ادله حجیت خبر واحد –دلیل اول: کتاب – ۴. آیه سوال – بررسی اشکالات نسبت به استدلال به آیه سوال – اشکال سوم و پاسخ آن – شرح رساله حقوق – «و بالله العصمه و التایید» ۱۴۰۳/۱۱/۰۳ خلاصه جلسه گذشته نسبت به استدلال به آیه سوال چند اشکال مطرح شده است. در جلسه گذشته اشکال اول و اشکال دوم مورد رسیدگی قرار گرفت. اشکال اول را به ضمیمه پاسخ محقق اصفهانی بیان کردیم و پاسخ ایشان را مورد بررسی قرار دادیم لکن نتیجه این شد که این اشکال شاید وارد نباشد. اینکه آیه وجوب سوال را مشروط به حصول علم کرده و منظور از علم نیز

خارج اصول – جلسه هفتاد و دوم – ۵. حجیت خبر واحد – ادله حجیت خبر واحد –دلیل اول: کتاب – ۴. آیه سوال – اشکالات نسبت به استدلال به آیه سوال – اشکال اول – پاسخ محقق اصفهانی و بررسی آن – اشکال دوم

جلسه ۷۲ – PDF جلسه هفتاد و دوم ۵. حجیت خبر واحد – ادله حجیت خبر واحد –دلیل اول: کتاب – ۴. آیه سوال – اشکالات نسبت به استدلال به آیه سوال – اشکال اول – پاسخ محقق اصفهانی و بررسی آن – اشکال دوم ۱۴۰۳/۱۱/۰۲ خلاصه جلسه گذشته عرض کردیم به آیه سوال استناد شده برای حجیت خبر واحد. تقریب استدلال به این آیه بیان شد. گفتیم همانند آیه کتمان این استدلال دو رکن دارد، رکن اول ظهور لفظی آیه است در اینکه سوال از اهل ذکر واجب است، رکن دوم ملازمه بین وجوب سوال و وجوب قبول و ترتیب اثر دادن بر پاسخ آن شخص است. نتیجه این ظهور لفظی و آن ملازمه عقلی حجیت خبر واحد

خارج اصول – جلسه هفتاد و یکم – ۵. حجیت خبر واحد – ادله حجیت خبر واحد –دلیل اول: کتاب – ۳.آیه کتمان – بررسی پاسخ محقق خراسانی به شیخ انصاری – بررسی اشکالات استدلال به آیه – اشکال اول و پاسخ آن – اشکال دوم و پاسخ آن – ۴. آیه سوال

جلسه ۷۱ – PDF جلسه هفتاد و یکم ۵. حجیت خبر واحد – ادله حجیت خبر واحد –دلیل اول: کتاب – ۳.آیه کتمان – بررسی پاسخ محقق خراسانی به شیخ انصاری – بررسی اشکالات استدلال به آیه – اشکال اول و پاسخ آن – اشکال دوم و پاسخ آن – ۴. آیه سوال ۱۴۰۳/۱۱/۰۱ خلاصه جلسه گذشته بحث در آیه کتمان بود و اینکه آیا به این آیه می‎توانیم برای حجیت خبر واحد استدلال کنیم یا خیر؟ تقریب استدلال و دو اشکال شیخ انصاری نسبت به استدلال به این آیه نیز بیان شد؛ پاسخ محقق خراسانی به اشکال شیخ انصاری نیز در جلسه گذشته ذکر گردید. محصل پاسخ محقق خراسانی این است که آیه از نظر ظهور لفظی مشکلی ندارد،

خارج اصول – جلسه هفتاد – ۵. حجیت خبر واحد – ادله حجیت خبر واحد –دلیل اول: کتاب – ۳. آیه کتمان – پاسخ محقق خراسانی به اشکال شیخ انصاری – اشکال محقق خراسانی به استدلال به آیه

جلسه ۷۰ – PDF جلسه هفتاد ۵. حجیت خبر واحد – ادله حجیت خبر واحد –دلیل اول: کتاب – ۳. آیه کتمان – پاسخ محقق خراسانی به اشکال شیخ انصاری – اشکال محقق خراسانی به استدلال به آیه ۱۴۰۳/۱۰/۳۰ خلاصه جلسه گذشته عرض کردیم به آیه کتمان استدلال شده برای حجیت خبر واحد. تقریب استدلال به این آیه ذکر شد. عرض کردیم استدلال متوقف بر دو جزء است:۱. ظهور لفظی؛ ۲. ملازمه عقلی. چون لعنت خداوند اگر شامل کتمان کنندگان شود به این معناست که کتمان ما انزل الله حرام است، این ظهور لفظی است لکن یک ملازمه عقلیه نیز باید ملاحظه شود؛ ملازمه بین حرمت کتمان و وجوب اظهار و به دنبالش لزوم پذیرش قول اظهار کنندگان. اگر قول

خارج اصول – جلسه شصت و سوم – ۵. حجیت خبر واحد – ادله حجیت خبر واحد –دلیل اول: کتاب – آیه نفر – – کلام محقق اصفهانی – دو رکن استدلال – رکن اول – رکن دوم

جلسه ۶۳ – PDF جلسه شصت و سوم ۵. حجیت خبر واحد – ادله حجیت خبر واحد –دلیل اول: کتاب – آیه نفر – – کلام محقق اصفهانی – دو رکن استدلال – رکن اول – رکن دوم ۱۴۰۳/۱۰/۱۶ خلاصه جلسه گذشته بحث ما درباره آیه نفر به اینجا رسید که اگر بخواهد استدلال به این آیه برای حجیت خبر واحد تمام باشد دو مطلب باید ثابت شود؛ یکی وجوب الحذر و دیگری اطلاق الحذر. اگر خاطرتان باشد ما پنج وجه برای استدلال به این آیه بیان کردیم. وجه اول که مربوط بود به اولویت دلالت آیه بر حجیت خبر واحد، نسبت به دلالت آیه بر حجیت فتوای مفتی. اما سه وجه بعدی پایه و اساسش وجوب حذر بود.

خارج اصول – جلسه شصت و یکم – ۵. حجیت خبر واحد – ادله حجیت خبر واحد –دلیل اول: کتاب – آیه نفر – بررسی وجوه پنج گانه استدلال به آیه – بررسی وجه پنجم: بررسی مقدمه دوم – اشکال محقق خراسانی – پاسخ محقق نایینی – بررسی پاسخ محقق نایینی

جلسه ۶۱ – PDF جلسه شصت و یکم ۵. حجیت خبر واحد – ادله حجیت خبر واحد –دلیل اول: کتاب – آیه نفر – بررسی وجوه پنج گانه استدلال به آیه – بررسی وجه پنجم: بررسی مقدمه دوم – اشکال محقق خراسانی – پاسخ محقق نایینی – بررسی پاسخ محقق نایینی ۱۴۰۳/۱۰/۱۱ خلاصه جلسه گذشته بحث درباره وجه پنجم از وجوه استدلال به آیه نفر بود. عرض کردیم این وجه متشکل از دو مقدمه است؛ مقدمه اول دیروز مورد بررسی قرار گرفت و اشکالاتش بیان شد. نوع اشکالاتی که به مقدمه اول وارد شده، همان اشکالاتی است که به وجوه قبلی یعنی وجه دوم و سوم و چهارم وارد شده است. لذا در اینکه مقدمه اول این وجه مخدوش است

خارج اصول – جلسه شصت – ۵. حجیت خبر واحد – ادله حجیت خبر واحد –دلیل اول: کتاب – آیه نفر – بررسی وجوه پنج گانه استدلال به آیه – بررسی وجه چهارم – فرق وجه سوم و چهارم – اشکال اول و دوم و سوم – بررسی وجه پنجم – بررسی مقدمه اول

جلسه ۶۰ – PDF جلسه شصت ۵. حجیت خبر واحد – ادله حجیت خبر واحد –دلیل اول: کتاب – آیه نفر – بررسی وجوه پنج گانه استدلال به آیه – بررسی وجه چهارم – فرق وجه سوم و چهارم – اشکال اول و دوم و سوم – بررسی وجه پنجم – بررسی مقدمه اول ۱۴۰۳/۱۰/۱۰ بررسی وجه چهارم ما تا اینجا سه وجه از وجوه استدلال به آیه نفر برای حجیت خبر واحد را ذکر کردیم و مورد بررسی قرار دادیم. وجه اول فی الجمله می‎تواند مورد استفاده قرار بگیرد هر چند اشکالی متوجه آن بود، وجه دوم و سوم نیز مورد اشکال قرار گرفت. وجه چهارم نزدیک به وجه سوم است. ما در وجه سوم گفتیم بر اساس

خارج اصول – جلسه پنجاه و نهم – ۵. حجیت خبر واحد – ادله حجیت خبر واحد –دلیل اول: کتاب – آیه نفر – بررسی وجوه پنج گانه استدلال به آیه – بررسی وجه سوم

جلسه ۵۹ – PDF جلسه پنجاه و نهم ۵. حجیت خبر واحد – ادله حجیت خبر واحد –دلیل اول: کتاب – آیه نفر – بررسی وجوه پنج گانه استدلال به آیه – بررسی وجه سوم ۱۴۰۳/۱۰/۰۹ ادامه بررسی وجوه پنج‎گانه استدلال به آیه تا اینجا دو وجه از وجوه پنج گانه‎ای که برای استدلال به آیه نفر ذکر شده بود را بررسی کردیم. گفتیم فی الجمله وجه اول می‎تواند دلالت کند، ولی وجه دوم پذیرفته نشد. تقریبا سه وجه دیگر باقی مانده است. بررسی وجه سوم وجه دوم و سوم قرابت بسیاری با یکدیگر دارند. در وجه دوم بحث در این بود که در آیه وقتی می‎فرماید: «فَلَوْلَا نَفَرَ مِن کلِّ فِرْقَةٍ»؛ با لولای تحضیضیه اعتراض می‎کند و توبیخ می‎کند

خارج اصول – جلسه پنجاه و هفتم – ۵. حجیت خبر واحد – ادله حجیت خبر واحد –دلیل اول: کتاب – آیه نفر – وجوه استدلال به آیه – وجه پنجم – شرح رساله حقوق – راه های کمک به رعایت حق عورت ۳. تهدید نفس به عذاب الهی

جلسه ۵۷ – PDF جلسه پنجاه و هفتم ۵. حجیت خبر واحد – ادله حجیت خبر واحد –دلیل اول: کتاب – آیه نفر – وجوه استدلال به آیه – وجه پنجم – شرح رساله حقوق – راه های کمک به رعایت حق عورت ۳. تهدید نفس به عذاب الهی ۱۴۰۳/۱۰/۰۵ وجه پنجم بحث در وجوه استدلال به آیه نفر برای حجیت خبر واحد بود. تا اینجا چهار وجه از وجوه استدلال را بیان کردیم. وجه پنجم تا حدودی متفاوت از چهار وجه قبلی و برگرفته از اشکالی است که خود محقق خراسانی به وجه سوم و چهارم دارند. این وجه در مجموع، از کلمات خود محقق خراسانی قابل استفاده است و بعضی همین را مبنای استدلال

خارج اصول – جلسه پنجاه و پنجم – ۵. حجیت خبر واحد – ادله حجیت خبر واحد –دلیل اول: کتاب – آیه نفر – مواضع استدلال به آیه – وجوه استدلال به آیه – وجه اول – وجه دوم

جلسه ۵۵ – PDF جلسه پنجاه و پنجم ۵. حجیت خبر واحد – ادله حجیت خبر واحد –دلیل اول: کتاب – آیه نفر – مواضع استدلال به آیه – وجوه استدلال به آیه – وجه اول – وجه دوم ۱۴۰۳/۱۰/۰۳ خلاصه جلسه گذشته بحث در آیه دوم از آیاتی است که مورد استناد قرار گرفته است برای حجیت خبر واحد. عرض کردیم شأن نزول آیه نفر چیست و چه احتمالاتی در این آیه داده شده و مفاد آیه بعد از بررسی این احتمالات کدام است؟ مواضع استدلال به آیه نفر غیر از این موضع که برای حجیت خبر واحد به این آیه استدلال شده، در بحث اجتهاد و تقلید نیز به این آیه استدلال شده است. در مباحث اجتهاد

خارج اصول – جلسه چهل و هفتم – ۵. حجیت خبر واحد – ادله حجیت خبر واحد –دلیل اول: کتاب – آیه نبأ – بررسی استدلال به مفهوم شرط – اشکال دوم – بررسی پاسخ محقق نایینی – اشکال اول و دوم

جلسه ۴۷ – PDF جلسه چهل و هفتم ۵. حجیت خبر واحد – ادله حجیت خبر واحد –دلیل اول: کتاب – آیه نبأ – بررسی استدلال به مفهوم شرط – اشکال دوم – بررسی پاسخ محقق نایینی – اشکال اول و دوم ۱۴۰۳/۰۹/۱۰ خلاصه جلسه گذشته بحث درباره پاسخ محقق نایینی به اشکال دوم بود. اشکال دوم این بود که در آیه نبأ بین مفهوم و تعلیل تعارض وجود دارد و به واسطه این تعارض ما نمی‎توانیم به مفهوم اخذ کنیم، زیرا تعلیل مقدم بر مفهوم است. محقق خراسانی یک جوابی به این اشکال دادند که مورد بررسی قرار گرفت. محقق نایینی جواب دیگری به این اشکال دادند که در جلسه قبل آن را بیان کردیم. محصل پاسخ محقق

خارج اصول – جلسه چهل و پنجم – ۵. حجیت خبر واحد – ادله حجیت خبر واحد –دلیل اول: کتاب – آیه نبأ – اشکالات شیخنا الاستاد به امام خمینی و بررسی آنها

جلسه ۴۵ – PDF جلسه چهل و پنجم ۵. حجیت خبر واحد – ادله حجیت خبر واحد –دلیل اول: کتاب – آیه نبأ – اشکالات شیخنا الاستاد به امام خمینی و بررسی آنها ۱۴۰۳/۰۹/۰۶ خلاصه جلسه گذشته بحث در اشکالاتی بود که متوجه پاسخ محقق خراسانی و بعضی از شاگردان ایشان به اشکال دوم است. امام خمینی دو اشکال مطرح کردند؛ این دو اشکال از ناحیه بعضی از تلامذه امام خمینی مورد اشکال قرار گرفته است. اشکالات شیخنا الاستاد به امام خمینی شیخنا الاستاد مرحوم آیت الله فاضل لنکرانی نسبت به هر دو اشکال امام خمینی خدشه کرده‎اند. اشکال اول ایشان نسبت به اشکال اول امام خمینی فرموده که درست است که کتب لغت جهالت را به معنای عدم

خارج اصول – جلسه چهل و چهارم – ۵. حجیت خبر واحد – ادله حجیت خبر واحد –دلیل اول: کتاب – آیه نبأ – اشکال دوم -بررسی پاسخ محقق خراسانی به اشکال دوم – اشکالات امام خمینی: اشکال اول – اشکال دوم

جلسه ۴۴ – PDF جلسه چهل و چهارم ۵. حجیت خبر واحد – ادله حجیت خبر واحد –دلیل اول: کتاب – آیه نبأ – اشکال دوم -بررسی پاسخ محقق خراسانی به اشکال دوم – اشکالات امام خمینی: اشکال اول – اشکال دوم ۱۴۰۳/۰۹/۰۵ خلاصه جلسه گذشته بحث در اشکال دوم به استدلال به مفهوم شرط در آیه نبأ و مفهوم شرط بود. عرض کردیم یک اشکالی از قدیم الایام مطرح بود که محقق خراسانی در کفایه این اشکال را به همراه جوابی که از این اشکال دادند، متعرض شدند. پاسخ محقق خراسانی به ضمیمه توضیحی از ناحیه محقق نایینی و محقق عراقی دیروز بیان شد، این دو توضیح از آن جهت بیان شد که این پاسخ به نحو کاملتری ارائه

خارج اصول – جلسه چهل و سوم – ۵ . حجیت خبر واحد – ادله حجیت خبر واحد –دلیل اول: کتاب – آیه نبأ – اشکال دوم – بررسی اشکال دوم – پاسخ محقق خراسانی

جلسه ۴۳ – PDF جلسه چهل و سوم ۵ . حجیت خبر واحد – ادله حجیت خبر واحد –دلیل اول: کتاب – آیه نبأ – اشکال دوم – بررسی اشکال دوم – پاسخ محقق خراسانی ۱۴۰۳/۰۹/۰۴ خلاصه جلسه گذشته بحث در استدلال به آیه نبأ برای حجیت خبر واحد بود. تا اینجا در مورد مفهوم شرط و چگونگی استدلال به آن برای اثبات مدعا یک اشکال را از شیخ انصاری نقل کردیم که در واقع اشکال اول بود. این اشکال معطوف به جهت اقتضا در این آیه بود، به این معنا که آیا اساسا اقتضای مفهوم شرط در آیه وجود دارد یا خیر؟ شیخ انصاری فرمودند ما اگر کبرای حجیت مفهوم شرط را هم بپذیریم این آیه دلالت بر حجیت

خارج اصول – جلسه چهل و دوم – ۵. حجیت خبر واحد – ادله حجیت خبر واحد –دلیل اول: کتاب – آیه نبأ – بررسی استدلال به مفهوم شرط – بررسی پاسخ محقق خراسانی به شیخ انصاری – اشکال بعضی از بزرگان به محقق اصفهانی – حق در مسئله: احتمالات سه گانه در آیه و بررسی آن – نتیجه

جلسه ۴۲ – PDF جلسه چهل و دوم ۵. حجیت خبر واحد – ادله حجیت خبر واحد –دلیل اول: کتاب – آیه نبأ – بررسی استدلال به مفهوم شرط – بررسی پاسخ محقق خراسانی به شیخ انصاری – اشکال بعضی از بزرگان به محقق اصفهانی – حق در مسئله: احتمالات سه گانه در آیه و بررسی آن – نتیجه ۱۴۰۳/۰۹/۰۳ خلاصه جلسه گذشته بحث در استدلال به آیه نبأ از طریق مفهوم شرط بود. عرض کردیم صرف نظر از کبری و اینکه آیا اساسا شرط مفهوم دارد یا ندارد، بحث در این بود که این آیه دارای مفهوم است یا خیر؟ به عبارت دیگر اقتضای مفهوم شرط در این آیه وجود دارد یا خیر؟ شیخ انصاری فرمودند چون شرط در

خارج اصول – جلسه چهل و یکم – ۵. حجیت خبر واحد – ادله حجیت خبر واحد –دلیل اول: کتاب – آیه نبأ – بررسی استدلال به مفهوم شرط – بررسی پاسخ محقق خراسانی به شیخ انصاری – کلام محقق عراقی و بررسی آن – کلام محقق اصفهانی و بررسی آن – رساله الحقوق – آثار ترک نگاه حرام

جلسه ۴۱ – PDF جلسه چهل و یکم ۵. حجیت خبر واحد – ادله حجیت خبر واحد –دلیل اول: کتاب – آیه نبأ – بررسی استدلال به مفهوم شرط – بررسی پاسخ محقق خراسانی به شیخ انصاری – کلام محقق عراقی و بررسی آن – کلام محقق اصفهانی و بررسی آن – رساله الحقوق – آثار ترک نگاه حرام ۱۴۰۳/۰۸/۳۰ خلاصه جلسه گذشته عرض کردیم نسبت به پاسخ محقق خراسانی به شیخ انصاری اشکالات و ایراداتی مطرح شده است. شیخ انصاری شرط را در آیه نبأ محقق موضوع می‎دانست و به همین جهت قائل به عدم وجود مفهوم شرط در این آیه شد، اما محقق خراسانی بر خلاف ایشان معتقدند شرط در آیه نبأ از قبیل شرط

خارج اصول – جلسه چهل – ۵. حجیت خبر واحد – ادله حجیت خبر واحد –دلیل اول: کتاب – آیه نبأ – بررسی استدلال به مفهوم شرط – بررسی پاسخ محقق خراسانی به شیخ انصاری – اشکال محقق نایینی و بررسی آن

جلسه ۴۰ – PDF جلسه چهل ۵. حجیت خبر واحد – ادله حجیت خبر واحد –دلیل اول: کتاب – آیه نبأ – بررسی استدلال به مفهوم شرط – بررسی پاسخ محقق خراسانی به شیخ انصاری – اشکال محقق نایینی و بررسی آن ۱۴۰۳/۰۸/۲۹ خلاصه جلسه گذشته بحث در سخن شیخ انصاری و پاسخی بود که محقق خراسانی به ایشان دادند. شیخ انصاری فرمود آیه نبأ قابلیت استدلال برای حجیت خبر واحد را ندارد، زیرا شرط در این آیه محقق موضوع است و در مواردی که شرط محقق موضوع باشد مفهوم ندارد. محقق خراسانی به این سخن شیخ انصاری پاسخ دادند؛ دو پاسخ را ما دیروز نقل کردیم؛ عمده پاسخ اول بود که مورد نقد و اشکال قرار گرفته است.

خارج اصول – جلسه سی و نهم – ۵. حجیت خبر واحد – ادله حجیت خبر واحد –دلیل اول: کتاب – آیه نبأ – بررسی استدلال به مفهوم شرط – پاسخ محقق خراسانی به شیخ انصاری – بررسی پاسخ محقق خراسانی – اشکال امام خمینی به محقق خراسانی

جلسه ۳۹ – PDF جلسه سی و نهم ۵. حجیت خبر واحد – ادله حجیت خبر واحد –دلیل اول: کتاب – آیه نبأ – بررسی استدلال به مفهوم شرط – پاسخ محقق خراسانی به شیخ انصاری – بررسی پاسخ محقق خراسانی – اشکال امام خمینی به محقق خراسانی ۱۴۰۳/۰۸/۲۸ خلاصه جلسه گذشته بحث در استدلال به آیه نبأ از طریق مفهوم شرط برای حجیت خبر واحد بود. ما کلام شیخ انصاری پیرامون مفهوم شرط در این آیه را بیان کردیم و اشکالی که خود شیخ انصاری به این بیان داشتند ذکر شد. شیخ انصاری به گونه‎ای مفهوم شرط را بیان کردند که آن اشکال قهرا طرح می‎شد ولی محقق خراسانی می‎فرماید ایشان موضوع را به گونه‎ای مطرح کرده که در