جلسه ۴۰ – PDF جلسه چهل  ۵. حجیت خبر واحد – ادله حجیت خبر واحد –دلیل اول: کتاب – آیه نبأ – بررسی استدلال به مفهوم شرط – بررسی پاسخ محقق خراسانی به شیخ انصاری – اشکال محقق نایینی و بررسی آن ۱۴۰۳/۰۸/۲۹   خلاصه جلسه گذشته بحث در سخن شیخ انصاری و پاسخی بود که محقق خراسانی به ایشان دادند. شیخ انصاری فرمود آیه نبأ قابلیت استدلال برای حجیت خبر واحد را ندارد، زیرا شرط در این آیه محقق موضوع است و در مواردی که شرط محقق موضوع باشد مفهوم ندارد. محقق خراسانی به این سخن شیخ انصاری پاسخ دادند؛ دو پاسخ را ما دیروز نقل کردیم؛ عمده پاسخ اول بود که مورد نقد و اشکال قرار گرفته است.

جلسه ۳۱ – PDF جلسه سی و یکم  ۵. حجیت خبر واحد – بررسی ادله عدم حجیت خبر واحد –بررسی دلیل سوم – کلام محقق نایینی و محقق بروجردی در مورد اشکال محقق خراسانی به دلیل سوم و بررسی آن – بررسی دلیل چهارم ۱۴۰۳/۰۸/۱۴   خلاصه جلسه گذشته بحث در ادله قائلین به عدم حجیت خبر واحد بود. دلیل اول یعنی آیات مورد بررسی قرار گرفت. دلیل دوم نیز که روایات بود مورد بررسی قرار گرفت؛ رسیدیم به دلیل سوم یعنی اجماع.اشکالات محقق خراسانی به این دلیل را بیان کردیم عرض کردیم مجموعا ایشان پنج اشکال به ادعای اجماع بر عدم حجیت خبر واحد مطرح کرده اند. کلام محقق نایینی محقق نایینی نسبت به یکی از اشکالات محقق خراسانی

جلسه ۱۳ – PDF جلسه سیزدهم  شهرت – کلام محقق خویی و بررسی آن ۱۴۰۳/۰۴/۱۷ خلاصه جلسه گذشته حق در مورد شهرت فتوایی همان است که محقق بروجردی و امام خمینی فرمودند یعنی شهرت فتوایی قدمایی حجت است اما شهرت فتوایی متأخرین معتبر نیست، ملاک حجیت هم بیان شد. در مقابل همانطور که قبلا هم گفتیم برخی مثل محقق خویی به این مبنا و نظر اشکال دارند. کلام محقق خویی ایشان هم به اصل مدعا و هم به ملاک آن اشکال کرده و لذا معتقد است شهرت فتوایی مطلقا حجت نیست، نه شهرت فتوایی قدما و نه شهرت فتوایی متأخرین، البته ایشان در اصل این نظر و دیدگاه، از برخی اعاظم مثل شیخ انصاری و محقق خراسانی و دیگران تبعیت

جلسه ۱۱ – PDF جلسه یازدهم  ۴. شهرت – ادله حجیت – نتیجه بحث در مورد مقبوله–  بررسی کلام  شیخ انصاری و محقق خراسانی– جمع بندی در مورد حجیت شهرت فتوایی – ۱. شمول مقبوله نسبت به شهرت  عملی و شهرت فتوایی – ۲. اختصاص مقبوله به شهرت قدمایی       ۱۴۰۳/۰۷/۱۵ خلاصه جلسه گذشته ما تقریب استدلال به دلیل چهارم برای حجیت شهرت فتوایی را ذکر کردیم، اشکالاتی که نسبت به این دلیل بود بیان شد. اشاره ای به کلمات بعضی از اعاظم مثل محقق خراسانی و شیخ انصاری داشتیم زیرا بعضی از این اشکالات نسبت به این مقبوله را آنها مطرح کردند، پس از آن کلام محقق نایینی، امام خمینی، محقق بروجردی نسبت به این مقبوله بیان

جلسه ۱۱۰ – PDF جلسه صد و دهم  ۳. اجماع منقول – بررسی اجماع تقریری – اشکال اول – اشکال دوم ۱۴۰۳/۰۲/۲۹     خلاصه جلسه گذشته عرض کردیم یکی از وجوهی که برای حجیت اجماع و چگونگی کشف رأی معصوم ذکر شده طریق تقریر است. محصل این طریق این بود که از اجماع فقهای متقدم کشف شود اصحابی هم که با ائمه(ع) محشور بودند همین نظر را داشتند وائمه (ع) نیز با سکوت خود نظر اصحاب را تأیید کرده اند. پس این طریق مبتنی بر اتصال این اجماع به زمان معصوم است و اینکه آن فتوا در میان اصحاب مورد قبول بوده و در مرئی و مسمع امام محقق شده و امام نیز با سکوت آن را تقریر کردند.

جلسه ۱۰۲ – PDF جلسه صد و دوم  ۳. اجماع منقول – وجوه کاشفیت اجماع از رأی معصوم(ع) – بررسی نظر محقق بروجردی – حق در مسئله   ۱۴۰۳/۰۲/۱۷    خلاصه جلسه گذشته عرض کردیم محقق بروجردی در باب اجماع معتقد است ملازمه عادیه بین اتفاق علماء و موافقت معصوم تنها در یک قسم از مسائل وجود دارد و آن هم مسائل اصلی که از سوی امام معصوم القاء شده است. آن اصولی که فروع را از آن استخراج می کنند و تطبیق می دهند. اما در دو قسم دیگر از مسائل یعنی مسائل فقهی فرعی که استنباط در آنها صورت می گیرد و مسائل عقلی که به ما کمک می کند تا یک حکم شرعی را کشف کنیم، اجماع

جلسه ۲۷ – PDF جلسه بیست و هفتم  مقدمه – مقام اول: بررسی حجیت قطع حاصل از مقدمات عقلی – پاسخ محقق نایینی به شبهه اخباریین و بررسی آن – پاسخ صاحب منتقی الاصول به شبهه اخباریین و بررسی آن ۱۴۰۲/۰۸/۲۰     خلاصه جلسه گذشته عرض کردیم اخباریین با استناد به برخی روایات تلاش کردند اثبات کنند که اگر حکم شرعی از طریقی غیر از نقل و سماع از معصوم به دست ما برسد اعتبار ندارد. به نظر آنها حتی احکامی که عقل استقلالا به آنها حکم دارد و آن را درک می‏کند مثل احسان و صدقه به فقیر، اگر غیر از طریق معصوم و به وسیله عقل درک شود اعتبار و حجیت ندارد؛ همه چیز دائر مدار نقل

جلسه ۵۷ – PDF جلسه پنجاه و هفتم  مطلب اول: بررسی خروج مباحث قطع از علم اصول – حق در مسئله – شرح رساله الحقوق – حق پا ۱۴۰۱/۱۰/۲۱ خلاصه جلسه گذشته عرض کردیم در اینکه قطع از علم اصول خارج است یا داخل در علم اصول محسوب می‏شود اختلاف است. بسیاری از بزرگان مثل محقق خراسانی و چه بسا شیخ انصاری معتقدند مباحث مربوط به قطع و احکام و آثار آن از مسائل علم اصول خارج است. اما برخی مثل محقق بروجردی معتقدند است احکام و آثار قطع از علم اصول خارج نیست، بلکه اینها نیز داخل در علم اصول محسوب می‎شوند. حق در مسئله به نظر می‎رسد در این مسئله حق با محقق خراسانی است. بله، ما گفتیم

جلسه ۵۶ – PDF جلسه پنجاه و ششم بررسی سه مطلب – مطلب اول:  بررسی خروج مباحث قطع از علم اصول – ادله خروج – دلیل دوم و سوم و بررسی آنها – دلیل عدم خروج     ۱۴۰۱/۱۰/۲۰ خلاصه جلسه گذشته عرض کردیم مقدمتا در مقصد سادس چند مطلب باید مورد رسیدگی قرار بگیرد. مطلب اول این بود که آیا مباحث مربوط به قطع و اینکه مثلا موافقت با قطع و مخالفت با قطع مستلزم استحقاق عقاب یا پاداش است، این از مسائل علم اصول خارج است یا جزء مسائل علم اصول محسوب می‎شود؟ عرض کردیم دو دیدگاه اینجا وجود دارد، برخی مثل محقق خراسانی معتقدند این مسائل از دایره مباحث علم اصول خارج است و بر خروج مباحث قطع از

جلسه سوم – PDF جلسه سوم  تعریف مطلق و مقید – بررسی تعریف محقق نایینی – تعریف محقق بروجردی و بررسی آن – تعریف امام خمینی و نظر برگزیده – ویژگی‏های تعریف برگزیده ۱۴۰/۰۷/۱۲ خلاصه جلسه گذشته بعد از آن که اشکالات تعریف مشهور از مطلق و مقید بیان شد، گفتیم از سوی اعلام تعریفاتی برای این دو عنوان بیان شده. که در ادامه آنها را مورد بررسی قرار می‎دهیم. بررسی تعریف محقق نایینی محقق نایینی مطلق را به معنای ماهیت لابشرط مقسمی یا قسمی دانسته‎اند. این تعریف را توضیح دادیم ولی همانطور که دیروز هم اشاره شد، این تعریف نیز نا تمام است. زیرا مسئله شمول مطلق نسبت به غیر مفاهیم کلی و ماهیات یک امر مسلمی است و