قرآن

تفسیر – جلسه هفدهم – آیه ۴۸ – بخش سوم – شفاعت کنندگان در دنیا و آخرت

جلسه ۱۷ – PDF جلسه هفدهم آیه ۴۸ – بخش سوم – شفاعت کنندگان در دنیا و آخرت ۱۴۰۱/۰۹/۲۸ دسته دوم: شفاعت کنندگان در دنیا و آخرت عرض کردیم شفاعت تشریعی مربوط به مسلمانان توسط یک گروه یا افرادی یا اشخاصی فقط در این دنیا و توسط برخی هم در دنیا و هم در آخرت صورت می‌گیرد؛ یعنی بعضی امور فقط در دنیا شفیع محسوب می‌شوند، ایمان، عمل صالح، توبه، قرآن بنابر بعضی از انظار فقط در دنیا شفاعت می‌کند. اما بعضی از امور و اشخاص هم هستند که هم در دنیا و هم در آخرت شفاعت می‌کنند. ۱. قرآن در مورد قرآن که عرض کردیم اختلاف است، برخی معتقدند که قرآن هم در دنیا و هم در آخرت شفاعت

تفسیر – جلسه هفتم – آیه ۴۸- بخش سوم – حقیقت شفاعت – شفاعت در قرآن نظر منکران درباره آیات شفاعت 

جلسه ۷ – PDF جلسه هفتم  آیه ۴۸- بخش سوم – حقیقت شفاعت – شفاعت در قرآن نظر منکران درباره آیات شفاعت  ۱۴۰۱/۰۸/۱۶ خلاصه جلسه گذشته بحث در استدلال بعضی از منکران شفاعت به آیات قرآن بود. بعد از آنکه حقیقت شفاعت را بیان کردیم، عرض کردیم در قرآن سه دسته آیات یا به تعبیر دیگر دو دسته آیات پیرامون شفاعت وجود دارد؛ یک دسته شفاعت را نفی کرده مطلقا، یک دسته هم فی‌الجمله اثبات می‌کند. البته دسته‌ای از آیات هم شفاعت را نسبت به گناهکاران و مجرمان نفی کرده است. یک گروه از منکران شفاعت گفتند دو دسته از این سه دسته نفی شفاعت کرده، یا نفی مطلق شفاعت یا نفی سودمندی شفاعت برای مجرمان. آن دسته‌ای که فی‌الجمله

قواعد فقهیه – جلسه دهم – ادله قاعده _ دلیل اول: آیات _ آیه دوم

جلسه ۱۰ – PDF جلسه دهم  ادله قاعده _ دلیل اول: آیات _ آیه دوم ۱۴۰۰/۰۸/۱۵ خلاصه جلسه گذشته بحث در استدلال به آیه دوم از آیاتی بود که برای قاعده لاحرج مورد استناد قرار گرفته است. آیه دوم آیه ۶ سوره مائده است. تقریب استدلال به این آیه را در جلسه گذشته عرض کردیم و نظر کسانی که قائل به عدم صحت استدلال به این آیه شده اند را بیان کردیم. گفتیم تفاوت اصلی بین این گروه با کسانی که استدلال به این آیه را تمام می‌دانند در این جهت است که این‌ها می‌گویند این آیه به طور کلی نفی حرج از احکام و تکالیف الهی می‌کند به این معنا که در احکام و ملاکاتشان هیچ حرجی نیست. اگر

تفسیر – جلسه سوم – آیه ۳۸ _ مطلب هفتم: آزادی انسان در انتخاب راه _ مطلب هشتم: اثر پذیرش هدایت الهی _ معنای عدم خوف و عدم حزن و بررسی اختصاص آن‌ها به آخرت

جلسه ۳ – PDF جلسه سوم  آیه ۳۸ _ مطلب هفتم: آزادی انسان در انتخاب راه _ مطلب هشتم: اثر پذیرش هدایت الهی _ معنای عدم خوف و عدم حزن و بررسی اختصاص آن‌ها به آخرت ۱۴۰۰/۰۷/۲۱ مطلب هفتم: آزادی انسان در انتخاب راه در مورد آیه ۳۸ گفتیم مطالبی وجود دارد از جمله مطلبی که مربوط است به این جمله شرطیه: «فإما یأتینّکم منّی هدیً فمَن تبِعَ هدایَ فلا خوفٌ علیهم و لا هم یحزنون» که البته در ادامه آیه ۳۹ هم به همین موضوع مربوط است. نکته ای که در اینجا مهم است و باید به آن توجه شود این است که در این دو آیه یعنی آیات ۳۸ و ۳۹، خداوند متعال میفرماید: اگر کسی از هدایت

تفسیر – جلسه دوم – آیه ۳۸ – مطلب چهارم: عمومیت خطاب یأتینکم – مطلب پنجم: خداوند منشأ هدایت – مطلب ششم: انواع هدایت

جلسه ۲ – PDF جلسه دوم  آیه ۳۸ – مطلب چهارم: عمومیت خطاب یأتینکم – مطلب پنجم: خداوند منشأ هدایت – مطلب ششم: انواع هدایت ۱۴۰۰/۰۷/۲۰ خلاصه جلسه گذشته در آیه ۳۸ مطالب و اموری باید مورد بررسی قرار بگیرد. تا اینجا سه مطلب پیرامون این آیه مطرح شد. آیه ۳۸ این بود: «قُلْنَا اهْبِطُوا مِنْهَا جَمِيعًا فَإِمَّا يَأْتِيَنَّكُم مِّنِّي هُدًى فَمَن تَبِعَ هُدَايَ فَلَا خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَلَا هُمْ يَحْزَنُونَ». گفتیم اینکه این جمله به صورت شرطیه آمده اساساً حکایت از شک و تردید نمی‌کند و جزمیت ارتباط بین مقدم و تالی به قوت خودش باقی است. مطلب چهارم: عمومیت خطاب یأتینکم مطلب چهارم که اینجا لازم است درباره آن سخن بگوییم، این است که خطاب «یأتینکم» آیا شامل همگان

جلسه چهل و هفتم – آیه ۳۷ _ بخش دوم: توبه _ مطلب دوم: توبه عبد و توبه خداوند

جلسه ۴۷ – PDF جلسه چهل و هفتم آیه ۳۷ _ بخش دوم: توبه _ مطلب دوم: توبه عبد و توبه خداوند ۱۳۹۹/۱۲/۱۳   خلاصه جلسه گذشته عرض کردیم در بخش دوم که درباره توبه است، مطالبی را باید متعرض شویم. مطلب اول درباره حقیقت توبه بود و تفاوت هایی که با برخی از مفاهیم دیگر مانند استغفار، انابۀ، توبه نصوح و امثال این‌ها دارد. البته بحث های دیگری هم در باب توبه وجود دارد که در اینجا ضرورتی برای پرداختن به آن‌ها نمی‌بینیم و بحث به درازا می‌کشد. اینکه مثلا ارکان و مقومات توبه چیست؟ شرایط توبه چیست؟ آثار توبه نکردن چیست و… بحث هایی است که ضرورتی نمی‌بینیم که در این مقام به آن‌ها بپردازیم. فقط در حد

جلسه چهل و پنجم – آیه ۳۷ _ بخش دوم: توبه _ مطلب اول: حقیقت توبه

جلسه ۴۵ – PDF جلسه چهل و پنجم آیه ۳۷ _ بخش دوم: توبه _ مطلب اول: حقیقت توبه ۱۳۹۹/۱۲/۱۱   بخش دوم: توبه بحث ما در بخش اول آیه ۳۷ به پایان رسید. بخش دوم درباره توبه است. آیه این بود: «فتلقی آدم من ربه کلمات فتابَ علیه إنه هو التواب الرحیم». بخش اول درباره تلقی کلمات و مسائل و مطالب مربوط به این موضوع بود که به تفصیل و در حد اقتضای این جلسه بحث کردیم. اما بخش دوم درباره توبه آدم است چون با تلقی کلمات توبه اتفاق افتاد و اساسا زمینه توبه تلقی کلمات بود. حال باید دید حقیقت توبه چیست؟ چه اتفاقی افتاد و چرا در این آیه میفرماید «فتابَ علیه»؟ مگر خداوند توبه دارد؟

جلسه سی و ششم – آیه ۳۶ _ بخش دوم: هبوط _ مطلب پنجم: محدودیت هبوط

جلسه ۳۶ – PDF جلسه سی و ششم آیه ۳۶ _ بخش دوم: هبوط _ مطلب پنجم: محدودیت هبوط ۱۳۹۹/۱۱/۰۸ مطلب پنجم: محدودیت هبوط در بخش دوم آیه ۳۶ که درباره هبوط به سوی زمین است، تا اینجا چهار مطلب بیان شد. مطلب پنجم مربوط به محدودیت هبوط است. عرض کردیم که اساسا هبوط پس از سکونت آدم در بهشت، خودش تمثل یک واقعیت و حقیقت است و این در واقع علت خاصی تحقق پیدا کرد. خداوند متعال بر اساس قضای حتمی خودش هدفی را از هبوط آدم به زمین تعقیب می‌کرد و اکنون بر اساس ذیل این آیه می‌خواهد بفرماید این هبوط و استقرار در زمین محدود است و دائمی نیست. فرمود: «و قلنا اهبطوا بعضکم لبعض عدو و

مقدمات بنیادین تفسیر قرآن

سید مجتبی نور مفیدی؛ به اهتمام سید مهدی موسوی؛ ناشر: بوستان کتاب؛ سال انتشار: ۱۳۹۸. در این کتاب مباحث مقدماتی تفسیر طی ۱۰ فصل به رشته تحریر درآمده و در قطع وزیری با ۴۲۴ صفحه منتشر شده است.   تفسیر قرآن مقوله ای بسیار پیچیده است و بدون اغراق چونان گام برداشتن در مرز هدایت و ضلالت است. اما بدون رجوع به تفسیر، آن هم در عصر غیبت امام عصر عج الله تعالی فرجه الشریف ، نمی توان در عرصه تدبر قرآن توفیق یافت؛ تا چه رسد به عمل کردن به مفاهیم عمیق آن. درست پیمودن راه ثواب در بحث تفسیر، طریقی مقدماتی دارد که راهرو، ناگزیر از پیمودن موفق آن است. نوشته پیش رو حاصل تدریس آیت الله سید