جلسه ۷۵ – PDF جلسه هفتاد و پنجم مسئله ۲۳- ادله لزوم حجاب زن – دلیل اول: آیات –آیه سوم: آیه «ولایبدین زینتهن الا ما ظهر منها» ۱۳۹۹/۱۱/۱۳         خلاصه جلسه گذشته بحث در آیه «ولایبدین زینتهن الا ما ظهر منها» بود. عرض شد به این آیه استدلال شده برای لزوم پوشش و ستر زن. در تقریب استدلال به این آیه مقدمةً گفتیم سه معنا برای زینت ذکر شده است؛ چون سایر اجزای این آیه معنایش روشن است؛ عمده اختلاف در اینجا پیرامون معنای زینت است که در آیه ذکر شده است. البته مرحوم آقای خویی در مورد «لایبدین» یک نکته‌ای دارند که این هم به نوعی در نتیجه‌گیری از این آیه دخالت دارد که حالا آن

جلسه ۷۵ – PDF جلسه هفتاد و پنجم مفهوم شرط – طریق سوم متأخرین در اثبات مفهوم شرط و و بررسی آن – طریق چهارم و بررسی آن ۱۳۹۹/۱۱/۱۳         خلاصه جلسه گذشته بحث در کلام محقق اصفهانی بود که در مقام ایراد و اشکال به سخن محقق خراسانی مطالبی را فرمودند. عرض کردیم محقق خراسانی دو اشکال به طریق سوم متأخرین برای اثبات مهفوم شرط ذکر کردند که محقق اصفهانی ایراد اول را مورد اشکال قرار داد و البته بحث‏هایی نیز به دنبالش مطرح شد که گذشت. توضیح محقق اصفهانی در مورد اشکال دوم محقق خراسانی ایراد دوم محقق خراسانی این بود که اساسا قیاس ما نحن فیه به دوران بین نفسیت و غیریت نادرست است؛

جلسه ۷۴ – PDF جلسه هفتاد و چهارم مسئله ۲۳- ادله لزوم حجاب زن – دلیل اول: آیات –آیه دوم: آیه ۵۹ احزاب –جمع‌بندی مطالب آیه سوم: «ولایبدین زینتهن الا ما ظهر منها» ۱۳۹۹/۱۱/۱۲         جمع‌بندی یک جمع‌بندی نهایی از آیه ۵۹ سوره احزاب داشته باشیم و سپس وارد آیه بعدی یعنی بخشی از آیه ۳۱ سوره نور شویم. بعد از بیان معنای جلباب و معنای «یدنین علیهن» و حکمتی که برای این حکم گفته شده، می‌توانیم بگوییم آیه در واقع می‌خواهد بگوید زنان غیر از لباس‌های معمولی که در خانه می‌پوشند، یک پوششی نسبتاً بلند و گشاد که روی سر آنان را هم بپوشاند باید بیرون از خانه داشته باشند. البته لزوماً جلباب (که عبارت از

جلسه ۷۴ – PDF جلسه هفتاد و چهارم مفهوم شرط – طریق سوم متأخرین در اثبات مفهوم شرط و بررسی آن – اشکال محقق اصفهانی به محقق خراسانی و بررسی آن ۱۳۹۹/۱۱/۱۲         خلاصه جلسه گذشته بحث در طرق متأخرین در اثبات مفهوم شرط بود، عرض کردیم تکیه متأخرین بر استفاده علیت منحصره از جمله شرطیه است، لکن در کیفیت دلالت جمله شرطیه بر علیت منحصره با هم اختلاف دارند. تا اینجا سه طریق از متأخرین بیان شد. اشکال محقق اصفهانی به محقق خراسانی طریق سوم این بود که از راه اطلاق ادات شرط علیت منحصره را استفاده کنیم. ما این طریق را بیان کردیم، اجمالا نظر محقق خراسانی را بیان کردیم و نسبت به آن هم

در بحث از پیشینه حضور مصلحت در فقه امامیه به بعضی از انظار و آراء در این باره اشاره کردیم و معلوم شد در ابواب مختلف فقهی و در مسائل گوناگون از زمان شیخ مفید به بعد این مسئله مورد توجه بوده و در استنباط و یا به تعبیر دقیق تر و بهتر در تطبیق احکام و فتاوا و اجرای آن‌ها مدخلیت داشته.

بحث در آیه دوم مورد استناد برای اثبات لزوم حجاب و پوشش در مورد زنان بود. تقریباً سه بخش و سه مطلب را در مورد این آیه ذکر کردیم؛ بخش اول در مورد معنای جلباب بود؛ بخش دوم پیرامون معنای «یدنین علیهن» بود و بخش سوم درباره «ذلک أدنی أن یعرفن فلا یؤذین» بود. از بخش سوم یک نکته‌ای باقی مانده که این را عرض می‌کنیم و آنگاه به جمع‌بندی مطالب این سه بخش می‌پردازیم و نهایتاً این آیه را از حیث دلالت بر لزوم و پوشش حجاب مورد ارزیابی قرار می‌دهیم.

عرض کردیم برای اثبات مفهوم شرط قدما یک راهی طی کردند و متأخرین راه دیگری را دنبال نمودند. متأخرین همگی بر این باورند که اگر بخواهد جمله شرطیه مفهوم داشته باشد مبتنی بر این است که این جمله بر علیت منحصره دلالت کند تا با انتفاء علت، یعنی شرط، معلول، یعنی جزاء نیز منتفی شود. لکن اختلاف بین متأخرین در کیفیت استفاده علیت منحصره است یا به تعبیر دیگر اختلاف در افاده علیت منحصره توسط جمله شرطیه دارند. البته از میان متأخرین محقق عراقی راهی غیر از علیت منحصره را طی کرده که در پایان این بخش ذکر خواهیم کرد. اما قاطبه متأخرین که قائل به مفهوم شرط شدهاند، از راه علیت منحصره میخواهند مفهوم شرط را اثبات کنند.