بایگانی‌های توبه

شرح رساله حقوق – جلسه صد و بیست و دوم – ۳ . تهدید نفس به عذاب الهی – کیفر زنا

جلسه ۱۲۲ – PDF جلسه صد و بیست و دوم ۳ . تهدید نفس به عذاب الهی – کیفر زنا ۱۴۰۳/۱۰/۱۲ شرح رساله حقوق خلاصه جلسه گذشته ما عرض کردیم راه سوم برای اینکه به انسان کمک کند تا حق عورت و حق فرج را رعایت کند، تهدید و ترساندن خویشتن از عقوبت و عذاب الهی است. حق فرج این است که وارد مسیر حرام نشود «و اما حق فرجک فحفظه مما لایحل لک» به سمت حرام نرود. بعد فرمود که از این راه‎ها می‎توان به رعایت این حق کمک کرد. یک راه این است که انسان متوجه عقوبت های این کار ناروا شود، متوجه عذاب‎های الهی و کیفرهایی شود که بر این کار مترتب می‎شود. ۳. تهدید نفس به

خارج اصول – جلسه شصت و دوم – ۵. حجیت خبر واحد – ادله حجیت خبر واحد –دلیل اول: کتاب – آیه نفر – بررسی وجوه پنج گانه استدلال به آیه – بررسی وجه پنجم: بررسی مقدمه دوم – اشکال محقق خراسانی – پاسخ محقق خویی و بررسی آن – بررسی پاسخ محقق خویی – حق در مسئله – شرح رساله حقوق – ۳ . تهدید نفس به عذاب الهی – کیفر زنا

جلسه ۶۲ – PDF جلسه شصت و دوم ۵. حجیت خبر واحد – ادله حجیت خبر واحد –دلیل اول: کتاب – آیه نفر – بررسی وجوه پنج گانه استدلال به آیه – بررسی وجه پنجم: بررسی مقدمه دوم – اشکال محقق خراسانی – پاسخ محقق خویی و بررسی آن – بررسی پاسخ محقق خویی – حق در مسئله – شرح رساله حقوق – ۳ . تهدید نفس به عذاب الهی – کیفر زنا ۱۴۰۳/۱۰/۱۲ خلاصه جلسه گذشته بحث ما در مورد مقدمه دوم از وجه پنجم از وجوه استدلال به آیه نفر بود. عرض کردیم مقدمه دوم در صدد اثبات اطلاق آیه نفر است و اینکه حذر مطلقا واجب است چه انذار مفید علم و یقین باشد و چه نباشد.

تفسیر – جلسه هفدهم – آیه ۵۸ و ۵۹ – بخش‌های پنج‌گانه آیه ۵۸ – بخش پنجم: «نغفرلکم خطایاکم و سنزید المحسنین» – مطلب چهارم: تفاوت خطیئة و الفاظ مشابه آن – ۱. «خطیئة» – ۲. «اثم»

جلسه ۱۷ – PDF جلسه هفدهم آیه ۵۸ و ۵۹ – بخش‌های پنج‌گانه آیه ۵۸ – بخش پنجم: «نغفرلکم خطایاکم و سنزید المحسنین» – مطلب چهارم: تفاوت خطیئة و الفاظ مشابه آن – ۱. «خطیئة» – ۲. «اثم» ۱۴۰۳/۰۹/۰۶ مطلب چهارم: تفاوت «اثم»، «ذنب»، «معصیت»، «سیئة» و «خطیئة» در جلسه گذشته وعده دادیم درباره «خطیئة» و «خطایاکم» که در آیه ۵۸ آمده و تفاوت آن با برخی الفاظ مثل ذنب، اثم، معصیت، سیئه، مطالبی را عرض کنیم؛ اینها از نظر معنایی نوعاً به یک معنا هستند، لکن یک تفاوت‌هایی بین اینها هست و بعضاً موجب این شده که موارد استعمال اینها فرق کند. ۱. «خطیئة» ما از لفظ خطا یا خطایا یا خطیئه شروع می‌کنیم؛خطیئه از ریشه خطا در

تفسیر – جلسه پانزدهم – آیه ۵۸ و ۵۹ – بخش‌های پنج‌گانه آیه ۵۸ – بخش چهارم: «و قولوا حطة» – مطلب اول: امر الزامی – مطلب دوم: معنای «حطة» – احتمالات پنج‌گانه و بررسی آنها

جلسه ۱۵ – PDF جلسه پانزدهم آیه ۵۸ و ۵۹ – بخش‌های پنج‌گانه آیه ۵۸ – بخش چهارم: «و قولوا حطة» – مطلب اول: امر الزامی – مطلب دوم: معنای «حطة» – احتمالات پنج‌گانه و بررسی آنها ۱۴۰۳/۰۸/۲۹ بخش چهارم: «وَقُولُوا حِطَّةٌ» بخش چهارم در آیه ۵۸ دو کلمه بیشتر نیست: «وَقُولُوا حِطَّةٌ»، بگویید حطه. اینکه معنای حطه چیست و ما آن را بر چه معنایی باید حمل کنیم، احتمالاتی در مورد آن مطرح است که عرض خواهیم کرد. این بخش مطلب چندانی ندارد. مطلب اول: امر الزامی مطلب اول این است که آیا این امر، امر الزامی است یا غیر الزامی. عرض کردیم این امر، امر الزامی است. در میان اوامر چهارگانه در آیه شریفه، تنها امر به أکل

تفسیر – جلسه چهاردهم – آیه ۵۸ و ۵۹ – بخش‌های پنج‌گانه آیه ۵۸ – بخش سوم: «و ادخلوا الباب سجدا» – مطلب سوم: معنای «سجداً» – احتمال سوم، چهارم، پنجم و ششم و بررسی آنها – نتیجه

جلسه ۱۴ – PDF جلسه چهاردهم آیه ۵۸ و ۵۹ – بخش‌های پنج‌گانه آیه ۵۸ – بخش سوم: «و ادخلوا الباب سجدا» – مطلب سوم: معنای «سجداً» – احتمال سوم، چهارم، پنجم و ششم و بررسی آنها – نتیجه ۱۴۰۳/۰۸/۲۸ خلاصه جلسه گذشته بحث در بخش سوم آیه ۵۸ بود؛ دو مطلب را در این بخش بیان کردیم. مطلب سوم مربوط به معنای «سجدا» بود؛ گفتیم در این واژه چند احتمال وجود دارد؛ دو احتمال را ذکر کردیم. ادامه مطلب سوم احتمال سوم احتمال سوم این است که با حالت انحنا و رکوع وارد در این باب شوید؛ علت آن هم ضیق بودن و کوتاه بودن و کوچک بودن آن دری بود که باید از آن وارد می‌شدند. پس امر

تفسیر – جلسه چهارم – بخش اول: «و ظللنا علیکم الغمام …» – تطبیق بخش اول بر ولایت اهل‌بیت(ع) – بخش دوم: «کلوا من طیبات ما رزقناکم»

جلسه ۴ – PDF جلسه چهارم بخش اول: «و ظللنا علیکم الغمام …» – تطبیق بخش اول بر ولایت اهل‌بیت(ع) – بخش دوم: «کلوا من طیبات ما رزقناکم» ۱۴۰۳/۰۷/۱۷ تطبیق بخش اول آیه بر ولایت اهل‌بیت(ع) عرض کردیم آیه ۵۷ شامل سه بخش است؛ بخش اول را در جلسه گذشته تفسیر کردیم. فقط یک تتمه‌ای دارد که به آن هم اشاره کنیم خالی از فایده نیست. ما مسئله تظلیل به وسیله غمام و نزول منّ و سلوی را بر اساس ظواهر این الفاظ، حمل کردیم بر همین معنای عرفی و لغوی ظاهر و متبادر از اینها؛ غمام که به معنای ابر و منّ و سلوی هم دو گونه خاص از نعمت‌های مادی است. در بعضی از روایات، این آیه تطبیق

تفسیر – جلسه بیست و هفتم – آیه ۵۴ – بخش چهارم: «ذلکم خیر لکم عند بارئکم» – وجه خیر بودن قتل – خیر برای قاتلان – خیر برای مقتولان – بخش پنجم – سه احتمال

جلسه ۲۷ – PDF جلسه بیست و هفتم آیه ۵۴ – بخش چهارم: «ذلکم خیر لکم عند بارئکم» – وجه خیر بودن قتل – خیر برای قاتلان – خیر برای مقتولان – بخش پنجم – سه احتمال ۱۴۰۲/۱۱/۰۳ وجه خیر بودن قتل در بخش چهارم آیه ۵۴ یعنی «ذلکم خیر لکم عند بارئکم» عرض کردیم چرا لفظ بارئ به صورت اسم ظاهر در این بخش تکرار شده است؛ سه وجه برای تکرار این لفظ بیان کردیم. یک مطلبی که از این بخش باقی مانده، این است که چرا خداوند تبارک و تعالی (یا خودش یا به نقل از حضرت موسی) فرمود «ذلکم خیر لکم»، این خیر بودن و اولی بودن قتل و کشتن یکدیگر، چرا بهتر است برای شما؟

تفسیر – جلسه بیست و ششم – آیه ۵۴ – بخش چهارم: «ذلکم خیر لکم عند بارئکم» – وجه تکرار «بارئکم» – وجه اول – وجه دوم

جلسه ۲۶ – PDF جلسه بیست و ششم آیه ۵۴ – بخش چهارم: «ذلکم خیر لکم عند بارئکم» – وجه تکرار «بارئکم» – وجه اول – وجه دوم ۱۴۰۲/۱۱/۰۲ وجه تکرار «بارئکم» به بخش چهارم از آیه ۵۴ رسیدیم، یعنی «ذلکم خیر لکم عند بارئکم»؛ پرسشی که در جلسه قبل مطرح شد، این بود که چرا در این آیه «بارئکم» تکرار شده است؛ خداوند متعال می‌توانست بفرماید: ذلکم خیرٌ لکم عنده یا عندالله؛ اما چرا دوباره این لفظ و این اسم به عینه تکرار شده است؟ این برمی‌گردد به یک نکته اساسی که قبلاً در هنگام بیان وجه ذکر «بارئکم» در این فقره از آیه «فتوبوا الی بارئکم» ذکر کردیم. آنجا بحث این بود که چرا از میان

تفسیر – جلسه نوزدهم

جلسه ۱۹ – PDF جلسه نوزدهم آیه ۴۸- بخش سوم – روایات دال بر شمول شفاعت نسبت به اهل کبائر – روایت اول و دوم ۱۴۰۱/۱۰/۱۹ روایات دال بر شمول شفاعت نسبت به اهل کبائر در مورد بخش سوم آیه ۴۸ که فرمود: «وَلَا يُقْبَلُ مِنْهَا شَفَاعَةٌ»، به تفصیل توضیح دادیم و تفسیر این بخش از آیه را بیان کردیم. شبهات شفاعت، شفاعت کنندگان و شفاعت شوندگان را اجمالاً توضیح دادیم. لازم است برخی روایات که مؤید مطالب گفته شده در گذشته است، هم در مورد شفاعت کنندگان و هم در مورد شفاعت شوندگان نقل شود. در مورد شفاعت شوندگان عرض کردیم مقتضای آیات این است که اهل کبائر از امت پیامبر(ص) مشمول شفاعت قرار ‌‌گیرند، خلافاً لبعض

تفسیر – جلسه هفدهم – آیه ۴۸ – بخش سوم – شفاعت کنندگان در دنیا و آخرت

جلسه ۱۷ – PDF جلسه هفدهم آیه ۴۸ – بخش سوم – شفاعت کنندگان در دنیا و آخرت ۱۴۰۱/۰۹/۲۸ دسته دوم: شفاعت کنندگان در دنیا و آخرت عرض کردیم شفاعت تشریعی مربوط به مسلمانان توسط یک گروه یا افرادی یا اشخاصی فقط در این دنیا و توسط برخی هم در دنیا و هم در آخرت صورت می‌گیرد؛ یعنی بعضی امور فقط در دنیا شفیع محسوب می‌شوند، ایمان، عمل صالح، توبه، قرآن بنابر بعضی از انظار فقط در دنیا شفاعت می‌کند. اما بعضی از امور و اشخاص هم هستند که هم در دنیا و هم در آخرت شفاعت می‌کنند. ۱. قرآن در مورد قرآن که عرض کردیم اختلاف است، برخی معتقدند که قرآن هم در دنیا و هم در آخرت شفاعت

جلسه چهل و نهم – آیه ۳۸ _ مطلب اول: وجه امر مجدد به هبوط

جلسه ۴۹ – PDF جلسه چهل و نهم آیه ۳۸ _ مطلب اول: وجه امر مجدد به هبوط ۱۴۰۰/۰۱/۱۷ مطلب اول: وجه امر مجدد به هبوط در آیه ۳۸ نکات و مطالبی باید مورد رسیدگی قرار بگیرد. ما در مورد تناسب و ارتباط این آیه با قبل و بعد و نیز مفردات آیه مطالب و نکاتی را ذکر کردیم. لکن درباره تفسیر آیه و مطالبی که در مقام تفسیر آیه باید ذکر شود، نکات و مطالبی باید مطرح کنیم. مطلب اول درباره امر به هبوط است که در صدر این آیه ذکر شده و قبلا در آیه ۳۶ هم بیان شده بود. اینجا میفرماید: «قلنا اهبطوا منها جمیعا». در آیه ۳۶ هم امر به هبوط شده بود. آنگاه بحث

جلسه چهل و هفتم – آیه ۳۷ _ بخش دوم: توبه _ مطلب دوم: توبه عبد و توبه خداوند

جلسه ۴۷ – PDF جلسه چهل و هفتم آیه ۳۷ _ بخش دوم: توبه _ مطلب دوم: توبه عبد و توبه خداوند ۱۳۹۹/۱۲/۱۳ خلاصه جلسه گذشته عرض کردیم در بخش دوم که درباره توبه است، مطالبی را باید متعرض شویم. مطلب اول درباره حقیقت توبه بود و تفاوت هایی که با برخی از مفاهیم دیگر مانند استغفار، انابۀ، توبه نصوح و امثال این‌ها دارد. البته بحث های دیگری هم در باب توبه وجود دارد که در اینجا ضرورتی برای پرداختن به آن‌ها نمی‌بینیم و بحث به درازا می‌کشد. اینکه مثلا ارکان و مقومات توبه چیست؟ شرایط توبه چیست؟ آثار توبه نکردن چیست و… بحث هایی است که ضرورتی نمی‌بینیم که در این مقام به آن‌ها بپردازیم. فقط در حد

جلسه چهل و ششم – آیه ۳۷ _ بخش دوم: توبه _ مطلب اول: حقیقت توبه _ فرق توبه با توبه نصوح و انابه و استغفار

جلسه ۴۶ – PDF جلسه چهل و ششم آیه ۳۷ _ بخش دوم: توبه _ مطلب اول: حقیقت توبه _ فرق توبه با توبه نصوح و انابه و استغفار ۱۳۹۹/۱۲/۱۲ خلاصه جلسه گذشته عرض کردیم مطلب اول در بخش دوم آیه ۳۷ درباره حقیقت توبه است. توضیحاتی درباره حقیقت توبه ذکر کردیم و سخن غزالی درباره اینکه توبه قوامش به سه امر است که هر یک موجب و سبب برای دیگری است بیان شد. ایشان گفت: توبه از علم و آگاهی، حال و عمل تحقق پیدا می‌کند. معرفت موجب انقلاب در حال انسان و تألم و اندوه می‌شود و این موجب می‌شود انسان در مقام عمل هم نسبت به گذشته به جبران مافات دست بزند و در حال و

جلسه چهل و پنجم – آیه ۳۷ _ بخش دوم: توبه _ مطلب اول: حقیقت توبه

جلسه ۴۵ – PDF جلسه چهل و پنجم آیه ۳۷ _ بخش دوم: توبه _ مطلب اول: حقیقت توبه ۱۳۹۹/۱۲/۱۱ بخش دوم: توبه بحث ما در بخش اول آیه ۳۷ به پایان رسید. بخش دوم درباره توبه است. آیه این بود: «فتلقی آدم من ربه کلمات فتابَ علیه إنه هو التواب الرحیم». بخش اول درباره تلقی کلمات و مسائل و مطالب مربوط به این موضوع بود که به تفصیل و در حد اقتضای این جلسه بحث کردیم. اما بخش دوم درباره توبه آدم است چون با تلقی کلمات توبه اتفاق افتاد و اساسا زمینه توبه تلقی کلمات بود. حال باید دید حقیقت توبه چیست؟ چه اتفاقی افتاد و چرا در این آیه میفرماید «فتابَ علیه»؟ مگر خداوند توبه دارد؟

جلسه هشتاد و نهم – مسئله ۲۳- تتمه: بررسی مشروعیت الزام به حجاب در حکومت اسلامی – جهات مربوط به تنقیح موضوع بحث – مقدمه: حجاب، حکمی فردی یا اجتماعی

جلسه ۸۹ – PDF جلسه هشتاد و نهم مسئله ۲۳- تتمه: بررسی مشروعیت الزام به حجاب در حکومت اسلامی – جهات مربوط به تنقیح موضوع بحث – مقدمه: حجاب، حکمی فردی یا اجتماعی ۱۳۹۹/۱۲/۰۶ خلاصه جلسه گذشته عرض کردیم قبل از ورود به بحث، نکات و جهاتی را برای روشن شدن موضوع بحث و پرهیز از ورود به مباحثی که می‌تواند رهزن باشد و بحث را از چهارچوب فنی خودش خارج کند، لازم است تذکر دهیم. هفت نکته و جهت را متعرض شدیم. به نظر رسید که سه نکته دیگر هم باید به آن نکات و جهات ضمیمه شود و مجموعاً این جهات دهگانه در ادامه مسیر به ما می‌تواند کمک کند. جهت هشتم جهت هشتم

جلسه چهل و چهارم – آیه ۳۷- بخش اول: تلقی کلمات – حق در معنای کلمات

جلسه ۴۴ – PDF جلسه چهل و چهارم آیه ۳۷- بخش اول: تلقی کلمات – حق در معنای کلمات ۱۳۹۹/۱۲/۰۵ خلاصه جلسه گذشته در مورد اینکه مقصود از کلمات در آیه ۳۷ چیست، احتمالات و اقوالی را ذکر کردیم؛ به دنبال آن، مهم‌ترین احتمال که قائلان زیادی هم دارد (یعنی حمل کلمات بر الفاظ و مفاهیم ذهنی) را بررسی کردیم و معلوم شد نمی‌توان این کلمات را حمل بر خصوص الفاظ و مفاهیم ذهنی کرد. اینکه منحصراً بگوییم مقصود از کلمات همین الفاظ و معانی و مفاهیم ذهنی است، این به دلایل مختلف قابل قبول نیست. حق در معنای کلمات اما اینکه حق در مسأله چیست و واقعاً این کلمات که سخن از تلقی آن توسط آدم است و