آیت الله سید مجتبی نورمفیدی

آیت الله سید مجتبی نورمفیدی در مصاحبه با خبرگزاری تسنیم: فقه آینده‌نگر؛ تنها راه مصون‌سازی جامعه از انحرافات هوش مصنوعی

به گزارش خبرگزاری تسنیم از قم، در عصری که مرزهای دانش با سرعتی سرسام‌آور توسط نوآوری‌های فناورانه، به‌ویژه هوش مصنوعی، در حال جابجایی است، سکوت یا بی‌تفاوتی در برابر این موج عظیم تحول، به مثابه عقب‌نشینی از جریان حیات فکری و اجتماعی قلمداد می‌شود. فناوری‌های نوین، دیگر یک انتخاب ثانویه یا یک ابزار کمکی نیستند؛ بلکه زیرساخت اصلی تعاملات جهانی، تولید محتوا، و حتی شیوه‌های استنباط و استدلال در حوزه‌های مختلف را متحول ساخته‌اند. از این رو، مواجهه عالمانه و نظام‌مند حوزه علمیه با این شتاب بی‌سابقه، یک ضرورت حیاتی و نه یک انتخاب صرفاً علمی است. این تحولات، طلاب و فضلا را در مقابل یک دو راهی تاریخی قرار داده است: یا خود را به ابزارهای جدید مجهز سازند

قواعد فقهیه؛ جلسه سیزدهم؛ مقدمات؛ ادله قاعده؛ دلیل اول؛ آیات

جلسه ۱۳ – PDF جلسه سیزدهم مقدمات – ادله قاعده – مقدمه – مفاد قاعده – دلالت آیات بر عدل الهی در سه عرصه : ۱. عدالت در تکوین – ۲. عدالت در تشریع – ۳. عدالت در جزاء – ادله قاعده – دلیل اول: آیات – آیه اول – آیه دوم ۱۴۰۴/۰۸/۱۷                    ادله قاعده قبل از بررسی ادله قاعده، مقدماتی را بیان کردیم. شش مقدمه که به روشن شدن ابعاد مختلف این بحث کمک می‌کند، ذکر شد. آخرین مقدمه‌ای که بیان کردیم، مربوط به عرصه‌های حضور عدالت یا نفی ظلم بود؛ گفتیم در عرصه تکوین، در عرصه تشریع به عنوان فعل شارع، در عرصه استنباط و در عرصه اجرا، عدالت

خارج اصول؛ جلسه سی و پنجم؛ مقدمه یازدهم؛ تقدم برخی از اصول عملیه بر برخی دیگر

جلسه ۳۵ – PDF جلسه سی و پنجم مقدمات – مقدمه یازدهم: تقدم برخی از اصول عملیه بر برخی دیگر از اصول عملیه – جهت اول: تقدم اصول عملیه شرعیه بر اصول عملیه عقلیه  ۱۴۰۴/۰۸/۱۷       مقدمه یازدهم: تقدم برخی از اصول عملیه بر برخی دیگر تا اینجا، ده مقدمه از مقدمات مربوط به اصول عملیه را برشمردیم. پیش از پرداختن به بحث اصل برائت، ذکر مقدماتی کلی پیرامون اصول عملیه ضروری بود. یک مقدمه دیگر باقی مانده که إنشاالله آن‌ را نیز بیان خواهیم کرد و سپس به اصل برائت وارد خواهیم شد. مقدمه یازدهم، در باب تقدم برخی از اصول عملیه بر برخی دیگر از اصول عملیه است. در خود اصول شرعیه هم اصول محرِزه بر

شرح رساله حقوق؛ جلسه صد و سی هشتم؛ حق حج

جلسه ۱۳۸ – PDF جلسه صد و سی و هشتم حق اول – شرط لازم حج – امام سجاد(ع) و حج ۱۴۰۴/۰۸/۱۱ شرح رساله حقوق امروز بحث رساله حقوق را پی می‌گیریم و به حق الحج می‌پردازیم. البته در برخی نسخه‌ها حق این عبادت و در برخی دیگر پس از حق نماز به حق روزه پرداخته شده است. این کلام نورانی امام سجاد (علیه السلام) را خواندیم که در مورد حق حج فرمودند: « و حق الحج أن تَعْلَمَ أَنَّهُ وِفَادَةٌ إِلَى رَبِّكَ وَ فِرَارٌ الیه مِنْ ذُنُوبِكَ وَ فِيهِ قَبُولُ تَوْبَتِكَ وَ قَضَاءُ الْفَرِيضَةِ الَّتِي أَوْجَبَهَا اللَّهُ تَعَالَى عَلَيْكَ». در جلسه گذشته توضیح اجمالی درباره این فراز ارائه شد و اکنون به شرح مختصر هر یک از این عبارات

آیت‌ الله سیدمجتبی نورمفیدی در گفت و گوی اختصاصی خبرگزاری قدس: ثروتمندان فقیر، تهیدستان غنی

ثروتمندان فقیر، تهیدستان غنی چرا گاهی با وجود انباشت ثروت، احساس عمیق فقر و تهیدستی رهایمان نمی‌کند؟ این پرسش، دغدغه‌ای است که بسیاری از ما در زندگی مدرن با آن روبه‌رو هستیم؛ یک خلأ درونی که با هیچ دارایی مادی پر نمی‌شود. آیت الله سید مجتبی نورمفیدی در پاسخ به این دغدغه، کلید حل این معما را در گنجینه معارف اهل‌بیت(ع) می‌داند و با اشاره به وصیتی تکان‌دهنده از امام باقر(ع) به شاگرد برجسته‌شان، جابر بن یزید جعفی، می‌گوید: در کتاب گرانسنگ تحف‌العقول، کلامی از امام محمدباقر(ع) وجود دارد که شایسته است سرمشق زندگی امروز ما باشد. ایشان فرموده‌اند: «لَا فَقْرَ کَفَقْرِ الْقَلْبِ وَ لَا غِنَی کَغِنَی النَّفْسِ»؛ یعنی هیچ فقری همچون تهیدستی و نیازمندی قلب نیست و هیچ ثروتی

مالکیت معنوی؛ جلسه چهاردهم؛ مقدمات؛ مقدمه هفتم؛ موضوع مالکیت فکری

جلسه ۱۴ – PDF جلسه چهاردهم مقدمات – مقدمه هفتم: موضوع مالکیت فکری – سه پرسش – پرسش سوم: تعیین موضوع – احتمال چهارم و بررسی آن – احتمال پنجم و بررسی آن – احتمال ششم و بررسی آن – احتمال هفتم و بررسی آن ۱۴۰۴/۰۸/۰۷            خلاصه جلسه گذشته بحث پیرامون موضوع مالکیت معنوی یا فکری بود؛ بعد از آنکه معلوم شد مالکیت معنوی یا فکری دارای موضوع واحد است، آنگاه نوبت به این رسید که این موضوع واحد چیست. عرض کردیم تعیین موضوع بسیار اهمیت دارد، چون اساساً باید ببینیم در موضوع قابلیت ملکیت تصویر می‌شود یا نه؛ این یک پایه و اساس برای بحث از ادله این مسئله است. گفتیم اهم اموری که

خارج اصول؛ جلسه سی و چهارم؛ مقدمه دهم؛ تقسیم اصول عملیه به محرزه و غیر محرزه

جلسه ۳۴ – PDF جلسه سی و چهارم مقدمات – مقدمه دهم: تقسیم اصول عملیه به محرزه و غیر محرزه –  جمع بندی فرق بین اصول محرزه و غیر محرزه – بررسی احتمالات هفت گانه – بررسی احتمال پنجم – بررسی احتمال ششم – بررسی احتمال هفتم – حق در مسئله – شرح رساله حقوق – حق اول – شرط لازم حج – امام سجاد(ع) و حج ۱۴۰۴/۰۸/۰۷ ادامه بررسی احتمالات هفت گانه بحث در مورد احتمالات و وجوهی است که در تفاوت میان اصول محرزه و غیرمحرزه بیان شده است. البته این که آیا تمامی این موارد در کلمات محقق نائینی موجود است یا خیر، مطلب دیگری است. به هر حال چهار احتمال مورد بررسی قرار گرفت. بررسی احتمال پنجم

تفسیر؛ جلسه دوازدهم؛ آیه ۶۱؛ تفسیر بخش‌ های مختلف آیه؛ بخش پنجم

جلسه ۱۲ – PDF جلسه دوازدهم آیه ۶۱ –  تفسیر بخش‌های مختلف آیه – بخش پنجم: «ذلک بانهم کانوا یکفرون…» – مطلب دوم – وجه اول – وجه دوم – وجه سوم – مطلب سوم – مطلب چهارم – مطلب پنجم   ۱۴۰۴/۰۸/۰۶ خلاصه جلسه گذشته درباره بخش پنجم آیه ۶۱ گفتیم چند مطلب باید مورد رسیدگی قرار بگیرد؛ مطلب اول درباره مشار الیه «ذلک» دوم بود. چند احتمال را مطرح کردیم و از میان این احتمالات، یک احتمال را ترجیح دادیم. مطلب دوم از آنجا که قتل انبیا به عنوان کفر تلقی می‌شود، پس این سؤال پیش می‌آید که چرا تکرار شده و بعد از «يَكْفُرُونَ بِآيَاتِ اللَّهِ» فرموده «وَيَقْتُلُونَ النَّبِيِّينَ»؟ بالاخره قتل پیامبر، کفر است؛ آنگاه «یکفرون» که شامل

خارج اصول؛ جلسه سی و سوم؛ مقدمه دهم؛ تقسیم اصول عملیه به محرزه و غیر محرزه

جلسه ۳۳ – PDF جلسه سی و سوم مقدمات – مقدمه دهم: تقسیم اصول عملیه به محرزه و غیر محرزه –  جمع بندی فرق بین اصول محرزه و غیر محرزه – احتمالات هفت گانه –احتمال پنجم –  احتمال ششم – احتمال هفتم – بررسی احتمال اول – بررسی احتمال دوم –  بررسی احتمال سوم – بررسی احتمال چهارم ۱۴۰۴/۰۸/۰۶      ادامه بحث از احتمالات هفت گانه عرض کردیم به طور کلّی در مورد معنای اصول محرزه و غیرمحرزه و تعریف و تفسیر این دو دسته از اصول، چندین احتمال وجود دارد. این احتمالات، بعضا از عبارات مؤسس این بحث یعنی محقق نایینی استفاده شده و گاهی نیز در کلمات ایشان یافت نمی‌شود و حتی عبارات ایشان مساعد بعضی از

تفسیر؛ جلسه یازدهم؛ آیه ۶۱؛ تفسیر بخش‌ های مختلف آیه؛ بخش پنجم

جلسه ۱۱ – PDF جلسه یازدهم آیه ۶۱ –  تفسیر بخش‌های مختلف آیه – بخش پنجم: «ذلک بانهم کانوا یکفرون…» – مطلب اول: مشار الیه «ذلک» دوم – احتمالات چهارگانه – نظر برگزیده  ۱۴۰۴/۰۸/۰۵                     بخش پنجم: «ذَلِكَ بِأَنَّهُمْ كَانُوا يَكْفُرُونَ…» بحث از بخش پنجم آیه ۶۱ شروع شد؛ ما این قسمت را در جلسه گذشته خواندیم: «ذَلِكَ بِأَنَّهُمْ كَانُوا يَكْفُرُونَ بِآيَاتِ اللَّهِ وَيَقْتُلُونَ النَّبِيِّينَ بِغَيْرِ الْحَقِّ ذَلِكَ بِمَا عَصَوْا وَكَانُوا يَعْتَدُونَ». بخش پنجم در واقع جنبه تعلیل برای دو عذاب دنیوی و اخروی است که در فقره قبل ذکر شده است: «وَضُرِبَتْ عَلَيْهِمُ الذِّلَّةُ وَالْمَسْكَنَةُ وَبَاءُوا بِغَضَبٍ مِنَ اللَّهِ»؛ عرض کردیم ضرب ذلت و مسکنت و غضب الهی، اجمالاً اشاره